بۆ ناوەڕۆک بازبدە

مەسیحییەتی ڕۆژاوا

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
مەسیحییەتی ڕۆژاوا
لقیمەسیحییەت، Chalcedonian Christianity
جێبەجێکارWestern Christian
جیاکراوەتەوە لەمەسیحییەتی ڕۆژھەڵات

مەسیحییەتی ڕۆژاوا ئەو کولتور و بیروباوەڕەیە کە کەنیسەی ڕۆمانی کاسۆلیکی و ئەو تایەفانەی کە لە مێژوودا لێیەوە سەرچاوەیان گرتووە، وەکو ئەنگلیکانیزم (کە ھەندێکجار بە بەشێک لە پرۆتستانتیزم دادەنرێت) و پرۆتستانتیزم و لە لایەکی دیکەوە مەسیحییەتی ڕۆژھەڵاتی نوێنەرایەتی دەکەن. مەسیحییەتی ڕۆژاوا کولتوری ئایینی زۆربەی مەسیحییەکانی جیھانە.

مەسیحییەتی ڕۆژاوا لە جیھانی ڕۆژاوا گەشەی کردووە و بەم پێیەش شێوەی باڵادەستی ئایینی مەسیحییە لە ڕۆژاوا و باکوور و ناوەڕاست و باشووری ئەورووپا. شێوەی باڵادەستی ئایینی مەسیحییە لە باکووری ئەفریقای کۆن، ھەروەھا باشووری ئەفریقا و ھەموو ئوسترالیا و نیوەگۆی ڕۆژاوا.

ئەمڕۆ وەسفە جوگرافییەکانی ئایینی مەسیحی (ڕۆژھەڵات و ڕۆژاوا) ئیتر ڕەنگدانەوەی واقیعێکی جوگرافی نین. تا سەدەی شانزەھەم، دەستەواژەی جوگرافیا وەسفی واقیعێکی ڕاستەقینەی دەکرد. بەڵام دوای سەرەتای سەردەمی دۆزینەوە، جگە لە کۆچکردن (ھەم ئەوانەی کە مەسیحییەکانی ڕۆژھەڵاتیان دەگواستەوە بۆ ڕۆژاوا، و ھەم ئەوانەی کە دانیشتوانی مەسیحییەکانی ڕۆژاوایان دەگواستەوە بۆ ھەموو بەشەکانی جیھان)، میسیۆنەرە مەسیحییەکانی ڕۆژاوا و ئینجیلیستەکان لە جیھانی نوێ و ئەفریقای ژێر سەحرا و ڕۆژھەڵاتی نزیک و ئۆقیانووس چالاک بوون. لە ماوەی پێنج سەدەی ڕابردوودا، کڵێسا مەسیحییەکانی ڕۆژاوا (بەتایبەت کاسۆلیکی و ئینجیلی) بوونەتە کەنیسەی گشتگیر.

لە ڕووی مێژووییەوە، مەسیحییەتی ڕۆژاوا پەیوەست بووە بە زاراوەی جیۆپۆلەتیکی «ڕۆژاوای مەسیحی»، بە پلەی یەکەم بەھۆی ئەو ڕۆڵەی کە کەنیسەکانی مەسیحی ڕۆژاوا لە داڕشتنی ڕوواڵەتەکانی شارستانییەتی ڕۆژاوادا بینیویەتی، و ئەو ڕۆڵەی ڕۆژاوا بینیویەتی لە بڵاوکردنەوەی ئایینی مەسیحی و داڕشتنی مێژووەکەی.

سەرچاوەکان

[دەستکاری]