بۆ ناوەڕۆک بازبدە

ھومایوون

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
ناسر ئەلدین هومایوون
پاشای دووەمی ئیمپراتۆریەتی مەغۆلی هیندستان
دوایبابور
پێشئەکبەر یەکەم(بنەماڵەی گۆرکانی) شیر شا سوری
هاوسەرحەمیدە بەنۆ بێگم، مەه چوچاک بێگم، مێهتاب بێگم
منداڵ(ەکان)ئامان میرزا

ئەکبەری مەزن میرزا محەممەد حەکیم

  • ئیبراهیم سوڵتان میرزا
  • فاروخفال میرزا
  • عەقیقە سوڵتان بەگم
  • بەشێک لە خاتوون بێگم
  • مێهراول ناسا بێگم
  • بەخت النسا بەگم
  • ساکینە بەنۆ بێگم
  • ئامینە بەنۆ بەگم
ناوی تەواو
میرزا ناسر ئەلدین بەگ محمد خان هومایوون
باوکبابور
لەدایکبوونکابول
مردندەلهی
ناشتن١٥٥٦
دەلهی
وێنەی هۆمایون
وێنەی هومایوون

ناسرئەلدین موحەممەد ( ٦ی ئازاری ١٥٠٨ – ٢٧ی کانوونی دووەمی ١٥٥٦) زیاتر بە ناوی پاشایەتی ناسراوە بە هومایوون، ئیمپراتۆری دووەمی مەغۆلی ھیند بوو، کە حوکمڕانی دەکرد لە ڕۆژهەڵاتی ئەفغانستان و پاکستان و باکوری هیندستان و بەنگلادیش لە ساڵی ١٥٣٠ تا ١٥٤٠ و دیسانەوە لە ساڵی ١٥٥٥ تا ١٥٥٦،[١] وەک باوکی بابور زوو ئیمپراتۆریەتییەکەی لەدەستدا بەڵام بە یارمەتی خانەدانی سەفەویی فارس خاکی زیاتری بەدەست هێنا، لە کاتی مردنیدا لە ساڵی ١٥٥٦ ئیمپراتۆریەتی مەغۆلەکان نزیکەی یەک ملیۆن کیلۆمەتر چوارگۆشەی هەبوو، لە کانوونی دووەمی ساڵی ١٥٣٠ هومایون لە شوێنی باوکی بۆتە تەختی پاشایەتی دەلهی وەک فەرمانڕەوای خاکەکانی مەغۆلەکان لە هیندستان، هومایون فەرمانڕەوایەکی بێ ئەزموون بوو کاتێک هاتە سەر دەسەڵات، لە تەمەنی ٢٢ ساڵیدا، براکەی کامران میرزا میراتگری کابول و کەندەهار بوو، کە لە باکووری بەشەکانی ئیمپراتۆریەتی باوکیان بوو، ئەو دوو برا دەبوونە ڕکابەری یەکتر، هومایوون بەهۆی شێر شا سوری خاکەکانی لەدەستدا، بەڵام دوای ١٥ ساڵ بە هاوکاری سەفەوییەکان بەدەستیان هێنایەوە، گەڕانەوەی لە ناوچەی فارسەوە لەگەڵ دەستەیەکی گەورەی ئاغاکانی فارسدا بوو و ئاماژە بوو بۆ گۆڕانکارییەکی گرنگ لە کولتوری دەرباری مەغۆلەکان، ڕەچەڵەکی ئاسیای ناوەڕاستی خانەدانەکە تاڕادەیەکی زۆر سێبەری لەسەر کاریگەرییەکانی هونەری فارسی، تەلارسازی، زمان، و ئەدەبیاتی فارسی، لە هیندستان چەندین بەرد نەخشێنراو و هەزاران دەستنووسی فارسی هەیە کە مێژووەکەیان دەگەڕێتەوە بۆ سەردەمی هومایوون، دواتر لە ماوەیەکی زۆر کورتدا ئیمپراتۆریەتەکەی زیاتر فراوان کرد، لە ساڵی ١٥٣٥دا میراتەکەی بۆ کوڕەکەی ئەکبەر بەجێهێشت.[٢][٣][٤]

سەرچاوەکان

[دەستکاری]
  1. ^ ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگی نادروستی <ref>؛ ھیچ دەقێک بۆ ژێدەری Mehta86 نەدراوە
  2. ^ Shah، Ghanshyam (1975). com/books?id=zHHaAAAAAMAAJ کۆمەڵەی کاست و پرۆسەی سیاسی لە گوجارات: لێکۆڵینەوەیەک لە گوجارات کشاتریا سەبا (بە ئینگلیزی). نیودەلهی، هیندستان، ئاسیا: Popular Prakashan. {{cite book}}: نرخی |url= بپشکنە (یارمەتی); پارامەتری نەناسراوی |لاپەڕە= چاوپۆشیی لێ کرا (یارمەتی)ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ڕێکەوت و ساڵ (بەستەر)
  3. ^ Shah، A. M. (2002). لێکۆڵینەوە لە ڕابردووی گوندنشینی هیندستان: گوندێکی گوجارات لە سەرەتای سەدەی نۆزدەهەمدا (بە ئینگلیزی). نیودەلهی، هیندستان: چاپخانەی زانکۆی ئۆکسفۆرد. ISBN 978-0-19-565732-6. {{cite book}}: پارامەتری نەناسراوی |لاپەڕە= چاوپۆشیی لێ کرا (یارمەتی)ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ڕێکەوت و ساڵ (بەستەر)
  4. ^ Erskine، William (2012-05-24). id=PXzW-XS9TQMC&dq=Humayun+Koli&pg=PA61 مێژوویەکی هیندستان لە سەردەمی دوو سەروەری یەکەمی ماڵی تایمور، بابەر و هومایون (بە کوردی). نیودەلهی، هیندستان: [[چاپخانەی زانکۆی کامبریج. ISBN 978-1-108-04620-6. {{cite book}}: ستوون لە |url= ونە (یارمەتی); نرخی |url= بپشکنە (یارمەتی); پارامەتری نەناسراوی |لاپەڕەکان= چاوپۆشیی لێ کرا (یارمەتی)ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ڕێکەوت و ساڵ (بەستەر)[بەستەری مردوو]