بۆ ناوەڕۆک بازبدە

لیستی شۆفێرانی فۆرمولا 1

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
ئەو وڵاتانەی کە بە زێڕ تیشک خراوەتە سەر ئەو وڵاتانەی کە پاڵەوانی جیهانی فۆرمۆلا یەکیان بەرهەم هێناوە. ئەو وڵاتانەی بە ڕەنگی سەوز تیشک خراوەتە سەر ئەو وڵاتانەی کە براوەی پێشبڕکێی فۆرمۆلا یەکیان بەرهەم هێناوە، لە کاتێکدا ئەو وڵاتانەی بە ڕەنگی شین تیشک خراوەتە سەر ئەو وڵاتانەی کە تەنها ڕکابەری فۆرمۆلا یەکیان بەرهەم هێناوە. ئەڵمانیای ڕۆژهەڵات و ڕۆژئاوا لەگەڵ ئەڵمانیای ئێستادا تێکەڵکران و بوونە یەک وڵات، لە کاتێکدا زیمبابۆی ئێستا وەک بەدیلێک بۆ ڕۆدێسیا تیشک دەخرێتە سەر.

  فۆرمولا 1 کە کورتکراوەتەوە بە F1، بەرزترین پۆلی پێشبڕکێی ماتۆری تایەی کراوەیە کە لەلایەن Fédération Internationale de l'Automobile (FIA) پێناسە کراوە، کە دەستەی بەرێوەبەری جیهانی وەرزشی ماتۆرانە.[١] "فۆرمولا" لە ناوەکەدا ئاماژەیە بۆ کۆمەڵێک یاسا کە دەبێت هەموو بەشداربووان و ئۆتۆمبێلەکان پابەندبن پێیەوە.[٢] وەرزی پاڵەوانێتی جیهانی فۆرمۆلا یەک ساڵانە بەڕێوەدەچێت. پێکدێت لە زنجیرەیەک پێشبڕکێ، کە بە گراند پری ناسراوە، بە شێوەیەکی گشتی لەسەر بازنەکانی دروستکراوی مەبەست و لە هەندێک حاڵەتدا، لەسەر شەقامە داخراوەکانی شارەکان ئەنجام دەدرێن.[٣] شۆفێران بەپێی شوێنی کۆتاییهێنانیان لە هەر پێشبڕکێیەکدا خاڵیان پێدەدرێت و ئەو شۆفێرەی زۆرترین خاڵ لە هەر پێشبڕکێیەکدا کۆدەکاتەوە تاجی پاڵەوانی جیهانی شۆفێرانی ئەو ساڵەی لەسەرە.[٤] تا ساڵی 2025ی پێشبڕکێی گەورەی هەنگاریا، 781 شۆفێری فۆرمۆلا یەک لە41 نەتەوەی جیاوازدا هەبوون کە لانیکەم یەکێکیان لە 1139 پێشبڕکێی پاڵەوانێتی جیهانی FIA دەستپێکردووە لە دوای یەکەم پێشبڕکێی لەو جۆرە،[٥][٦][٧] پێشبڕکێی گەورەی بەریتانیا لە ساڵی 1950.[٨]

مایکل شوماخەر و لویس هامیلتۆن کە حەوت جار پاڵەوانن، ژمارەی پێوانەیی زۆرترین پاڵەوانێتییان بەدەستەوەیە.[٩][١٠] هەروەها هامیلتۆن خاوەنی ژمارەی پێوانەیی زۆرترین سەرکەوتنی بەدەستهێناوە بە 105 بردنەوە،[١١] زۆرترین بردنەوەی هەیە بە 104،[١٢] زۆرترین Grands Prix بە 4,971.5،[١٣][١٤] پۆدیۆمی بەدەستهێناوە بە 202 دەست پێدەکات (415).[١٥] شانشینی یەکگرتوو زۆرترین وڵاتی نوێنەرایەتی هەیە، کە 163 شۆفێری بەرهەمهێناوە.[١٦] نۆ وڵات تەنها بە یەک وڵات نوێنەرایەتی دەکرێن.[٥] چین بووە دوایین وڵات کە شۆفێرێک نوێنەرایەتی دەکات کاتێک ژۆو گوانیو یەکەم یاری خۆی لە فۆرمۆلا یەک لە پێشبڕکێی گەورەی بەحرەین لە ساڵی 2022 ئەنجامدا و شۆفێری بۆ ئەلفا ڕۆمیۆ کرد.[١٧] دوایین شۆفێران کە یەکەم یاری خۆیان لە فۆرمۆلا یەکدا ئەنجامداوە بریتین لە کیمی ئەنتۆنێلی و گابرێل بۆرتۆلێتۆ و ئیسحاق هاگار کە یەکەم یاری خۆیان لە پێشبڕکێی گەورەی ئوسترالیا لە ساڵی 2025 ئەنجامدا.[١٨]

