کەشتیی نەھەنگگری

ڕاوچییانی نەھەنگی ھۆڵەندی لە نزیک سپیتسبێرگن، لەلایەن ئەبراھام ستۆرکەوە کێشراوە.

چارڵز دەبلیوو مۆرگن کەشتییەکی نەھەنگگری بوو کە لە ساڵی ١٨٤١ دروست کرابوو

کەشتیی نەھەنگگری (whaler یان whaling ship) کەشتییەکی تایبەتمەندە، کە بۆ نەھەنگگری دیزاین کراوە یان گونجێندراوە: واتە گرتن یان پرۆسێسکردنی نەھەنگەکان.

زاراوەناسی

زاراوەی whaler (نەھەنگگر) زیاتر مێژوویییە. ژمارەیەکی کەم لە وڵاتان بەردەوامن لەسەر نەھەنگگریی پیشەسازی، و یەکێکیان، ژاپۆن، ھێشتا یەک کەشتیی کارگەیی بۆ ئەم پیشەسازییە تەرخان کردووە. ئەو کەشتیانەی کە لەلایەن کۆمەڵگە ڕەسەنەکانی نەھەنگگرەوە بەکاردەھێنرێن، زۆر بچووکترن و بە درێژاییی ساڵ بۆ مەبەستی جۆراوجۆر بەکاردەھێنرێن.

کەشتیی ڕاوکەری نەھەنگ لە سەردەمی کەشتیی ھەڵمییدا پەرەی پێ درا، و پاشان بە درێژاییی زۆربەی سەدەی بیستەم بە بزوێنەری دیزڵ کاری دەکرد. بە شێوەیەک دیزاین کرابوو کە چەکێکی ڕمی لە پێشەوەی جێگیر کرابوو و ئەوەندە خێرا بوو کە بتوانێت دوای ڕۆکوالەکان بکەوێت و بیانگرێت، وەک نەھەنگی فین. لە سەرەتادا، ڕاوکەرانی نەھەنگ یان ئەو نەھەنگانەی دەیانگرتن دەیانبرد بۆ وێستگەیەکی نەھەنگگری، کە نیشینگەیەکی کەناری بوو کە لاشەکان تێیدا پرۆسێس دەکران، یان بۆ کەشتییە کارگەییەکەی کە لە کەنداوێک یان کەناڵێکی پارێزراودا لەنگەری گرتبوو. لەگەڵ پەرەسەندنی دواتری سلایپوەی لە دواوەی کەشتییەکەدا، ڕاوکەرانی نەھەנג توانییان نێچیرەکانیان بگوازنەوە بۆ ئەو کەشتییە کارگەییانەی کە لە دەریای کراوەدا کاریان دەکرد.

پێش ئەوە، کەشتیی نەھەنگگریی سەدەی ١٦ تا سەرەتای سەدەی ٢٠ ھەبوو، کە سەرەتا بە چارۆکە و دواتر بە ھەڵم کاری دەکرد. بەناوبانگترین نموونە، پیکۆدی خەیاڵییە لە مۆبی دیکدا، کە ڕۆمانێکە لەسەر بنەمای پیشەسازیی نەھەنگگری لە نانتەکێت و نیو بێدفۆرد نووسراوە. کەشتییە نەھەنگگرەکان چەندین بەلەمی نەھەنگگریان ھەڵدەگرت، کە بەلەمی کراوەی سەوڵ لێدەر بوون و بۆ دوورکەوتنەوە و ڕم ھاویشتن لە نەھەنگ بەکاردەھاتن. کەشتیی نەھەنگگر لە قەڵای چاودێرییەوە چاودێریی دەکرد، تا بتوانێت بەرەو ئاماژەکە بڕوات و نەھەنگە مردووەکە لە تەنیشت خۆیەوە ببەستێتەوە. پاشان کاری فلێنسینگ (پارچەپارچەکردن) دەستی پێ دەکرد، بۆ جیاکردنەوەی نەھەنگەکە بۆ پێکھاتە بەنرخەکانی. چەورییەکە دەکرایە ڕۆنی نەھەنگ بە بەکارھێنانی دوو یان سێ مەنجەڵی گەورە کە لەناو کوورەیەکی خشتدا دانرابوون و پێی دەوترا ترایوۆرکس. سپێرماسێتی بە تایبەتی بەنرخ بوو، و بەو پێیەی گەشتەکانی ڕاوکردنی نەھەنگی سپێرم چەندین ساڵی دەخایاند، کەشتییە نەھەنگگرەکان بۆ ھەموو ئەگەرەکان ئامادەکرابوون.

ھەروەھا ئەو کەشتیانەش ھەبوون کە ھەردوو کاری ڕاوکردن و پرۆسێسکردنیان تێکەڵ دەکرد، وەک ڕاوکەرانی نەھەنگی بتڵنۆز لە کۆتاییی سەدەی ١٩ و سەرەتای سەدەی ٢٠دا، و کەشتییەکانی ڕاوکەر/کارگەی سەردەمی مۆدێرن.