بۆ ناوەڕۆک بازبدە

شەڕی چیای ئاوستن، ئەسپی چوارناڵ و ئەسپی دەریایی

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
شەڕی بەرزایی ئاوستن، ئەسپی چوارناڵ، و ئەسپی دەریا
بەشێک لە شەڕی پاسفیک لە جەنگی جیهانی دووەم

سەربازێکی بریندار لە سوپای ویلایەتە یەکگرتووەکان لە نزیک ڕووباری ماتانیکاو لە ١٥ی کانوونی دووەمی ١٩٤٣ یارمەتی دەدرێت.
ڕێکەوت١٥ی کانوونی یەکەمی ١٩٤٢ - ٢٣ی کانوونی دووەمی ١٩٤٣؛ (١ مانگ، ١ هەفتە، و ١ ڕۆژ)
شوێن
گوادالکەناڵ، دوورگەکانی سلێمانی بەریتانی
ئەنجام سەرکەوتنی هاوپەیمانان
شەڕکەرەکان
هێزەکانی هاوپەیمانان لەوانە:
 ویلایەتە یەکگرتووەکان
دوورگەکانی سلێمانی بەریتانی
کۆلۆنیای فیجی
 New Zealand[١]		 داڕێژە:Country data Country data Empire of Japan
فەرماندە و سەرکردەکان
ویلایەتە یەکگرتووەکان ئەلێکساندەر پاچ ئیمپراتۆریەتیی ژاپۆن هاروکیچی هیاکوتاکێ
یەکە تێوەگڵاوەکان

ویلایەتە یەکگرتووەکان سوپای چواردەیەم

  • دووەم لیوای دەریایی
  • لیوای ئەمریکی
  • لیوای بیست و پێنجەمی پیادە
  • فەوجی ١٤٧ی پیادە
هێزی نێردراوی نیوزیلەندی

ئیمپراتۆریەتیی ژاپۆن سوپای حەڤدەیەم

  • لیوای دووەمی پیادە
  • لیوای سی و هەشتەم
  • تیپی ٣٥ی پیادە
ئیمپراتۆریەتیی ژاپۆن کەشتیگەلی هەشتەمی ژاپۆنی
ھێز
٥٠،٠٧٨[٢] ٢٠،٠٠٠[٣]
زەرەر و زیانە گیانییەکان
٢٥٠ کوژراو ٢،٧٠٠-٣،٣٠٠ کوژراو

شەڕی چیای ئاوستن، ئەسپی چوارناڵ و ئەسپی دەریایی، کە بەشێکی ھەندێک جار بە شەڕی گیفو ناودەبرێت (بە ئینگلیزی: Battle of Mount Austen, the Galloping Horse, and the Sea Horse) لە ١٥ی کانوونی یەکەمی ١٩٤٢ تا ٢٣ی کانوونی دووەمی ١٩٤٣ ڕوویدا و سەرەتا بەرەنگاربوونەوەیەک بوو لە نێوان ھێزەکانی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا و ھێزە ئیمپراتۆرییەکانی ژاپۆن لە گردەکانی نزیک ناوچەی ڕووباری ماتانیکاو لە گوادەڵکەناڵ لە کاتی ھەڵمەتی گوادەڵکەناڵدا. ھێزەکانی ئەمریکا لەژێر فەرماندەیی گشتی ژەنەراڵ ئەلێکساندەر پاچ و ھێزەکانی ژاپۆنیش لەژێر فەرماندەیی گشتی ژەنەراڵ ھاروکیچی ھیاکوتاکە بوون.

لەم شەڕەدا، سەربازان و ھێزەدەریایییەکانی ئەمریکا، بە یارمەتی خەڵکی ڕەسەنی دوورگەکانی سلێمان، ھێرشیان کردە سەر ھێزەکانی سوپای ئیمپراتۆری ژاپۆن کە بەرگرییان لە چەند گرد و لووتکەیەکی قایم و سەنگەرکراو دەکرد. دیارترین گردەکان لەلایەن ئەمریکییەکانەوە ناونرابوون چیای ئاوستن، ئەسپی چوارناڵ و ئەسپی دەریایی. ئەمریکا ھەوڵی دەدا ھێزەکانی ژاپۆن لە گوادەڵکەناڵ لەناوببات، ژاپۆنییەکانیش ھەوڵیان دەدا شوێنە بەرگریکارییەکانیان بپارێزن تا ھێزی پشتیوان دەگاتە شوێنەکە.

ھەردوو لا کێشەی زۆر گەورەیان ھەبوو لە شەڕکردن لە دارستانە چڕەکان و ژینگە کەشوھەوایییە گەرمەسێرییەکەی ناوچەی شەڕەکەدا. زۆربەی سەربازە ئەمریکییەکان بۆ یەکەمجاریان بوو بەشداری شەڕێکی ڕاستەقینە دەبوون. ژاپۆنییەکان زۆربەی کات دابڕابوون لە گەیشتنی پێداویستی و کەلوپەل و زۆر ئازاریان لە خراپی خۆراک و نەبوونی چاودێریی تەندروستی دەچێشت. دوای ھەندێک دژواری، ئەمریکییەکان سەرکەوتن لە داگیرکردنی چیای ئاوستن و لەو پرۆسەیەدا توانییان شوێنێکی بەھێزی بەرگریکراو کە بە گیفو ناسرابوو، ھەروەھا ئەسپی چوارناڵ و ئەسپی دەریاییش داگیر بکەن. لەو ماوەیەدا، ژاپۆنییەکان بڕیاریان دا گوادەڵکەناڵ جێبھێڵن و کشانەوە بۆ کەناری ڕۆژاوای دوورگەکە. لەوێوە زۆربەی ئەو سەربازە ژاپۆنییانەی مابوونەوە بە سەرکەوتوویی لە ھەفتەی یەکەمی شوباتی ١٩٤٣ چۆڵکران.

پێشینە

[دەستکاری]

ھەڵمەتی گوادەڵکەناڵ

[دەستکاری]
دوورگەکانی سولەیمان. "سلۆت" (ناوچەی نیوجۆرجیا) لە ناوەڕاستی دوورگەکاندا درێژ دەبێتەوە، لە بۆگەینڤیل و شۆرتلاندەوە (ناوەند) هەتا گوادالکانال (خوارووی ڕاست). ڕاباول لەسەر نیوبریتەین لە سەرەوەی ناوەنددایە.

ھەشت مانگ دوای دەستپێکردنی شەڕی زەریای ئارام، لە ٧ی ئابی ١٩٤٢، ھێزە ھاوپەیمانەکان (بە زۆری ئەمریکی) لە گوادەڵکەناڵ، تولاگی و دوورگەکانی فلۆریدا لە دوورگەکانی سولەیمان دابەزین. دابەزین لەم دوورگانە بۆ ئەوە بوو کە ڕێگە لە ژاپۆنییەکان بگیرێت لە بەکارھێنانیان وەک بنکەیەک بۆ ھەڕەشەکردن لە ڕێگاکانی گەیاندنی پێداویستی لە نێوان ئەمریکا و ئوسترالیادا، ھەروەھا بۆ دەستەبەرکردنی دوورگەکان وەک خاڵی دەستپێکردن بۆ ھەڵمەتێک کە ئامانجی کۆتایی جیاکردنەوە و گەمارۆدانی گرنگترین بنکەی ژاپۆنی بوو لە ڕاباول، لە ھەمان کاتدا پشتیوانیکردن لە ھەڵمەتی ھاوپەیمانان لە گینێی نوێ. ئەم دابەزینانە سەرەتای ھەڵمەتی شەش مانگەی گوادەڵکەناڵیان دەستپێکرد.[٤]

ژاپۆنییەکان تووشی سەرسووڕمان بوون. تا ئێوارەی ٨ی ئاب، ١١٬٠٠٠ سەربازی ھاوپەیمان - کە زۆربەیان لە لەشکری یەکەمی مارینزی ویلایەتە یەکگرتووەکان بوون لەژێر فەرماندەیی ژەنەراڵ ئەلێکساندەر ڤاندێگریفت - تولاگی و دوورگە بچووکەکانی دەوروبەر و فڕۆکەخانەی ژاپۆنییان کە لە لونگا پۆینت لە گوادەڵکەناڵ لەژێر دروستکردندا بوو، کۆنترۆڵ کرد. ھاوپەیمانان دواتر ناوی فڕۆکەخانەکەیان گۆڕی بۆ فڕۆکەخانەی ھێندەرسۆن. فڕۆکەکانی ھاوپەیمانان کە لە ھێندەرسۆنەوە کاریان دەکرد بە «ھێزی ئاسمانی کاکتوس» ناودەبران، بەپێی ناوی نھێنی ھاوپەیمانان بۆ گوادەڵکەناڵ. بۆ پاراستنی فڕۆکەخانەکە، ئەمریکا بازنەیەکی بەرگری لە دەوری لونگا پۆینت دامەزراند. ھێزی پشتیوانی زیاتر لە دوو مانگی دواتردا ژمارەی سەربازە ئەمریکییەکانی لە لونگا پۆینتی گوادەڵکەناڵ گەیاندە زیاتر لە ٢٠٬٠٠٠ سەرباز.[٥]

لە وەڵامی دابەزینی ھاوپەیمانان لە گوادەڵکەناڵدا، سەرکردایەتی گشتی ئیمپراتۆری ژاپۆنی، سوپای حەڤدەی ئیمپراتۆری ژاپۆنی - کە فەرماندەیییەکی قەبارە کۆرپس بوو لە ڕاباول و لەژێر فەرماندەیی ژەنەراڵ ھاروکیچی ھیاکوتاکە - ڕاسپارد بە ئەرکی گەڕاندنەوەی گوادەڵکەناڵ. یەکەکانی سوپای حەڤدە لە ١٩ی ئاب دەستیان کرد بە گەیشتن بۆ گوادەڵکەناڵ بۆ دەرکردنی ھێزە ھاوپەیمانەکان لە دوورگەکە.[٦]

بەھۆی ھەڕەشەی فڕۆکەکانی ھێزی ئاسمانی کاکتوس کە لە فڕۆکەخانەی ھێندەرسۆن جێگیر ببوون، ژاپۆنییەکان نەیاندەتوانی کەشتی گواستنەوەی گەورە و خاوی بازرگانی بەکاربھێنن بۆ گەیاندنی سەرباز و پێداویستی بۆ دوورگەکە. لە جیاتی ئەوە، ژاپۆنییەکان کەشتی جەنگییان بەکاردەھێنا کە لە ڕاباول و دوورگەکانی شۆرتلاند جێگیر کرابوون بۆ گەیاندنی ھێزەکانیان بۆ گوادەڵکەناڵ. کەشتییە جەنگییەکانی ژاپۆن - کە زۆربەیان کروزەری سووک یان تۆرپیدۆ بوون لە کەناری ھەشتەم لەژێر فەرماندەیی ئەدمیراڵ گونیچی میکاوا - زۆربەی کات دەیانتوانی گەشتی ھاتوچۆ بە درێژایی "کونە" بۆ گوادەڵکەناڵ و گەڕانەوە لە یەک شەودا ئەنجام بدەن، بەمەش کەمترین مەترسی ھێرشی ئاسمانی ھێزی کاکتوسیان لەسەر بوو؛ بەڵام گەیاندنی سەربازەکان بەم شێوەیە، ڕێگری دەکرد لە گەیاندنی زۆربەی کەلوپەلی قورس و پێداویستییەکان، وەک تۆپی قورس، ئۆتۆمبێل و زۆربەی خۆراک و تەقەمەنی لەگەڵ خۆیان بۆ گوادەڵکەناڵ. ئەم گەشتە خێرایانەی کەشتییە جەنگییەکان بۆ گوادەڵکەناڵ بە درێژایی ھەڵمەتەکە بەردەوام بوون و دواتر لەلایەن ھاوپەیمانانەوە ناونران "ئێکسپرێسی تۆکیۆ" و لەلایەن ژاپۆنییەکانەوە بە "گواستنەوەی مشک".[٧]

بە بەکارھێنانی ئەو ھێزانەی بەم شێوەیە گەیەنرانە گوادەڵکەناڵ، ژاپۆنییەکان سێ جار ھەوڵیاندا فڕۆکەخانەی ھێندەرسۆن بگرنەوە، بەڵام ھەر سێ جارەکە شکستیان ھێنا. یەکەم، کەتیبەیەکی بەھێزکراو لە ھەنگی پیادەی ٢٨ لە شەڕی تێنارو لە ٢١ی ئاب شکستی ھێنا. دواتر، لیوای پیادەی ٣٥ی بەھێزکراو لە شەڕی لووتکەی ئێدسۆن لە ١٢–١٤ی ئەیلوول شکستی ھێنا. لە کۆتاییدا، لەشکری پیادەی دووەم کە بە ھەنگێک لە لەشکری پیادەی ٣٨ بەھێز کرابوو، بە زیانێکی زۆرەوە لە شەڕی فڕۆکەخانەی ھێندەرسۆن لە ٢٣–٢٦ی تشرینی یەکەم شکستی ھێنا.[٨]

گوادەلکەناڵ. لونگا پۆینت و چیای ئۆستن لە سەرەوەی ناوەندی لای چەپی نەخشەکەدان.

