نیوھەمپشیر

نیوھەمپشیر
نیوھەمپشیر
بەشێکە لە	ویلایەتە یەکگرتووە پێکلکاوەکان، نیو ئینگلاند
دامەزران	٢١ی حوزەیرانی ١٧٨٨
ناو بە زمانی فەرمی	State of New Hampshire
ناسناو	The Granite State
کورتەناو	NH، N.H.
ئەرشیڤەکان لە	New Hampshire Division of Archives & Records Management
ناونراوە لەدوای	ھەمپشیر
ناسناوی خەڵک	New Hampshirite، New Hampshireman، New Hampshirewoman، Granite Stater
زمانی فەرمی	زمانی ئینگلیزی
سروودی نیشتمانی	Old New Hampshire
دروشم بە کوردی	Live Free or Die
دروشم	Live Free or Die
کیشوەر	ئەمریکای باکوور
وڵات	ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا
پایتەخت	کۆنکۆرد
دابەشکاریی کارگێڕی	ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا
ناوچەی کاتی	ناوچەی کاتی ڕۆژھەڵات، ئەمریکا/نیویۆرک
پۆتانی شوێن	٤٤°٠′٠″N ٧١°٣٠′٠″W
Coordinates of geographic center	٤٣°٤٠′٥٠″N ٧١°٣٤′٥٢″W
Coordinates of easternmost point	٤٢°٥٨′٣٦″N ٧٠°٣٦′٥٠″W، نرخی نەزانراو
Coordinates of northernmost point	٤٥°١٨′٢١″N ٧١°٥′٩″W
Coordinates of southernmost point	٤٢°٤١′٥٠″N ٧١°١٧′٤١″W
بەرزترین خاڵ	Mount Washington
نزمترین خاڵ	ئۆقیانووسی ئاتلانتیک
نووسینگەی بەڕێوەبردن	Governor of New Hampshire
سەرۆک	Chris Sununu
دەستەی جێبەجێکردن	Government of New Hampshire
ئەنجومەنی یاسادانەر	New Hampshire General Court
دەسەڵاتی دادوەری باڵا	New Hampshire Supreme Court
دانیشتووان	١٬٣٧٧٬٥٢٩
بەرزی لە ئاستی دەریا	٣٠٥ مەتر
ھاوسنوورە لەگەڵ	ماساچووسیتس، ڤێرمۆنت، کێبێک، مەین
دەقی بنەڕەتی	Constitution of New Hampshire
جێگەی دەگرێتەوە	Province of New Hampshire
ڕووبەر	٢٤٬٢١٤٫٠ کیلۆمەتر چوارگۆشە
وێبگە	https://www.nh.gov/
Official map URL	http://www.granit.unh.edu/
ھاشتاگ	NewHampshire
وەسفی ئاڵا	flag of New Hampshire
مۆر (نیشانە)	Seal of New Hampshire
Tartan	New Hampshire state tartan
ھێمای فەرمی	Purple Finch، New Hampshire state tartan
جوگرافیای ئەم بابەتە	geography of New Hampshire
Official color	بێ نرخ
ئابووری بابەت	economy of New Hampshire
دیمۆگرافیای بابەت	demographics of New Hampshire
ئاستی زوومکردنی نەخشەی شەقامی کراوە	7
	لە ویکیدراوە دەستکاریی زانیارییەکان بکە

پۆتانەکان: 44°00′N 71°30′W / 44°N 71.5°W / 44; -71.5 نیوھامپشیر (بە ئینگلیزی: New Hampshire) ویلایەتێکە لە ناوچەی نیو ئینگلاند لە باکووری ڕۆژھەڵاتی ئەمریکا. لە باشوورەوە ھاوسنوورە لەگەڵ ویلایەتی ماساشوستس، لە ڕۆژاوا لەگەڵ ڤێرمۆنت، لە ڕۆژھەڵاتەوە لەگەڵ مەین و زەریای ئەتڵەسی و لە باکوورەوە لەگەڵ پارێزگای کیوبیکی کەنەدا. نیوھامپشایر پێنجەم بچووکترین ویلایەتە لە ڕووی ڕووبەری زەوی و نۆیەم کەمترین ژمارەی دانیشتووانی پەنجا ویلایەتی ئەمریکایە.

لە مانگی یەکی ساڵی ١٧٧٦، نیو ھامپشایر بووە یەکەم ویلایەتی لە کۆلۆنییەکانی ئەمریکای باکووری بەریتانیا کە حکوومەتێکی سەربەخۆ لە شانشینی بەریتانیا دامەزراند، ھەروەھا یەکەم ویلایەت بوو دەستووری خۆی نووسی. دوای شەش مانگ بوو بە یەکێک لە سێزدە ویلایەتە ڕەسەنەکان کە ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکایان دامەزراند و لە مانگی حوزەیرانی ساڵی ١٧٨٨دا نۆیەمین ویلایەت بوو کە دەستووری پەسەند کرد.

