٢٠٢١ لە کوردستان

کوردستان لە ٢٠٢١ تایبەتە بەو ڕووداو و لەدایکبوون و مردنانەی لە ماوەی ساڵی ٢٠٢١ز لە کوردستان ڕوویانداوە بە تایبەت ئەوانەی دەنگدانەوە و کاریگەری زۆری لەسەر کوردستان ھەبووە.

ڕووداوەکان

فڕۆکەخانەی نێونەتەوەییی ھەولێر

• ھێرشی مووشەکی بۆ سەر ھەولێر: لە ١٥ی شوبات، ھێرشێکی مووشەکی بۆ سەر ھەولێر کرا. مووشەکەکان لە شوێنێکی نزیک ھەولێر بەرەو بنکەی ھێزە ئەمریکییەکانی نێو فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتیی ھەولێر ھاوێژران. بەھۆی ھێرشەکە کەسێک کوژرا و ھەشت کەسیش بریندار بوون. گرووپێک بە ناوی سەرایا ئەولیای دەم «سرایا أولیاء الدم» بەرپرسیارەتیی ھێرشەکەی گرتەئەستۆ.
• شەڕی قامیشلۆ :لە ٢٠ی نیسان شەڕێک لە نێوان ڕۆژاوای کوردستان و ھێزەکانی سەر بە حکوومەتی سووریا لە شاری قامیشلۆ ئەنجامدرا. لەدوای وەیکە ئاساییش یەک ئۆتۆمۆبیلی ھێزەکانی بەرگریی نەتەوەیی تەقاندەوە. ئەم تێکھەڵچوونانە بە چەکی سووک و قورس ئەنجامدرا. دوای ئەم شەڕە چەکدارە کوردەکان نزیک بە ھەمووی شاری قامیشلۆیان گرتەبەردەست.
• سەردانی پاپا فرانسیس: ڕۆژی ٧ی ئازار پاپا فرانسیس، پاپای ڤاتیکان سەردانی ھەرێمی کوردستانی کرد، لەلایەن سەرۆکی ھەرێمو حکومەت و بەشێک لە بەرپرسانی ھەرێمی کوردستان پێشوازی لێکرا، بۆ ئەو مەبەستەش ڕێوڕەسمێکی ئایینی لە یاریگای شەھید فەرەنسۆ ھەریری لە ھەولێر ئەنجام درا.

  

  وێنەی بێھزاد محمودی لە نەخۆشخانەی ئیمێرجنسی شاری ھەولێر

  ڕووداوی خۆسووتاندنی بێھزاد مەحموودی: لە ١٨ی ئایاری ٢٠٢١ بێھزاد مەحموودی (لەدایکبووی ١٩٩٥ – مردووی ٢٣ی ئایاری ٢٠٢١) پەناخوازێکی سیاسی خەڵکی ڕۆژھەڵاتی کوردستان و پێشمەرگەی پێشووی سازمانی خەبات. لە دایکبووی شاری بۆکانی ڕۆژھەلاتی کوردستانە ناسراوە بە محەممەد محەممەدی بەھۆی خراپی بارودۆخی ژیانی لەکاتی لێداوان بۆ چەند کەناڵیکی ڕاگەیاندنی ھەرێمی کوردستان لە بەردەم بارەگای نەتەوە یەکگرتووەکان لە شاری ھەولێر ئاگری لە جەستەی خۆی بەردا. بەھۆی ئەمەوە زیاتر لە ٩٠٪ جەستەی سووتا. شەوی یەک شەمە ٢٣ی ئایاری ٢٠٢١ بەھۆی زۆری ڕێژەی سووتانەکەی لە نەخۆشخانەی ئیمرجنسی شاری ھەولێر کۆچی دوای کرد. ئەم ڕووداوە ھەر زوو کاردانەوەی زۆری خەڵکی لێکەوتەوە. ٢٠ی ئەیاری ٢٠٢١ بەھۆی ئەم ڕووداوە بەشێکی زۆر لە پەنابەرانی ڕۆژھەلاتی کوردستان لەسەر داوای کۆمیتەی ئەندام و لایەنگرانی سازمانی خەبات کاتژمێر ١٠ی بەیانی ڕۆژی پێنجشەممە لە بەردەم بارەگای نەتەوەیەکگرتووەکان لە ھەولێر گردبووەیەکیان ئەنجام دا.
• ٢٧ی تەممووز – ھەورامان لە ڕۆژھەڵاتی کوردستان لەلایەن میراتی جیھانیی یوونێسکۆ خرایە ناو پێڕستی شوێنەوارە جیھانییەکانەوە.