بە درێژایی ھەڵمەتەکە، ژاپۆنییەکان چیای ئاوستنیان (کە لەلایەن ژاپۆنییەکانەوە بە بەرزایی ورچ و لەلایەن دانیشتووانی خۆجێی دوورگەکانی سلێمانەوە بە چیای مامبولو ناودەبرا) بەکاردەھێنا، کە دەکەوێتە ڕۆژاوای ڕووباری لونگا و نزیکەی ٦ میل (٩٫٧ کیلۆمەتر) باشووری ڕۆژاوای فڕۆکەخانەی ھێندەرسۆن، بۆ چاودێریکردنی بەرگرییە ئەمریکییەکان لە دەوری لونگا پۆینت. تۆپخانەی جێگیرکراو لەسەر چیای ئاوستن ھێرشی بێزارکەری دەکردە سەر فڕۆکەخانەی ھێندەرسۆن. گردەکە ھەروەھا وەک خاڵێکی بەرگری بەکاردەھات بۆ پاراستنی شوێنەکانیان لە دۆڵی سەرەوەی ماتانیکاو و ھەروەھا پاراستنی ڕێگای ماریاما، کە ڕێڕەوێک بوو ژاپۆنییەکان بۆ گواستنەوەی پیاو و پێداویستی بۆ ناوەوەی دوورگەکە بەکاریان دەھێنا. چیای ئاوستن - بە بەرزی ١٬٥١٤ پێ (٤٦١ مەتر) - تەنھا یەک لووتکە نەبوو بەڵکو زنجیرەیەکی تێکەڵاو بوو لە لووتکە بەردەڵانی ڕووت و گرد و لووتکەی داپۆشراو بە دارستان. دوای شکست لە شەڕی فڕۆکەخانەی ھێندەرسۆن، بەشی سوپای سەرکردایەتی گشتی ئیمپراتۆری فەرمانی بە ھیاکوتاکە دا کە ژمارەی سەرباز و تۆپخانەی جێگیرکراو لەسەر زنجیرە چیاکە زیاد بکات بۆ ئامادەکاری بۆ ھێرشی داھاتووی پلانداڕێژراو بۆ سەر ئەمریکییەکان. ھیاکوتاکە فەرمانی بە ھەندێک لەو یەکانە دا کە لە ناوچەی شەڕی فڕۆکەخانەی ھێندەرسۆن پاشەکشەیان دەکرد کە چیای ئاوستن و گردە نزیکەکان قایم بکەن. ئەو ھێزانەی نێردرانە چیای ئاوستن ھەنگی پیادەی ١٢٤ی لەخۆ دەگرت لەژێر فەرماندەیی کۆلۆنێل ئاکینۆسوکا ئۆکا و چەند یەکەیەکی تۆپخانە. دواتر، ئەو سەربازانەی لە ھەنگی پیادەی ٢٣٠ مابوونەوە - کە لە کردەوەی کۆلی پۆینت و پاشەکشەی دواتردا زیانی گەورەیان بەرکەوتبوو - چوونە پاڵ ھێزەکانی ئۆکا لە دەوروبەری چیای ئاوستن.[٩]

بەھێزکردن و دووبارە پڕکردنەوەی پێداویستی

[دەستکاری]
جەنەراڵی مەیجەر ئەلێکساندەر پاچی سوپای ئەمریکا (لە پێشەوە) چاودێری دابەزینی سەربازەکان و کەلوپەلەکان دەکات لە گوادالکانال لە ٨ی دیسەمبەر.

لە ٥، ٧ و ٨ی تشرینی دووەم، ئەرکەکانی ئێکسپرێسی تۆکیۆ زۆربەی ھەنگی پیادەی ٢٢٨ی لەشکری ٣٨ و کەتیبەی یەکەمی ھەنگی پیادەی ٢٢٩یان گەیاندە گوادەڵکەناڵ. لە ١٠ی تشرینی دووەم، تۆرپیدۆ ژاپۆنییەکان ژەنەراڵ تادایۆشی سانۆ - فەرماندەی لەشکری پیادەی ٣٨ - لەگەڵ ستافەکەی و ٦٠٠ سەربازی تری لەشکری ٣٨ گەیاندن. ھیاکوتاکە سەربازە تازە گەیشتووەکانی بەکارھێنا بۆ ڕاگرتنی ھێرشێکی ئەمریکی لە ڕۆژاوای ماتانیکاو لە ٨–١١ی تشرینی دووەم، پاشان لە ١١ی تشرینی دووەم یەکەکانی ھەنگی ٢٢٨ و ٢٢٩ی نارد بۆ بەھێزکردنی ھێزەکانی ئۆکا. ژەنەراڵی ژاپۆنی تاکیۆ ئیتۆ - فەرماندەی گرووپی پیادەی لەشکری ٣٨ - دواتر فەرماندەیی بەرگرییەکانی دەوروبەری چیای ئاوستنی گرتە دەست.[١٠]

ھەوڵێکی ژاپۆنییەکان بۆ گەیاندنی پاشماوەی لەشکری ٣٨ و کەلوپەلە قورسەکانیان لە شەڕی دەریایی گوادەڵکەناڵ لە ١٢–١٥ی تشرینی دووەم سەرکەوتوو نەبوو. تەنھا ٢٬٠٠٠–٣٬٠٠٠ سەرباز لە ٧٬٠٠٠ سەربازی ماوەی لەشکرەکە گەیشتنە دوورگەکە؛ زۆربەی پێداویستی، تەقەمەنی و کەلوپەلەکانیان لەدەستچوو. بەھۆی ئەم شکستەوە، ژاپۆنییەکان ھەوڵی داھاتوویان بۆ گرتنەوەی فڕۆکەخانەی ھێندەرسۆن ھەڵوەشاندەوە.[١١]

لەگەڵ دەستپێکی مانگی کانوونی یەکەم، ژاپۆنییەکان تووشی کێشەی گەورە بوون لە گەیاندنی پێداویستی بۆ سەربازەکانیان لە گوادەڵکەناڵ بەھۆی ھێرشە ئاسمانی و دەریایییەکانی ھاوپەیمانان بۆ سەر زنجیرەی گەیاندنی کەشتی و بنکەکانی ژاپۆن. ئەو پێداویستییە کەمەی دەگەیەنرایە دوورگەکە بەشی مانەوەی سەربازە ژاپۆنییەکانی نەدەکرد، کە تا ٧ی کانوونی یەکەم ڕۆژانە نزیکەی ٥٠ کەسیان لەدەست دەدا بەھۆی خراپی خۆراک، نەخۆشی و ھێرشە زەمینی یان ئاسمانییەکانی ھاوپەیمانان. ژاپۆنییەکان نزیکەی ٣٠٬٠٠٠ سەربازیان گەیاندبووە گوادەڵکەناڵ لە دەستپێکی ھەڵمەتەکەوە، بەڵام تا مانگی کانوونی یەکەم تەنھا نزیکەی ٢٠٬٠٠٠ کەس لە ژیاندا مابوون، کە نزیکەی ١٢٬٠٠٠یان کەم تا زۆر توانای شەڕکردنیان ھەبوو. لە ١٢ی کانوونی یەکەم، ھێزی دەریایی ژاپۆنی پێشنیاری چۆڵکردنی گوادەڵکەناڵی کرد. سەرەڕای دژایەتی سەرکردە سەربازییەکانی ژاپۆن کە ھێشتا ھیوادار بوون بە گرتنەوەی گوادەڵکەناڵ، سەرکردایەتی گشتی ئیمپراتۆری، بە ڕەزامەندی ئیمپراتۆر ھیرۆھیتۆ لە ٣١ی کانوونی یەکەم، ڕازی بوو بە کشانەوەی ھەموو ھێزە ژاپۆنییەکان لە دوورگەکە و دامەزراندنی ھێڵێکی نوێی بەرگری بۆ دوورگەکانی سلێمان لە نیو جۆرجیا. ژاپۆنییەکان ناوی کردەی کە (ケ号作戦)یان لە ھەوڵی چۆڵکردنی ھێزەکانیان لە گوادەڵکەناڵ نا و پلانیان دانا بۆ جێبەجێکردنی کردەکە لە ١٤ی کانوونی دووەمی ١٩٤٣ەوە.[١٢]

لەم ماوەیەدا، ئەمریکا بەردەوام بوو لە گەیاندنی ھێزی زیاتر بۆ گوادەڵکەناڵ. سێ ھەنگی پیادەی لەشکری ئەمریکەڵی سوپای ئەمریکا، ١٦٤، ١٨٢ و ١٣٢، بە ڕیزبەندی لە ١٣ی تشرینی یەکەم، ١٢ی تشرینی دووەم و ٨ی کانوونی یەکەم گەیەنرانە گوادەڵکەناڵ. لەگەڵ ئەوەشدا، ھەنگی پیادەی سەربەخۆی ١٤٧ی سوپای ئەمریکا لەگەڵ ھەنگی مارینزی ھەشتەمی لەشکری دووەمی مارینز لە ٤ی تشرینی دووەم دابەزین. ھێزە پشتیوانەکان ھەروەھا تۆپخانە، بیناسازی، فڕۆکەوانی، دەریایی و یەکە پشتیوانەکانی تریشی لەخۆ دەگرت.[١٣]

لە ٩ی کانوونی یەکەم، ژەنەراڵی سوپای ئەمریکا ئەلێکساندەر پاچ - فەرماندەی گشتی لەشکری ئەمریکەڵ - جێی ڤاندێگریفتی گرتەوە وەک فەرماندەی ھێزە ھاوپەیمانەکان لە گوادەڵکەناڵ و تولاگی. ھەر ھەمان ڕۆژ، ھەنگی پێنجەمی مارینز دوورگەکەی جێھێشت، دواتر پاشماوەی لەشکری یەکەمی مارینز تا کۆتایی مانگەکە. بە پاچ فەرمان درا کە ھەموو ھێزە ژاپۆنییە ماوەکانی گوادەڵکەناڵ لەناوببات. پاچ بە سەرووی خۆی - میلارد ھارمۆن، کە فەرماندەی ھەموو ھێزەکانی سوپای ئەمریکا بوو لە باشووری زەریای ئارام - ڕاگەیاند کە پێویستی بە ھێزی زیاترە بۆ ئەنجامدانی ئەرکەکەی. لە وەڵامدا، ھارمۆن فەرمانی بە لەشکری پیادەی ٢٥ دا، کە لە پرۆسەی گواستنەوەدا بوو لە ھاوای بۆ ناوچەی باشووری زەریای ئارام، کە ڕاستەوخۆ بڕوات بۆ گوادەڵکەناڵ. یەکەکانی لەشکری ٢٥ لە قۆناغی جیاوازدا لە دوو ھەفتەی کۆتایی کانوونی یەکەم و ھەفتەی یەکەمی کانوونی دووەمی ١٩٤٣ گەیشتنە گوادەڵکەناڵ. لەگەڵ ئەوەشدا، پاشماوەی یەکەکانی لەشکری دووەمی مارینز - لەوانە ھەنگی مارینزی شەشەم - فەرمانیان پێدرا لە ھەمان ماوەدا بڕۆن بۆ گوادەڵکەناڵ. تا ٧ی کانوونی دووەم، ھێزەکانی ئەمریکا لە گوادەڵکەناڵ دەگەیشتنە تەنھا زیاتر لە ٥٠٬٠٠٠ سەرباز.[١٤]

شەڕەکان

[دەستکاری]

شەڕی یەکەمی چیای ئاوستن

[دەستکاری]
نەخشەی یەکەمین شەڕی چیای ئۆستن
یەکێک لە بەرگری بۆکسە ژاپۆنییەکان کە بەشێک بوو لە پێگەی گیفو
چالاکییەکانی ئەمریکا لە دەوروبەری گیفو لە ٢ی کانوونی دووەم

لە ١٢ی کانوونی یەکەمی ١٩٤٢، گرووپێکی بچووکی سەربازی ژاپۆنی لە ھەنگی ئەندازیاری مەیدانی ٣٨ بە سەرکەوتوویی دزەیان کردە ناو ھێڵەکانی ئەمریکاوە لە باشوورەوە، فڕۆکەیەکی شەڕکەر و تانکەرێکی سووتەمەنییان لە فڕۆکەخانەی ھێندەرسۆن تێکدا پێش ئەوەی بگەڕێنەوە بۆ ھێڵەکانی خۆیان. دوو ڕۆژ دواتر، گەشتێکی سوپای ئەمریکا لە ھەنگی پیادەی ١٣٢ لە لێژایییەکانی ڕۆژھەڵاتی چیای ئاوستن لەگەڵ گرووپێکی ژاپۆنی پێکدادانێکی بچووکیان ھەبوو. لە ١٥ی کانوونی یەکەم، لە پەلامارێکی تری شەوانەی دزەکردن بۆ فڕۆکەخانەی ھێندەرسۆن، موڵازم ئۆنۆ سەرکردایەتی چوار پیاوی کرد کە بلۆکی ترشی پیکریکیان پێبوو، بە تێپەڕاندنی پۆستەکانی پاسەوانی ئەمریکی، چەند فڕۆکەیەکی پی-٣٩ ئایرکۆبرایان تێکدا.[١٥] بە درێژایی ھەڵمەتی گوادەڵکەناڵ، ھێزە ژاپۆنییەکان بەردەوام بوون لە تاکتیکی دزەکردنی شەوانە دژی ھێزەکانی ئەمریکا، کە زیانێکی کەمی بە ئەمریکییەکان گەیاند.[١٦]

