شێخی ئیسلام
| شێخی ئیسلام | |
|---|---|
 | |
| لقی | عالم، دادوەر |
| ئایین | ئیسلام |
| Culture | ئیسلام |
شێخی ئیسلام نازناوێکە کە دەدرێت بە ھەموو زانایەک کە شارەزا بێت لە فیقھی ئیسلامی، و خاوەنی زانست و سەرکردایەتییە لە نێو زانایانی ئیسلامدا ئەم نازناوە دەدرێت بەو زانایە گەورە و متمانەپێکراوەی کە شارەزای زانستە ئیسلامییەکانە، بەکارھێنانەکانی ئەم نازناوە بەپێی شوێنکەوتوانی زاناکە جیاوازە. بەناوبانگترین کەس کە نازناوی شێخی ئیسلامی بەدەستھێناوە ئیبن تەیمییەیە. سەرەتاییترین بەکارھێنانی ئەم زاراوەیە لە خوراساندا بووە لە کۆتایی سەدەی چوارەمی کۆچی دا[١] ئەم نازناوە لە قۆناغەکانی مێژووی فیقھی ئیسلامی و ئیجتیھاددا بەناوبانگ بووە بە زانا و فەقێیە تایبەتەکان. مەرجەکانی بریتین لە ڕەتکردنەوەی تەقلیدکردن، ڕزگاربوون لە کۆنەپەرستی تائیفی، کارکردن لەگەڵ ئیجتیھاد و وەرگرتنی حوکمی ئیسلامی لە بەڵگە ڕەسەنەکانیان: قورئان و سوننەت. کتێبێک ھەیە بە ناوی «البدر التمام فیمن سمی بشیخ الإسلام» کە نووسەرەکەی ھەوڵی ژماردنی ئەو زانایانەی ئیسلام دەدات کە ھەڵگری ئەم نازناوە بوون. ھەندێک لە زانایان لە کتێبەکانیاندا داب و نەریتی تایبەتیان ھەیە، لەوانە ئەگەر ئیبن حەجەر گوتی شێخی ئیسلام مەبەستی سیراجەدین بولقینییە.[٢]
ئەو زانایانەی ھەڵگری نازناوی شێخی ئیسلام بوون
[دەستکاری]ئەم نازناوە دراوە بە زۆرێک لە زانایان لەوانە:
- ئین سوورەیج (ت ٣٠٦ ە)[٣]
- ئەبوو بەکر ئیسماعیلی (ت ٣٧١ ە)[٤]
- دارەقوتنی (ت ٣٨٥ ە)[٥]
- ئەبوو حامد ئیسفەرایینی (ت ٤٠٦ ە)[٦]
- ئەبوو نەعیم ئەسفەھانی (ت ٤٣٠ ە)[٧]
- ئەبوو عوسمان سابوونی (ت ٤٤٩ ە)[٨]
- بەیھەقی (ت ٤٥٨ ە)[٩]
- ئەبوو ئیسحاق شیرازی (ت ٤٧٦ ە)[١٠]
- جوەینی (ت ٤٧٨ ە)
- ئیبن عەساکیر (ت ٥٧١ ە)[١١]
- ئیبن جەوزی (ت ٥٩٧ ە)[١٢]
- فەخرەدین ڕازی (ت ٦٠٦ ە)[١٣]
- ئیبن سەلاح (ت ٦٤٣ ە)[١٤]
- نەوەوی (ت ٦٧٦ ە)
- عیز کوڕی عەبدولسەلام (ت ٦٦٠ ە)
- مەجدودین موسلی (ت ٦٨٣ ە)[١٥]
- ئیبن دەقیق عید (ت ٧٠٢ ە)[١٦]
- ئیبن تەیمیە (ت ٧٢٨ ە)[١٧][١٨]
- تەقییەدین سوبکی (ت ٧٥٦ ە)[١٩]
- تاجەدین سوبکی (ت ٧٧١ ە)[٢٠]
- سراجەدین بەلقینی (ت ٨٠٥ ە)[٢]
- شەھابەدین غەزی (ت ٨٢٢ ە)[٢١]
- ئیبن حەجەر (ت ٨٥٢ ە)
- شەرفەدین موناوی (ت ٨٧١ ە)[٢٢]
- کەمال بن دەبی شەریف (ت ٩٠٦ ە)[٢٣]
- سیوتی (ت ٩١١ ە)[٢٤]
- زەکەریا ئەنساری (ت ٩٢٦ ە)
- ئیبن کەمال پاشا (ت ٩٤٠ ە)
- ئیبن حەجەر ھەیتەمی (ت ٩٧٤ ە)[٢٥]
- شەھابەدین ڕەملی (ت ٩٥٧ ە)
- ئەبوو سعوود ئەفەندی (ت ٩٨٢ ە)[٢٦]
- ئیبن عاشوور (ت ١٣٩٣ ە)[٢٧]
- عەبدولحەلیم مەحموو (ت ١٣٩٧ ە)(یطلقھا علییە أتباعە)[٢٨][٢٩]
سەرچاوەکان
[دەستکاری]- ^ Bosworth، C.E.؛ van Donzel، E.؛ Heinrichs، W.P.؛ Lecomte، G. (١٩٩٧). Encyclopaedia of Islam (New Edition). Vol. Volume Volume IX (San-Sze). Leiden, Netherlands: Brill. ژپنک ٩٠٠٤١٠٤٢٢٤.
