پردی ھەڵواسراوی مێنای

پردی ھەڵواسراوی مێنای
Menai Suspension Bridge
ھەڵگرتن	ڕێگای A5
دەپەڕێتەوە بەسەر	گەرووی مێنای
شوێن	ئانگڵسی و گوینێد، وێڵز
تایبەتمەندییەکان
نەخشەسازیی	پردی ھەڵواسراو
درێژترین مەودا	١٧٦ مەتر (٥٧٧ پێ)
مێژوو
ئەندازیاری نەخشەسازیی	تۆماس تێلفۆرد
کرایەوە	٣٠ی کانوونی دووەمی ١٨٢٦
ئامار

پردی ھەڵواسراوی مێنای (بە ئینگلیزی: Menai Suspension Bridge) پردێکی ھەڵواسراوی مێژووییە کە دوورگەی ئانگڵسی بە خاکی سەرەکیی وێڵز دەبەستێتەوە و بەسەر گەرووی مێنایدا دەپەڕێتەوە. ئەم پردە کە لەلایەن ئەندازیاری ناودار تۆماس تێلفۆردەوە نەخشەسازیی بۆ کراوە و لە ساڵی ١٨٢٦ کراوەتەوە، وەک یەکێک لە یەکەمین پردە ھەڵواسراوە مۆدێرنەکانی جیھان دادەنرێت و شۆڕشێکی لە بواری ئەندازیاریی پردسازیدا بەرپا کرد. بەھۆی گرنگییە مێژووییە بێھاوتاکەیەوە، وەک باڵەخانەیەکی پارێزراوی پۆلی یەکەم (Grade I listed) پۆلێن کراوە.

پێویستی و مێژوو

پێش دروستکردنی پردەکە، تاکە ڕێگای پەڕینەوە لە گەرووی مەترسیداری مێنای، بەلەم بوو. ئەمە کێشەیەکی گەورە بوو بۆ ڕێگای سەرەکیی نێوان لەندەن و بەندەری ھۆلیھێد، کە خاڵی سەرەکیی گواستنەوەی پۆستە بوو بۆ ئایرلەند. لە ساڵی ١٨١٩، تۆماس تێلفۆرد ڕاسپێردرا بۆ چارەسەرکردنی ئەم کێشەیە. گەورەترین ئاستەنگی ئەندازیاری ئەوە بوو کە پردەکە دەبوو لانیکەم ١٠٠ پێ (٣٠ مەتر) لە ئاستی ئاوەوە بەرز بێت بۆ ئەوەی ڕێگە بە تێپەڕبوونی کەشتییە بەرزەکانی ئەو سەردەمە بدات.

نەخشەسازیی و دروستکردن

تێلفۆرد نەخشەیەکی شۆڕشگێڕانەی پێشکەش کرد کە بریتی بوو لە پردێکی ھەڵواسراو بە درێژیی مەودای ١٧٦ مەتر. تەختەی پردەکە بە ١٦ زنجیری ئاسنی زەبەلاح ھەڵواسرا، کە ھەر یەکێکیان لە ھەزاران ئەڵقەی ئاسنی دروستکرابوون. ئەم زنجیرانە لەناو تونێلی تایبətدا لە ھەردوو دیوی گەرووەکەدا چەسپێنران.

وێنەیەکی کێشراوی پردەکە لە دەوروبەری ساڵی ١٨٤٠.

کاری دروستکردنی پردەکە حەوت ساڵی خایاند و پڕۆسەیەکی ئەوپەڕی ورد و مەترسیدار بوو. بەرزکردنەوەی یەکەم زنجیر لە مانگی نیسانی ١٨٢٥دا بووە ڕووداوێکی گەورە کە ھەزاران کەس بۆ بینینی کۆبوونەوە. پردەکە لە ٣٠ی کانوونی دووەمی ١٨٢٦ بە فەرمی کرایەوە و بووە ھۆی کەمکردنەوەی کاتی گەشتی لەندەن بۆ ھۆلیھێد لە ٣٦ کاتژمێرەوە بۆ نزیکەی ٢٧ کاتژمێر.

نوێکردنەوە و گۆڕانکارییەکان

ھەرچەندە پردەکە شاکارێک بوو، بەڵام تەختە دارەکەی بەرگەی بای بەھێزی گەرووی مێنای نەدەگرت و چەندین جار زیانی پێ گەیشت. دیارترینیان لە ساڵی ١٨٣٩ بوو کاتێک بەشێکی زۆری ڕێڕەوەکە بەھۆی زریانەوە وێران بوو.

لە نێوان ساڵانی ١٩٣٨ و ١٩٤٠، پڕۆسەیەکی گەورەی نوێکردنەوە ئەنجام درا بۆ ئەوەی پردەکە بتوانێت قورسایی ھاتوچۆی مۆدێرن ھەڵبگرێت. لەم پڕۆسەیەدا، ١٦ زنجیرە ئاسنە ڕەسەنەکەی تێلفۆرد بە زنجیری نوێ گۆڕدران. یەکێک لە سەرسوڕھێنەرترین لایەنەکانی ئەم کارە ئەوە بوو کە بەبێ داخستنی پردەکە بەڕووی ھاتوچۆدا ئەنجام درا. لە ساڵی ١٩٩٩دا، پردەکە بۆ ماوەیەکی کاتی داخرا بۆ دووبارە قیرتاوکردنەوەی ڕێگاکە و بەھێزکردنی پێکھاتەکەی.

پردەکە لەناو تەمێکی چڕدا، ٢٠٠١.

میراتی کولتووری

پردی ھەڵواسراوی مێنای تەنھا پێکھاتەیەکی ئەندازیاری نییە، بەڵکو ھێمایەکی نەتەوەیی وێڵز و گەواھی شۆڕشی پیشەسازییە. کاریگەرییەکەی لەسەر دیزاینی پردە ھەڵواسراوەکانی دوای خۆی لە سەرانسەری جیھاندا زۆر گەورە بووە. پردەکە پاڵێوراوە بۆ ئەوەی بخرێتە لیستی میراتی جیھانیی یوونێسکۆوە.