ژەنەراڵ پاچ، بەڵام، دڵنیا بوو کە ئەم ڕووداوانە مەترسییەکی نەویستراویان بۆ سەر فڕۆکەخانەی ھێندەرسۆن دەخستەڕوو لەلایەن ئەو سەربازە ژاپۆنییانەی لەسەر و دەوروبەری چیای ئاوستنی نزیک جێگیر ببوون؛ بۆیە، لە ١٦ی کانوونی یەکەم، لە ئامادەکاری بۆ ھێرشێکی گشتی پلانداڕێژراو بۆ ھەوڵدان لە لەناوبردنی ھەموو ھێزە ژاپۆنییە ماوەکان لە گوادەڵکەناڵ، پاچ بڕیاری دا سەرەتا ناوچەی چیای ئاوستن دەستەبەر بکات؛ بۆیە فەرمانی بە ھەنگی پیادەی ١٣٢ دا کە دەستبەجێ ئامانجەکە بگرن. لەکاتێکدا ھەنگی پیادەی ١٣٢ ئەزموونێکی کەمی شەڕی مۆدێرنی ھەبوو جگە لە پێکدادان و گەشتی دارستان، بەڵام شانازی بە مێژووی شەڕکردنی خۆیەوە دەکرد، کە بەشداری لە ھەردوو شەڕی ناوخۆ و جەنگی جیھانی یەکەمدا کردبوو، و ئەفسەرە یەدەگە گەنجەکان و ئەفسەرە نا-فەرماندەکانی خۆیان بە شارەزا دەزانی لە تاکتیک و نیشانەگرتنی تفەنگ و مەکینەی دەستڕێژ.[١٧]

فەرماندەی ھەنگی ١٣٢ - کۆلۆنێل لیرۆی ئی. نێڵسن - فەرمانی بە کەتیبەی سێیەمی دا سەرکردایەتی ھێرشی ئەمریکی بکات بۆ سەر یەکەم گرد لە چەند گردێک، دواتر کەتیبەی یەکەمی ھەنگەکە. پشتیوانی تۆپخانە لەلایەن تۆپی ھاوتزەری ١٠٥ ملم لە کەتیبەی تۆپخانەی مەیدانی ٢٤٦ی سوپای ئەمریکا و ھاوتزەری کۆڵی ٧٥ ملم لە کەتیبەی دووەمی مارینزی دەیەم دابین کرا.[١٨]

گردە ڕووتەکانی پێکھێنەری کۆمپلێکسی چیای ئاوستن بە شێوەیەکی دڵخواز لەلایەن ئەمریکییەکانەوە ژمارەیان لێدرا بۆ مەبەستی ئاماژەپێدان (سەیری نەخشەی لای ڕاست بکە). لە ١٧ی کانوونی یەکەم، کەتیبەی سێیەمی نێڵسن - لەژێر فەرماندەیی موقەدەم ویلیام سی. ڕایت - بەرەو باشووری گردی ٣٥ پێشڕەوی کرد و دەستی بە سەرکەوتن کرد بەرەو لووتکەی چیای ئاوستن نزیک گردەکانی ٢٠ و ٢١. بۆ ئەوەی بگاتە کاتبەندی دیاریکراو لەلایەن فەرماندەی لەشکرەوە، کەتیبەکە ناچار بوو زۆربەی چەکە پشتیوانەکانی، وەک ھاوەنی قورس و مەکینەی دەستڕێژ، بەجێبھێڵێت و تەنھا بڕێکی سنووردار لە تەقەمەنی و پێداویستی ھەڵبگرێت، کە ھەموویان دەبوو بە دەست ھەڵبگیرێن بە ڕێگای بڕراوە لە دارستانی چڕدا. لە کاتژمێر ٩:٣٠ی ١٨ی کانوونی یەکەم، کاتێک یەکە پێشڕەوەکانی ڕایت نزیک بوونەوە، بەرگریکارە ژاپۆنییەکان بە تەقەی مەکینەی دەستڕێژ و تفەنگ ئەمریکییەکانیان لە جێی خۆیان میخکوت کرد. سەربازەکانی ڕایت - کە ماندوو و تینوو ببوون بە گەشتەکەیان لە دارستانە چڕەکەدا - نەیانتوانی بە خێرایی لە شێوەی ستوونی بڵاوببنەوە - ھیچ پێشڕەوییەکیان نەکرد دژی بەرگرییە ژاپۆنییەکان.[١٩]

بەیانی ڕۆژی دواتر، دوای بۆردومانێکی تۆپخانە و ھێرشی ئاسمانی لە ھێزی ئاسمانی کاکتوسەوە، ڕایت لەگەڵ چەند چاودێرێکی تۆپخانە چووە پێشەوە بۆ لێکۆڵینەوە لە تەرزەمینی بەردەم ھێزەکانی. تیمێکی مەکینەی دەستڕێژی ژاپۆنی بە بەکارھێنانی کەلێنی تەقەی شاردراوە، ڕایتیان بە دەستڕێژێک لە کاتژمێر ٩:٣٠ کوشت. جێگری دووەمی ڕایت، مەیجەر لویس فرانکۆ، نەیتوانی بگاتە پێشەوە و فەرماندەیی وەربگرێت تا درەنگانی ڕۆژەکە، کە ڕێگری کرد لە کەتیبەکە لە بەردەوامبوونی ھێرشەکە. لە ھەمان کاتدا، تفەنگدارە ژاپۆنییەکان دزەیان کردە ناو شوێنە ئەمریکییەکان و بە کاریگەری بێزاریان کردن لە بنکەی فەرماندەیی ھەردوو کەتیبەی سێیەم و یەکەم و ھەروەھا ستوونی کەلوپەل و ئەندازیارە قورس بارکراوەکانی ئەمریکا لەسەر ڕێگا بڕراوەکەی دارستان کە کەتیبەکانی بە چواردەوری لونگاوە دەبەستەوە. ھەردوو کەتیبە ئەمریکییەکە بۆ شەو خۆیان ھەڵکەند لەکاتێکدا تۆپخانە شوێنە ژاپۆنییەکانی بۆردومان دەکرد.[٢٠]

لە نێوان ٢٠ و ٢٣ی کانوونی یەکەم، وا دیار بوو ژاپۆنییەکان لە ناوچەکە کشانەوە، چونکە گەشتە چالاکەکانی سوپای ئەمریکا ھیچ دوژمنێکیان نەبینی لە ناوچەی گردەکانی ٢٠ و ٢١ و باشووری ئەوێ. نێڵسن فەرمانی بە ھەردوو کەتیبەکە دا بچنە ڕۆژاوا بۆ گردی ٣١ و پاشان ھێرش بکەنە باشوور بەرەو گردی ٢٧. لە ٢٤ی کانوونی یەکەم، کەتیبەی سێیەم لەسەر لێژایییەکانی گردی ٣١ بە تەقەی چڕی مەکینەی دەستڕێژ لە شوێنی باش شاردراوەوە ڕاگیرا.[٢١]

بەرامبەر ئەمریکییەکان بەھێزترین شوێنی قایمکراوی ژاپۆنی لە گوادەڵکەناڵ بوو، کە لەلایەن ژاپۆنییەکانەوە نازناوی گیفو (لەسەر ناوی پارێزگای گیفو لە ژاپۆن)ی لێنرابوو. شوێنی گیفو لە نێوان لووتکەکانی چیای ئاوستن و گردەکانی ٢٧ و ٣١ ھەڵکەوتبوو و پێکھاتبوو لە ھێڵێکی ١٬٥٠٠ گەز (١٬٤٠٠ مەتر) لە ٤٥–٥٠ قەڵای پۆڵایی پێکەوە بەستراو، پشتیوانی یەکتر، باش شاردراوە کە لە زەویدا ھەڵکەندرابوون و شێوەی نەعلی ئەسپیان پێکدەھێنا کە لای کراوەی بەرەو ڕۆژاوا بوو. تەنھا نزیکەی ٣ پێ (١ مەتر) لە ھەر قەڵایەکی پۆڵایی لەسەر زەوی بوو کە دیوار و بانەکانی، لە دار و خۆڵ دروستکرابوون، تا ٢ پێ (٠٫٦ مەتر) ئەستوور بوون. ھەر قەڵایەکی پۆڵایی یەک تا دوو مەکینەی دەستڕێژ و چەند تفەنگدارێکی تێدا بوو؛ ھەندێکیان لەژێر درەختە زەبەلاحەکانی دارستاندا دامەزرابوون. ھەر یەک لەم قەڵا پۆڵاییانە بە شێوەیەک دامەزرابوون کە پشتیوانی یەکتر بکەن. چەندین چاڵی قەناس و خەندەق پشتیوانی و داڵدەی زیاتریان بۆ تفەنگدار و مەکینەی دەستڕێژی زیاتر دابین دەکرد. لە پشت قەڵا پۆڵایییەکانەوە، ژاپۆنییەکان ھاوەنی ٨١ ملم و ھاوەنی دوورھاوێژی ٩٠ ملمیان دامەزراندبوو.[٢٢] گیفو لەژێر فەرماندەیی مەیجەر تاکەیۆشی ئیناگاکی بوو لەگەڵ نزیکەی ٨٠٠ پیاو لە کەتیبەی دووەمی ھەنگی ٢٢٨ و کەتیبەی دووەمی پیادەی ١٢٤.[٢٣]

لە نێوان ٢٥ و ٢٩ی کانوونی یەکەم، بەرگریکارە ژاپۆنییەکان ڕێگریان لە ئەمریکییەکان کرد لە ھەر پێشڕەوییەک لە ھەوڵیاندا بۆ زاڵبوون بەسەر شوێنی گیفۆدا. لەکاتێکدا کەتیبەی سێیەمی ئەمریکا - بە پشتیوانی تۆپخانە - ھێرشی بەرەوڕووی دژی شوێنەکە ئەنجام دەدا بۆ میخکوتکردنی بەرگریکاران، کەتیبەی یەکەمی ئەمریکا ھەوڵی دا لە ڕۆژھەڵاتەوە لادەر بێت بۆ گیفو؛ بەڵام، لەبەر ئەوەی بەرگرییە ژاپۆنییەکان بە تەواوی تێکەڵ کرابوون، ھەوڵی لادان سەرکەوتوو نەبوو. تا ٢٩ی کانوونی یەکەم، زیانەکانی ئەمریکا گەیشتبووە ٥٣ کوژراو، ١٢٩ بریندار و ١٣١ نەخۆش،[٢٤] ھەرچەندە ورەیان بەرز مابووەوە. لەم شەڕەدا کۆماندۆی فیجییەکان کە لەلایەن ئەفسەر و ئەفسەری نا-فەرماندەی ھێزی نێردراوی نیووزیلەندەوە سەرکردایەتی دەکران، یارمەتی ئەمریکییەکانیان دەدا.[٢٥]

لە ٢ی کانوونی دووەم، نێڵسن کەتیبەی دووەمی خۆی - کە لەلایەن جێگری کۆڵۆنێڵ جۆرج ف. فێری سەرکردایەتی دەکرا - خستە سەر ھێرشەکە و ناردنی بۆ ڕێپێوانێک بە دەوری گیفو بەرەو گردی ٢٧. کەتیبەکە گەیشتە لێژایییەکانی خوارەوەی گردەکە لە کاتژمێر ١٦:٠٠ بەبێ بەرەنگاربوونەوەیەکی جددی لەلایەن ژاپۆنییەکانەوە. ھەر لەو ڕۆژەدا، نێڵسن - کە لە ڕووی جەستەیی و دەروونییەوە شەکەت ببوو و لەوانەیە تووشی مەلاریا بووبێت - وەک فەرماندەی ١٣٢ جێگەی گۆڕدرا بە جێگری کۆڵۆنێڵ ئەلێکساندەر م. جۆرج.[٢٦] سەرچاوەکان ڕوون نین لەوەی کە ئایا خۆی داوای دەستلەکارکێشانەوەی کردووە یان فەرمانی پێکراوە واز لە فەرماندەیی بھێنێت.[٢٦]

