پەیماننامەی سەعداباد
پەیماننامەی سەعداباد (بە فارسی: پیمان سعدآباد، بە کوردیی باکووری: Peymana Seedabadê) ناوی پەیماننامەیەکە کە لە ساڵی ١٩٣٧ لە نێوان ئێران، عێراق، تورکیا و ئەفغانستان لە کۆشکی سەعدابادی تاران بەسەرپەرشتی بەریتانیا بە مەبەستی دۆستایەتی و دەستدرێژی نەکردن بۆ سەر خاکی یەکتر و ڕێگریکردن لە گەشەکردنی بیری کۆمۆنیزم مۆرکرا. لە دەخاڵ پێک ھاتبوو ناوەرۆکی ئەم پەیماننامەیە ھاورای و پشتیوانی ئەم وڵاتانەبووە لە ھەڵوێستە سیاسییەکان -یەکگرتنیان لە کاتی مەترسی و شەڕدا. بەپێ* ئەم پەیماننامەیە بەلێنیان بەیەکتر دا بوو ھێرش نەکەنە سەر یەک و دەستوەردان لەکاروباری ناوخۆی یەکتر وەرنەدەن و سنورەکانی یەکتر نەبەزێنن. تا سالی ١٩٧٩ کارا بوو.
پەیماننامەی سەعداباد و کاریگەری لەسەر کورد[دەستکاری]
ئەم پەیماننامەیە کاریگەری ڕاستەوخۆی ھەبوو لەسەر کوردەکان بەھۆی ئەوەی لە زۆربەی ئەم وڵاتانە کوردەکان لە تێکۆشان بوون بۆ بەدەست ھێنانی مافەکانیان بەتایبەت دوای دابەشکردنی کوردستان بەسەر چوار دەوڵەت چەندین بزوتنەو و شۆرش دژی ئەم دەوڵەتانە ئەنجامدرا سەرسنورەکان شوینی نیشتەجێ بوون و مانەوەیان بوو بەپێی بەندی دووەم لەم پەیماننامەیە ئەو وڵاتانە پاپەندن بە پاراستنی سنورەکانیان وە بە پێی بەندی حەوتەمی ئەم ڕێکەوتنامەیە " دەوڵەتە ھاوپەیمانەکان لە بەرامبەر یەکدا بەرپرسن کە لە سنورەکان ڕێگە لە سازبوونی ڕێکخراوی چەکداری و چالای ئەوان بگرن کە خوازیاری ئەوە ڕێکخراو و دامەزراوەکانی ئێستا لە نێو بەرن و چالاکی ئەنجام دەدەن " لەم دووبەندە ھەرچەنە بە شێوەیکی ڕاستەخۆ باسی کورد و بزوتنەوەکانی نەکراوە بەڵام بەپێی ئەوەی کە سنوری ئەم وڵاتانە کەوتبووە ناو خاکی کوردستان لە دژی کورد نوسراون.
سەرچاوەکان[دەستکاری]
- کتێبی فەرھەنگی سیاسی نوسینی ئەحمەد شەبانی سالی چاپ ١٣٨٩ی کۆچی خۆری
- لێکۆڵینەوەیەک لەسەر مێژووی ژینۆساید لە کوردستان
 | ئەم وتارە کۆلکەیەکە. دەتوانیت بە فراوانکردنی یارمەتیی ویکیپیدیا بدەیت. |