بۆ ناوەڕۆک بازبدە

دیێگۆ مارادۆنا

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
دیێگۆ مارادۆنا
Diego Armando Maradona لەسەر ویکیدراوە دەستکاریی ئەمە بکە
لەدایکبوونDiego Armando Maradona لەسەر ویکیدراوە دەستکاریی ئەمە بکە
٣٠ی تشرینی یەکەمی ١٩٦٠ لەسەر ویکیدراوە دەستکاریی ئەمە بکە
Lanús لەسەر ویکیدراوە دەستکاریی ئەمە بکە
مەرگ٢٥ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٠ لەسەر ویکیدراوە دەستکاریی ئەمە بکە (٦٠ ساڵ ژیاوە)
Dique Luján لەسەر ویکیدراوە دەستکاریی ئەمە بکە
گۆڕJardín Bella Vista لەسەر ویکیدراوە دەستکاریی ئەمە بکە
پیشەیاریزانی تۆپی پێ، association football manager، ئەکتەر لەسەر ویکیدراوە دەستکاریی ئەمە بکە
ھاوسەرClaudia Villafañe لەسەر ویکیدراوە دەستکاریی ئەمە بکە
مناڵDalma Maradona، Gianinna Maradona، Diego Sinagra لەسەر ویکیدراوە دەستکاریی ئەمە بکە
خێزانRaúl Maradona، Hugo Maradona لەسەر ویکیدراوە دەستکاریی ئەمە بکە
خەڵاتەکان
  • World Cup Golden Ball (١٩٨٦)
  • L'Équipe Champion of Champions (١٩٨٦)
  • FIFA Player of the Century (٢٠٠٠)
  • diamond Konex award (١٩٩٠) لەسەر ویکیدراوە دەستکاریی ئەمە بکە
واژوو
دیگۆ مارادۆنا لەکاتی ڕاھێنەرایەتی یانەی وەسڵی ئیماراتی لە ساڵی٢٠١٢.

دیێگۆ مارادۆنا ناوی تەواوی دیێگۆ ئەرماندۆ ماڕادۆنا (٣٠ـی تشرینی یەکەمی ١٩٦٠–٢٥ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٠) یاریزانی تۆپی پێی ئەرژەنتینی بوو، زۆرترین کاریگەریی ھەبووە لە مێژووی تۆپی پێدا، بەشێکی زۆر لە وەرزشدۆستان، ئەو یاریزانە بە باشترین یاریزانی تۆپی پێی مێژوویی لە جیھاندا دادەنێن، درێژی باڵای مارادۆنا١٦٥ سانتیم بووە یاری لەھێڵەکانی ناوەڕاست و ھێرشبردن کردووە، ناوبراو یەکێکە لەباشتری یاریکەرانی جیھان لەو سەردەمەی خۆی یاری لێی کردووە، مارادۆنا یاری بۆ ھەڵبژاردەی تۆپی پێی ئارجەتین و یانەکانی ئەرجەنتینۆس جۆینەر و بۆکا جۆنیوز و بارسێلۆنا و ناپۆلی و سیڤیلا و نیو ئیل ئۆڵد بۆیس کردووە دواساتی یاریکردنیشی لە یانەی بۆکا جۆنیوزی ئارجەنتینی بووە لەگەڵ یانەکان لەساڵانی ١٩٧٦ تاوەکوو ساڵی ١٩٩٧ بەردەوام بووە و لەگەڵ ھەڵبژاردەی نیشتیمانی ئارجەنتین لە ١٩٧٧ تاوەکوو ساڵی ١٩٩٤ بەردەوام بووە،لە ساڵی ١٩٨٦ توانی لەگەڵ هەڵبژاردەی جامی جیهانی بەدەستبهێنێت و جامەکە بەرزبکاتەوە . مارادۆنا ھەمیشە وەک سەرسەری یان ژمارە دە یان کوڕە ئارجەنتینییەکە ناسراوە، لەدوای وازھێنانی لەیاریکردن وەک یاریکەری تۆپی پێ ھەڵسا بە کارکردن وەک ڕاھێنەری ھەڵبژاردەی تۆپی پێی ئارجەتین لە ساڵی ٢٠١٠ لەگەڵ ھەڵبژاردەکەی ڕاھینەر بوو بەڵام دوای گەیشتنیان بە قۆناغی ھەشتەمی جامی جیھانی فیفای ٢٠١٠ ئەوا یەکێتی تۆپی پێی ئارجەنتین لەژێر فشاری ڕاگەیاندکاران لەپۆستەکەی دورخرایەوە و ئینجا مارادۆنا لە وەرزی ٢٠١١-٢٠١٢ بووە ڕاھێنەری یانەی وەسڵی ئیماراتی لەو یانەیەش ئاستی یانەکەی بردە پێشەوە بەڵام نەیتوانی لەگەڵ یانەکە زۆرتر لە نازناوێک بەدەست بھێنێت بەمەش خەونی سەرۆک یانەی وەسڵی ئیماراتیشی نەھێنایە جێگا و لە پۆستی یانەی وەسڵی ئیماراتیش دوورخرایەوە.