ڕۆژی دواتر، بەشەکانی کەتیبەی دووەمی ١٣٢ لووتکەی گردی ٢٧یان داگیرکرد، بە چاوەڕواننەکراوی دەستەیەکی تۆپخانەی ٧٥ ملمی ژاپۆنییان کوشت، و بە سەرکەوتوویی، بە یارمەتی تەقەی قورسی تۆپخانە، شەش ھێرشی دژەھێرشی ژاپۆنییان لەسەر شوێنەکانیان پووچەڵکردەوە. لەو کاتەدا، سەربازەکانی سەر گردی ٢٧ فیشەک و نارنجۆکیان زۆر کەم مابوو، لەکاتێکدا ھێزەکانی ژاپۆن دە گوللەیان بەرامبەر ھەر گوللەیەکی ئەمریکییەکان دەتەقاند، کەلوپەلی پزیشکیش تەواو ببوو. ھەوڵەکانی کەتیبەی دووەم بۆ باشترکردنی شوێنەکەیان لەبەر مەرجانە ڕەقەکەی ژێر چیمەنی گردەکە زەحمەتتر بوو، کە ھەڵکەندنی چاڵی سەربازی قورس دەکرد. پاشماوەی کەتیبەی دووەم، کە فیشەک و خواردن و کەلوپەلی پزیشکییان ھەڵگرتبوو، گەیشتنە گردی ٢٧ و بەشداری شەڕەکەیان کرد، کە لەوێدا زوو دەستیان بەسەر شەڕەکەدا گرت بەسەر ژاپۆنییە ھێرشبەرەکاندا.[٢٧][٢٨] لە ھەمان کاتدا، لەگەڵ ھاتنی سەرکردایەتی نوێ لەلایەن جێگری کۆڵۆنێڵ جۆرجەوە، کەتیبەی یەکەم و سێیەم ھێرشیان کرد و کەمێک چوونە ناو گیفوەوە، ٢٥ ژاپۆنییان کوشت، پاشان کەلێنەکانی نێوان یەکەکانیان داخست و شوێنەکانیان پتەوکرد، لەکاتێکدا زۆربەی بەرگریکارە ژاپۆنییەکانیان کوشت. ئەفسەرێک لە کەتیبەی دووەم، کە تفەنگی قەناسی تایبەتی خۆی ھێنابووە شەڕەکە، شایەتی تێکشکانی کۆتایی یەکە ژاپۆنییەکانی بینی کە ھێرشیان دەکردە سەر گردی ٢٧ بە دوا ھەڵمەتی خۆکوژی بەرەو پێشەوە.[٢٩] سەربازە ژاپۆنییەکانی ناو گیفو، کە دیار بوو لە ماوەی شەڕەکەدا پشتگیری و پڕکردنەوەیان بۆ نەکراوە، دوا پشکە خواردنی ماوەیان لە ١ی کانوونی دووەم خوارد.[٣٠]

لە سەرەتای ھێرشەکەیەوە بۆ سەر چیای ئۆستن، ١٣٢ نزیکەی ١١٥ کوژراو و ٢٧٢ برینداری ھەبوو. ژمارە بەرزەکەی کوژراوەکانی شەڕ بەشێکی دەگەڕایەوە بۆ ھەوکردنی برینەکان لە دۆخی کەشوھەوای کەمەرەیی و نەتوانینی گواستنەوەی ئەو کەسانەی لە قۆناغە سەرەتایییەکانی ئۆپەراسیۆنەکەدا بریندار ببوون.[٣١] تەنانەت دوای دەستێوەردانی کەتیبەی دووەم، بریندارەکان بەردەوام دەمردن، نەیاندەتوانی بەرگەی ئەو ڕێگا سەخت و خلیسکەی دارستانە بگرن کە لەسەر تەختەیەک لەلایەن دوو کەسەوە ھەڵدەگیران. ئەم زیانانە، لەگەڵ کاریگەری نەخۆشییە کەمەرەیییەکان، گەرما و ماندووبوونی شەڕ، بە کاتی کەتیبەی یەکەم و سێیەمی ١٣٢ی کردە ناتوانا لە ھێرشی زیاتر؛ بۆیە، لە ٤ی کانوونی دووەم، فەرمان بە کەتیبەی یەکەم و سێیەم کرا کە خۆیان قایم بکەن و شوێنەکانیان بپارێزن لە دەوری گیفو لە باکوور، ڕۆژھەڵات و باشوور.[٣٢]

بە پێداچوونەوەی یەکەم ھێرشی چیای ئۆستن، ئەفسەری مارینز و مێژوونووس سامۆێڵ ب. گریفیس دەڵێت، «کاتێک ئۆپەراسیۆنی بە تەواوی شکستخواردووی چیای ئۆستن درێژەی کێشا بۆ مانگی کانوونی دووەم، دەرکەوت کە ھەردوو مەیجەر جەنەراڵ پاتچ و یاریدەدەری فەرماندەی لیواکەی [بریگەدیەر جەنەراڵ ئێدمەند سیبری] زۆر شتیان ھەبوو کە پێویست بوو لەبیری بکەن، و لەوانەیە تەنانەت زیاتریش ھەبوو کە فێری ببن.»[٣٣] ھەرچەندە، لەکاتێکدا بڕیاری پاتچ بۆ ھێرشکردنە سەر چیای ئۆستن ڕەخنەی لێگیرا، بەشداربوویەک ئاماژەی بە قورسییەکانی بەردەم لیوای ١٣٢ و فەرماندەکانی کرد، لەوانە زەوی و زار، کەمی ئامێر (ھاوەنی سووک و مەکینەی گوللە بە پێدانی سنوورداری فیشەک، نەبوونی ئاگرھاوێژ یان تەقەمەنی درێژ)، و پێویستی ھێرشکردنە سەر بەرگری تەواو یەکگرتوو، ئامادەکراو و سەربانکراوی ژاپۆنی، کە بەرگەی لێدانی ڕاستەوخۆی گوللەی ٧٥ ملم و لە ھەندێک حاڵەتدا ١٠٥ ملمی دەگرت.[٣٤] لەلایەن خۆیەوە، کاتێک ١٣٢ توانی چارەسەری بریندارەکانی بکات، ورەی بەرز مایەوە لە لیوا تازە شەڕکردووەکەدا، کە ڕۆڵێکی گرنگی بینی لە ئۆپەراسیۆنەکانی دواتری شەڕ لە گوادەلکەناڵ.[٣٥] کەتیبەی دووەم، بە تەنھا ٢٧ کوژراوەوە، یەکسەر بۆ ئۆپەراسیۆنەکانی شەڕی ھێرشبەری زیاتر دیاریکرا.[٣٦]

زیانەکانی بەرگریکارانی گیفو نەزانراون بەڵام بە مەزەندەی ئەفسەرێکی کەتیبەی دووەم لە ٩ی کانوونی دووەمی ١٩٤٣ گەیشتە ٥٠٠ کوژراو و بریندار؛ زۆربەی بریندارەکان دواتر بە برینەکانیان مردن کاتێک لەگەڵ نەخۆشی و برسێتی تێکەڵ بوو.[٣٧] بیرەوەرییەکانی ئەفسەرێکی ژاپۆنی کە دۆزرایەوە دەری خست کە ژاپۆنییەکان زیانی قورسیان بەرکەوتبوو. دیلە ژاپۆنییەکان کە لە ئۆپەراسیۆنەکانی دواتردا گیران، ئاماژەیان بە شەڕی گردەکانی ٢٧ و ٣١ کرد وەک شەڕی چیای خوێن.[٣٨]

گەیشتنی ھێزی پشتیوانی ئەمریکی

[دەستکاری]
نەخشەی ناوچەی ڕووباری ماتانیکاو کە شوێنی هێزەکانی ژاپۆن (سوور) و ئەمریکا (شین) و پلانی هێرشی ئەمریکا بە درێژایی کەنارەکە و بەرەو ناو گردەکانی ناوچەکە نیشان دەدات

لە ٢ی کانوونی دووەم، لەگەڵ گەیشتنی لیوای ٢٥ی سوپای ئەمریکی و پاشماوەی لیوای دووەمی مارینزی ئەمریکی، ھەموو یەکە ئەمریکییەکان لە گوادەلکەناڵ و تولاگی پێکەوە ناونران بە کۆڕی چواردەیەم و پاتچ فەرماندەیەتی دەکرد. سیبری بوو بە فەرماندەی لیوای ئەمریکاڵ. لە ٥ی کانوونی دووەم، پاتچ پلانەکەی دەرکرد بۆ دەستپێکردنی ئۆپەراسیۆنەکان بۆ پاککردنەوەی گوادەلکەناڵ لە ھێزەکانی ژاپۆن. لیوای دووەمی مارینز دەبوایە بەرەو ڕۆژاوا لە ڕووباری ماتانیکاو بە درێژایی کەنار پاڵ بنێت، لەکاتێکدا لیوای ٢٥ دەبوایە تەواوکردنی پاککردنەوەی چیای ئۆستن و دەستبەسەرداگرتنی لووتکەی گردەکان و یاڵەکانی دەوروبەری لقە ناوخۆیییەکانی ماتانیکاو تەواو بکات. لیوای ئەمریکاڵ و لیوای پیادەی ١٤٧ دەبوایە پاسەوانی دەوروبەری لونگا بکەن.[٣٩]

دۆڵە قووڵەکانی لقە سەرەوەکانی ماتانیکاو بە سروشتی ناوچەی ئۆپەراسیۆنەکانی لیوای ٢٥ی ئەمریکییان دابەشکردبوو بۆ سێ ناوچەی جیاواز، لەگەڵ یەک دیاردەی سەرەکی زەوی کە زاڵ بوو بەسەر ھەر ناوچەیەکدا. لە ڕۆژھەڵاتی ماتانیکاوەوە چیای ئۆستن ھەبوو. لە سێگۆشەی نێوان لقەکانی باشووری ڕۆژھەڵات و باشووری ڕۆژاوای ماتانیکاو، گردەکانی ٤٤ و ٤٣ پێکەوە دیاردەیەکی زەوییان پێکدەھێنا کە ئەمریکییەکان ناویان نابوو "ئەسپی دەریا"، لەبەر شێوەکەی کاتێک لە سەرەوە سەیر دەکرا. لە نێوان لقەکانی باشووری ڕۆژاوا و باکووری ڕۆژاوای ماتانیکاودا کوتلەیەکی گەورەتری گرد ھەبوو کە، ھەروەھا لەبەر شێوەکەی، ناونرابوو "ئەسپی چوارناڵ".[٤٠]

مەیجەر جەنەراڵ جەی. لاوتن کۆڵینز - فەرماندەی لیوای ٢٥ - لیوای پیادەی ٣٥ی ڕاسپارد بۆ پاککردنەوەی گیفو، دەستبەسەرداگرتنی پاشماوەی چیای ئۆستن، و داگیرکردنی ئەسپی دەریا. فەرمانی بە لیوای پیادەی ٢٧ کرد کە ئەسپی چوارناڵ لە باکوورەوە داگیر بکات. لیوای ٣٥ و ٢٧ پاشان دەبوایە لە گردی ٥٣ ("سەری ئەسپی چوارناڵ")یەکتر ببینن بۆ تەواوکردنی پاککردنەوەی گرد و یاڵە نزیکەکان. کۆڵینز لیوای پیادەی ١٦١ی وەک یەدەگ دانا. فیشەک و پێداویستییەکان بۆ ھێزە ھێرشبەرەکان لە ڕێگای جیپی ناڕێکەوە تا دوورترین شوێنی گونجاو دەگوازرانەوە و پاشان لەلایەن خەڵکی ڕەسەنی دوورگەکانی سلێمانەوە ھەڵدەگیران بۆ شوێنەکانی تر.[٤١]

دوای بینینی گەیشتنی ھێزە پشتیوانە ئەمریکییەکان بۆ دوورگەکە، ژاپۆنییەکان چاوەڕێی ھێرشەکەیان دەکرد. ھیاکوتاکە فەرمانی بە یەکەکانی سەر گردەکانی دەوروبەری ماتانیکاو و گیفو کرد کە لە شوێنە ئامادەکراوەکانی خۆیاندا بمێننەوە. ژاپۆنییەکان ھیوادار بوون کاتێک ئەمریکییەکان گەمارۆی شوێنە بەرگریکارە ژاپۆنییەکان دەدەن و تێکەڵیان دەبن، شەڕی نزیک ڕێگە لە ئەمریکییەکان بگرێت لە بەکارھێنانی ھێزی ئاگری بەھێزتریان لە تۆپخانە و پشتیوانی ئاسمانی نزیکدا. لە شەودا، ژاپۆنییەکان پلانیان دانابوو بۆ دزەکردنە ناو ناوچە پشتەوەی ئەمریکییەکان و بڕینی ھێڵەکانی پێداویستییان بۆ ڕێگرتن لە گەیشتنی تەقەمەنی و خۆراکی پێویست بە ھێزە ھێرشبەرە ئەمریکییەکان بۆ بەردەوامبوون لە ھێرشەکانیان. ژاپۆنییەکان ھیوادار بوون بتوانن ئەمریکییەکان دوابخەن بۆ ماوەیەکی درێژ تا ھێزی پشتیوانی زیاتر لە ڕاباول یان شوێنەکانی ترەوە دەگەن.[٤٢]

ئەسپی چوارناڵ

[دەستکاری]
نەخشەی هێرشە سەرەتاییەکانی ئەمریکا بۆ سەر ئەسپی چوارناڵ، ١٠ی کانوونی دووەم
نەخشەی هێرشەکانی ئەمریکا بۆ سەر ئەسپی چوارناڵ، ١٢-١٣ی کانوونی دووەم

