نابلوس
نابلوس | |
|---|---|
| Arabic transcription(s) | |
| • Arabic | نابلس |
| • Latin | Nābulus (official) |
Left-to-right from top: Nablus and Mount Gerizim skyline; Manara Clock Tower and An-Nasr Mosque; Joseph's Tomb chamber; Old City of Nablus; Tell Balata archaeological site; Eastern Orthodox Church of Bir Ya'qub, where Jacob's Well is located; Mount Ebal; and a Nablus shopping district. | |
|
پەڕگە:Nablus Logo.jpg Municipal Seal of Nablus | |
| ھەڵەی لوا لە مۆدیوول:Location_map لە ڕیزی 522:Unable to find the specified location map definition: "Module:Location map/data/Palestine" does not exist. | |
| پۆتانەکان: 32°13′20″N 35°15′40″E / 32.22222°N 35.26111°Eپۆتانەکان: 32°13′20″N 35°15′40″E / 32.22222°N 35.26111°E | |
| Country | Palestine |
| Governorate | Nablus Governorate |
| Founded | 72 CE |
| دەسەڵات | |
| • جۆر | Municipality Level A (from 1995) |
| • Head of Municipality | Adly Yaish |
| ڕووبەر | |
| • City | ٢٨٬٥٦٤ دۆنمs (٢٨٫٦ کیلۆمەتری چوارگۆشە or ١١٫٠ میلی چوارگۆشە) |
| ژمارەی دانیشتووان | |
| • City | ١٧٤٬٣٨٧ |
| • چڕی | ٦٬١٠٠ کەس لە کیلۆمەتری چوارگۆشە (١٦٬٠٠٠ کەس لە میلی چوارگۆشە) |
| • گەورەشار | ٤٣١٬٥٨٤ |
| وێبگە | www |
نابلوس (/ˈnæbləs,
ناوی مۆدێرنی شارەکە دەتوانرێت بگەڕێتەوە بۆ سەردەمی ڕۆمانییەکان، کاتێک ناوی لێنرا Flavia Neapolis لەلایەن ئیمپراتۆری ڕۆمانی ڤێسپاسیانەوە لە ساڵی ٧٢ی زایینی. لە سەردەمی بیزەنتینەکاندا، ململانێی نێوان سامرییەکانی شارەکە و دانیشتووانی مەسیحی نوێتر لە یاخیبوونەکانی سامریدا گەیشتە لووتکە کە لە کۆتاییدا لەلایەن بیزەنتینییەکانەوە لە ساڵی ٥٧٣دا سەرکوتکران، ئەمەش ژمارەی دانیشتووانی سامری شارەکەی زۆر کەمکردەوە. دوای داگیرکردنی موسڵمانان لە سەدەی حەوتەمدا، ناوی عەرەبی ئێستای Nablus پێدرا. دوای یەکەم جەنگی خاچپەرستان، خاچپەرستان یاساکانی شانشینی قودسیان لە ئەنجومەنی نابلۆس داڕشت و دانیشتووانی مەسیحی و سامری و موسڵمانەکانی سەرفراز بوون. پاشان شارەکە کەوتە ژێر کۆنترۆڵی ئەیوبییەکان و سوڵتانییەتی مەملوکەکان. لە سەردەمی تورکە عوسمانییەکان کە لە ساڵی ١٥١٧ شارەکەیان داگیرکرد، نابلوس وەک ناوەندی کارگێڕی و بازرگانی بۆ ناوچەی دەوروبەری کە ھاوتایە لەگەڵ کەناری ڕۆژاوای باکووری مۆدێرن کاری دەکرد.