خێزانی مارادۆنا

[دەستکاری]

ماڕادۆنا، کە لە «لانۆس» ـی باشووری «بۆینس ئایرس» لە دایک بووە، لە خێزانێکی زۆر ھەژاری پارێزگەی «کۆریێنتس» بووە، ماڕادۆنا یەکەم کوڕی گەورەی خێزانەکەیەتی لە دوای بوونی سێ کچ، ھەروەھا دوو برایشی لە دوای خۆی لە دایک بوون، کە نێویان (ھیۆگۆ و ئیدواردۆ)ـیە و ھەردووکیان وەک ماڕادۆنا یاریزانی پیشەگەری تۆپی پێ بوونە.

ژیانی ڕاھێنەرایەتی

[دەستکاری]

لەدوای وازھێنانی لەیاریکردن وەک یاریکەری تۆپی پێ ھەڵسا بە کارکردن وەک ڕاھێنەری ھەڵبژاردەی تۆپی پێی ئارجەتین لە ساڵی ٢٠١٠ لەگەڵ ھەڵبژاردەکەی ڕاھینەر بوو بەڵام دوای گەیشتنیان بە قۆناغی ھەشتەمی جامی جیھانی فیفای ٢٠١٠ ئەوا یەکێتی تۆپی پێی ئارجەنتین لەژێر فشاری ڕاگەیاندکاران لەپۆستەکەی دورخرایەوە و ئینجا مارادۆنا لە وەرزی ٢٠١١–٢٠١٢ بووە ڕاھێنەری یانەی وەسڵی ئیماراتی لەو یانەیەش ئاستی یانەکەی بردە پێشەوە بەڵام نەیتوانی لەگەڵ یانەکە زۆرتر لە نازناوێک بەدەست بھێنێت بەمەش خەونی سەرۆک یانەی وەسڵی ئیماراتیشی نەھێنایە جێگا و لە پۆستی یانەی وەسڵی ئیماراتیش دوورخرایەوە.

مارادۆنە بەھۆی خوێنبەر بوونی مێشکەوە ڕاوانەی نەخۆشخانە کرا نەشتەرگەری بۆ ئەنجام درا بۆ ماوەی دووھەفتە لە نەخۆشخانە مایەوەیەوە لەگەڵ ئەوەی دکتۆرەکان بێ ھیوا بوون لە چارەسەری بەڵام لە ١١ی تشرینی دووەم ڕاوانەی ماڵەوە کرا و[١] ڕۆژی چوارشەم ٢٥ تشرینی دووەمی ٢٠٢٠ لە ماڵەکەی خۆی لە شارۆچکەی تیگرێ نزیک پایتەختی ئەرژەنتین کۆچی دوایی کرد،[٢][٣] ھەواڵی مردنی مارادۆنە کاردانەوەی جیھانی لێکەوتەوە کەسایەتییە وەرزشییەکان و یاریزانان و یانەکان و خەڵکی جیھان بەگشتی بەو بۆنەوە ھاوخەمی خۆیان لە ڕێگای تۆڕەکۆمەڵایەتییەکان دەڕبڕی.[٤][٥] ولاتی ئەرژەنتینیش بۆ ماوەی ٣ ڕۆژ ماتەمینی گشتی ڕاگەیاند.[٦]

دەستکەوتەکان

[دەستکاری]

یانەکان

[دەستکاری]

بۆکاجۆنیۆزی ئارجەنتین[٧]

  • پاڵەوانییەتی میترۆپۆلیتانۆ

بارسێلۆنا[٧]

  • کۆپادێل ڕێی (جامی شای ئیسپانی) لە ساڵی ١٩٨٣
  • کۆپا دێل لالیگا لە ساڵی ١٩٨٣
  • جامی سووپەر ئیسپانی لە ساڵی ١٩٨٣

