نیوھەمپشیر
![]() | ئەم وتارە پێویستی بە بەستەری زیاترە بۆ وتارەکانی تر تا یارمەتیی یەکخستنی لەگەڵ ئینسایکڵۆپدیاکە بدات. |
نیوھەمپشیر | |
---|---|
![]() | |
بەشێکە لە | ویلایەتە یەکگرتووە پێکلکاوەکان، نیو ئینگلاند |
دامەزران | ٢١ی حوزەیرانی ١٧٨٨ |
ناو بە زمانی فەرمی | State of New Hampshire |
ناسناو | The Granite State |
کورتەناو | NH، N.H. |
ئەرشیڤەکان لە | New Hampshire Division of Archives & Records Management |
ناونراوە لەدوای | ھەمپشیر |
ناسناوی خەڵک | New Hampshirite، New Hampshireman، New Hampshirewoman، Granite Stater |
زمانی فەرمی | زمانی ئینگلیزی |
سروودی نیشتمانی | Old New Hampshire |
دروشم بە کوردی | Live Free or Die |
دروشم | Live Free or Die |
کیشوەر | ئەمریکای باکوور |
وڵات | ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا |
پایتەخت | کۆنکۆرد |
دابەشکاریی کارگێڕی | ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا |
ناوچەی کاتی | ناوچەی کاتی ڕۆژھەڵات، ئەمریکا/نیویۆرک |
پۆتانی شوێن | ٤٤°٠′٠″N ٧١°٣٠′٠″W |
Coordinates of geographic center | ٤٣°٤٠′٥٠″N ٧١°٣٤′٥٢″W |
Coordinates of easternmost point | ٤٢°٥٨′٣٦″N ٧٠°٣٦′٥٠″W، نرخی نەزانراو |
Coordinates of northernmost point | ٤٥°١٨′٢١″N ٧١°٥′٩″W |
Coordinates of southernmost point | ٤٢°٤١′٥٠″N ٧١°١٧′٤١″W |
بەرزترین خاڵ | Mount Washington |
نزمترین خاڵ | ئۆقیانووسی ئاتلانتیک |
نووسینگەی بەڕێوەبردن | Governor of New Hampshire |
سەرۆک | Chris Sununu |
دەستەی جێبەجێکردن | Government of New Hampshire |
ئەنجومەنی یاسادانەر | New Hampshire General Court |
دەسەڵاتی دادوەری باڵا | New Hampshire Supreme Court |
دانیشتووان | ١٬٣٧٧٬٥٢٩ |
بەرزی لە ئاستی دەریا | ٣٠٥ مەتر |
ھاوسنوورە لەگەڵ | ماساچووسیتس، ڤێرمۆنت، کێبێک، مەین |
دەقی بنەڕەتی | Constitution of New Hampshire |
جێگەی دەگرێتەوە | Province of New Hampshire |
ڕووبەر | ٢٤٬٢١٤٫٠ کیلۆمەتر چوارگۆشە |
وێبگە | https://www.nh.gov/ |
Official map URL | http://www.granit.unh.edu/ |
ھاشتاگ | NewHampshire |
وەسفی ئاڵا | flag of New Hampshire |
مۆر (نیشانە) | Seal of New Hampshire |
Tartan | New Hampshire state tartan |
ھێمای فەرمی | Purple Finch، New Hampshire state tartan |
جوگرافیای ئەم بابەتە | geography of New Hampshire |
Official color | بێ نرخ |
ئابووری بابەت | economy of New Hampshire |
دیمۆگرافیای بابەت | demographics of New Hampshire |
ئاستی زوومکردنی نەخشەی شەقامی کراوە | 7 |
![]() | |
پۆتانەکان: 44°00′N 71°30′W / 44°N 71.5°W نیوھامپشیر (بە ئینگلیزی: New Hampshire) ویلایەتێکە لە ناوچەی نیو ئینگلاند لە باکووری ڕۆژھەڵاتی ئەمریکا. لە باشوورەوە ھاوسنوورە لەگەڵ ویلایەتی ماساشوستس، لە ڕۆژاوا لەگەڵ ڤێرمۆنت، لە ڕۆژھەڵاتەوە لەگەڵ مەین و زەریای ئەتڵەسی و لە باکوورەوە لەگەڵ پارێزگای کیوبیکی کەنەدا. نیوھامپشایر پێنجەم بچووکترین ویلایەتە لە ڕووی ڕووبەری زەوی و نۆیەم کەمترین ژمارەی دانیشتووانی پەنجا ویلایەتی ئەمریکایە.
