کودەتای ئازاری ١٩٤٩ (سووریا)
| کودەتای ئازاری ١٩٤٩ | |
|---|---|
| بەشێکە لە | شەڕی سارد |
| جێ | سووریا |
| کاتی ڕوودان | ٢٩ی ئازاری ١٩٤٩ |
کودەتا سەربازییەکەی مانگی ئازاری ١٩٤٩ لە سووریا یەکەم کودەتای سەربازی بوو لە دوای سەربەخۆیی وڵاتەکە، ھەروەھا سەرەتای زنجیرەیەک کودەتای سەربازی و ھەژموونی سوپا لە ژیانی سیاسیدا بوو. لە ھەمان ساڵدا دوو کودەتای سەربازی بەدوای خۆیدا ھێنا، و بە پشتیوانییەکانی ئەمریکا ناسرا. بە سەرەتای دەستێوەردانی سوپا لە سیاسەتی ناوخۆی سووریا دادەنرێت. فارس ئەلخوری بە «گەورەترین کارەسات کە بەسەر وڵاتەکەدا ھاتووە لە دوای دەسەڵاتی تورکی گەنج» وەسفی کردووە. [١]
جێبەجێکردنی کودەتا
[دەستکاری]ڕۆژی چوارشەممە ٣٠ی ئازاری ١٩٤٩ کاتژمێر ٢:٣٠ی بەیانی سەرکردە فەرمانی بە یەکەکانی سوپای سووریا دا کە کۆشکی سەرۆکایەتی و بینای پەرلەمان و وەزارەتە سەرەکییەکان گەمارۆ بدەن. ھەروەھا بارەگای پۆلیس و ئاسایشی ناوخۆ و ھێزە نیمچە سەربازییەکانی ناسراو بە جەندرمە کە سەر بە وەزارەتی ناوخۆن گەمارۆدران. سەرۆک کۆمار لە نەخۆشخانە کە بەھۆی برینی گەدە و نەخۆشی دڵەوە چارەسەری بۆ دەکرا، دەستبەسەر کرا. فیرقەی دووەم بەرەو ئەنجوومەنی وەزیران، فیرقەی سێیەم بەرەو وێستگەی ڕادیۆ، فیرقەی چوارەم بەرەو بارەگای پۆلیس و ئاسایشی گشتی، فیرقەی پێنجەم بەرەو بارەگای جەندرمە، فیرقەی شەشەم بەرەو بینای تەلەفۆن. جگە لەوەش ژمارەیەک نوێنەر و وەزیر دەستگیرکران، لەنێویاندا فەیسەڵ ئەلعەسەلی کە لە کۆبوونەوەیەکی داخراوی پەرلەماندا گاڵتەیەکی توندی ئاراستەی سوپا و فەرماندەکانی کردبوو. دوای دەستگیرکردنی، سەرکردە فەرمانی دا سەری بتاشن. پەیوەندی وایەرلێس و بێ وایەر لەگەڵ جیھانی دەرەوە پچڕا و سنوورەکان داخران. خەڵک ھەواڵی کودەتاکەیان وەرگرت، وەک پاتریک سیل دەڵێت «بە خۆشی و شادییەوە». لە گێڕانەوەیەکی پشتڕاستنەکراوەدا ھاتووە کە سەرکردە فەرمانی بە سەرۆک و سەرۆک وەزیران کردووە بە ئۆتۆمبێلێکی زرێپۆشی داخراودا بە دەوری شارەکەدا نمایشبکرێن بۆ ئەوەی بە چاوی خۆیان ببینن کە خەڵکەکە لە شەقامەکاندا دڵخۆشن بەھۆی دوورخستنەوەیان.[٢][٣]
پرۆسەی گەمارۆدان و تەسلیمبوون لە ھەموو ئەو شوێنانە بە شێوەیەکی ئاشتیانە و بەبێ ئەوەی یەک تەقە بکرێت. سوپا شوکری قووتلی و خالید عەزمی دوای ئەوەی لە سەرکردەکەوە پێیان گەیشت کە سوپا بڕیاری داوە فەرماندەیی وڵاتەکەی بگرێتە ئەستۆ. و گواسترانەوە بۆ نەخۆشخانەی سەربازیی مووززە، کە سوپا کە لە گۆڕەپانە گشتییەکان بڵاوەیان پێکراوە، بەیاننامەیەکی کورتی بۆ خەڵک سەبارەت بە «گواستنەوەی دەسەڵات» بڵاوکردەوە.[٤]
سەرچاوەکان
[دەستکاری]سەرچاوەکان
[دەستکاری]- ^ باتريك سيل 1986.
- ^ باتريك سيل 1986، لاپەڕە 57.
- ^ باتريك سيل 1986، لاپەڕە 58.
- ^ غوردن تورري 1964، لاپەڕە 121.
