بۆ ناوەڕۆک بازبدە

مەروان بەرغوسی

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
مەروان بەرغوسی
بە عەرەبی: مروان حسيب ابراهيم البرغوثي
لەدایکبوون (١٩٥٩-٠٦-٠٦) ٦ی حوزەیرانی ١٩٥٩ (تەمەن ٦٦ ساڵ)
Kobar، دەوڵەتی فەلەستین
ھاوسەرFadwa Barghouti
زمانی زگماکیزمانی عەرەبی
زمانەکانی ئاخاوتنزمانی عەرەبی، زمانی عیبری، زمانی ئینگلیزی
شوێنی دەستبەسەرکردنMegiddo prison، Hadarim Prison
تاوانبار بەکوشتنی بە مەبەست
پیشەسیاسەتوان
پەروەردەBirzeit University
ئەندامی حیزبیAgitation Free
شاکارەکانAlf yawm fī zinzānat al-ʻazl al-infirādī
ئەندامیTanzim

مەروان بەرغوسی (بە عەرەبی: مروان البرغوثی ; لەدایکبووی ٦ی حوزەیرانی ١٩٥٩) سەرکردەیەکی سیاسی فەلەستینە کە بەھۆی ڕۆڵی لە ھێرشە کوشندەکانی دژی ئیسرائیلدا سزا دراوە و زیندانی کراوە. وەک سەرکردەی ڕاپەڕینی یەکەم و دووەم سەیر دەکرێت. بەرغوسی لە سەردەمێکدا پشتگیری لە پرۆسەی ئاشتی دەکرد، بەڵام دواتر لە دوای ساڵی ٢٠٠٠ بێھیوا بوو و بوو بە سەرکردەی تەنزیم کە لقێکی نیمچە سەربازیی فەتح بوو.[١]

بەرغوسی لە ساڵی ١٩٥٩ لە گوندی کۆبار لە کەرتی ڕۆژاوا لەدایکبووە. لە تەمەنی ١٥ ساڵیدا پەیوەندی بە فەتحەوە کرد و ھاوبەشی دامەزراندنی بزووتنەوەی گەنجانی فەتح بوو، لە ئەنجامدا دوای سێ ساڵ لەلایەن ئیسرائیلەوە دەستگیرکرا. بەرغوسی لە ماوەی چوار ساڵی یەکەم زیندانیدا خوێندنی ناوەندی تەواو کردووە و شارەزایی لە زمانی عیبریدا بەدەستھێناوە. لە ساڵی ١٩٨٣ بەرغوسی لە زانکۆی بیرزێت ناوی خۆی تۆمار کرد و لە ساڵی ١٩٩٤ بەکالۆریۆسی لە مێژوو و زانستە سیاسییەکان بەدەستھێنا، دوای ماوەیەکی کەم لە ساڵی ١٩٩٨ ماجستێر لە پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکان بەدەستھێنا. لە ساڵی ١٩٨٤ بەرغوسی ھاوسەرگیری لەگەڵ ھاوخوێندکارێکی خۆی کرد بە ناوی فەدوە ئیبراھیم کە داکۆکیکارێکی دیار بوو لە زیندانیانی فەلەستین، کە دواتر بوو بە پێشەنگی ھەڵمەتی ئازادکردنی ھاوسەرەکەی لە ماوەی زیندانیکردنی ئێستایدا.

دەسەڵاتدارانی ئیسرائیل بەرغوسییان بە تیرۆریست ناوبرد و تۆمەتباریان کرد بە ئاراستەکردنی چەندین ھێرش، لەوانە تەقینەوەی خۆکوژی دژی ئامانجە سەربازییەکان.[٢] بەرغوسی لە ساڵی ٢٠٠٢ لە شاری ڕامەڵڵا لەلایەن ھێزەکانی بەرگری ئیسرائیلەوە دەستگیرکرا. دادگایی کرا و بە تۆمەتی کوشتن سزا درا، و سزای پێنج زیندانی ھەتاھەتایی بەسەردا سەپێندرا. مەروان بەرغوسی ڕەتیکردەوە بەرگرییەک لەو تۆمەتانە بخاتەڕوو کە ئاراستەی کراوە و بە درێژایی ئەو تۆمەتانە جەختی لەوە کردەوە کە دادگاییکردنەکە نایاسایی و ناشەرعییە. بەرغوسی ھێشتا لە ناو زیندانەوە کاریگەرییەکی زۆری لە فەتحدا ھەیە.[٣] لەگەڵ گەیشتنی جەماوەریی زیاتر لەوە، ھەندێک قسە و باس ھەیە کە ئایا دەتوانێت کاندیدێکی یەکگرتوو بێت لە ھەوڵێکدا بۆ شوێنی مەحموود عەباس.

