ھۆلۆکۆست لە پۆڵەندا
 | ئەم وتارە ھەتیوە، چونکە ھیچ وتارێکی تر بەستەری پێی نەداوە. تکایە لە وتارە پەیوەندیدارەکانەوە بەستەرەکان بەم پەڕە ئاشنا بکە؛ بۆ پێشنیارەکان ئامرازی دۆزینەوەی بەستەر تاقی بکەرەوە. (تشرینی دووەمی ٢٠٢٥) |
ھۆلۆکۆست لە پۆڵەندا بەشێک بوو لە ھۆلۆکۆستی سەرتاسەری ئەورووپا، کە لە سنوورەکانی پۆڵەندا لە یەکەمی ئەیلوولی ١٩٣٩ ڕوویدا، کە وەک یەکەیەکی خاکیی بوونی نەما دوای داگیرکردنی ئەڵمانیا و سۆڤیەت بۆ پۆڵەندا. ھۆلۆکۆست لە پۆڵەندا بە دروستکردنی ئۆردووگای لەناوبردن لەلایەن ئەڵمانیای نازی و بەکارھێنانی بارھەڵگر گازی ئەڵمانیا و تەقەکردنی بەکۆمەڵ لەلایەن سەربازانی ئەڵمانیا و یاریدەدەرە ئۆکراینی و لیتوانییەکانیانەوە دیار بوو.
جینۆسایدەکە ژیانی سێ ملیۆن جوولەکەی پۆڵەندی لەناوبرد، نیوەی ھەموو جوولەکەکان کە لەکاتی ھۆلۆکۆستدا کوژران. ئۆردووگاکانی لەناوبردن ڕۆڵێکی سەرەکییان ھەبوو لە کوشتنی سیستماتیکی ئەڵمانیا لە زیاتر لە ٩٠٪ی دانیشتووانی جوولەکەکانی پۆڵەندا[١] و ئەو جوولەکانەی کە لەلایەن ئەڵمانیاوە گواستراونەتەوە بۆ شوێنەکانی تەسفییەکردنیان لە ئەورووپای ڕۆژاوا و باشوورەوە. ھەروەھا لەکاتی جەنگدا ئەڵمانییەکان لە نێوان ١٫٨ بۆ ١٫٩ ملیۆن پۆڵەندی نا جوولەکەیان کوشت، ھەروەھا ٨٧٠٬٠٠٠ بۆ ٩٧٠٬٠٠٠ مەدەنی پۆڵەندی دیکەیان کوشت، کە بە گشتی نزیکەی ٢٫٧٧ ملیۆن ھاووڵاتی مەدەنی پۆڵەندی نا جوولەکە بوون و ٥٬٧٧٠٬٠٠٠ پۆڵەندی بە گشتی.[٢]
ھەموو لقێکی بیرۆکراسی ئاڵۆزی ئەڵمانیا لە کوشتنەکەدا بەشدار بوو، لە وەزارەتەکانی ناوخۆ و داراییەوە تا کۆمپانیاکانی ئەڵمانیا و ھێڵی ئاسنی حکوومی.[٣] کۆمپانیا ئەڵمانییەکان داوای گرێبەستیان دەکرد بۆ دروستکردنی شوێنی سووتاندن لە کەمپەکانی گرتن کە ئەڵمانیا بەڕێوەدەبرا لە حکوومەتی گشتی و ناوچەکانی دیکەی پۆڵەندا داگیرکراو و دەرەوەی وڵات.[١] ڕێژەیەکی کەم لە جوولەکە پۆڵەندییەکان لە جەنگی جیھانیی دووەم لەناو پۆڵەندا کە لەلایەن ئەڵمانیاوە داگیرکرابوو یان لە یەکێتیی سۆڤیەت ڕزگاریان بوو.
سەرچاوەکان
[دەستکاری]- 1 2 Berenbaum، Michael (١٩٩٣). The World Must Know. Contributors: Arnold Kramer, United States Holocaust Memorial Museum. Little Brown / USHMM. ژپنک ٩٧٨-٠-٣١٦-٠٩١٣٥-٠. لە ڕەسەنەکە لە ١٠ی نیسانی ٢٠٢٢ ئەرشیڤ کراوە.
—— Second ed. (2006) USHMM / Johns Hopkins Univ Press, ISBN 978-0-8018-8358-3, p. 140. - ↑ «Polish Victims» (بە ئینگلیزی). لە ڕەسەنەکە لە ٢١ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٩ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٢ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٩ ھێنراوە.
- ↑ Simone Gigliotti (٢٠٠٩). «Resettlement». The Train Journey: Transit, Captivity, and Witnessing in the Holocaust. Berghahn Books. لاپەڕە ٥٥. ژپنک ٩٧٨-١-٨٤٥٤٥-٩٢٧-٧.
| ئەم وتارە بۆ ھیچ پۆلێکی ناوەڕۆک زیاد نەکراوە. تکایە بە زیادکردنی پۆلێک یان زیاتر یارمەتیی بدە تا لەگەڵ وتارە لێکچووەکان پێڕست بکرێت. (تشرینی دووەمی ٢٠٢٥) |