مافی ڕێڕەو
 | ئەم وتارە بەزۆری یان بەتەواوی پشت بە تەنیا یەک سەرچاوە دەبەستێت. (تشرینی دووەمی ٢٠٢٥) |
مافی ڕێڕەو ڕێڕەوێکی دیاریکراوە کە خەڵک، ئاژەڵان، پێڕاگوێزەکان، ئامێرە ئاوییەکان، یان ھێڵە خزمەتگوزارییەکان پێی دا تێدەپەڕن، یان ئەو دۆخە یاسایییەیە کە مافی ئەنجامدانی ئەو کارەیان پێدەدات. مافی ڕێڕەو لە ڕووی فیزیکییەوە شاڕێگە کۆنترۆڵکراوەکان، ھێڵی ئاسن، نۆکەند، ڕێڕەوی پیاسە، ڕێڕەوی ئەسپ، ڕێڕەوی پاسکیل، ئەو ڕێڕەوانەی کە ھێڵەکانی ڤۆڵتییە بەرز دەیگرنەوە (کە ھەروەھا بە وەیلیڤ ناسراوە)، تونێلی خزمەتگوزاری، یان تەنھا ڕێگا خۆجێیییە قیرتاو یان ناقیرتاوەکان دەگرێتەوە کە لەلایەن جۆرە جیاوازەکانی ھاتوچۆوە بەکاردەھێنرێن. زاراوەی شاڕێگە زۆرجار لە چوارچێوە یاسایییەکاندا بە مانای «ڕێگای سەرەکی» بەکاردێت بۆ ئاماژەدان بە ھەر ڕێگایەکی بەکارھێنانی گشتی یان ھەر ڕێڕەوێکی بەکارھێنانی گشتی. ھەندێکیان لە ڕووی شێوازی بەکارھێنانەوە سنووردارکراون (بۆ نموونە، تەنھا بۆ پیادەکان، پیادەکان، ئەسپ سوارەکان و پاسکیلسواران، ئەو پێڕاگوێزانەی کە توانای کەمترین خێرایییان ھەیە).
مافی ڕێڕەو لە ڕووی یاسایییەوە (مافی تێپەڕبوون یان بەڕێوەبردنی دامەزراوەیەکی گواستنەوە) دەکرێت بە چەندین شێوازی جیاواز دروست بکرێت. لە ھەندێک حاڵەتدا، حکوومەتێک، کۆمپانیایەکی گواستنەوە، یان قازانج-نەویستێکی پاراستن، خاوەندارێتیی تەواوی موڵکی نەگۆڕ دەکڕێت، بە ھەموو شتێکی سەر و ژێر زەوییەوە. زۆرێک لە مافەکانی ڕێڕەو لەبری ئەوە بە ئاسانکاری (easement) دروست دەکرێن، کە مافی تێپەڕبوونێکە و خاوەندارێتیی تەواوی زەوییەکە لەخۆناگرێت. بۆ نموونە، خاوەنی ڕەسەن لەوانەیە ھێشتا مافی کانزایی لەژێر ئاسانکاریی مافی ڕێڕەوەکەدا بھێڵێتەوە، بەڵام مافی ڕێگریکردن لە خەڵکی نابێت بۆ تێپەڕبوون بە بەشێکی دیاریکراوی ئەوەی کە ئەگینا زەویی تایبەت دەبوو.[١]
سەرچاوەکان
[دەستکاری]- ↑ بەشداربووانی ویکیپیدیا، «Right of way»، ویکیپیدیای ئینگلیزی. سەردان لە ٤ی ئەیلوولی ٢٠٢٥.