لە سەرەوە کە سەیر دەکرا بەرەو باکوور، گردی ئەسپی چوارناڵ وەک ئەسپێکی پێچەوانە دەردەکەوت، گردەکانی ٥٤ و ٥٥ قاچە دواوەکانی ئەسپەکەیان پێکدەھێنا، گردی ٥٧یش قاچە پێشەوەکانی پێکدەھێنا. لە ڕۆژھەڵاتەوە بۆ ڕۆژاوا، گردەکانی ٥٠، ٥١، و ٥٢ لەشی ئەسپەکەیان پێکدەھێنا لەگەڵ گردی ٥٣ی بەرزایی ٩٠٠ پێ (٢٧٠ مەتر) کە سەری ئەسپەکەی پێکدەھێنا. کۆلۆنێڵ ویلیام ئەی مەککۆلۆچ - فەرماندەی ھێزی ٢٧ - فەرمانی بە کەتیبەی یەکەمی کرد ھێرش بکاتە سەر گردی ٥٧ و کەتیبەی سێیەمیش ھێرش بکاتە سەر گردەکانی ٥١ و ٥٢ لە گردی ٥٤ەوە، کە پێشتر لەژێر دەستی ئەمریکییەکاندا بوو. لە بەرگریکردن لە ئەسپی چوارناڵ و لقی نزیکی ماتانیکاو، ٦٠٠ سەربازی ژاپۆنی لە کەتیبەی سێیەمی ھێزی پیادەی ٢٢٨ لەژێر فەرماندەیی مەیجەر ھاروکا نیشیاما بەشداربوون.[٤٣]

ھێرشی ئەمریکییەکان لە کاتژمێر ٠٥:٥٠ی ١٠ی کانوونی دووەم دەستیپێکرد بە تۆپبارانکردنی شەش کەتیبەی تۆپخانە و ھێرشی ئاسمانی ٢٤ فڕۆکەی سی ئەی ئێف لەسەر شوێنە گومانلێکراوەکانی ژاپۆنییەکان لە دۆڵەکەی نێوان گردی ٥٧ و خاڵی دەستپێکردنی ھێرشی کەتیبەی یەکەم. کەتیبەی یەکەم لە کاتژمێر ٠٧:٣٠ پێشڕەوییان دەستپێکرد و بە سەرکەوتوویی لە کاتژمێر ١١:٤٠ گەیشتنە لووتکەی گردی ٥٧ لەگەڵ بەرەنگارییەکی کەم.[٤٤]

لە گردی ٥٤ەوە، ڕێڕەوی ھێرشی کەتیبەی سێیەم لە شوێنێکی کراوە بوو و لەژێر کاریگەری بەرزایی گردەکانی ٥٢ و ٥٣دا بوو. لە کاتژمێر ٠٦:٣٥، کەتیبەکە ھێرشی دەستپێکرد و گردی ٥١ی داگیرکرد بەبێ بەرەنگاری. لە درێژەی پێشڕەوییاندا، کەتیبەکە لەلایەن تەقەی قورسی بڕنەوەی ژاپۆنییەکانەوە ڕاگیرا لە ٢٠٠ گەز (١٨٠ مەتر) دوور لە لووتکەی گردی ٥٢. دوای ھێرشێکی ئاسمانی شەش فڕۆکەی سی ئەی ئێف لەسەر گردی ٥٢ و تۆپبارانکردنێک، کەتیبەی سێیەم ھێرشەکەی دەستپێکردەوە و بە سەرکەوتوویی لە کاتژمێر ١٦:٢٥ لووتکەکەی داگیرکرد، شەش شوێنی بڕنەوەیان لەناوبرد و نزیکەی ٣٠ ژاپۆنییان لەسەر گردەکە کوشت.[٤٥]

لە کاتژمێر ٠٩:٠٠ی ١١ی کانوونی دووەم، کەتیبەی سێیەم ھێرشی بۆ سەر گردی ٥٣ دەستپێکرد. ژاپۆنییەکان بە خێرایی پێشڕەویی ئەمریکییەکانیان بە تەقەی بڕنەوە و ھاوەن ڕاگرت. ئەمریکییەکان - کە نەیانتوانیبوو ئاوی پێویست وەربگرن - دەستیان کرد بە لەدەستدانی سەربازەکانیان بەھۆی گەرما. لە یەک پەلدا، تەنھا دە کەس لە ھۆشی خۆیاندا مابوونەوە تا دوای نیوەڕۆ.[٤٦]

ڕۆژی دواتر، کەتیبەی دووەمی ھێزی ٢٧ بەرپرسیارێتی ھێرشەکەی بۆ سەر گردی ٥٣ وەرگرت. لە کاتی پێشڕەوی بەرەو گردەکە، ئەمریکییەکان نزیک لووتکەی گردی ٥٣ ڕاگیران. لە شەودا، دزەکەرە ژاپۆنییەکان ھێڵی تەلەفۆنی نێوان کەتیبەی دووەم و بارەگای ھێزەکەیان بڕی، کە کاریگەری لەسەر پەیوەندی یەکەکە ھەبوو. لە ١٣ی کانوونی دووەم، ئەمریکییەکان ھێرشەکەیان نوێکردەوە بەڵام دیسان بە تەقەی قورسی بڕنەوە و ھاوەنی ژاپۆنییەکان ڕاگیران.[٤٧]

گردۆڵکەیەک لە لێواری باشووری زنجیرە گردەکە (ملی ئەسپەکە) کە دەچووە سەر گردی ٥٣ چەقی بەرگری ژاپۆنییەکان بوو. گردۆڵکەکە چەندین شوێنی بڕنەوە و ھاوەنی تێدابوو کە بە کاریگەری ھێرشەکانی ئەمریکییەکانیان لەسەر زنجیرە گردەکە ڕاگرتبوو. جێگری فەرماندەی کەتیبەی دووەم - کاپتن چارڵس دەبلیو دەیڤس - خۆبەخشانە سەرکردایەتی چوار کەسی تری کرد بۆ ھێرش بۆ سەر گردۆڵکەکە. بە سکخشکێ، دەیڤس و گرووپەکەی خۆیان گەیاندە ١٠ گەز (١٠ مەتر) نزیک شوێنی دوژمن. بەرگریکارە ژاپۆنییەکان دوو نارنجۆکیان بۆیان ھاویشت، بەڵام نارنجۆکەکان نەتەقینەوە. دەیڤس و پیاوەکانی ھەشت نارنجۆکیان بۆ ژاپۆنییەکان ھاویشت و چەندین شوێنیان لەناوبرد. پاشان دەیڤس ھەستایە سەر پێ و لەکاتێکدا بە دەستێک تەقەی بە تفەنگ و دەمانچەکەی دەکرد، بە دەستەکەی تر ئاماژەی بە پیاوەکانی دەکرد بۆ پێشڕەوی کاتێک زیاتر چووە سەر گردۆڵکەکە. دەیڤس و پیاوەکانی پاشماوەی ژاپۆنییەکانیان لەسەر گردۆڵکەکە کوشت یان ڕایان کردن. لە کاتی شەڕەکەدا دەیڤس وەک سێبەرێک دژ بە ئاسمان دەردەکەوت و لەلایەن ھەموو ئەمریکییەکانەوە لەسەر زنجیرە گردەکە دەبینرا. بە ھاندانی کردەوەکانی، لەگەڵ وەرگرتنی ئاو بەھۆی باران و ھەورەتریشقەیەکی لەناکاو، سەربازە ئەمریکییەکان «زیندوو بوونەوە» و بە خێرایی ھێرشیان کرد و لە نیوەڕۆدا گردی ٥٣یان داگیرکرد. ئەمریکییەکان تەرمی ١٧٠ سەربازی ژاپۆنییان لەسەر و دەوروبەری ئەسپی چوارناڵ ژمارد. ئەمریکییەکان کەمتر لە ١٠٠ کەسیان لەدەستدا.[٤٨]

لە نێوان ١٥ و ٢٢ی کانوونی دووەم، ھێزی پیادەی ١٦١ بەدوای پاشماوەی کەتیبەی نیشیامادا دەگەڕا لە دۆڵی نزیکی لقی باشووری ڕۆژاوای ماتانیکاو. بە گشتی، ٤٠٠ ژاپۆنی لە بەرگریکردن لە ئەسپی چوارناڵ و ناوچەی دەوروبەری کوژران. دووسەد ژاپۆنی ڕزگاربوو، لەگەڵ نیشیاما، لە ١٩ی کانوونی دووەم گەیشتنەوە ھێڵەکانی خۆیان.[٤٩]

ئەسپی دەریایی

[دەستکاری]
ڕێپێوانی ئەمریکی بۆ و هێرشکردنە سەر ئەسپی دەریایی (چەپ)

ئەسپە دەریایی لە دوو گرد پێکھاتبوو، گردی ٤٣ لە باشوور لەگەڵ گردی ٤٤ کە لە باکوورەوە پێکەوە بەستبوو.[٥٠] لە سەرەوە کە سەیر دەکرا بەرەو باکوور، زنجیرە گردی ئەسپە دەریایی وەک ئەسپێکی دەریایی پێچەوانە دەردەکەوت، گردی ٤٣ سەری ئەسپە دەریایییەکەی پێکدەھێنا و گردی ٤٤ زگەکەی.[٥١] ھێزی پیادەی ٣٥ی ئەمریکی، بە فەرماندەیی کۆلۆنێڵ ڕۆبەرت بی مەککلور، ئەرکی داگیرکردنی ئەسپە دەریایی و تەواوکردنی لاوازکردنی گیفۆی لە چیای ئۆستن پێسپێردرا. مەککلور کەتیبەی دووەمی بۆ ھێرشکردنە سەر گیفۆ دیاریکرد و کەتیبەی یەکەم و سێیەمی نارد بۆ ڕێپێوانێکی دوور لە ناو دارستاندا بۆ ھێرشکردنە سەر ئەسپە دەریایی لە باشوورەوە. لە بەرگریکردن لە ئەسپە دەریایی و دۆڵە نزیکەکان، کەتیبەی یەکەم و سێیەمی ھێزی ١٢٤ی ژاپۆنی بەشداربوون، لەگەڵ بارەگای فەرماندەیی ئۆکا کە لە نزیکەوە جێگیرکرابوو.

دوای بڕینی ڕێگایەکی ٧٬٠٠٠ گەز (٦٬٠٠٠ مەتر) بە خولانەوە لە دارستانەکەدا بە دەوری چیای ئۆستن، لە کاتژمێر ٠٦:٣٥ی ١٠ی کانوونی دووەم، کەتیبەی سێیەمی مەککلور ھێرشی بۆ سەر گردی ٤٣ دەستپێکرد. کاتێک ئەمریکییەکان لە باشوورەوە نزیک گردی ٤٣ بوونەوە، گرووپێک سەربازی ژاپۆنی لە نزیک بارەگای فەرماندەیی ئۆکا سەربازە ئەمریکییەکانیان بینی کاتێک جۆگەیەکیان دەبڕی و دەستبەجێ ھێرشیان کرد، ھەڕەشەیان لە لای ڕیزی ئەمریکییەکان دروست کرد. دوو سەربازی ئەمریکی - ویلیام جی فۆرنییەر و لویس ھۆڵ - بە سەرکەوتوویی ھێرشی ژاپۆنییەکانیان بە بڕنەوەیەک پووچەڵکردەوە بەڵام لەو پێناوەدا کوژران. بە پێشڕەوی دژی بەرەنگارییەکی کەم، کەتیبەی سێیەم بۆ شەو خۆیان قایمکرد لە نزیکەی ٧٠٠ گەز (٦٠٠ مەتر) دوور لە لووتکەی گردی ٤٣.

