قەیرانی سەر سنووری یەکێتیی ئەورووپا-بیلاڕووس (٢٠٢١)
| قەیرانی سەر سنووری یەکێتیی ئەورووپا-بیلاڕووس ٢٠٢١ | ||||
|---|---|---|---|---|
| بەشێک لە قەیرانی کۆچکردن بۆ ئەورووپا | ||||
 نەخشەیەک کە ڕێگای کۆچبەر نایاسایییەکان پشان دەدات لە سەر سنووری بیلاڕووس-یەکێتیی ئەورووپا. | ||||
| ڕۆژ | ٧ی تەممووزی ٢٠٢١ – ئێستا (٣ ساڵ، و ٨ مانگ، و ١ ھەفتە، و ٣ ڕۆژ) | |||
| شوێن | ||||
| هۆکار |
| |||
| بەشداری حیزبەکان | ||||
| ||||
| ژمارە | ||||
| ||||
| زیانە گیانییەکان | ||||
| ||||
قەیرانی سەر سنووری یەکێتیی ئەورووپا-بیلاڕووس ٢٠٢١ مەبەست لێی ئەو شاڵاوە کۆچبەرییەیە کە تێیدا دەیان ھەزار کۆچبەری نایاسایی دەیانەوێت لە ڕێی وڵاتی بیلاڕووسەوە بچنە ناو وڵاتانی یەکێتیی ئەورووپا. زۆربەی ئەو کۆچبەرانە خەڵکی باشووری کوردستان، عێراق و ئەفریقان مەبەستیانە لە یەکەم ھەنگاویاندا بچنە پۆلەندا، لیتوانیا یانیش لاتڤیا. ئەم کێشەیە لەگەڵ گرژبوونی پەیوەندییەکانی نێوان بیلاڕووس و یەکێتیی ئەورووپا دروست بوو. گرژبوونەوەکە دەگەڕێتەوە بۆ ناڕەزایییەکانی ٢٠٢٠–٢٠٢١ی ناوخۆی بیلاڕووسیا، فڕینی ٤٩٧٨ی ڕایان ئایر، دانانی ئابلووقە لەسەر بیلاڕووسیا لەلایەن یەکێتیی ئەورووپا.
سەرەتای کێشەکان بۆ ھاوینی ٢٠٢١ دەگەڕیتەوە، کاتێک سەرۆکی بیلاڕووس ئەلێکساندەر لوکاشینکۆ ھەڕەشەی ئەوەی کرد کە بازرگانانی مرۆڤ، قاچاغچییەکانی ماددە ھۆشبەرەکان و چەکداران کۆچ بۆ ئەورووپا دەکەن. دواتر دەستەی گەشت و گوزاریی ببیلاڕووس لەگەڵ دەسەڵاتدارانی وڵاتەکە، بەیەکەوە ھەماھەنگییان لەگەڵ ھێڵە ئاسمانییەکانی ڕۆژھەڵاتی ناوین دروستکرد بۆ زیادکردنی گەشتەکانی نێوانیان ھەروەھا بانگەشەکردنیی گەشتکردن بۆ بیلاڕووس، لەبەرامبەردا حکوومەتی بیلاڕووس کارئاسانیی وەرگرتنی ڤیزای کرد.
