مەقامی عەجەم

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
(لە عەجەم (مەقام)ەوە ڕەوانە کراوە)
نەخشی مەقامی عەجەم

مەقامی عەجەم لە مەقامە سەرەکییەکانی ڕۆژھەڵات و ھاوتای دوو پەیژە مۆسیقای ڕۆژئاوادا، عەجەم لە نیشانەکانی مۆسیقا بەپێی چەند دوورییەک و ڕێسایەکی دیاریکراو کە بۆ پۆلێنکردنی ئاوازی موزیکی دیزاین کراوە، بە شوێنی فەرھەنگێکی مارک دوو دەست پێدەکات و کۆتایی پێ دێت. مەقامی عەجەم شوێنێکی بنەڕەتییە و لەسەر پلەی عەجەم (دوو) و لە ڕۆژھەڵاتی بە عەجەم ئەشێران ناودەبرێن چونکە لەسەر پلەی عەجەم ئەشێران کە تۆنی سی بیمۆڵ دەگرێتەوە.[١] ئەم پەیژەیە زۆر بە مۆدی ماژۆر لە موزیکی ڕۆژاوا دا لێکچوونی ھەیە.

یەکەم ھەست کاتێک گوێت لێ دەبێت[دەستکاری]

کاتێک گوێت لە ئامێرەکانی ژەنینی ئەم ئەم مەقامە دەبێت ئەوە دەردەخات کە تۆ بەتەواوی ئاوازی ڕۆژئاوایی دەبیستیت و لەبەر ئەوە پێی دەگوترێت مەقامی عەجەم و واتای عەجەم ئەو کەسەیە کە عەرەبی نازانێت بۆیە ناوی لێنراوە چونکە لە مەقاماتەکانی ڕۆژھەڵاتییەکانی تر ناچێت.

نیشانەکانی مەقام و زانیاری[دەستکاری]

ھیچ نیشانەیەکی گواستنەوە لە پەیژە مەقامی عەجەمدا نییە، چونکە ھەموو نیشانەکانی سروشتین و ھیچ تۆنی بیمۆڵ و دێز لەنێو ئاوازەکاندا نییە.

دەرەجەکانی مەقامی عەجەم[دەستکاری]

مەقامی عەجەم دەرەجەی دۆ گەورە وەک:

  1. دۆ
  2. ڕێ
  3. می
  4. فا
  5. سۆڵ
  6. لا
  7. سی
  8. دۆ

ھەموو نۆتەکان لە حاڵەتی ئاسایین.

نموونەی گۆرانییەکانی عەرەب[دەستکاری]

  • اغداً القاک - ئوم کەلسوم.
  • ایامکم سعیدە - باسم کەربەلایی
  • سلامُ علیک علی ڕافدیک - کازم ساھر
  • جفنە علم الغزل - محمد عبد وھاب.
  • شایف البحر - فیروز
  • طالعة من بیت ابوھا - نازم غزالی
  • فی یوم ولیلة - وردە ازائری
  • یامسافر للجفا - محمد عبدە.
  • زورونی کل سنة - سید دەروێش
  • أنا غلطان ومتأسف - طلال مداح.
  • إلا أنا - طلال مداح.
  • یا أخضر یا سکر - طلال مداح.
  • یا بلادی یا أغلی سەری - طلال مداح.
  • یا حلوة شیلی اللثام - طلال مداح.
  • اخر العنقود - محمد عبدە.
  • البارحە کانو کسیر - محمد عبدە.

تاکەژەنی لەسەر مەقامی عەجەم[دەستکاری]

  • فە‌رھاد ساڵح (لەسەر پلەی دەنگی سۆل)[٢]

سترانی کوردی لەسەر مەقامی عەجەم[دەستکاری]

  • شیرینە سە‌وزە - عەباس کەمەندی (لەسەر پلەی دەنگی فا)[٣]
  • لەدرزی پەچەوە - قادر کابان (لەسەر پلەی دەنگی دۆ)[٤]
  • خەنەبەندان - کەریم کابان (لەسەر پلەی دەنگی ڕێ)[٥]
  • زۆر قژی زەرد - قادر کابان (لەسەر پلەی دەنگی سۆڵ)[٦]
  • مەلێکی لانەواز - دیاری قەرەداخی (لەسەر پلەی دەنگی می)[٦]

ئەمانەش ببینە[دەستکاری]

مەقام
مەقامی بەیات

سەرچاوەکان[دەستکاری]