ڕۆژی دواتر، کەتیبەی یەکەمی ھێزی ٣٥ زیادکرا بۆ ھێرشەکە، و ھەردوو یەکەکە - بە پشتیوانی تۆپخانە - بە چەندین شوێنی بڕنەوەی ژاپۆنیدا تێپەڕین و گردی ٤٣یان لە سەرەتای دوای نیوەڕۆدا داگیرکرد. بە بەردەوامبوون بەرەو گردی ٤٤ دژی بەرەنگارییەکی کەم، ئەمریکییەکان پاشماوەی ئەسپە دەریاییان لە تاریکبووندا داگیرکرد و ھێزەکانی ژاپۆنیان لە گیفۆ دابڕی. دانیشتووانی خۆجێیی دوورگەکانی سلێمان کە کەلوپەلیان بە پشت بۆ ھەردوو کەتیبە ئەمریکییەکە دەگواستەوە لە کاتی ھێرشەکەدا، کێشەیان ھەبوو لە گەیاندنی خواردن و تەقەمەنی پێویست بەسەر ڕێگا درێژەکەی نێوان ئەسپە دەریایی و سنووری لونگا؛ بۆیە، فڕۆکە قورسەکانی بی-١٧ فلاینگ فۆرترێس بەکارھێنران بۆ فڕێدانی کەلوپەل بە ئاسماندا بۆ سەربازە ئەمریکییەکانی دەوروبەری ئەسپە دەریایی.[٥٢]

لە ١٢ی کانوونی دووەم، ھەردوو کەتیبە ئەمریکییەکەی ھێزی ٣٥ ھێرشەکەیان بەرەو ڕۆژاوا بۆ ئەسپی چوارناڵ درێژەپێدا بەڵام لەلایەن شوێنێکی قایمی ژاپۆنییەوە لەسەر زنجیرە گردێکی تەسک لە نزیکەی ٦٠٠ گەز (٥٠٠ مەتر) لە ڕۆژاوای خاڵی دەستپێکردنیانەوە ڕاگیران. دوای ھەوڵدان بۆ دەورەدانی شوێنەکە بۆ دوو ڕۆژ، ئەمریکییەکان توانیان شوێنە قایمەکە بە تەقەی ھاوەن و تۆپخانە تێکبشکێنن، ١٣ بەرگریکاری ژاپۆنییان کوشت، و گەیشتنە زنجیرە گردێک کە دەیڕوانییە لقی باشووری ڕۆژاوای ماتانیکاو لە کاتژمێر ١٥:٠٠ی ١٥ی کانوونی دووەم. ھەر ھەمان ڕۆژ، ڕزگاربووە ژاپۆنییەکان لە شەڕی ئەسپە دەریایی - لەوانە ئۆکا و زۆربەی ستافی بارەگای ھێزی ١٢٤ و کەتیبەی یەکەم - توانیان بە ھێزە ئەمریکییەکاندا تێپەڕن و بگەنە ھێڵەکانی خۆیان لە ڕۆژاوا. ئەمریکییەکان ٥٥٨ کوژراوی ژاپۆنییان لە دەوروبەری ئەسپە دەریایی ژمارد، زۆربەیان لە کەتیبەی سێیەمی ھێزی ١٢٤ بوون، و ١٧ کەسیان دەستگیرکرد.[٥٣]

چیای ئۆستنی دووەم

[دەستکاری]
سەربازێکی بریندار لە هێڵی پیادەی ٣٥ی ئەمریکی ئامادە دەکرێت بۆ چۆڵکردن لە ناوچەی شەڕەکە لە ١٥ی مانگی یەک.
پشتیوانی تانکەکان پێگەی گیفوی بۆ هێزەکانی ئەمریکا شکاند

لە ٩ی کانوونی دووەم، کەتیبەی دووەمی مەککلور - بە فەرماندەیی لیوتنانت کۆلۆنێڵ ئێرنست پیتەرس - جێگەی سێ کەتیبەکەی ھێزی ١٣٢ی گرتەوە و خۆی ئامادەکرد بۆ ھێرشکردنە سەر گیفۆ. لە چوار ڕۆژی دواتردا، ئەمریکییەکان ھەوڵیاندا شوێنەکانی ژاپۆنییەکان بە گەشتی چاودێری بدۆزنەوە. لە ھەمان کاتدا، بەرگریکارانی گیفۆ ھەوڵیاندا ئەمریکییەکان بە ھێرشی دزەکردنی شەوانە لاواز بکەن. تا ١٣ی کانوونی دووەم، کەتیبەی دووەم ٥٧ کوژراو و برینداری لەدەستدابوو. کوژراو و بریندارەکانی شەڕ لەگەڵ نەخۆشی مەلاریا کەتیبەکەیان تا ڕۆژی دواتر گەیاندە ٧٥٪ی ھێزی کاریگەری. بۆ یارمەتیدانی کەتیبەکە، کەسانی کۆمپانیای تۆپی دژە تانکی ھێزی ٣٥ وەک پیادە لکێنران بە کەتیبەکەوە.[٥٤]

بە داگیرکردنی ئەسپە دەریایی لەلایەن ئەمریکییەکانەوە، ژاپۆنییەکان لە گیفۆ لە پاشماوەی سوپای ١٧ دابڕان. لە دوا پەیامیدا بە تەلەفۆنی مەیدانی پێش ئەوەی ھێڵەکە ببڕدرێت، ئیناگاکی ڕەتیکردەوە فەرمانی ئۆکا جێبەجێ بکات بۆ چۆڵکردنی شوێنەکەی و ھەوڵدان بۆ دزەکردن بۆ ھێڵەکانی خۆیان، لە بری ئەوە بەڵێنیدا کە فەرماندەیییەکەی «تا دوا کەس دەجەنگێت». پێدەچێت ئیناگاکی فەرمانەکەی ڕەتکردبێتەوە چونکە مانای وابوو دەبوو سەربازە نەخۆش و بریندارەکانی بەجێبھێڵێت.[٥٥]

ھێرشێکی ئەمریکی بۆ سەر گیفۆ لەلایەن ھەموو کەتیبەی دووەمەوە لە ١٥ی کانوونی دووەم بە تەواوی لەلایەن ژاپۆنییەکانەوە پووچەڵکرایەوە. لە وەڵامدا، مەککلور لە ١٦ی کانوونی دووەم پیتەرسی لە فەرماندەیی لابرد و مەیجەر ستانلی ئاڕ لارسنی لە جێگەی دانا. لارسن بڕیاریدا بە تەواوی گیفۆ گەمارۆ بدات و ھەوڵبدات بە تۆپبارانێکی گەورە لە ١٧ی کانوونی دووەم لاوازی بکات.[٥٦]

لەو ماوەیەدا، ئەمریکییەکان بڵندگۆیەکیان بەکارھێنا بۆ بڵاوکردنەوەی داواکارییەکی خۆبەدەستەوەدان بە زمانی ژاپۆنی بۆ بەرگریکارانی گیفۆ. تەنھا پێنج سەربازی ژاپۆنی وەڵامیان دایەوە. یەکێک لەو پێنجە ڕاپۆرتیکرد کە کۆمپانیاکەی لە ڕاستیدا کۆبوونەوە بۆ گفتوگۆکردن لەسەر داواکارییەکە بەڵام بڕیاریاندا خۆیان بەدەستەوە نەدەن چونکە زۆر لاواز بوون بۆ ھەڵگرتنی ھاوڕێ بریندارەکانیان کە نەیاندەتوانی بڕۆن لەگەڵیان بۆ ھێڵەکانی ئەمریکا. لە بری ئەوە، ھەڵیانبژارد وەک یەکەیەک پێکەوە بمرن. ئەفسەرێکی ژاپۆنی کە بەرگری لە گیفۆ دەکرد لە بیرەوەرییەکانیدا نووسی، «گوێم لە دوژمن بوو بە ژاپۆنی قسەی دەکرد بە بڵندگۆ. لەوانەیە پێمان دەڵێت بێینە دەرەوە - دوژمن چەند گێلە. سوپای ژاپۆنی تا کۆتایی خۆی دەگرێت. شوێنەکە دەبێت لە ھەموو بارودۆخێکدا بە ژیانمان بپارێزرێت.»[٥٧]

لە کاتژمێر ١٤:٣٠ی ١٧ی کانوونی دووەم، دوازدە تۆپی ١٥٥ ملم و سی و حەوت تۆپی ١٠٥ ملم دەستیان بە تەقە لە گیفۆ کرد. لە یەک کاتژمێر و نیوی دواتردا، تۆپخانەی ئەمریکی ١٬٧٠٠ گوللەیان تەقاند بۆ ناوچەیەکی نزیکەی ١٬٠٠٠ گەز (١٬٠٠٠ مەتر) چوارگۆشە. بەھۆی درەنگی کاتەکەوە، ئەمریکییەکان نەیانتوانی دوای تۆپبارانەکە دەستبەجێ ھێرش بکەن بەڵکو دەبوو چاوەڕێی ڕۆژی دواتر بکەن، کە ڕێگەی بە ژاپۆنییەکان دا کات بۆ خۆڕێکخستنەوە بەدەستبھێنن. لە ١٨ی کانوونی دووەم، ئەمریکییەکان ھێرشیان کردە سەر لای ڕۆژاوای لاوازتری گیفۆ، ھەندێک پێشڕەوییان کرد و چەندین قەڵغانی ژاپۆنییان لە دوو ڕۆژی دواتردا لەناوبرد تا بارانێکی قورس لە ٢٠ی کانوونی دووەم ھێرشەکەی ڕاگرت. ئەو شەوە، یازدە ژاپۆنی کوژران لە کاتی ھەوڵدان بۆ ھەڵاتن لە گیفۆ.[٥٨]

لە ٢٢ی کانوونی دووەم، ئەمریکییەکان توانیان تانکێکی سووک بە ڕێڕەوی پێداویستییەکانیاندا بەرنە سەر چیای ئۆستن. تانکەکە بووە ھۆکاری یەکلاکەرەوە لە شەڕەکەدا. لە کاتژمێر ١٠:٢٠، تانکەکە - کە ١٦–١٨ تفەنگدار دەیانپاراست - سێ قەڵغانی ژاپۆنی تەقاند و چووە ناو گیرفانی گیفۆ. بە بەردەوامبوون، تانکەکە بە تەواوی گیفۆی بڕی و پێنج قەڵغانی تری لەناوبرد، کەلێنێکی ٢٠٠ گەزی (١٨٠ مەتر) لە ھێڵی ژاپۆنیدا کردەوە. پیادەی ئەمریکی بە کەلێنەکەدا ڕژانە ناوەوە و شوێنەکانیان لە ناوەڕاستی گیفۆ گرت.[٥٩]

ئەو شەوە نزیکەی کاتژمێر ٠٢:٣٠ی ٢٣ی کانوونی دووەم، پێدەچێت ئیناگاکی تێگەیشتبێت کە شەڕەکە دۆڕاوە، سەرکردایەتی ستاف و زۆربەی پاشماوەی ڕزگاربووی فەرماندەیییەکەی کرد - نزیکەی ١٠٠ کەس - لە ھێرشێکی کۆتاییدا لەسەر ئەمریکییەکان. لە ھێرشەکەدا، ئیناگاکی و پاشماوەی ھێزەکانی تا دوا کەس کوژران. لە خۆرھەڵاتندا، ئەمریکییەکان پاشماوەی گیفۆیان دەستەبەرکرد. شەست و چوار کەس لە کەتیبەی دووەمی ھێزی پیادەی ٣٥ی ئەمریکی لە نێوان ٩ و ٢٣ی کانوونی دووەم لە ھێرشەکان بۆ سەر گیفۆ کوژران، کە کۆی ژمارەی ئەمریکییە کوژراوەکان لە داگیرکردنی چیای ئۆستن گەیاندە ١٧٥ کەس. ئەمریکییەکان تەرمی ٤٣١ ژاپۆنییان لە پاشماوەی قەڵاکانی گیفۆ و ٨٧ی تریان لە شوێنەکانی تری دەوروبەری چیای ئۆستن ژمارد. کۆی زیانەکانی ژاپۆن لە شەڕەکانی ئەسپە دەریایی و ھەردوو شەڕی چیای ئۆستن لەوانەیە لە نێوان ١٬١٠٠ و ١٬٥٠٠ کەس بووبێت.[٦٠]

ھێرشی کەناری

[دەستکاری]
هێزی دەریاییی ئەمریکا بە درێژایی کەناراوەکان لێدەخوڕن

لە ھەمان کاتدا کە ھێرشی سوپای ئەمریکا لە گردەکانی دەوروبەری سەرەوەی ماتانیکاو ڕوویدەدا، لەشکری دووەمی دەریایی ئەمریکا - لەژێر فەرماندەیی جەنەراڵ بریگادییەر ئەلفۆنس دیکار - لە درێژایی کەناری باکووری گوادەلکەناڵ ھێرشی دەکرد. بەرامبەر بە دەریاوانەکان لە گرد و دۆڵەکانی باشووری خاڵی کروز، پاشماوەی لەشکری پیادەی دووەمی ژاپۆنی بوو، بە فەرماندەیی لیوتنانت جەنەراڵ ماساو مارویاما، لەگەڵ کەتیبەی یەکەمی ھێزی پیادەی ٢٢٨ لە لەشکری پیادەی ٣٨ لەژێر فەرماندەیی مەیجەر کیکوو ھایاکاوا.[٦١]

لە ١٣ی کانوونی دووەم، ھێزەکانی دەریایی دووەم و ھەشتەم ھێرشەکەیان دەستپێکرد، ھێزی ھەشتەم لە درێژایی کەنار ھێرشی دەکرد و ھێزی دووەم لە ناوەوەی وشکانی پێشڕەوی دەکرد. ژاپۆنییەکان لە ھەندێک شوێن پاشەکشەیان پێکرا بەڵام لە شوێنەکانی تر خۆیان گرت، شەڕێکی قورس لە چەندین شوێن لە گرد و دۆڵەکانی نزیک کەنارەکە ڕوویدا. لە ١٤ی کانوونی دووەم، ھێزی دەریایی شەشەم لەژێر فەرماندەیی کۆلۆنێڵ گیلدەر دی جاکسن جێگەی ھێزی دەریایی دووەمی گرتەوە.[٦٢]

دەریاوانەکان لە ١٥ی کانوونی دووەم ھێرشەکەیان نوێکردەوە. ژاپۆنییەکان پێشڕەوی ھێزی دەریایی ھەشتەمیان لە درێژایی کەنارەکە ڕاگرت؛ بەڵام لە ناوەوە، ھێزی دەریایی شەشەم توانی بە سەرکەوتوویی نزیکەی ١٬٥٠٠ گەز (١٬٤٠٠ مەتر) پێشڕەوی بکات و ھەڕەشەی لە لای ھێزە ژاپۆنییەکان دروست کرد کە لە بەردەم ھێزی دەریایی ھەشتەمدا جێگیرکرابوون. لە کاتژمێر ١٧:٠٠، مارویاما فەرمانی بە ھێزەکانی کرد پاشەکشە بۆ ھێڵێکی پێشتر-ھەماھەنگکراو بکەن لە نزیکەی ١٬٣٠٠ گەز (١٬٢٠٠ مەتر) لە ڕۆژاوا.[٦٣]

