دیشی مانگی دەستکرد

وێنەی دیشێکی سەتەلایت لە بەنگلادیش.

دیشی مانگی دەستکردی (بە ئینگلیزی؛television satellite dish) دیشی مانگی دەستکرد یاخود دیشی سەتەلایت ئامێرێکە بۆ وەرگرتنی شەپۆلی ڕادیۆیی و سیگناڵ لە ڕێگەی مانگە دەستکردەکانەوە بۆ پەخشکردنی کەناڵی ڕاستەوخۆ و گوێگرتنی ڕادیۆ ئەمەش لەکاتێکدا ڕوودەدا کە دیشی سەتەلایت سیگناڵ وەردەگرێ کۆیدەکاتە و دواتر لەڕێی ئامێری وەرگری دەرەکی وەک سێت تۆپ بۆکسەکان یاخود لە خودی تیڤییەکانەوە دەکرێت، پەخشەکە وەربگیرێتەوە.

مێژوو

یەکەمین ئاماژەی تەلەڤیزیۆنی مانگی دەستکرد لە ئەورووپاوە لە ڕێگەی مانگی دەستکردی تێلستارەوە لە ساڵی ١٩٦٢ گواسترایەوە بۆ سەرانسەری ئەمریکای باکوور. یەکەم مانگی دەستکردی پەیوەندییە ھاوکاتەکان، ساتکۆم ٢، لە ساڵی ١٩٦٣ ھەڵدرا. یەکەم مانگی دەستکردی پەیوەندی بازرگانی لە جیھاندا، ئینتێلسات یەکەم (ناسراو بە جۆن بێرد)، لە ٦ی نیسانی ١٩٦٥دا خرایە خولگەیەکی ھاوکاتەوە. یەکەمین تۆڕی نیشتمانی وێستگەکانی تەلەڤیزیۆنی مانگی دەستکرد، بە ناوی ئۆربیت، لە یەکێتی سۆڤیەت لە ساڵی ١٩٦٧ دامەزرا، کە لەسەر بنەمای بەکارھێنانی مانگی دەستکردی مۆلنیا بوو بۆ دووبارە پەخشکردنی ڕادیۆیی و گەیاندنی سیگناڵەکانی تەلەڤیزیۆن بە وێستگە زەمینییەکان. یەکەم مانگی دەستکردی ناوخۆیی لە ئەمریکای باکوور کە تەلەڤیزیۆنی ھەڵگرتبوو، مانگی دەستکردی کەنەدا ئەنیک ١ بوو کە لە ساڵی ١٩٧٢ ھەڵدرا. مانگی دەستکردی ATS-6، یەکەم مانگی دەستکردی تاقیکاری و پەروەردەیی و پەخشکردنی ڕاستەوخۆ لە جیھاندا بوو، لە ساڵی ١٩٧٤ ھەڵدرا. یەکەم مانگی دەستکردی سۆڤیەت کە تەلەڤیزیۆنی ھەڵگرتبوو، بە ناوی ئیکران، لە ساڵی ١٩٧٦دا خرایەکار.

تەکنیک

بە گشتی مانگە دەستکردەکان کە بۆ سیگناڵی تەلەڤیزیۆنی بەکاردێن، بە شێوەیەکی سروشتی زۆر ھێلکەیین (بە لاری +/-٦٣٫٤ پلە و ماوەی خولگە نزیکەی ١٢ کاتژمێر، ھەروەھا ناسراو بە خولگەی مۆلنیا)یان لە خولگەیەکی ٣٧٬٠٠٠ کیلۆمەتر (٢٢٬٣٠٠ میل) لە سەرووی ڕووی زەوییەوە لەسەر ھێڵی ئیستوا.