لە دانوستانەکانی ئاڵوگۆڕی دیلەکانی فەلەستینی بە سەربازی دیلکراوی ئیسرائیلی گیلاد شەلیت، حەماس پێداگری لەسەر ئازادکردنی بەرغوسی لە ڕێککەوتن لەگەڵ ئیسرائیلدا کرد؛[٤][٥] بەڵام ئیسرائیل ئامادە نەبوو ئەو داواکارییە جێبەجێبکات. سەرەڕای ڕاپۆرتە سەرەتایییەکان کە باس لەوە دەکەن کە بڕیارە لە ڕێککەوتنەکەی نێوان ئیسرائیل و حەماس لە ١١ی تشرینی یەکەمی ٢٠١١ ئازاد بکرێت، بەڵام ھەر زوو لەلایەن سەرچاوە ئیسرائیلییەکانەوە ڕەتکرایەوە.[٦][٧] بەرغوسی لە تشرینی دووەمی ساڵی ٢٠١٤ داوای لە دەسەڵاتی فەلەستین کرد کە دەستبەجێ کۆتایی بە ھاوکارییە ئەمنییەکان لەگەڵ ئیسرائیل بھێنێت و داوای ڕاپەڕینی سێیەمی دژی ئیسرائیل کرد.[٨]

سەرچاوەکان

[دەستکاری]
  1. Anthony H. Cordesman (٢٠٠٦). Arab-Israeli Military Forces in an Era of Asymmetric Wars. Praeger Security International. لاپەڕە ٣١٥. ژپنک ٠-٢٧٥-٩٩١٨٦-٥.
  2. «وەشانی ئەرشیڤکراو». ١٤ی ئابی ٢٠٠٢. لە ٥ی تەممووزی ٢٠٠٤ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٩ی ئابی ٢٠١٠ ھێنراوە.
  3. «From IMEU.net - An interview with Marwan Barghouthi». لە ڕەسەنەکە لە ٣٠ی ئەیلوولی ٢٠٠٩ ئەرشیڤ کراوە. لە ٩ی تەممووزی ٢٠١٠ ھێنراوە.
  4. Nahmias، Roee (٢٢ی تەممووزی ٢٠٠٨). «Report: Israel refuses to release Ahmad Saadat». Ynetnews. لە ١٧ی حوزەیرانی ٢٠٢٤ ھێنراوە.
  5. «Labor minister: Israel must consider freeing Fatah victor Barghouti». Haaretz. Reuters. لە ڕەسەنەکە لە ٧ی کانوونی دووەمی ٢٠١٠ ئەرشیڤ کراوە. لە ٩ی تەممووزی ٢٠١٠ ھێنراوە.
  6. Benari, Elad (١٢ی تشرینی یەکەمی ٢٠١١). «Sbarro Female Terrorist Among Those Freed». Arutz Sheva. لە ١٧ی حوزەیرانی ٢٠٢٤ ھێنراوە.
  7. Keinon، Herb (١١ی تشرینی یەکەمی ٢٠١١). «Marwan Barghouti won't be released in deal, officials say». The Jerusalem Post. لە ١٣ی تشرینی یەکەمی ٢٠١١ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٧ی نیسانی ٢٠١٧ ھێنراوە.
  8. Bacchi، Umberto (١١ی تشرینی دووەمی ٢٠١٤). «Jailed Palestinian Leader Marwan Barghouti Calls for Third Intifada Against Israel». International Business Times. لە ١٧ی حوزەیرانی ٢٠٢٤ ھێنراوە.

ئەمانەش ببینە

[دەستکاری]

بەستەرە دەرەکییەکان

[دەستکاری]