محەممەد ڕەفعەت

محەممەد ڕەفعەت
محمد رفعت
لەدایکبوون	٩ی ئایاری ١٨٨٢ قاھیرە، میسر
مەرگ	٩ی ئایاری ١٩٥٠ (٦٨ ساڵ) قاھیرە، میسر
شوێنی گۆڕ	لە تەنیشت مزگەوتی سەییدە نەفیسە، قاھیرە
نەتەوە	میسری
پیشە	قورئانخوێن
ناسراوە بە	قیسارەی ئاسمان، یەکەم قورئانخوێنی ڕادیۆی میسر
ئایین	ئیسلام (ئەھلی سوننە)

شێخ محەممەد ڕەفعەت (بە عەرەبی: محمد رفعت؛ لەدایکبووی ٩ی ئایاری ١٨٨٢ – کۆچکردووی ٩ی ئایاری ١٩٥٠) قورئانخوێنێکی دیاری میسری بوو، کە بە یەکێک لە ستوونە سەرەکییەکان و دەنگە ھەرە ناوازەکانی مێژووی خوێندنەوەی قورئان دادەنرێت. ئەو بە نازناوی ئامێری "چەنگی ئاسمان" ناسراوە و یەکەم کەس بوو کە دەنگی بە خوێندنەوەی قورئان لە ڕادیۆی فەرمیی میسردا بڵاوبووەوە.

ژیانی سەرەتایی و خوێندن

محەممەد ڕەفعەت لە ساڵی ١٨٨٢ لە گەڕەکی مەغەربلین لە قاھیرە لەدایک بوو. لە تەمەنی دوو ساڵیدا بەھۆی نەخۆشییەوە بیناییی چاوەکانی لەدەست دا. باوکی لە تەمەنی پێنج ساڵیدا ناردییە کوتتابی مزگەوتی فازڵ پاشا بۆ لەبەرکردنی قورئان. بەھرە و توانای وای کرد کە پێش ئەوەی تەمەنی بگاتە دە ساڵ، ھەموو قورئان لەبەر بکات. لە تەمەنی نۆ ساڵیدا باوکی کۆچی دوایی کرد و ئەو وەک منداڵێکی بچووک بووە سەرپەرشتیاری خێزانەکەی. دواتر، زانستی قیڕائات و تەجویدی لەسەر دەستی شێخ عەبدولفەتاح ھونەیدی خوێند.

ژیانی پیشەیی

لە تەمەنی پازدە ساڵیدا، وەک قورئانخوێنی فەرمی لە مزگەوتی فازڵ پاشا دامەزرا، ھەمان ئەو مزگەوتەی کە تێیدا قورئانی لەبەر کردبوو، و نزیکەی ٣٠ ساڵ لەبەر وەفاداری بۆ ئەو شوێنە، لەوێ مایەوە. ناوبانگی بە خێرایی بڵاوبووەوە و خەڵکێکی زۆر لە ناوەوە و دەرەوەی مزگەوتەکە کۆدەبوونەوە بۆ گوێگرتن لێی.

یەکەم دەنگ لە ڕادیۆی میسر

شێخ محەممەد ڕەفعەت لە کاتی خوێندنەوەی قورئاندا

لە ٣١ی ئایاری ١٩٣٤، کاتێک ڕادیۆی فەرمیی میسر دەستی بە پەخش کرد، دوای ڕاوێژ و وەرگرتنی فەتوا لە شێخی ئەزھەر، شێخ محەممەد ڕەفعەت یەکەم قورئانخوێن بوو کە دەنگی لە ڕادیۆوە بڵاوبووەوە. یەکەم ئایەت کە خوێندییەوە بریتی بوو لە: "إِنَّا فَتَحْنَا لَكَ فَتْحًا مُبِينًا". ئەمەش بووە ھۆی ئەوەی ناوبانگی بە شێوەیەکی بێوێنە لە ھەموو جیھانی عەرەبیدا بڵاوببێتەوە. لە کاتی جەنگی جیھانیی دووەمدا، ڕادیۆکانی لەندەن، بەرلین و پاریس خوێندنەوەکانی ئەویان پەخش دەکرد بۆ ڕاکێشانی سەرنجی گوێگرانی عەرەب.

شێوازی خوێندنەوە و تایبەتمەندییەکانی

شێخ محەممەد ڕەفعەت بە شێوازێکی خوێندنەوەی ناوازە و کاریگەر ناسرابوو. ئەو توانایەکی دەنگیی بێھاوتای ھەبوو و دەیانتوانی بە شێوەیەکی سەرسوڕھێنەر لە نێوان مەقامە مۆسیقییەکاندا ھاتوچۆ بکات بۆ گەیاندنی واتای ئایەتەکان. مۆسیقاژەنی گەورە محەممەد عەبدولوەھاب دەنگی بە "دەنگێکی فریشتەیی" وەسف کردووە. شێخ محەممەد موتەوەلی شەعراوی لە بارەیەوە دەڵێت: "ئەگەر هەموو قورئانخوێنە گەورەکانت لە یەک کەسدا بوێت، ئەوا دەبێت گوێ لە شێخ محەممەد ڕەفعەت بگریت."

کەسایەتی و ڕەوشت

سەرچاوەکان ئاماژە بەوە دەکەن کە شێخ ڕەفعەت کەسێکی زۆر دڵنەرم، بە بەزەیی و زاھید بووە. زۆرجار لە کاتی خوێندنەوەی قورئاندا فرمێسک بە چاوەکانیدا دەھاتە خوارەوە. ئەو ڕێزێکی زۆری بۆ قورئان دادەنا و باوەڕی وابوو کە "قورئانخوێن ھەرگیز سووکایەتیی پێ ناکرێت". ھەر بۆیە کاتێک لە کۆتاییی ژیانیدا تووشی نەخۆشی بوو، ئامادە نەبوو ھیچ یارمەتییەکی دارایی بۆ چارەسەری خۆی قبوڵ بکات.

نەخۆشی و کۆچی دوایی

لە ساڵی ١٩٤٣دا، شێخ ڕەفعەت تووشی نەخۆشییەکی قورگ بوو (کە پێدەچێت شێرپەنجەی قورگ بووبێت) و ئەمەش بووە ھۆی ئەوەی کە نەتوانێت چیتر بەردەوام بێت لە خوێندنەوە. دوای حەوت ساڵ ململانێ لەگەڵ نەخۆشیدا، لە ڕۆژی لەدایکبوونی خۆیدا، لە ٩ی ئایاری ١٩٥٠، لە تەمەنی ٦٨ ساڵیدا کۆچی دوایی کرد و لە تەنیشت مزگەوتی سەییدە نەفیسە لە قاھیرە بە خاک سپێردرا.