{{cite book}}:|بەرگ=دەقی زیادەی ھەیە (یارمەتی) - ^ ئ ا «المكتبة الإسلامية - أضخم مكتبة إسلامية على الإنترنت - إسلام ويب». islamweb.net. لە ڕەسەنەکە لە ٥ی ئازاری ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە. ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگی
<ref>ی ھەڵە؛ ناوی «:0» زیاتر لە یەک جار پێناسە کراوە لەگەڵ ناوەڕۆکی جیاوازدا - ^ «إسلام ويب - سير أعلام النبلاء - الطبقة السابعة عشر - ابن سريج- الجزء رقم14». islamweb.net. لە ڕەسەنەکە لە ٥ی تشرینی دووەمی ٢٠١٧ ئەرشیڤ کراوە.
- ^ «إسلام ويب - سير أعلام النبلاء - الطبقة العشرون - الإسماعيلي- الجزء رقم16». islamweb.net. لە ڕەسەنەکە لە ٧ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٧ ئەرشیڤ کراوە.
- ^ «إسلام ويب - سير أعلام النبلاء - الطبقة الحادية والعشرون - الدارقطني- الجزء رقم16». islamweb.net. لە ڕەسەنەکە لە ١٨ی کانوونی دووەمی ٢٠١٨ ئەرشیڤ کراوە.
- ^ «إسلام ويب - سير أعلام النبلاء - الطبقة الثانية والعشرون - أبو حامد الإسفراييني- الجزء رقم17». islamweb.net. لە ڕەسەنەکە لە ١٥ی حوزەیرانی ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە.
- ^ «إسلام ويب - سير أعلام النبلاء - الطبقة الثالثة والعشرون - أبو نعيم- الجزء رقم17». islamweb.net. لە ڕەسەنەکە لە ١٤ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٧ ئەرشیڤ کراوە.
- ^ «إسلام ويب - سير أعلام النبلاء - الطبقة الرابعة والعشرون - الصابوني- الجزء رقم18». islamweb.net. لە ڕەسەنەکە لە ٤ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٧ ئەرشیڤ کراوە.
- ^ «إسلام ويب - سير أعلام النبلاء - الطبقة الرابعة والعشرون - البيهقي- الجزء رقم18». islamweb.net. لە ڕەسەنەکە لە ٢٣ی کانوونی دووەمی ٢٠١٨ ئەرشیڤ کراوە.
- ^ «إسلام ويب - سير أعلام النبلاء - الطبقة الخامسة والعشرون - أبو إسحاق الشيرازي- الجزء رقم18». islamweb.net. لە ڕەسەنەکە لە ٢٧ی ئایاری ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە.
- ^ «المكتبة الإسلامية - أضخم مكتبة إسلامية على الإنترنت - إسلام ويب». islamweb.net. لە ڕەسەنەکە لە ٢٤ی ئازاری ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە.
- ^ «إسلام ويب - سير أعلام النبلاء - الطبقة الحادية والثلاثون - أبو الفرج بن الجوزي- الجزء رقم21». islamweb.net. لە ڕەسەنەکە لە ١٢ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٧ ئەرشیڤ کراوە.
- ^ habous.gov.ma https://web.archive.org/web/20180801175525/http://www.habous.gov.ma:80/daouat-alhaq/item/161-الفخر-الرازی-فی-عالم-الفلسفة. لە ڕەسەنەکە لە ١ی ئابی ٢٠١٨ ئەرشیڤ کراوە.
{{cite web}}: پارامەتری|title=ونە یانیش واڵایە (یارمەتی) - ^ «إسلام ويب - سير أعلام النبلاء - الطبقة الرابعة والثلاثون - ابن الصلاح- الجزء رقم23». islamweb.net. لە ڕەسەنەکە لە ١٥ی تەممووزی ٢٠١٧ ئەرشیڤ کراوە.