ئەم لیستە هەموو ئەو شۆفێرانە دەگرێتەوە کە بەشدارییان لە پێشبڕکێیەکی پاڵەوانێتی جیهانیدا کردووە، لەنێویاندا 104 بەشداربووی پێشبڕکێی ئیندیاناپۆلیس 500 لە نێوان 1950 بۆ 1960 کاتێک کە خولێکی پاڵەوانێتی جیهانی پێکهێناوە (هەرچەندە بەپێی یاساکانی فۆرمۆلا یەک بەڕێوەنەچووە یان لەلایەن FIA سزا نەدراوە).[١٩]

شۆفێران

[دەستکاری]
کلیل
کۆد واتا
~ ئەو شۆفێرە لە 2025 بەشداری پێشبڕکێکانی کردووە و پاڵەوانێتی جیهانی شۆفێرانی بەدەستهێناوە.
* ئەو شۆفێرە لە ساڵی ٢٠٢٥ بەشداری پێشبڕکێکانی کردووە و پاڵەوانێتی جیهانی شۆفێرانی نەبردۆتەوە.
^ ئەو شۆفێرە پاڵەوانێتی جیهانی شۆفێرانی بردەوە و لە ساڵی ٢٠٢٥ بەشداری نەکرد.

ئەم لیستە وردە لەگەڵ پێشبڕکێی گەورەی هەنگاریا بۆ ساڵی 2025. ئەو شۆفێرانە ناگرێتەوە کە تەنها بەشدارییان لە مەشقی هەینیدا کردووە و لە ڕاستیدا ناویان بۆ پێشبڕکێکە تۆمار نەکردووە.

بە پێی وڵات

[دەستکاری]

شۆفێران لە 41 وڵاتەوە چوونەتە پێشبڕکێکانی پاڵەوانێتی جیهانی. شانشینی یەکگرتوو زۆرترین نوێنەرایەتی هەیە و 163 شۆفێری تێدایە. [ئ] ئەمریکا بە 160 شۆفێر لە دوای ئەوەوە دێت. لە نێوان ساڵانی 1950 و 1960، ئیندیاناپۆلیسی ئەمریکی 500 کە بە دەگمەن لەلایەن شۆفێرانی دەرەوەی ئەمریکاوە کێبڕکێی لەسەر دەکرا، بەشێک بوو لە پاڵەوانێتی جیهانی (بەڵام لەلایەن FIA سزا نەدرا و لەبری ئەوە لەلایەن AAA لە ساڵانی 1950-1955 یان USAC لە 1956-1960سزادرا). بەگشتی 58 شۆفێری ئەمریکی دەستیان بە پێشبڕکێکانی پاڵەوانێتی جیهانی کردووە کە لەلایەن FIA گەمارۆدراوە. ئیتاڵیا بە 100 شۆفێر پلەی سێیەمی گرتووە. نۆ لەو وڵاتانە نوێنەرایەتیان کرد لە یەکەم پێشبڕکێی پێشبڕکێی گەورەی بەریتانیا لە ساڵی 1950, و دوایین وڵات کە نوێنەرایەتیان کرد چینە، لەگەڵ ژۆ گوانیۆ یەکەم جار لە پێشبڕکێی گەورەی بەحرەین لە ساڵی 2022 بەشداری کرد. ئامارەکان لە پێشبڕکێی گەورەی هەنگاریا لە ساڵی 2025 دا وردن.

تێبینی

[دەستکاری]
  1. ↑ Three of these drivers participated in World Championship events, but as داڕێژە:Ill-WD2 entries only: توم بريدغر، داڕێژە:Ill-WD2, and برايان هارت (some sources omit these drivers as a result[٢٠]). They were ineligible for points (see list of points scoring systems for more information).