لاھور شێخ جەنگی

• کێشە ناوخۆیییەکانی یەکیتی نیشتیمانی کوردستان: لە ٨ی تەممووز یەکێتی نیشتیمانی کوردستان ڕووبەڕووی کۆمەڵیک کێشەی ناوخۆیی بووە پاش ئەوەی ھەواڵی ژاھراویکردنی بافڵ تاڵەبانی ھاوسەرۆکی یەکیتی لەلایەن لاھور شێخ جەنگی ئامۆزا و ھاوسەرۆکی دووەمی یەکیتی بڵاوکرایەوە ئەم ڕووداوە کاردانەوەی زۆری لێکەوتەوە بەتایبەت کاتێک ھەوالی ژەھراویکردنی مەلا بەختیار ئەندامی لێژنەی بالای بەرژەوەندییەکانی یەکیتی و وەستا ڕەسوول بەرێوبەری پێشووتری ئاسایشی سلێمانی بڵاوبوونەوە. لە پاش ئەم ڕووداوە کۆمەلێک گۆرانکاری لە پۆستی سەرۆکی دەزگای زانیاری و دەگازگای دژە تیرۆر ئەنجام دران. لاھور شێخ جەنگی ھاوسەرۆکی یەکێتی، ئاڵا تاڵەبانی، ژینۆ محەممەد و ئاراس شێخ جەنگی ئەندامانی ئەنجومەنی سەرکردایەتی لە یەکێتی نیشتیمانی کوردستان دورخرانەوە

وێنەی ھەندێک کەس کە کاتێک تەرمی خێزانە کوردەکە لە ژێر لێکۆڵینەوەی پزیشکی یاسایی بووە، چوونەتە نەخۆشخانە.

• ھێرشی سەر خێزانی کورد لە قۆنییە: لە ٣٠ی تەممووز لە ناوچەی مارمارەی قۆنیە، تورکیا ھێرشێکی ڕەگەزپەرستانە لە لایەن گرووپێکی فاشیزمی تورک بۆ سەر بنەماڵەیەکی کورد ئەنجامدرا. لە ئەنجامی ھێرشەکەدا حەوت ئەندامی خێزانەکە، کە لە چوار پیاو و سێ ژن پێکدەھاتن بە دەستڕێژی گوللە گیانیان لەدەستدا. ناوی ئەم خێزانە کوردە دەدەئۆغوڵڵاری بوو کە زیاتر لە ٢٠ ساڵ بوو کە لە قۆنییە دەژیان. ھەروەھا ئەم کارەساتە وەکوو «کۆمەڵکوژی» ناوی لێدەبرێت.
• ھەشتەمین خولی فێستیڤاڵی نێونەتەوەییی فیلمی دھۆک: ڕۆژی دووشەمە ١٥ی تشرینی دووەم ھەشتەمین خولی فێستیڤاڵی نێونەتەوەییی فیلمی دھۆک بە بەشداری ٩٤ فلیم لە ٣٠ ولاتی جیاواز لە شاری دھۆک دەستی پێکرد. لە فێستیڤاڵەکە دا ٤٩ فلیمی بیانی و ٤٥ فلیمی کوردی پیشاندران. ڕۆژی دووشەمە ٢٢ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١خەلات بەسەر فلیمە سەرکەوتووەکان دابەش کرا کە ھەشت خەلات بۆ فلیمە کوردییەکان بوون و چوار خەلاتیش بۆ فلیمە بیانییەکان بوو.