یانەی ناپۆلی[٧]

  • سێریا ئەیدوو جار، وەرزەکانی ١٩٨٦–٨٧ ھەروەھا ١٩٨٩–٩٠
  • جامی ئیتالیا یەک جار
  • خولی ئەورووپا لە ساڵی ١٩٨٩
  • جامی سووپەری ئیتالی ساڵی ١٩٩٠

ھەڵبژاردەی ئەرژەنتین

[دەستکاری]
  • جامی جیھانیی فیفای ١٩٨٦[٧]
  • خەڵاتی ئەرتێمیۆ فرانچی ١٩٩٣[٨]

ئامارەکان

[دەستکاری]

ماردۆنا ٦٩٤ یاری بۆ یانەکان و ھەڵبژاردەی ئەرژەنتین ئەنجامدا و توانی ٣٥٤ گۆڵ تۆمار بکات، ڕێژەی گۆڵەکانی مارادۆنا ٠٫٥١ گۆڵ بووە لە یارییەکدا.

یانەکان

[دەستکاری]
یانە وەرز خوول جام کیشوەر ھیتر گشتی
پلە یاری گۆڵ یاری گۆڵ یاری گۆڵ یاری گۆڵ یاری گۆڵ
ئەرژەنتینیۆس

جونیۆر[٩]

١٩٧٦ خوولی پلە یەکی

ئەرژەنتین

١١ ٢ ١١ ٢
١٩٧٧ ٤٩ ١٩ ٤٩ ١٩
١٩٧٨ ٣٥ ٢٦ ٣٥ ٢٦
١٩٧٩ ٢٦ ٢٦ ٢٦ ٢٦
١٩٨٠ ٤٥ ٤٣ ٤٥ ٤٣
گشتی ١٦٦ ١١٦ ١٦٦ ١١٦
بۆکا جۆنیۆرز[٩] ١٩٨١ خوولی پلە یەکی

ئەرژەنتین

٤٠ ٢٨ ٤٠ ٢٨
بارسێلۆنا[٩] ١٩٨٢–٨٣ لالیگا ٢٠ ١١ ٥[a] ٣ ٤[b] ٥ ٦[c] ٤ ٣٥ ٢٣
١٩٨٣–٨٤ ١٦ ١١ ٤[d] ١ ٣[e] ٣ ٢٣ ١٥
گشتی ٣٦ ٢٢ ٩ ٤ ٧ ٨ ٦ ٤ ٥٨ ٣٨
یانەی ناپۆلی[٩] ١٩٨٤–٨٥ سێریا ئەی ٣٠ ١٤ ٦[f] 3 ٣٦ ١٧
١٩٨٥–٨٦ ٢٩ ١١ ٢[g] 2 ٣١ ١٣
١٩٨٦–٨٧ ٢٩ ١٠ ١٠[h] ٧ ٢[i] ٠ ٤١ ١٧
١٩٨٧–٨٨ ٢٨ ١٥ ٩[j] ٦ ٢ ٠ ٣٩ ٢١
١٩٨٨–٨٩ ٢٦ ٩ ١٢[k] ٧ ١٢[l] ٣ ٥٠ ١٩
١٩٨٩–٩٠ ٢٨ ١٦ ٣[m] ٢ ٥[n] ٠ ٣٦ ١٨
١٩٩٠–٩١ ١٨ ٦ ٣[o] ٢ ٤[p] ٢ ٠ ٢٦ ١٠
گشتی ١٨٨ ٨١ ٤٥ ٢٩ ٢٥ ٥ ١ ٠ ٢٥٩ ١١٥
سیڤیلیا[٩] ١٩٩٢–٩٣ لالیگا ٢٦ ٥ ٣[q] ٣ ٢٩ ٨
نیوڵز ئۆڵد بۆیز[٩] ١٩٩٣–٩٤ خوولی پلە یەکی

ئەرژەنتین

٥ ٠ ٥ ٠
بۆکا جۆنیۆرز[٩] ١٩٩٥–٩٦ ٢٤ ٥ ٢٤ ٥
١٩٩٦–٩٧ ١ ٠ ١[r] ٠ ٢ ٠
١٩٩٧–٩٨ ٥ 2 ٥ ٢
گشتی ٧٠ ٣٥ ١ ٠ ٧١ ٣٥
کۆی گشتی ٤٩١ ٢٥٩ ٥٧ ٣٦ ٣٢ ١٣ ٨ ٤ ٥٨٨ ٣١٢