ئاماژەکان

[دەستکاری]
گشتی
  • Small، Steve (١٩٩٤). The Guinness Complete Grand Prix Who's Who. Enfield: Guinness Publishing. ژپنک ٠-٨٥١١٢-٧٠٢-٩.
  • Griffiths، Trevor R. (کانوونی یەکەمی ١٩٩٧) [1992]. Grand Prix: The Complete Guide (چاپی 3rd). Enderby: Blitz Editions. ژپنک ١-٨٥٦٠٥-٣٩١-١.
  • «F1 - The Official Home of Formula 1® Racing». لە ڕەسەنەکە لە ١٦ی تشرینی یەکەمی ٢٠٠٧ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٨ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٠ ھێنراوە.
  • «Latest Formula 1 Breaking News - Grandprix.com». لە ڕەسەنەکە لە ٩ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٠ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٨ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٠ ھێنراوە.
  • Twite, Mike. "De Tomaso: Italian Precision with Brute Force", in Northey, Tom, editor. World of Automobiles, Volume 5, pp. 531–2. London: Orbis, 1974.
تایبەت
  1. ↑ داڕێژە:استشهاد بويب
  2. ↑ Williamson، Martin. «A brief history of Formula One». لە ڕەسەنەکە لە ٦ی نیسانی ٢٠١٥ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٣ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٠ ھێنراوە.
  3. ↑ Hughes، Mark؛ Tremayne، David (٢٠٠٢). The Concise Encyclopedia of Formula 1. Parragon. لاپەڕە ٨٢–٨٣. ژپنک ٩٧٨-٠-٧٥٢٥-٨٧٦٦-٠. {{cite book}}: زیاتر لە یەک دانە لە |بەستەری نووسەر2= و |بەستەری نووسەر= دیاری کراوە (یارمەتی)
  4. ↑ داڕێژە:استشهاد بويب
  5. 1 2 «F1 News, Drivers, Results - Formula 1 Live Online». لە ٢٦ی کانوونی دووەمی ٢٠٢٥ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٣ی ئابی ٢٠٢٥ ھێنراوە.
  6. ↑ «All-Time Calendar - ChicaneF1.com». لە ٢٥ی ئازاری ٢٠٢٥ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٣ی ئابی ٢٠٢٥ ھێنراوە.
  7. ↑ «Statistics Drivers - Grands Prix - Number • STATS F1». www.statsf1.com. لە ٢٧ی تەممووزی ٢٠٢٥ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٣ی ئابی ٢٠٢٥ ھێنراوە.
  8. ↑ «British GP is secure - Ecclestone». ٢٠ی حوزەیرانی ٢٠٠٩. لە ڕەسەنەکە لە ٣١ی تەممووزی ٢٠١٧ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٢ی کانوونی دووەمی ٢٠١٠ ھێنراوە.
  9. ↑ Diepraam، Mattijs (٣ی تشرینی دووەمی ٢٠١٩). «6th Gear - Years in Gear - European & World Champions». لە ڕەسەنەکە لە ٤ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٠ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٨ی ئەیلوولی ٢٠٢٠ ھێنراوە.
  10. ↑ https://web.archive.org/web/20200705152152/http://chicanef1.com/alldchmps.pl. لە ڕەسەنەکە لە ٥ی تەممووزی ٢٠٢٠ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٩ی ئەیلوولی ٢٠٢٠ ھێنراوە. {{cite web}}: پارامەتری |title= ونە یانیش واڵایە (یارمەتی)
  11. ↑ Diepraam، Mattijs؛ Young، Rob (١٣ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٠). «6th Gear - Years in Gear - World Championship Grand Prix wins». 8W. لە ڕەسەنەکە لە ١٤ی نیسانی ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٠ی شوباتی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  12. ↑ «Statistics Drivers - Pole positions - By number • STATS F1». لە ڕەسەنەکە لە ١٤ی حوزەیرانی ٢٠١٩ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٨ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٠ ھێنراوە.
  13. ↑ Diepraam، Mattijs؛ Fisher، Alan (١٣ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٠). «6th Gear - Years in Gear - Total World Championship points». 8W. لە ڕەسەنەکە لە ١٠ی نیسانی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٠ی شوباتی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  14. ↑ «Statistics Drivers - Podiums - By number • STATS F1». لە ڕەسەنەکە لە ٥ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٠ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٨ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٠ ھێنراوە.
  15. ↑ «Statistics Drivers - Grands Prix - Chronology of the record • STATS F1». statsf1.com. لە ڕەسەنەکە لە ٨ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٠ ئەرشیڤ کراوە. لە ١١ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٠ ھێنراوە.
  16. ↑ «United Kingdom - Drivers • STATS F1». لە ڕەسەنەکە لە ٥ی ئەیلوولی ٢٠١٧ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٨ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٠ ھێنراوە.
  17. ↑ Takle، Abhishek (٢٠ی ئازاری ٢٠٢٢). «Motor racing-China's first F1 driver Zhou celebrates dream debut». رويترز. لە ڕەسەنەکە لە ١٧ی تەممووزی ٢٠٢٢ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٤ی ئازاری ٢٠٢٢ ھێنراوە.
  18. ↑ «Statistics Drivers - Grands Prix - Chronology • STATS F1». لە ڕەسەنەکە لە ٢١ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٤ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٦ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٤ ھێنراوە.
  19. ↑ «F1 - The Official Home of Formula 1® Racing». Formula1.com. لە ڕەسەنەکە لە ٥ی نیسانی ٢٠١٨ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٦ی ئازاری ٢٠١٨ ھێنراوە.
  20. ↑ داڕێژە:استشهاد بويب

بەستەری دەرەکی

[دەستکاری]
وەرگیراو لە «https://ckb.wikipedia.org/w/index.php?title=لیستی_شۆفێرانی_فۆرمولا_1&oldid=1513431»