ھومفری داڤی
 | ئەم وتارە بەستەری نییە بۆ وتارەکانی تری ویکیپیدیا. |
ھومفر داڤی (لەدایکبووی ١٧ی کانوونی یەکەمی ١٧٧٨ – مردووی ٢٩ی ئایاری ١٨٢٩) کیمیاگەرێکی ئینگلیزییە و دۆزەرەوەی سۆدیۆم و پۆتاسیۆمە، وە لەنێوان ساڵانی ١٨٢٠ تا ١٨٢٧ سەرۆکی زانکۆی مەلەکی بووە.
ژیانی ھومفر
[دەستکاری]ھومفر لە شاری بنزاس لە ١٧ی کانوونی یەکەمی ١٧٧٨ لە ناوچەی کۆرنۆل لە ئینگلتەرا لەدایکبووە. ھەر لە بنزاس خوێندوویەتی، دوای مردنی باوکی نێردراوە تا دووبارە بخوێنێتەوە و کاریش بکات. ھەر بەو بۆنەیەوە توانیویەتی کاری تاقیگە و خوێندنی دەرمانخانە بکات، ھومفەر توانی بیسەلمێنی کە لەشی مرۆڤ ئۆکسیدی نیترۆی (N2O) تێدایە، دوای ساڵی ١٨٠١ چووە شاری لەندەن و لە پەیمانگای پەرەپێدانی زانست و بڵاوکردنەوەی زانیاری وەک مامۆستای یاریدەدەر کاری دەکرد. لە ساڵی ١٨٠٢ لە زانکۆی مەلەکی لە لەندەن بووە مامۆستای کیمیا، وە دوای ساڵی ١٩٢٠ بووە سەرۆکی زانکۆی مەلەکی.
مردنی ھومفر
[دەستکاری]لێکۆلینەوەکانی ھەندێک جار زۆر ترسناک بوون؛ لەکاتی ئاشکراکردنی سۆدیۆم ئازار بە چاوەکانی گەیشت، وە ٢ پەنجەی دەستی لەدەستدا و لەکۆتایییەکانی ژیانی کێشەی تەندروستی زۆری بۆ دروستبوو و بەردەوام چارەسەری وەردەگرت ھەتا لەکۆتاییدا لە ساڵی ١٨٢٩دا مرد.
سەرچاوەکان
[دەستکاری]
 |
کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە ھومفری داڤی تێدایە. |