خۆپیشاندانەکانی خوێندکارانی ھەرێمی کوردستان

• خۆپیشاندانەکانی خوێندکارانی ھەرێمی کوردستان کۆمەڵێک خۆپیشاندان بوو کە لە ڕێکەوتی ٢١ی تشرینی دووەم ھەتا ٢٧ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١ لەلایەن خوێندکارانەوە بە ئامانجی گەڕانەوەی دەرماڵەکانی خوێندن ئەنجامدرا. ھێزە ئەمنییەکان لە سلێمانی بە ئامانجی بڵاوەپێکردنی خۆپیشاندەران، گازی فرمێسکڕێژ و ئۆتۆمۆبیلی ئاوڕێژیان بەکاھێنا و بەھۆیەوە دۆخی تەندروستی بەشێکی خوێندکاران تێکچوو.
• لافاوەکەی پارێزگای ھەولێر: ڕۆژی ھەینی ١٧ی کانوونی یەکەم بەھۆی بارانبارینێکی بەخوور لافاو لە چەند گەڕەک و ناحیەیەکی سەر بە پاریزگای ھەولێر دروست بوو، ئەم لافاوە بووە ھۆی مردنی ١٢ کەس، لەگەڵ ئەوەشدا ٢٥٠٠ ماڵ تووشی زیانی مادی زۆر بوونەوە ژمارەیەکی زۆری ئۆتۆمبێل زیانیان بەرکەوت. تەرمی دوو لە مردووەکان کە یەکیان منداڵیکی تەمەن ١٠ مانگە و ئەوی دیکەیان شوانێکی تەمەن ٢٠ ساڵە ھێشتا نەدۆزراوەتەوە. زیانە مادییەکان بە ٢١ ملیار دیناری عێراق مەزەندە کرا. پێنجەمین خولی فێستیڤاڵی نێونەتەوەییی فیلمی سلێمانی: فێستیڤاڵی نێونەتەوەییی فیلمی سلێمانی فیستیڤاڵێکی فیلمە کە لە شاری سلێمانی بەڕێوە دەچێت، ڕۆژی ھەینی ١٧ی کانوونی یەکەم پێنجەمین خولی خۆی بە بەشداری١٤٣ فلیم دەستی پێکرد لە ٢٤ی کانوونی یەکەم کۆتایی ھات.
• لە سێدارەدانی حەیدەر قوربانی: لە ١٩ی کانوونی یەکەم بەندکراوی سیاسی حەیدەر قوربانی بە تۆمەتی دەستدرێژی بۆ سەر مافەکانی خەڵک، ھاوکاری لە کوشتنی سێ کەس لە ئەندامانی سپای پاسداران ھەروەھا ئەندامەتیی حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران، دوای ئەوەی کاتژمێر ١١ی شەوی ١٨ی کانوونی یەکەم گوازرایەوە بۆ ژووری تاکەکەسی، لە کاتژمێر ٥ی بەرەبەیانی ١٩ی کانوونی دووەمی ٢٠٢١ لە بەندیخانەی ناوەندیی سنە لە سێدارە درا.ھەروەھا، تەرمەکەی لە شاری سنە بە خاک سپێردرا و ھێزە ئەمنییەکان ڕێگەیان بە بنەماڵەکەی نەدا بۆ ئاخرین جار تەرمەکەی ببینن. لە سێدارەدانی حەیدەر قوربانی ناڕەزایەتی زۆری بنەماڵە و خەڵک و ڕێکحراوەکانی مافی مرۆڤی لێکەوتەوە.
• گەڕانەوەی تەرمی کۆچبەرە خنکاوەکان :لە ٢٦ی کانوونی یەکەم تەرمی ژمارەیەک لە کۆچبەرە کوردە خنکاوەکانی کوردستان کە لە نۆکەندی ئینگلیز بەھۆی نقومبوونی کەشتییەکەیان خنکابوون گەرانەوە کوردستان، لە ڕێورەسمێکدا تەرمەکان ئەسپاردەی خاک کران ٤کەسیان ئەندامی خێزانیکی خەڵکی دەربەندیخان بوون، ٨ کەسی دیکەیان خەڵکی ناوچەکانی سەر بە ڕاپەرین بوون.
• شاری سنە پایتەختی کتێب: لە ڕێکەوتی ٢٧ی کانوونی یەکەم شاری سنە وەک حەفتەمین پایتەختی کتێب لە ئێران ھەڵبژێردرا ئەمەش بەھۆی ئەو کاروچالاکی و پێشانگایانەی بەمەبەستی پەرەپێدان بە خوێندنەوە لەو شارە ئەنجام دراون.