کۆنکۆرد پایتەختی ویلایەتەکەیە، لەکاتێکدا مانچستەر گەورەترین شاری ویلایەتەکە و لە باکووری نیو ئینگلاند، لەنێویاندا ڤێرمۆنت و مەین. باجی فرۆشتنی گشتی، یان باجی داھاتی کەسی (جگە لە سوود و پاداشت) نە لەسەر ئاستی ویلایەت و نە لە ئاستی ناوخۆییدا نییە. شایەنی باسە کە ھەڵبژاردنی سەرەتایی نیوھامپشایر خولی یەکەمی ھەڵبژاردنی سەرۆکایەتی ئەمریکایە. تابلۆکان دروشمی ویلایەتیان لەسەرە کە دەڵێت «بە ئازادی بژی یان بمرە». نازناوی ئەم ویلایەتە، «ویلایەتی گرانیت»، ئاماژەیە بۆ پێکھاتە بەرفراوانەکانی گڕانیت و کانگاکانی.

کەسایەتییە دیارەکانی نیو ھامپشایر بریتین لە دامەزرێنەر نیکۆلاس گیلمان، سیناتۆر دانیال وێبستەر، پاڵەوانی جەنگی شۆڕشگێڕ جۆن ستارک، سەرنووسەری ڕۆژنامەکان ھۆراس گریلی، دامەزرێنەری زانستی مەسیحی ماری بەیکەر ئیدی، شاعیر ڕۆبەرت فرۆست، کەشتیوان ئالان شێپەرد، گۆرانیبێژی ڕۆک ڕۆنی جەیمس دیۆ، نووسەر دان براون، ئەکتەر ئادەم ساندلێر، داھێنەر دین کامێن، کۆمیدیکار سارا سیلڤەرمەن و سێس مێیرز، چێشتخانەوانان ڕیچارد و مۆریس ماکدۆناڵد، و سەرۆکی ئەمریکا فرانکلین پیرس.

ویلایەتەکە ھەندێک لە گەورەترین شاخەکانی سکی لە کەناری ڕۆژھەڵات ھەیە، و شوێنە سەرنجڕاکێشە سەرەکییەکانی کات بەسەربردن لە نیو ھامپشایر بریتین لە خلیسکانێی سەر بەفر، ئۆتۆمبێلی بەفر و وەرزشەکانی تری زستانە، گەشتکردن و شاخەوانی، خانووی ھاوینە بەدرێژایی دەریاچەکان و کەنار دەریا، سواربوونی ماتۆڕ لە نیو ھامپشایر بە ماتۆڕ سپیدوەی، و ماتۆڕسکیل ویک، پێشبڕکێیەکی بەناوبانگی ماتۆڕسکیل لە کەناری وێرز لە نزیک لاکۆنیا لە ھەر مانگی حوزەیرانێکدا. دارستانی نیشتمانی شاخی سپی ڕێڕەوی ئەپالاچین لە نێوان شاخەکانی ڤێرمۆنت و مەین بەیەکەوە دەبەستێتەوە، ھەروەھا ڕێڕەوی چیای واشنتۆن لەخۆدەگرێت، کە سەردانکەران دەتوانن بە ئۆتۆمبێل بگەنە لووتکەی چیای واشنتۆن کە بەرزییەکەی ٦٢٨٨ پێ (١٩١٧ م)یە.^[١]^[٢]^[٣]

سەرچاوەکان

ئەم وتارە کۆلکەیەکە. دەتوانیت بە فراوانکردنی یارمەتیی ویکیپیدیا بدەیت.

[1] ttps://web.archive.org/web/20181126051016/https://finance.yahoo.com/news/10-states-best-quality-life-170446095.html

[2] ttps://web.archive.org/web/20190401163943/https://fas.org/sgp/crs/misc/RS21729.pdf

[3] ttps://web.archive.org/web/20141101070554/http://www.visitnh.gov:80/welcome-to-nh/state-facts.aspx

[١]

[٢]

[٣]

ب و د دابەشکارییە سیاسییەکانی ویلایەتە یەکگرتووەکان
ویلایەتەکان	ئارکانساس ئەریزۆنا ئالاباما ئالاسکا ئەیداھۆ ئایۆوا ئۆکلاھۆما ئۆرگۆ‌ن ئۆھایۆ ئیلینووا ئیندیانا پێنسیلڤانیا تێکساس تێنێسی جۆرجیا دێلاوێر داکۆتای باشوور داکۆتای باکوور ڕۆد ئایلەند فلۆریدا کارۆلینای باشوور کارۆلینای باکوور کالیفۆرنیا کانساس کۆلۆرادۆ کنتاکی کۆنێتیکت لویزیانا ماساچووسیتس مەریلەند مۆنتانا میسووری میسیسیپی میشیگان مەین مینێسۆتا نێبراسکا نێڤادا نیوجێرسی نیومەکسیکۆ نیوھامپشیر نیویۆرک واشینگتۆن وایۆمینگ ڤێرمۆنت ڤێرجینیا ڤێرجینیای ڕۆژئاوا ویسکۆنسین ھاوایی یووتا
ناوچەی فێدراڵ	واشینگتۆن دی سی (ناوچەی کۆلۆمبیا)
ناوچەی دوڕگەیی	پۆرتۆریکۆ سامۆئای ئامریکا گۆئام ماریانای باکوور ویرجین
دوڕگەکانی کەنارە	ئاتووڵ پالمیرا ئاتووڵ جانستۆن ئاتووڵ میدوای دوڕگەی بەکێر دوڕگەی جارویس دوڕگەی ناواسا دوڕگەی وەیک دوڕگەی ھاولەند ڕیف کینگمەن باجۆ نووڤۆ بانک سێڕانیلا بانک