لە سەرەتای ١٦ی کانوونی دووەم، کاتێک زۆربەی پیاوەکانی مارویاما ھەوڵیاندەدا فەرمانی پاشەکشە جێبەجێ بکەن، ھێزی دەریایی شەشەم ھەڵگەڕایەوە و بەرەو کەنارەکە ھێرشی برد، زۆربەی ھێزەکانی چوارەم و شازدەیەمی مارویاما لە نێوان خۆیان و ھێزی دەریایی ھەشتەمدا گەمارۆدا. تا کاتژمێر ١٤:٠٠ی ١٧ی کانوونی دووەم، دەریاوانەکان ھێزە ژاپۆنییە گەمارۆدراوەکانیان لە گیرفانەکەدا لەناوبرد، ٦٤٣یان کوشت و دوویان دەستگیرکرد.[٦٤]

دەرئەنجام

[دەستکاری]
پێشکەوتنی ئەمریکییەکان بەرەو ڕۆژئاوا، ٢٣-٢٥ی کانوونی دووەم

لە ١٥ی کانوونی دووەم، نوێنەرێکی سوپای ئیمپراتۆری ژاپۆنی لە ڕاباولەوە لە گەشتێکی تۆکیۆ ئێکسپرێسدا گەیشتە گوادەلکەناڵ و ھیاکوتاکەی لە بڕیاری کشانەوەی ھێزەکانی ژاپۆن لە دوورگەکە ئاگادارکردەوە. بە ناڕەزایییەوە بڕیارەکە قبوڵکرا، ستافی سوپای ١٧ پلانی چۆڵکردنی کی-یان لە ١٨ی کانوونی دووەم بە ھێزەکانیان ڕاگەیاند. پلانەکە لەشکری ٣٨ی ئاراستە دەکرد کە پەیوەندی بپچڕێنێت و بەرەو دەماغەی ئیسپیرانس لە کۆتایی ڕۆژاوای گوادەلکەناڵ لە ٢٠ی کانوونی دووەمەوە پاشەکشە بکات. پاشەکشەی لەشکری ٣٨ لەلایەن لەشکری دووەم و یەکەکانی ترەوە دادەپۆشرا، کە دواتر بەدوای لەشکری ٣٨دا بەرەو ڕۆژاوا دەڕۆیشتن. ئەو سەربازانەی نەیاندەتوانی بجووڵێن ھانیاندران خۆیان بکوژن بۆ «پاراستنی شەرەفی سوپای ئیمپراتۆری». دەریاوانی ژاپۆنی پلانی دانابوو لە دەماغەی ئیسپیرانسەوە ھێزەکانی سوپا لە ڕۆژانی کۆتایی کانوونی دووەم و ھەفتەی یەکەمی شوباتدا چۆڵ بکات بە ڕێکەوتی تەواوبوونی چۆڵکردنی ١٠ی شوبات.[٦٥]

ویلایەتە یەکگرتووەکان و ھاوپەیمانەکانی ئامادەکارییەکانی ژاپۆنیان بۆ کی وەک ھەوڵێکی تری پشتیوانی تێگەیشت. بەم بیرۆکەیەوە، پاتچ فەرمانی بە ھێزەکانی کرد ھێرشێکی تر بکەنە سەر ھێزەکانی ژاپۆن لە ڕۆژاوای ماتانیکاو. لە ٢١ی کانوونی دووەم، ھێزەکانی ٢٧ و ١٦١ لە ناوچەی ئەسپی چوارناڵەوە بەرەو ڕۆژاوا پاڵیان پێوەنا. ئەمریکییەکان - کە نەیاندەزانی لەشکری ٣٨ پاشەکشە دەکات بۆ ئامادەبوون بۆ چۆڵکردنی دوورگەکە - سەرسام بوون بە بینینی بەرەنگارییەکی کەم. بە پێشڕەویکردن بە خێرایییەکی زیاتر لەوەی ژاپۆنییەکان پێشبینیان کردبوو لە گرد و زنجیرە گردە ناوخۆیییەکاندا، تا ٢٢ی کانوونی دووەم ئەمریکییەکان لە شوێنێکدا بوون بۆ داگیرکردنی کۆکومبۆنا لە کەنارەکە، بارەگای سوپای ١٧، و بە تەواوی دابڕینی پاشماوەی لەشکری دووەم.[٦٦]

بە کاردانەوەیەکی خێرا بۆ دۆخەکە، ژاپۆنییەکان بە پەلە کۆکومبۆنایان چۆڵکرد و فەرمانیان بە لەشکری دووەم کرد دەستبەجێ بەرەو ڕۆژاوا پاشەکشە بکات. ئەمریکییەکان لە ٢٣ی کانوونی دووەم کۆکومبۆنایان داگیرکرد. ھەرچەندە ھەندێک یەکەی ژاپۆنی لە نێوان ھێزە ئەمریکییەکاندا گیریان خوارد و لەناوبران، بەڵام زۆربەی ڕزگاربووانی لەشکری دووەم توانیان ڕابکەن.[٦٧]

لە ھەفتەی داھاتوودا، پاسەوانی دواوەی ژاپۆنی - بە یارمەتی زەوییەکی سەخت - بە کاریگەری پێشڕەوی ئەمریکییەکانی لە ڕۆژاوای کۆکومبۆناوە دواخست. جەنەراڵ پاتچ - کە ھێشتا باوەڕی وابوو ھەوڵێکی پشتیوانی ژاپۆنی نزیکە - زۆربەی ھێزەکانی لە دواوە ھێشتەوە بۆ پاراستنی فڕۆکەخانەی ھێندەرسن، تەنھا یەک ھێزی لە جارێکدا نارد بۆ بەردەوامبوون لە پێشڕەوی. بەم شێوەیە، زۆربەی ھێزە ڕزگاربووەکانی سوپای ژاپۆنی توانیان لە کۆتایی کانوونی دووەمدا لە دەماغەی ئیسپیرانس کۆببنەوە. لە ١، ٤، و ٧ی شوبات، کەشتییە جەنگییەکانی ژاپۆن بە سەرکەوتوویی ١٠٬٦٥٢ سەربازی سوپایان لە دوورگەکە چۆڵکرد. لە ٩ی شوبات، ئەمریکییەکان دۆزیانەوە کە ژاپۆنییەکان ڕۆیشتوون و گوادەلکەناڵیان بە پارێزراو ڕاگەیاند.[٦٨]

بە تێڕوانینی دواتر، ھەندێک مێژوونووس ڕەخنەیان لە ئەمریکییەکان گرتووە - بەتایبەتی پاتچ و ئەدمیراڵ ویلیام ھاڵسی، فەرماندەی ھێزە ھاوپەیمانەکان لە باشووری ئارام - بۆ سوود وەرنەگرتن لە باڵادەستی وشکانی، ئاسمانی و دەریاییان بۆ ڕێگرتن لە چۆڵکردنی سەرکەوتووی ژاپۆنییەکان بۆ زۆربەی ھێزە ڕزگاربووەکانیان لە گوادەلکەناڵ. ھاڵسی لە شەڕی دوورگەی ڕێنێل بە تازەیی پاشەکشەی پێکرابوو. پێداگری پاتچ و ھارمۆن لەسەر گرتنی چیای ئۆستن وەک یەکێک لەو ھۆکارانە باسکراوە کە ھێرشی سەرەکی ئەمریکای بۆ ڕۆژاوا دواخست، دەرفەتی بە سوپای ١٧ دا ڕابکات. میریل بی تواینینگ سەبارەت بە ھێزەکانی ژاپۆن کە لە چیای ئۆستن و دەوروبەری جێگیرکرابوون وتی، «لە تیۆریدا ئەم ژاپۆنیانە ھەڕەشەیان بۆ ھێزە سەرەکییەکەمان دروستکرد کە بەرەو ڕۆژئاوا لە درێژایی کەنارەکە پێشڕەوی دەکرد، بەڵام لە کردەوەدا ئەم گرووپە دابڕاوانە لە پیاوی نەخۆش و برسی پێکھاتبوون کە نەیاندەتوانی ھیچ شتێک بکەن جگە لە مردن لە شوێنی خۆیان. لەژێر ئەو بارودۆخانەی کە لە ڕووداوەکانی دواتردا ئاشکرا بوون، ئاشکرایە کە چیای ئۆستن تەنھا بەشێک بوو لە دیمەنەکە و ھیچ گرنگییەکی بەرچاوی نەبوو بۆ ھیچ کام لە دوژمنەکان.»[٦٩]

لەگەڵ ئەوەشدا، ھەڵمەتە گەورەکە بۆ داگیرکردنەوەی گوادەلکەناڵ لە ژاپۆنییەکان سەرکەوتنێکی ستراتیژی گرنگ بوو بۆ ویلایەتە یەکگرتووەکان و ھاوپەیمانەکانی. لەسەر بنەمای سەرکەوتنیان لە گوادەلکەناڵ و شوێنەکانی تر، ھاوپەیمانان ھەڵمەتەکەیان دژی ژاپۆن درێژەپێدا، کە لە کۆتاییدا گەیشتە خۆبەدەستەوەدانی ژاپۆن و کۆتایی جەنگی جیھانی دووەم.[٧٠]