دیارترین خاڵەکان
[دەستکاری]کەمینە نەتەوەیی و ئایینییەکانی عێراق (کورد و ئێزیدی) زۆرترین پۆلی کۆچبەرانن.[١٩][٢٠] بەپێی لێکۆڵینەوەکانی کەناڵی سی بی سی، زۆرێک لەوانە لەدەست داعشەوە هەڵاتوون،[٢١] بەڵام کۆچبەرێکی زۆریش لە هەرێمی کوردستانەوە هاتبوون، کە یەکێکە لە سەلامەتترین ناوچەکانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست؛ ئەوان بەدوای ژیانێکی باشتردا دەگەڕێن لە دەرەوەی وڵات بەهۆی نەبوونی دەرفەتی کار و ژیان لە هەرێم.[٢٢] بەم شێوەیە زۆربەی کۆچبەران کوردی عێراق بوون، بەڵام ژمارەیەک عەرەبی عێراقی و سوری و یەمەن و هەندێکیش لە ناوچەکانی دیکە لە هەردوو ئاسیا و ئەفریقاش هاتوون.[٢٣][٢٤] لەنێویاندا لە ئەفغانستان و کامێرون و ژمارەیەک لە ڕووسەکانیش.[٢٥][٢٦]
بەپێی ڕاپۆرتی میدیای ڕیفۆرم بای، کەناڵە عێراقییەکان هەواڵی ناڕاست و پڕووپاگەندەی سەرۆکی بیلارووسیان بڵاوکردۆتەوە هەربۆیە خەڵکی هاندراون بۆ کۆچی بە کۆمەڵ بەرەو ئەورووپا.[٢٧][٢٨][٢٩]
خزمەتگوزارییە گەشتیارییەکان
[دەستکاری]ئەوەش خراوەتەڕوو کە دەزگاکانی گەشت و گوزاری عێراق "گەشتی گەشتیاری" بۆ بێلاڕووس ڕێکدەخەن.[٣٠] بەپێی لێکۆڵینەوەیەکی میدیای ڕیفۆرم بای، لە ساڵی ٢٠٢١دا، دەزگاکانی گەشتیاران لە عێراق نرخی گەشتەکانیان بۆ بێلاڕووس کەمکردووەتەوە و ئەمەش وایکردووە کە نرخەکانیان گونجاوتر بێت، هەروەها ژمارەی فڕۆکەکانیش لە بەغداوە بۆ مینسک زیادکرا.[٣١] لەلایەکی دیکەشەوە، کۆمپانیا گەشتیارییەکانی بیلارووسیش بەهەمان شێوە بانگەشەیان دەستپێکرد بۆ گەشتی بیلارووس بۆ هاوڵاتیانی عێراقی.[٣٢]
سەرچاوەکان
[دەستکاری]- ^ «Estonia: Governo richiama riservisti per esercitazione anti migranti».
- ^ Troianovski، Anton (١١ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١). «Border tensions are of 'utmost concern to all sober-thinking people,' Russia says». The New York Times.
- ^ Kotkamp، Lukas (١٠ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١). «Russia slams EU over Poland-Belarus border crisis». Politico.
- ^ Thuburn، Dario؛ Mainville، Michael (١١ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١). «Belarus Warns Against New EU Sanctions, Says Could Cut Gas». The Moscow Times. AFP.
- ^ «Turkey Dismisses Polish Accusation of Aiding Migrant Crisis». Balkan Insight. ١١ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١.
- ^ «Turkey curbs flights to Belarus to ease migrant crisis». Reuters. ١٣ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١.
Turkey has denied playing a direct role by allowing its territory to be used to ferry in migrants. But Minsk airport's website listed six commercial flights arriving from Istanbul on Friday, the most from any city outside the former Soviet Union.
- ^ ئ ا ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگی نادروستی
<ref>؛ ھیچ دەقێک بۆ ژێدەریFrontexنەدراوە - ^ ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگی نادروستی
<ref>؛ ھیچ دەقێک بۆ ژێدەریEstoniaنەدراوە - ^ «Ukraine sends barbed wire to Lithuania for Belarus border». France 24. ١٢ی ئابی ٢٠٢١.
- ^ «Британські війська зміцнять польський кордон із Білоруссю». Ukrinform. ١٣ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١.
- ^ «Belarus migrants: Poland faces fresh border breaches». BBC News. ١٠ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١. لە ١٠ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١ ھێنراوە.
- ^ «Team of 10 UK soldiers sent to Poland to assist on Belarus border». The Guardian. ١٢ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١.
- ^ «Polski żołnierz zmarł przy granicy. "Doszło do nieszczęśliwego zdarzenia"». Rzeczpospolia (بە پۆڵەندی). ١٣ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١. لە ١٣ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١ ھێنراوە.
- ^ Kujawa، Emilia (٢٥ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢١). «Powstało 139 km płotu na granicy polsko-białoruskiej». Radio Szczecin (بە پۆڵەندی). لە ١٣ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١ ھێنراوە.
{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ڕەوشی ناونیشان (بەستەر) - ^ Minko، Ryszard؛ Szubzda، Wojciech (٣ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١). «Na terytorium Polski weszły trzy umundurowane osoby z bronią». Polskie Radio Białystok (بە پۆڵەندی). لە ١٣ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١ ھێنراوە.