نێونەتەوەیی

[دەستکاری]
ئاماری یاریی و گۆڵەکانی مارادۆنا بۆ ھەڵبژاردەی ئەرژەنتین.
ھەڵبژاردە ساڵ فەرمی دۆستانە گشتی
یاری گۆڵ یاری گۆڵ یاری گۆڵ
ھەڵبژاردەی ئەرژەنتین

بۆ خوار ٢٠ ساڵان[١٠]

١٩٧٧ ٣[s] ٠ ٣ ٠
١٩٧٨
١٩٧٩ ١١[t] ٧ ١ ١ ١٢ ٨
گشتی ١٤ ٧ ١ ١ ١٥ ٨
ئەرژەنتین[٩][١١] ١٩٧٧ ٣ ٠ ٣ ٠
١٩٧٨ ١ ٠ ١ ٠
١٩٧٩ ٢[u] ١ ٦ ٢ ٨ ٣
١٩٨٠ ١٠ ٧ ١٠ ٧
١٩٨١ ٢[v] 1 ٢ ١
١٩٨٢ ٥[w] ٢ ٥ ٠ ١٠ ٢
١٩٨٣
١٩٨٤
١٩٨٥ ٦[x] ٣ ٤ ٣ ١٠ ٦
١٩٨٦ ٧[y] ٥ ٣ ٢ ١٠ ٧
١٩٨٧ ٤[z] ٣ ٢ ١ ٦ ٤
١٩٨٨ ٢[aa] ١ ١ ٠ ٣ ١
١٩٨٩ ٦[ab] ٠ ١ ٠ ٧ ٠
١٩٩٠ ٧[ac] ٠ ٣ ١ ١٠ ١
١٩٩١
١٩٩٢
١٩٩٣ ٣[ad] ٠ ١ ٠ ٤ ٠
١٩٩٤ ٢[ae] ١ ٥ ١ ٧ ٢
گشتی ٤٦ ١٧ ٤٥ ١٧ ٩١ ٣٤
کۆی گشتی ٦٠ ٢٤ ٤٦ ١ ١٠٦ ٤٢

ئامارەکان وەک ڕاھێنەر

[دەستکاری]
تیم وڵات ڕۆژی

دەستپێک

کۆتا

ڕۆژ

ئامار
یاری بردنەوە یەکسان دۆڕان بردنەوە %
Textil Mandiyú ئەرژەنتین January 1994 June 1994 ١٢ ١ ٦ ٥ &0٨٫٣٣
Racing Club ئەرژەنتین May 1995 November 1995 ١١ ٢ ٦ ٣ ١٨٫١٨
Argentina ئەرژەنتین November 2008 July 2010 ٢٤ ١٨ ٠ ٦ ٧٥٫٠٠
Al-Wasl میرنشینە یەکگرتووە عەرەبییەکان May 2011 July 2012 ٢٣ ١١ ٣ ٩ ٤٧٫٨٣
Fujairah میرنشینە یەکگرتووە عەرەبییەکان April 2017 April 2018 ١١ ٧ ٣ ١ ٦٣٫٦٤
Dorados مەکسیک September 2018 June 2019 ٣٨ ٢٠ ٩ ٩ ٥٢٫٦٣
Gimnasia de La Plata ئەرژەنتین September 2019 November 2020 ٢١ ٨ ٤ ٩ ٣٨٫١٠
Total ١٤٠ ٦٧ ٣١ ٤٢ 0٤٧٫٨٦