- ^ «البحث». www.dar-alifta.org. لە ڕەسەنەکە لە ٢٠ی ئابی ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە.
- ^ «edgdfgd». yemen-nic.info. لە ڕەسەنەکە لە ٤ی ئازاری ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە.
- ^ إبراھیم محمد العلی (١٤٢١ ھ- ٢٠٠٠م). شیخ الإسلام أحمد بن تیمیة ڕجل الإصلاح والدعوة. دمشق: دار القلم. لاپەڕە ٣٩-٤٠.
{{cite book}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|ساڵ=(یارمەتی)ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر) ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ساڵ (بەستەر) - ^ ابن ناصر الدین الدمشقی، تحقیق: زھیر الشاویش (١٤٠٠ ھ - ١٩٨٠م). کتاب الرد الوافر علی من زعم أن من سمی ابن تیمیة شیخ الإسلام کافر (چاپی الأولی). بیروت - دمشق: المکتب الإسلامی. لاپەڕە ٥٠ إلی ٥٥.
{{cite book}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|ساڵ=(یارمەتی)ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر) ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ساڵ (بەستەر) - ^ . ٢٣ی نیسانی ٢٠١٤ https://web.archive.org/web/20150414191832/http://www.darulfatwa.org.au/ar/أئمة-الھدی/ترجمة-موجزة-للحافظ-تقی-الدین-السبکی. لە ڕەسەنەکە لە ١٤ی نیسانی ٢٠١٥ ئەرشیڤ کراوە.
{{cite web}}: پارامەتری|title=ونە یانیش واڵایە (یارمەتی) - ^ زەھەبی (١٩٨٥)، العبر في خبر من غبر (بە عەرەبی) (چاپی 1st)، بەیرووت: Dar Al-Kotob Al-Ilmiyah، OCLC ١٥١٧١٧٩٥، Wikidata Q121011063
{{citation}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر) - ^ ئیبن تەغری بەردی (١٩٥٦)، المنهل الصافي والمستوفى بعد الوافي (بە عەرەبی)، قاھیرە: General Egyptian Book Organization، Wikidata Q121076648
{{citation}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر) - ^ «إسلام ويب - الحاوي للفتاوي - الفتاوى الحديثية - كتاب البعث - مبحث المعاد - مسالك الحنفا في والدي المصطفى- الجزء رقم2». islamweb.net. لە ڕەسەنەکە لە ١٣ی ئایاری ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە.
- ^ «ترجمة ابن أبي شريف - پایگاه اطلاع رسانی و نشر آثار حضرت آیت الله سید علی میلانی». www.al-milani.com. لە ڕەسەنەکە لە ٨ی ئایاری ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە.
- ^ «إسلام ويب - الإتقان في علوم القرآن - مقدمة المؤلف - سبب تأليف الكتاب- الجزء رقم1». islamweb.net. لە ڕەسەنەکە لە ٢٦ی ئازاری ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە.
- ^ «القواعد الفقهية وتطبيقاتها في المذاهب الأربعة • الموقع الرسمي للمكتبة الشاملة». لە ڕەسەنەکە لە ٥ی ئازاری ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە.
- ^ Floor، Willem؛ Herzig، Edmund (٣٠ی کانوونی دووەمی ٢٠١٥). «Iran and the World in the Safavid Age». لە ڕەسەنەکە لە ٩ی تەممووزی ٢٠١٩ ئەرشیڤ کراوە – لەڕێگەی Google Books.
- ^ «الطاهر». archive.aawsat.com. لە ڕەسەنەکە لە ٢٠ی تشرینی دووەمی ٢٠١٥ ئەرشیڤ کراوە.
- ^ «بالصور..مشوار شيخ الإسلام في ذكرى وفاته». مصراوی. کوم. لە ڕەسەنەکە لە ١٧ی کانوونی دووەمی ٢٠١٨ ئەرشیڤ کراوە.
- ^ «36عاما على رحيل عبد الحليم محمود..شيخ الإسلام..وافته المنية عقب عودته من الحج ..ترك تراثا فكريا زاخرا..ينتهي نسبه للحسين». صدی البلد. ١٧ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٤. لە ڕەسەنەکە لە ٢٤ی تشرینی دووەمی ٢٠١٥ ئەرشیڤ کراوە.
ویکیمیدیا کامنز میدیای پەیوەندیداری بە شێخی ئیسلام تێدایە.