{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ڕەوشی ناونیشان (بەستەر) - ^ Kujawa، Emilia (٨ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١). «Żołnierze 12DZ ranni w starciach na polsko-białoruskiej granicy». Radio Szczecin (بە پۆڵەندی). لە ١٣ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١ ھێنراوە.
{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ڕەوشی ناونیشان (بەستەر) - ^ «Dziewięcioro policjantów, dwoje strażników granicznych i żołnierz. Ranni od kamieni i przedmiotów rzucanych przez migrantów». TVN24 (بە پۆڵەندی). لە ١٧ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١ ھێنراوە.
- ^ Simmons، Ann M. (١٣ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١). «Migrant Dies as Belarus-Poland Border Standoff Deepens». لە ١٤ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١ ھێنراوە.
- ^ Gerdžiūnas، Benas؛ Makaraitytė، Indrė؛ Juknevičiūtė، Rūta؛ Čeponytė، Jurgita؛ Botane، Kareem؛ Maglov، Michail (١٥ی تەممووزی ٢٠٢١). «Baghdad to Lithuania: how Belarus opened new migration route to EU – LRT Investigation». lrt.lt. لە ٤ی ئابی ٢٠٢١ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١١ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١ ھێنراوە.
- ^ Thebault، Reis؛ Dixon، Robyn (١ی ئابی ٢٠٢١). «Why are so many migrants coming to one of Europe's smallest countries? Blame Belarus, officials say». The Washington Post. Brussels. لە ١ی ئابی ٢٠٢١ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
- ^ Collard، Rebecca (٢٧ی تەممووزی ٢٠٢١). «Desperate Iraqis the latest pawn in Belarus standoff with EU». CBC. لە ٢ی ئابی ٢٠٢١ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٨ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
- ^ Arraf، Jane؛ Peltier، Elian (١٣ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١). «Migrants Say Belarusians Took Them to E.U. Border and Supplied Wire Cutters». The New York Times (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). ISSN ٠٣٦٢-٤٣٣١. لە ١٤ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٤ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١ ھێنراوە.
- ^ Arraf، Jane؛ Khaleel، Sangar (٢٢ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١). «Limping and Penniless, Iraqis Deported From Belarus Face Bleak Futures». The New York Times.
- ^ «Polish PM mulls asking NATO to hold talks amid border crisis». ABC News.
- ^ Peseckytė، Giedrė. «In Lithuania, a refugee crisis blamed on Belarus is brewing». www.aljazeera.com.
- ^ «The Massive Migrant Surge From Belarus Into The EU». RadioFreeEurope/RadioLiberty.
- ^ «Кто стоит за потоком мигрантов из Беларуси в Литву. Расследование Reform.by». Reform.by. ٢٣ی تەممووزی ٢٠٢١. لە ٢٦ی تەممووزی ٢٠٢١ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١١ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١ ھێنراوە.
- ^ Collard، Rebecca (٢٧ی تەممووزی ٢٠٢١). «Desperate Iraqis the latest pawn in Belarus standoff with EU». CBC. لە ٢ی ئابی ٢٠٢١ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٨ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
- ^ Al-Khashali، Abbas؛ Al-Shavakbekh، Khamza (١٩ی ئابی ٢٠٢١). «Лукашенко мстит Европе, зазывая мигрантов в Литву». Deutsche Welle (بە ڕووسی). لە ٢٣ی ئابی ٢٠٢١ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١١ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١ ھێنراوە.
- ^ «"Гибридная агрессия". Как мигранты стали оружием в противостоянии Лукашенко с Западом». BBC News Русская служба. ٢ی ئابی ٢٠٢١. لە ٦ی ئابی ٢٠٢١ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
- ^ «Кто стоит за потоком мигрантов из Беларуси в Литву. Расследование Reform.by». Reform.by. ٢٣ی تەممووزی ٢٠٢١. لە ٢٦ی تەممووزی ٢٠٢١ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١١ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١ ھێنراوە.
- ^ Al-Khashali، Abbas؛ Al-Shavakbekh، Khamza (١٩ی ئابی ٢٠٢١). «Лукашенко мстит Европе, зазывая мигрантов в Литву». Deutsche Welle (بە ڕووسی). لە ٢٣ی ئابی ٢٠٢١ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١١ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١ ھێنراوە.