تێبینییەکان

[دەستکاری]
  1. ^ Appearances in the 1982–83 Copa del Rey
  2. ^ Appearances in the 1982–83 European Cup Winners' Cup
  3. ^ Appearances in the 1983 Copa de la Liga
  4. ^ Appearances in the 1983–84 Copa del Rey
  5. ^ Appearances in the 1983–84 European Cup Winners' Cup
  6. ^ Appearances in the 1984–85 Coppa Italia
  7. ^ Appearances in the 1985–86 Coppa Italia
  8. ^ Appearances in the 1986–87 Coppa Italia
  9. ^ Appearances in the 1986–87 UEFA Cup
  10. ^ Appearances in the 1987–88 Coppa Italia
  11. ^ Appearances in the 1988–89 Coppa Italia
  12. ^ Appearances in the 1988–89 UEFA Cup
  13. ^ Appearances in the 1989–90 Coppa Italia
  14. ^ Appearances in the 1989–90 UEFA Cup
  15. ^ Appearances in the 1990–91 Coppa Italia
  16. ^ Appearances in the 1990–91 European Cup
  17. ^ Appearances in the 1992–93 Copa del Rey
  18. ^ Appearance in the 1997 Supercopa Libertadores
  19. ^ Appearances in the 1977 South American U-20 Championship
  20. ^ Five appearances and one goal in the 1979 South American U-20 Championship, six appearances and six goals in the 1979 FIFA World Youth Championship
  21. ^ Appearances in the 1979 Copa América
  22. ^ Appearances in the 1980 Mundialito
  23. ^ Appearances in the 1982 World Cup
  24. ^ Appearances in the 1986 FIFA World Cup qualification
  25. ^ Appearances in the 1986 World Cup
  26. ^ Appearances in the 1987 Copa América
  27. ^ Appearances in the Four Nations Tournament
  28. ^ Appearances in the 1989 Copa América
  29. ^ Appearances in the 1990 World Cup
  30. ^ One appearance in the Artemio Franchi Trophy, two appearances in the 1994 FIFA World Cup qualification
  31. ^ Appearances in the 1994 World Cup

سەرچاوەکان

[دەستکاری]
  1. ^ «مارادۆنا ڕەوانەی ماڵەوە کرایەوە». aa. لە 25ی تشرینی دووەمی 2020 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= (یارمەتی)
  2. ^ «مارادۆنا کۆچی دواییکرد». xendan. لە 25ی تشرینی دووەمی 2020 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= (یارمەتی)
  3. ^ «مارادۆنا کۆچی دواییکرد». sharpress. لە ڕەسەنەکە لە ٦ی حوزەیرانی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە 25ی تشرینی دووەمی 2020 ھێنراوە. {{cite web}}: زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= (یارمەتی)
  4. ^ «Maradona dies aged 60: tributes and reaction - latest updates». theguardian. لە 25ی تشرینی دووەمی 2020 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= (یارمەتی)
  5. ^ «وفاة أسطورة کرة القدم الأرجنتینی دییغو مارادونا عن 60 عاما متأثرا بأزمة قلبیة». france24. لە 25ی تشرینی دووەمی 2020 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= (یارمەتی)
  6. ^ «مارادۆنا کۆچی دواییکرد». rudaw. لە 25ی تشرینی دووەمی 2020 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= (یارمەتی)
  7. ^ ئ ا ب پ De Calò، Alessandro (2011). Il calcio di Maradona ai raggi X (بە Italian). La Gazzetta dello Sport. p. 6.{{cite book}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر)
  8. ^ Josef Bobrowsky (9 July 2009). «Artemio Franchi Trophy 1993». RSSSF. لە 19 October 2020 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە 16 September 2018 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate=، |date=، و |archivedate= (یارمەتی)
  9. ^ ئ ا ب پ ت ج چ ح De Calò، Alessandro (2011). Il calcio di Maradona ai raggi X (بە Italian). La Gazzetta dello Sport. pp. 94–95.{{cite book}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر)
  10. ^ «Estadísticas con la Selección Argentina». diegomaradona.com. لە ڕەسەنەکە لە 11 October 2009 ئەرشیڤ کراوە. لە 23 October 2020 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |archivedate= (یارمەتی) ١٨ی تشرینی یەکەمی ٢٠٠٩ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
  11. ^ «Diego Armando Maradona – International Appearances». Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. 30 July 2001. لە 2 November 2001 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە 25 June 2018 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate=، |date=، و |archivedate= (یارمەتی)

بەستەرە دەرەکییەکان

[دەستکاری]
World Cup-winners status
Preceded by
Carlos Alberto Torres
1944
Latest Born Captain to Die
25 November 2020 – present
Incumbent
خەڵاتەکان و دەستکەوتەکان
پێشوو
شانشینی یەکگرتوو Steve Cram
United Press International
Athlete of the Year

1986
جێگر
کەنەدا Ben Johnson
پێشوو
ئەرژەنتین Hugo Porta
Olimpia de Oro
1986
جێگر
ئەرژەنتین Gabriela Sabatini
پێشوو
یەکێتیی سۆڤیەت Sergey Bubka
L'Équipe Champion of Champions
1986
جێگر
کەنەدا Ben Johnson