تێبینییەکان

[دەستکاری]
  1. ^ Jersey, pp. 356–358. یارمەتی ئەمریکییەکان لەم شەڕەدا ژمارەیەکی کەم لە کۆماندۆی فیجی بوون کە لەلایەن ئەفسەر و ئەفسەری ناپلەدارەکانی هێزی نێردراوی نیوزیلەندییەوە سەرکردایەتی دەکران.
  2. ^ Miller, p. 220. ئەم ژمارەیە هەموو هێزە سەربازییەکانی ئەمریکا لە گوادالکەناڵ لەخۆدەگرێت، نەک تەنها ئەوانەی ڕاستەوخۆ بەشدارییان لە شەڕەکەدا کردووە.
  3. ^ Miller, p. 215; Frank, p. 497. میلەر دەڵێت لەو کاتەدا ٢٥،٠٠٠ سەربازی ژاپۆنی لە دوورگەکە هەبوون، بەڵام فرانک بە وردی باسی هێزی سەربازی ژاپۆنی دەکات و دەڵێت "ڕاپۆرتێکی (ژاپۆنی) لە ٢٠ی تشرینی دووەمی (١٩٤٢) پیشانی دەدات کە لە کۆی ٢٩،١١٧ سەربازی هاتوو لە ٧ی ئابەوە، دوای دەرکردنی ئەوانەی کوژراون، چۆڵکراون، یان لەبەر برین یان نەخۆشی لە نەخۆشخانەن، تەنها ١٨،٢٩٥ کەس لەگەڵ یەکەکانیاندا ماونەتەوە. لەم ژمارەیەش، ئەوانەی بەپێی پێناسەیەکی فراوان بۆ ئەرکی جەنگی گونجاون تەنها ١٢،٧٧٥ کەس بوون. ڕزگاربووانی گارنیزۆنی سەرەتایی (لەگەڵ کرێکارانی بیناسازی) و یەکەکانی هێزی دەریایی ئیمپراتۆری کە لە ٧ی ئابەوە هاتوون ٢،٣٧٦ کەسی تریان خستە سەر کۆی هێزی یەکەکان، بەڵام تەنها ٥٥٠ کەسیان خرایە سەر تۆماری ئەوانەی بۆ جەنگ دەشێن."
  4. ^ Hogue, pp. 235–236.
  5. ^ Morison, pp. 14–15; Miller, p. 143; Frank, p. 338; and Shaw, p. 18.
  6. ^ Griffith, pp. 96–99; Dull, p. 225; Miller, pp. 137–138.
  7. ^ Frank, pp. 202, 210–211.
  8. ^ Frank, pp. 141–158, 218–246, 337–367.
  9. ^ Frank, pp. 406–407, 411, 529; Miller, pp. 233–237; Jersey, pp. 344, 356, 360–362; Hough, pp. 363–364. The 8th Company, 230th Regiment took up positions near Mount Austen's summit. The 3rd Company, 10th Mountain Artillery under Captain Kyohtaroh Oishi with two 75mm Type 41 mountain guns was located on Hill 89. Nearby were several more Type 41 guns and crews from the 228th Infantry Howitzer Company. All were short of ammunition.
  10. ^ Frank, pp. 421–425, 495; Miller, pp. 204, 228, 237; Jersey, pp. 303–304, 307, 361; Hough, pp. 363–364. At this time, Ito commanded about 1,000 troops of the 124th and 228th Infantry Regiments and supporting units on an inland line extending from Mount Austen to a point about ٣٬٠٠٠ yd (٢٬٧٠٠ m) west. Of this force, Maj. Takeyosho Inagaki with the 2d Battalion, 228th Infantry, occupied the northeast slopes of Mount Austen. Colonel Oka, with part of the 124th Infantry and other units, held the center of the line between Mount Austen and the Matanikau, while Col. Masaichi Suemura commanded the 1st and 3d Battalions of the 228th Infantry on the high ground west of the Matanikau. The 228th Regiment was commanded by Colonel Sadashichi Doi. Doi was later killed on an unknown date by American artillery fire. Suemura may have taken command of the 228th after Doi's death (Jersey, pp. 303, 344, 368). The 229th and 230th Regiment's units were apparently scattered at various places among the Japanese positions.
  11. ^ Frank, pp. 428–492.
  12. ^ Dull, pp. 261, 268; Miller, pp. 336–338; Griffith, pp. 268–269.
  13. ^ Frank, pp. 247–252, 293, 417–420, 430–431, 521; Griffith, p. 156; Miller, pp. 143, 173–177, 183, 189; Jersey, pp. 304–305, 345–346; Hough, p. 360. The Americal Division infantry regiments were national guard units. The 164th was from North Dakota, the 182nd from Massachusetts, and the 132nd from Illinois. The 147th had previously been part of the 37th Infantry Division.
  14. ^ Miller, pp. 213–219; Frank, pp. 521–522, 529; Hough, pp. 359–360; Hough, pp. 360–362; Shaw, pp. 46–47; Zimmerman, pp. 156–157, 164; Jersey, pp. 363, 365; Griffith, pp. 257–259, 270. During its time on Guadalcanal, the 1st Marine Division suffered 650 killed, 31 missing, 1,278 injured, and 8,580 who contracted some type of disease, mainly malaria. The 2nd Marine Regiment had arrived at Guadalcanal with most of the 1st Marine Division, but remained behind to rejoin its parent unit, the 2nd Marine Division. The U.S. Army's 25th Infantry Division's 35th Regiment arrived at Guadalcanal on 17 December, the 27th Regiment on 1 January, and the 161st Regiment on 4 January. The 2nd Marine Division's headquarters units, the 6th Marine Regiment, and various Marine weapons and support units also arrived on 4 and 6 January. U.S. Major General John Marston, commander of the 2nd Marine Division, remained in New Zealand because he was superior in time in rank to Patch. Instead, Brigadier General Alphonse De Carre commanded the 2nd Marine Division on Guadalcanal. The total number of Marines on Guadalcanal and Tulagi on 6 January 1943 was 18,383.
  15. ^ George, pp.  46–47
  16. ^ George, pp.  46–47, 342
  17. ^ Frank, p. 529; Miller, pp. 231–237; Jersey, pp. 350–351; Anderson; Hough, pp. 363–364; Griffith, pp. 263–265; George, pp.  18–20.
  18. ^ Miller, pp. 237–238; Frank, p. 530; Jersey, pp. 350–351. The 132nd's 1st Battalion was commanded by Lieutenant Colonel Earl F. Ripstra.
  19. ^ Frank, p. 530; Miller, pp. 238–239; Griffith, p. 265.
  20. ^ Miller, pp. 239–240; Frank, pp. 530–531; Jersey, p. 354; Zimmerman, p. 158.
  21. ^ Miller, pp. 237, 240–244; Frank, pp. 531, 749; Rottman, p. 64; Jersey, p. 355.
  22. ^ George, pp.  368–369: the Japanese 90 mm mortar was in effect a small field piece, firing a heavy projectile to ranges of up to 4000 yards with extreme accuracy due to its especially stable mount.
  23. ^ Miller, pp. 237, 240–244; Frank, pp. 531, 749; Jersey, pp. 304, 344, 351–352, 360–362; Anderson. Jersey states that the Gifu was named by soldiers from the 230th Infantry Regiment who were from Gifu Prefecture, some units of which were helping defend the nearby Mount Austen area. The Gifu fortifications and layout had been designed by four experienced 17th Army fortification engineers, Lieutenant Colonel Makoto Hamada, Majors Shigemaichi Shida and Tsuneichi Shima, and Captain Masaru Tokuda. The position's personnel may have also included 28 Japanese Special Naval Landing Forces troops from the original Guadalcanal naval garrison. Inagaki's command post was located ٤٠٠ yard (٣٧٠ m) northeast of Hill 27. The 2nd Company, 228th Machine-Gun Unit was also apparently assisting in the defense of the Gifu and nearby hills.
  24. ^ Frank, p. 532; Miller, pp. 244–246; Jersey, pp. 356–358; Griffith, p. 266.
  25. ^ Shots Fired in Anger, pp. 108, 112, 116–118: Second Lieutenant John George (no relation to Lieutenant Colonel Alexander M. George) was with the 2nd Battalion which later took Hill 27. After a tour of the 132nd's lines and interviews with officers and men, he observed that although tired and low on rifle ammunition and grenades, the troops remained alert and eager for additional supplies to resume the battle.
  26. ^ ئ ا Frank, pp. 532–533, 750; Miller, pp. 237–238, 246–249; Jersey, p. 359; Griffith, p. 266
  27. ^ George, pp. 102, 106–108
  28. ^ George, pp. 94, 110–112.
  29. ^ George, p.  120–127.
  30. ^ Miller, pp. 244, 249–252; Frank, pp. 533–534.
  31. ^ George, p. 106: The 'aid station' on Hill 27 consisted of one doctor, two aid men, two stretchers, half a dozen blankets, and a small kit of medicine and bandages.
  32. ^ Miller, pp. 244, 249–252; Frank, pp. 533–534; Jersey, pp. 360, 363.
  33. ^ Griffith, p. 267.
  34. ^ George, pp.  315–322: In addition to being roofed-over and camouflaged, many of the Japanese positions were protected from direct assault by supporting fires from riflemen and light machine guns, and immune to all but direct hits by delayed-action shells from large-caliber guns or howitzers. Even the latter method was ineffective against some Japanese positions which were sited behind or underneath huge jungle trees.
  35. ^ George, pp. 106, 112, 116–117, 120–127
  36. ^ George, p. 131: "General Sebree told us our success in the Mount Austen (Hill 27) battle had been taken into account in the selection [of the 2nd Battalion for the next offensive]."
  37. ^ George, pp. 128, 162: Nearly all of the Japanese soldiers wounded in the Mount Austen battle, starving and left without medical care, later died; for weeks afterwards, their unburied or half-interred bodies were encountered by U.S. troops.
  38. ^ George, p. 128
  39. ^ Frank, pp. 550–552; Miller, pp. 254–255; Anderson; Hough, pp. 362, 366; Shaw, p. 49; Zimmerman, p. 159; Jersey, p. 365; Griffith, p. 270.
  40. ^ Frank, p. 552; Miller, pp. 257, 281.
  41. ^ Frank, p. 552; Miller, pp. 255–257, 262; Anderson; Griffith, p. 271.
  42. ^ Frank, p. 553.
  43. ^ Frank, pp. 553, 567; Rottman, p. 64; Miller, pp. 261–262; Jersey, pp. 304, 344–345, 356; Anderson. Nishiyama's troops also manned the nearby Hills 49 (called Inu or "Dog" by the Japanese) and 67 (called Saru or "Monkey" by the Japanese).
  44. ^ Frank, pp. 553–554; Miller, pp. 262–265; Griffith, p. 274.
  45. ^ Frank, p. 554; Miller, pp. 265–270.
  46. ^ Frank, pp. 554–555; Miller, pp. 270–272; Griffith, pp. 274–275.
  47. ^ Frank, p. 555; Miller, pp. 272–275.
  48. ^ Frank, pp. 555–558; Miller, pp. 270, 275–276; Anderson; Jersey, pp. 367–368; Griffith, pp. 275–276.
  49. ^ Frank, pp. 555–558; Miller, pp. 270, 276–278. Exact American casualties from the Galloping Horse battle aren't recorded but the 27th Regiment lost a total of 74 killed and 226 wounded for the entire month of January 1943.
  50. ^ Frank, p. 562; Rottman, p. 64; Miller, pp. 281–283, 286; Jersey, pp. 360–361, 366–367. The Japanese 1st Battalion, 124th was commanded by Major Yukichi Kokusho until 2 January when he was killed in action. Major Megumi Ishido then took command of the battalion. Some historians state that Kokusho was actually killed during the Battle of Edson's Ridge on 13–14 September 1942. Jersey records that assisting the 124th were elements of the 38th Engineer Regiment and 1st Battalion, 229th Regiment, plus a company from the 230th Regiment. Jersey, however, isn't clear as to where exactly these units were positioned, whether near the Gifu or closer to the Sea Horse. The 3rd Company, 38th Engineer Regiment in the Sea Horse area was commanded by Captain Kiyoshi Saito. The 2nd Company, 230th Regiment was commanded by Lieutenant Mano Tamotsu. The 1st Battalion, 229th Regiment was commanded by Major Tsuguto Tomoda after its original commander, Major Sugura Orita was wounded in action.
  51. ^ Frank, pp. 562–563; Miller, pp. 281–283, 286–287; Anderson; Jersey, p. 366.
  52. ^ Frank, pp. 562–563; Miller, pp. 281–283, 287–289; Anderson; Jersey, p. 367.
  53. ^ Frank, pp. 562–563; Miller, pp. 289–290, 296; Jersey, pp. 361, 372. Miller states that the Japanese strongpoint was ١٥٠ yd (١٤٠ m) west of the Sea Horse, not ٦٠٠ yd (٥٥٠ m) as Frank claims. Jersey notes that the Japanese defenders of the ridge strongpoint may have been from the 3rd Battalion, 230th Regiment commanded by Major Ampei Onada. Jersey claims that Oka was killed during the Ke evacuation (Jersey, pp. 371–372).
  54. ^ Frank, pp. 563–564; Miller, pp. 290–294.
  55. ^ Frank, p. 564; Miller, p. 296; Griffith, p. 278.
  56. ^ Frank, pp. 564–565; Miller, pp. 295–298; Anderson; Jersey, pp. 367–369. Jersey says Peters was relieved for, "not implementing an order" (Jersey p. 367).
  57. ^ Frank, p. 565; Miller, pp. 298–299; Jersey, p. 369.
  58. ^ Frank, pp. 565–566; Miller, pp. 298–303. The U.S. artillery units involved included the 105-mm howitzers of the 88th Field Artillery Battalion, one 105-mm howitzer of the 8th, and the 155-mm howitzers of the 90th and 221st Field Artillery Battalions in addition to the 105-mm. howitzers of the 64th Field Artillery Battalion.
  59. ^ Frank, p. 566; Miller p. 303; Anderson; Jersey, p. 370; Gilbert, pp. 50–51. The tank was commanded by Captain Theodore Deese and crewed by men from the 25th Division Reconnaissance Troop. Three tanks, formerly belonging to Marine units on Guadalcanal, actually moved up to Mount Austen, but two were disabled in the process and were unable to participate in the attack.
  60. ^ Frank, pp. 566–567; Miller, pp. 303–305; Anderson; Jersey, p. 371. Also killed in the final Japanese charge was Major Nishihata, commander of the 2nd Battalion, 124th Infantry Regiment.
  61. ^ Frank, p. 556; Miller, pp. 278–279; Jersey, pp. 304, 344–345, 356, 361; Hough, pp. 363–364. Jersey states that the 228th Regiment's command post was also located in this area but doesn't say if this post included Major General Takeo Ito or just the regimental commander, Doi and/or Suemura. The 228th's 1st Battalion was located on Hills 75, 78, and 80, called Sakai Dai or "Skyline Ridge" by the Japanese.
  62. ^ Frank, pp. 556–557; Miller, pp. 278–279; Hough, p. 365; Shaw, pp. 49–50; Zimmerman, pp. 159–160, 164; Jersey, pp. 364, 366. The 6th Marines were commanded by Colonel Gilder D. Jackson.
  63. ^ Frank, p. 557; Miller, p. 279; Hough pp. 365–366; Jersey, pp. 364–365. The Marines used a flamethrower, captured earlier from the Japanese, in combat for the first time this day, destroying three Japanese emplacements.
  64. ^ Frank, pp. 557–558; Miller, p. 279; Hough, p. 367; Jersey, p. 369.
  65. ^ Frank, pp. 541, 562; Miller, p. 349; Jersey, p. 368; Griffith, pp. 279–284.
  66. ^ Frank, pp. 546, 568–570; Miller, pp. 319–329. On 22 January, Colonel James Dalton II relieved Colonel Clarence Orndorff—who was ill with malaria—as commander of the 161st (Miller, p. 346).
  67. ^ Frank, p. 570; Miller, pp. 329–332.
  68. ^ Frank, pp. 571–572, 582–597; Miller, pp. 332–335, 338–349; Zimmerman, p. 164.
  69. ^ Frank, p. 597; Rottman, p. 64; Miller, pp. 348–350; Twining, p. 165.
  70. ^ Frank, p. 597; Rottman, p. 64; Miller, pp. 348–350.

سەرچاوەکان

[دەستکاری]

کتێبەکان

[دەستکاری]

پێگە

[دەستکاری]
وەرگیراو لە «https://ckb.wikipedia.org/w/index.php?title=شەڕی_چیای_ئاوستن،_ئەسپی_چوارناڵ_و_ئەسپی_دەریایی&oldid=1419095»