دوای ئەوەی شارەکە لەلایەن ھێزەکانی بەریتانیاوە لە جەنگی جیھانی یەکەمدا گیرا، نابلوس لە ساڵی ١٩٢٢دا خرایە ناو فەلەستینی ناچارییەوە. جەنگی عەرەبی و ئیسرائیل لە ساڵی ١٩٤٨دا تەواوی کەناری ڕۆژاوا بە نابلوسەوە لەلایەن ترانس ئۆردانەوە داگیرکرا و لکێندرا. لە ساڵی ١٩٦٧ەوە لە جەنگی عەرەبی و ئیسرائیلەوە، کەناری ڕۆژاوا لەلایەن ئیسرائیلەوە داگیرکراوە؛ لە ساڵی ١٩٩٥ەوە لەلایەن دەسەڵاتی فەلەستینەوە بەڕێوەدەبرێت وەک بەشێک لە ناوچەی A لە کەناری ڕۆژاوا. ئەمڕۆ دانیشتووانەکەی زۆرینە موسڵمانن و کەمینەی بچووکی مەسیحی و سامرییان تێدایە.
جوگرافیا
[دەستکاری]
نابلوس لە پێگەیەکی ستراتیژیدایە لە یەکگرتنی نێوان دوو ڕێگای بازرگانی کۆن؛ یەکێکیان دەشتی کەناری شارۆن بە دۆڵی ئوردنەوە دەبەستێتەوە، ئەوی دیکەیان نابلوس بە جەلیلەوە دەبەستێتەوە لە باکوور، و جوولەکەی ئینجیلی بە باشوورەوە لە ڕێگەی شاخەکانەوە.[٦] شارەکە لە بەرزایییەکەی نزیکەی ٥٥٠ مەتر (١٬٨٠٠ پێ) وەستاوە لە ئاستی دەریاوە،[٧] لە دۆڵی تەسکدا کە بە نزیکەیی لە ڕۆژھەڵات-ڕۆژاوا لە نێوان دوو شاخدا دەڕوات: چیای ئیبال، شاخی باکوور، لووتکەی بەرزترە کە بەرزییەکەی ٩٤٠ مەتر (٣٬٠٨٠ پێ), لەکاتێکدا چیای گەریزیم، شاخی باشوور، ٨٨١ مەتر (٢٬٨٩٠ پێ) بەرزە.
نابلوس دەکەوێتە ٤٢ kiloمەتر (٢٦ mi) ڕۆژھەڵاتی تەلئەبیب، ئیسرائیل، ١١٠ kiloمەتر (٦٨ mi) ڕۆژاوای عەمان، ئوردن و ٦٣ kiloمەتر (٣٩ mi) باکووری قودس.[٧] شار و شارۆچکەکانی نزیکیش بریتین لە ھووارە و ئەقرەبا لە باشوور، بەیت فوریک لە باشووری ڕۆژھەڵات، تەمون لە باکووری ڕۆژھەڵات، ئاسیرە ئەش-شەمالییە لە باکوور و کفر قەددوم و تەل لە ڕۆژاوا.[٨]
سەرچاوەکان
[دەستکاری]- ^ Preliminary Results of the Population, Housing and Establishments Census, 2017 (Report). State of Palestine. February 2018. pp. 64–82. https://www.pcbs.gov.ps/Downloads/book2364-1.pdf. Retrieved 2023-10-24.
- ^ «PCBS | Projected Mid -Year Population for Nablus Governorate by Locality 2017-2026».
- ^ «Palestinian Territories: Administrative Division (Territories and Governorates) - Population Statistics, Charts and Map».
- ^ «Nablus Urban Area: Joint Urban Planning and Development» (PDF). molg.pna.ps. لە ٨ی ئەیلوولی ٢٠٢٤ ھێنراوە.
- ^ . ٢٠١٣ http://www.timeanddate.com/worldclock/distances.html?n=2323. لە ١٠ی ئازاری ٢٠١٣ ھێنراوە.
{{cite web}}: پارامەتری|title=ونە یانیش واڵایە (یارمەتی) - ^ https://web.archive.org/web/20080113235721/http://www.asiarooms.com/travel-guide/israel/israel-popular-destinations/-nablus.html. لە ڕەسەنەکە لە ١٣ی کانوونی دووەمی ٢٠٠٨ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٤ی نیسانی ٢٠٠٨ ھێنراوە.
{{cite web}}: پارامەتری|title=ونە یانیش واڵایە (یارمەتی) - ^ ئ ا https://web.archive.org/web/20071112051126/http://www.nablus.ws/nablus/history.htm. لە ڕەسەنەکە لە ١٢ی تشرینی دووەمی ٢٠٠٧ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٤ی نیسانی ٢٠٠٨ ھێنراوە.