لە مانگی یەکی ساڵی ١٧٧٦، نیو ھامپشایر بووە یەکەم ویلایەتی لە کۆلۆنییەکانی ئەمریکای باکووری بەریتانیا کە حکوومەتێکی سەربەخۆ لە شانشینی بەریتانیا دامەزراند، ھەروەھا یەکەم ویلایەت بوو دەستووری خۆی نووسی. دوای شەش مانگ بوو بە یەکێک لە سێزدە ویلایەتە ڕەسەنەکان کە ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکایان دامەزراند و لە مانگی حوزەیرانی ساڵی ١٧٨٨دا نۆیەمین ویلایەت بوو کە دەستووری پەسەند کرد.
کۆنکۆرد پایتەختی ویلایەتەکەیە، لەکاتێکدا مانچستەر گەورەترین شاری ویلایەتەکە و لە باکووری نیو ئینگلاند، لەنێویاندا ڤێرمۆنت و مەین. باجی فرۆشتنی گشتی، یان باجی داھاتی کەسی (جگە لە سوود و پاداشت) نە لەسەر ئاستی ویلایەت و نە لە ئاستی ناوخۆییدا نییە. شایەنی باسە کە ھەڵبژاردنی سەرەتایی نیوھامپشایر خولی یەکەمی ھەڵبژاردنی سەرۆکایەتی ئەمریکایە. تابلۆکان دروشمی ویلایەتیان لەسەرە کە دەڵێت «بە ئازادی بژی یان بمرە». نازناوی ئەم ویلایەتە، «ویلایەتی گرانیت»، ئاماژەیە بۆ پێکھاتە بەرفراوانەکانی گڕانیت و کانگاکانی.
کەسایەتییە دیارەکانی نیو ھامپشایر بریتین لە دامەزرێنەر نیکۆلاس گیلمان، سیناتۆر دانیال وێبستەر، پاڵەوانی جەنگی شۆڕشگێڕ جۆن ستارک، سەرنووسەری ڕۆژنامەکان ھۆراس گریلی، دامەزرێنەری زانستی مەسیحی ماری بەیکەر ئیدی، شاعیر ڕۆبەرت فرۆست، کەشتیوان ئالان شێپەرد، گۆرانیبێژی ڕۆک ڕۆنی جەیمس دیۆ، نووسەر دان براون، ئەکتەر ئادەم ساندلێر، داھێنەر دین کامێن، کۆمیدیکار سارا سیلڤەرمەن و سێس مێیرز، چێشتخانەوانان ڕیچارد و مۆریس ماکدۆناڵد، و سەرۆکی ئەمریکا فرانکلین پیرس.
ویلایەتەکە ھەندێک لە گەورەترین شاخەکانی سکی لە کەناری ڕۆژھەڵات ھەیە، و شوێنە سەرنجڕاکێشە سەرەکییەکانی کات بەسەربردن لە نیو ھامپشایر بریتین لە خلیسکانێی سەر بەفر، ئۆتۆمبێلی بەفر و وەرزشەکانی تری زستانە، گەشتکردن و شاخەوانی، خانووی ھاوینە بەدرێژایی دەریاچەکان و کەنار دەریا، سواربوونی ماتۆڕ لە نیو ھامپشایر بە ماتۆڕ سپیدوەی، و ماتۆڕسکیل ویک، پێشبڕکێیەکی بەناوبانگی ماتۆڕسکیل لە کەناری وێرز لە نزیک لاکۆنیا لە ھەر مانگی حوزەیرانێکدا. دارستانی نیشتمانی شاخی سپی ڕێڕەوی ئەپالاچین لە نێوان شاخەکانی ڤێرمۆنت و مەین بەیەکەوە دەبەستێتەوە، ھەروەھا ڕێڕەوی چیای واشنتۆن لەخۆدەگرێت، کە سەردانکەران دەتوانن بە ئۆتۆمبێل بگەنە لووتکەی چیای واشنتۆن کە بەرزییەکەی ٦٢٨٨ پێ (١٩١٧ م)یە.[١][٢][٣]
سەرچاوەکان
[دەستکاری]![]() | ئەم وتارە کۆلکەیەکە. دەتوانیت بە فراوانکردنی یارمەتیی ویکیپیدیا بدەیت. |
- ^ https://web.archive.org/web/20181126051016/https://finance.yahoo.com/news/10-states-best-quality-life-170446095.html
- ^ https://web.archive.org/web/20190401163943/https://fas.org/sgp/crs/misc/RS21729.pdf
- ^ https://web.archive.org/web/20141101070554/http://www.visitnh.gov:80/welcome-to-nh/state-facts.aspx