عەلی حوزەیفی

عەلی حوزەیفی
علي الحذيفي
لەدایکبوون	٢٢ی ئایاری ١٩٤٧ گوندی قەرن مستەقیم، بەلجورشی، عەرەبستانی سعوودی
نیشتەجێی	مەدینە
نەتەوە	سعوودی
پەروەردە	دکتۆرا لە فیقھی ئیسلامی (سیასەتی شەرعی)
خوێندنگە	زانکۆی ئیمام محەممەد بن سعود، زانکۆی ئەزھەر
پیشە	قورئانخوێن، ئیمام، وتارخوێن، مامۆستای زانکۆ
ناسراوە بە	ئیمام و وتارخوێنی مزگەوتی پێغەمبەر
ئایین	ئیسلام (ئەھلی سوننە)
مناڵ(ەکان)	ئەحمەد، عوسمان، محەممەد، عەبدولڕەحمان، عەبدوڵڵا، عەبدولعەزیز
باوان	عەبدولڕەحمان حوزەیفی (باوک)

شێخ عەلی کوڕی عەبدولڕەحمان حوزەیفی (بە عەرەبی: علي بن عبد الرحمن الحذيفي؛ لەدایکبووی ٢٢ی ئایاری ١٩٤٧) قورئانخوێن و ئیمام و وتارخوێنی مزگەوتی پێغەمبەرە لە مەدینە، و بە یەکێک لە ناسراوترین قورئانخوێنانی جیھانی ئیسلامی دادەنرێت.

ژیانی سەرەتایی و خوێندن

عەلی حوزەیفی لە گوندی قەرن مستەقیم لە باشووری مەککە، لەناو خێزانێکی دینداردا لەدایک بووە. باوکی ئیمام و وتارخوێن بووە لە سوپای عەرەبستانی سعوودی. خوێندنی سەرەتایی لە کوتتابی گوندەکەی خۆی دەست پێ کرد و قورئانی لەسەر دەستی شێخ محەممەد بن ئیبراھیم حوزەیفی خەتم کرد. دواتر، قۆناغەکانی ناوەندی و ئامادەیی لە قوتابخانەی سەلەفی و پەیمانگای زانستی لە شاری بەلجورشی تەواو کرد. لە ساڵی ١٣٨٨ی کۆچی، پەیوەندیی بە کۆلێژی شەریعەوە کرد لە زانکۆی ئیمام محەممەد بن سعود لە ڕیاز و لە ساڵی ١٣٩٢دا تەواوی کرد. دوای دەرچوونی، وەک مامۆستا لە پەیمانگای زانستیی بەلجورشی دامەزرا و ھاوکات ئیمام و وتارخوێنی گەورەترین مزگەوتی شارەکە بوو.

خوێندنی باڵا و مامۆستاکانی

شێخ حوزەیفی بۆ خوێندنی باڵا ڕووی لە میسر کرد و لە زانکۆی ئەزھەر بڕوانامەی ماستەری لە ساڵی ١٣٩٥ی کۆچیدا بەدەستھێنا. دواتر ھەر لە ھەمان زانکۆ، بڕوانامەی دکتۆرای لە فیقھی ئیسلامی، بەشی سیاسەتی شەرعی، وەرگرت. ناونیشانی تێزی دکتۆراکەی بریتی بوو لە "شێوازە جیاوازەکانی حوکمڕانی لە شەریعەتی ئیسلامیدا: لێکۆڵینەوەیەکی بەراوردکاری لە نێوان مەزھەبە ئیسلامییەکاندا". ئەو ئیجازەی لە زانستی قیڕائاتدا لەسەر دەستی گەورەترین زانایانی سەردەم وەرگرتووە، لەوانە:

• شێخ ئەحمەد عەبدولعەزیز زەییات (ئیجازە لە دە قیڕائاتەکەدا)
• شێخ عامر سەید عوسمان (ئیجازە لە ڕیوایەتی حەفسدا)
• شێخ عەبدولفەتاح قازی
• شێخ حەماد ئەنساڕی (ئیجازە لە فەرموودەدا)

ژیانی پیشەیی و ئیمامەتی

شێخ حوزەیفی لە ساڵی ١٣٩٧ی کۆچییەوە وەک مامۆستا لە زانکۆی ئیسلامیی مەدینە دەستبەکار بوو و لە کۆلێژەکانی شەریعە، فەرموودە و دەعوە وانەی وتووەتەوە. کاروانی ئیمامەتییەکەی بەم قۆناغانەدا تێپەڕیوە:

• ئیمام و وتارخوێن لە مزگەوتی قوبا بۆ ماوەی جیاواز.
• لە ساڵی ١٣٩٩ی کۆچی وەک ئیمام و وتارخوێنی مزگەوتی پێغەمبەر دەستنیشان کرا.
• لە ڕەمەزانی ساڵی ١٤٠١ی کۆچیدا، گواسترایەوە بۆ مزگەوتی حەرام لە مەککە.
• لە ساڵی ١٤٠٢ی کۆچییەوە، گەڕایەوە بۆ مزگەوتی پێغەمبەر و تا ئێستاش وەک ئیمام و وتارخوێن بەردەوامە.

ڕۆڵی زانستی و سەرپەرشتی

جگە لە ئیمامەتی و وانەوتنەوە، شێخ حوزەیفی چەندین بەرپرسیارێتیی زانستیی گرنگی لە ئەستۆ بووە، لەوانە:

• سەرۆکی لیژنەی زانستی بۆ پێداچوونەوەی "موسحەفی مەدینە".
• ئەندامی لیژنەی سەرپەرشتیی تۆمارکردنی قورئانە دەنگییەکان لە کۆمەڵگەی شا فەھد بۆ چاپکردنی قورئان.
• ئەندامی دەستەی باڵای ھەمان کۆمەڵگە.

قوتابییەکانی

کۆمەڵێک قورئانخوێن و ئیمامی ناسراو لەسەر دەستی شێخ حوزەیفی پێگەیشتوون، لەوانە:

شێخ عەبدولموسین قاسم (ئیمامی مزگەوتی پێغەمبەر)

شێخ عەبدوڵڵا جوھەنی (ئیمامی مزگەوتی حەرام)

ڕووداوی وتاری ھەینی لەگەڵ ڕەفسەنجانی

بەپێی ھەندێک سەرچاوە، کاتێک عەلی ئەکبەر ھاشمی ڕەفسەنجانی، سەرۆکی پێشووی ئێران، سەردانی سعوودیەی کرد، بەشداریی لە نوێژی ھەینیدا کرد لە مزگەوتی پێغەمبەر. لەو ڕۆژەدا، شێخ حوزەیفی وتارێکی پێشکەش کرد کە تێیدا ڕەخنەی توندی لە بیروباوەڕی شیعە گرت. ئەمە بووە ھۆی ئەوەی کە ڕەفسەنجانی ویستبێتی مزگەوتەکە جێبھێڵێت، بەڵام لەبەر ھۆکاری دیپلۆماسی مابووەوە. دوای ئەم ڕووداوە، حکوومەتی سعوودیە بۆ ماوەیەک شێخ حوزەیفیی لە ئیمامەتی دوور خستەوە بۆ ھێورکردنەوەی بارودۆخەکە.