مردنەکان

ئەمانەش ببینە: مردنەکان لە ٢٠٢١

عوسمان ئۆجەلان

مووسا باباخانی

ڕۆژ نووری شاوەیس

• حەیدەر قوربانی، ٤٨، بەندکراوی سیاسیی کورد، سێدارە.
• موراد کانی کوردەیی،، فەرماندەی سەربازی و بەڕێوەبەری فەرمانگەی یاساییی پۆلیسی ڕاپەڕین، کوژران بەدەستی ھێزە ئەمنییەکان.
• عوسمان ئۆجەلان، ٦٣، شەڕکەر، سیاسەتوان، فەرماندەی پێشووی پارتی کرێکارانی کوردستان و برای بچووکی عەبدوڵڵا ئۆجەلان، کۆڤید-١٩.
• بورھان گیزلەنمیش،، وێنەگر و ڕۆژنامەوانی کوردی باکووری کوردستان، شێرپەنجەی ئێسک و وەستانی دڵ.
• شوکری سەرحەد، ٦٤، چالاکی سیاسیی کورد و ئەندامی کۆمیتەی ماڵباتی شەھیدانی پارتی کرێکارانی کوردستان، تیرۆرکردن.
• عەبدوڵڵا خەیات، ٥٧، ئەکتەری کورد، کۆڤید-١٩.
• نادر نادرۆڤ، ٨٩، ئەندازیار، پرۆفیسۆر و زانای کوردی کازاخستان.
• ڕێناس ڕۆژ،، شۆڕشوانی کورد و یەکێک لە فەرماندەکانی یەکینەکانی پاراستنی گەل (یەپەگە)، کوژران بەدەستی ئەرتەشی تورکیا.
• سەلام کۆیی، ٦٦، ھونەرمەند و ئەکتەری کورد، جەڵتەی مێشک.
• کنیەز ئیبراھیم میرزایێف، ٧٤، مامۆستای زمان، چاند و مێژووی کوردی و سیاسەتوانی کوردی ئێزیدیی خەڵکی ئەرمەنستان و کازاخستان.
• مووسا باباخانی، ٤٠، چالاکی سیاسیی کورد و ئەندامی کۆمیتەی ناوەندیی حیزبی دێموکراتی کوردستان (حدک)، تیرۆرکردن.
• جافر زەلکەیی، ٥٥، ژەنیاری ئامێری شمشاڵی کورد.
• ڕێبین ڕەحیمی، ٤٩، چالاکی سیاسیی کورد و ئەندامی پارتی ژیانی ئازادی کوردستان (پژاک)، تیرۆرکردن.
• شێرکۆ بابان، ٦٨، مامۆستای زانکۆ، نووسەر و زمانناسی کورد.
• بێھزاد مەحموودی، ٢٦، کەسایەتیی سیاسیی کورد.
• شاھۆ گۆران، ٨٨، نووسەر، ڕووشنبیر و ڕوژنامەوانی کورد.
• مستەفا موسلیم، ٨١، زانای ئیسلامی کورد.
• دڵزار، ١٠١، شاعیر و سەربازی کورد.
• ڕۆژ نووری شاوەیس، ٧٤، سیاسەتوانی کورد و یەکەمین سەرۆک وەزیرانی ھەرێمی کوردستان.
• کەمال مەزھەر، ٨٤، نووسەر، مێژوونووس، لێکۆڵەر و مامۆستای زانکۆی کورد.
• قەدری یڵدرم، ٦٢، مامۆستای زانکۆ، نووسەر و نوێنەری پەرلەمانی کورد.
• نەمام غەفووری، ٥٢، پزیشک و چاکەکاری کورد.
• کەریم کەریمپوور، ٦٠، نووسەر، فەرھەنگنووس و لێکۆڵینەری کورد.