{{cite web}}: پارامەتری|title=ونە یانیش واڵایە (یارمەتی) - ^ https://web.archive.org/web/20080627091037/http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/9/9b/Thameenmap3.jpg. لە ڕەسەنەکە لە ٢٧ی حوزەیرانی ٢٠٠٨ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٤ی نیسانی ٢٠٠٨ ھێنراوە.
{{cite web}}: پارامەتری|title=ونە یانیش واڵایە (یارمەتی)
کتێبنامە
[دەستکاری]- Abujidi، Nurhan (٢٠١٤). Urbicide in Palestine: Spaces of Oppression and Resilience. Routledge. ژپنک ٩٧٨-١-٣١٧-٨١٨٨٤-٧.
- Barron, J.B.، ed. (١٩٢٣). Palestine: Report and General Abstracts of the Census of 1922. Government of Palestine.
- Doumani، B. (١٩٩٥). Rediscovering Palestine, Merchants and Peasants in Jabal Nablus, 1700–1900. University of California Press. لە ٢٤ی نیسانی ٢٠٠٨ ھێنراوە.
- Government of Jordan, Department of Statistics (١٩٦٤). First Census of Population and Housing. Volume I: Final Tables; General Characteristics of the Population (PDF).
- Government of Palestine, Department of Statistics (١٩٤٥). Village Statistics, April, 1945.
- Kim Lee، Risha (٢٠٠٣). Let's Go 2003: Israel and the Palestinian territories. Macmillan. ژپنک ٩٧٨-٠-٣١٢-٣٠٥٨٠-٢.
- Le Strange، G. (١٨٩٠). Palestine Under the Moslems: A Description of Syria and the Holy Land from A.D. 650 to 1500. London: Committee of the Palestine Exploration Fund. OCLC ١٠٠٤٣٨٦.
- Muqaddasi (١٨٨٦) [c. 985]. Description of Syria, Including Palestine. Guy Le Strange. London: Palestine Pilgrims' Text Society.
- Negev، Avraham؛ Gibson، S. (٢٠٠٥). Archaeological Encyclopedia of the Holy Land. Continuum International Publishing Group. ژپنک ٩٧٨-٠-٨٢٦٤-٨٥٧١-٧.
- Hadawi، S. (١٩٧٠). Village Statistics of 1945: A Classification of Land and Area ownership in Palestine. Palestine Liberation Organization Research Center.
- Hütteroth، W. -D.؛ Abdulfattah، K. (١٩٧٧). Historical Geography of Palestine, Transjordan and Southern Syria in the Late 16th Century. Erlanger Geographische Arbeiten, Sonderband 5. Erlangen, Germany: Vorstand der Fränkischen Geographischen Gesellschaft. ژپنک ٣-٩٢٠٤٠٥-٤١-٢.
{{cite book}}: زیاتر لە یەک دانە لە|بەستەری نووسەر2=و|بەستەری نووسەر=دیاری کراوە (یارمەتی) - Mills, E.، ed. (١٩٣٢). Census of Palestine 1931. Population of Villages, Towns and Administrative Areas. Jerusalem: Government of Palestine.
بەستەرە دەرەکییەکان
[دەستکاری]- وێبگەی فەرمی
- Welcome To The City of Nablus
- Nablus City, Welcome to Palestine
- A site explaining the reasons for the devastated Palestinian economy
- Nablus the Culture, reviving cultural life in Nablus ١٥ی نیسانی ٢٠٢٢ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە. Archived 15 April 2022 at the Wayback Machine
- Nablus after Five Years of Conflict December 2005 report by OCHA (PDF).
- Archaeological Remains Found in Nablus
- Picture showing Nablus from east (Panorama)
- Picture showing east region of Nablus (Panorama) – The picture taken from Askar
- Bahjat Sabri, "Urban Aspects in the City of Nablus in the First Half of the Nineteenth Century" An-Najah University Journal for Research - Humanities, Volume 6 (1992)
| نێونەتەوەیی | |
|---|---|
| نەتەوەیی | |
| جوگڕافی | |
| ھی تر | |