تەلەڤیزیۆنی مانگی دەستکرد، وەک ھەر پەیوەندییەکی دیکەی پەیوەست بە مانگی دەستکرد، بە ئەنتێنای ناردن لە دامەزراوەی ناردن دەستپێدەکات. قاپە ناردنەکان زۆر گەورەن، بە نزیکەیی ٩ بۆ ١٢ مەتر (٣٠ بۆ ٤٠ پێ) تیرەیان دەبێت. زیادبوونی تیرە دەبێتە ھۆی وردبینی و توانای زیاتری سیگناڵی مانگی دەستکرد. قاپە ناردنەکە ئاماژە بە مانگێکی دەستکردی دیاریکراو دەکات و سیگناڵە نێردراوەکان لەناو مەودایەکی فرێکوێنسی دیاریکراودا دەگوازرێنەوە، بە شێوەیەک کە لەلایەن یەکێک لە وەرگرەکانەوە وەردەگیرێن کە لەسەر مەودای فرێکوێنسی مانگی دەستکردەکە ڕێکخراون. وەرگرەکە سیگناڵەکان دووبارە بۆ زەوی پەخش دەکاتەوە بەڵام لە مەودایەکی فرێکوێنسی جیاوازدا (ئەم پڕۆسەیە بە وەرگێڕان ناسراوە، و بۆ خۆپاراستن لە دەستێوەردان لەگەڵ سیگناڵی ناردن بەکاردێت)، و بە گشتی لە مەودای فرێکوێنسی C (4-8 گێگاھێرتز)یان مەودای Ku (12-18 گێگاھێرتز)یان ھەردووکیان. ڕێڕەوی سیگناڵەکە لە مانگی دەستکردەوە بۆ وێستگەی وەرگری زەمینی بە سیگناڵی داونلینک ناودەبرێت.

ژمارەی وەرگرەکانی مانگی دەستکردی نموونەیی دەتوانێت بگاتە ٣٢ وەرگر بۆ مەودای فرێکوێنسی Ku و ٢٤ بۆ مەودای C، یان زیاتر بۆ مانگە دەستکردە تێکەڵەکان. ھەر وەرگرێکی نموونەیی پانایی مەودای نێوان ٢٧ مێگاھێرتز و ٥٠ مێگاھێرتزە. ھەر مانگێکی دەستکردی جوگرافیای جێگیر لە مەودای C پێویستە بە دوو پلە لە دوای مانگی دەستکردی دواترەوە دابنرێت (بۆ خۆپاراستن لە ھەر دەستێوەردانێک). و بۆ دووری Ku دەتوانێت یەک پلە بێت. ئەمە واتای ئەوەیە کە سنوورێکی سەرەوە ھەیە بۆ ٣٦٠ / ٢ == ١٨٠ مانگی دەستکردی C جێگیر، و ٣٦٠ / ١ == ٣٦٠ مانگی دەستکردی Ku جێگیر. گواستنەوەی مەودای C لەبەردەم دەستێوەردانی زەمینیدایە لەکاتێکدا گواستنەوەی شەپۆلەکانی Ku کاریگەری بارانی لەسەرە (چونکە ھەڵمژینی ئاو بۆ فرێکوێنسی شەپۆلی مایکرۆیی لەم ڕووەوە زۆر باشە).

سیگناڵی مانگی دەستکردی داونلینک، کە زۆر لاواز دەبێت دوای بڕینی دوورییەکی زۆر (سەیری یاسای چوارگۆشەی پێچەوانە بکە)، لەلایەن قاپێکی وەرگری پارابۆلیکەوە کۆدەکرێتەوە، کە سیگناڵە لاوازەکە بۆ خاڵی ناوەندی قاپەکە دەگوازێتەوە. لەسەر کەوانەکان لە خاڵی ناوەندی قاپەکەدا ئامێرێک دانراوە کە پێی دەوترێت فید ھۆرن، ئەمە بە شێوەیەکی سەرەکی فید ھۆرنێکی پێشەوە-کۆتایییەکی بەشی ڕێبەری شەپۆلە کە سیگناڵەکان لەسەر یان نزیک خاڵی ناوەند کۆدەکاتەوە و «دەیانبات» بۆ نزمکەرێکی ژاوەژاوەی بچووک یان پێکەوەبەستراو یان LNB. LNB سیگناڵە لاوازەکان بە بەراورد دووبارە دەکاتەوە، و فلتەری دەکات بۆ بلۆککردنی فرێکوێنسی مانگی دەستکرد کە سیگناڵە تەلەڤیزیۆنییەکان دەگوازێتەوە، و بلۆکی فرێکوێنسییەکان دەگۆڕێت بۆ مەودایەکی نزمتر لە فرێکوێنسی لە مەودای لامباند. پەرەسەندنی LNBیەکان یەکێک بوو لە پێداویستی و داھێنانەکان.

سیستەمەکانی تەلەڤیزیۆنی سەرەتایی کە مانگی دەستکردی C-bandیان بەکاردەھێنا، پەرەپێدەرێکی ژاوەژاوەی نزمیان بە فید ھۆرنەکەوە بەستبوو لە خاڵی فۆکەسی قاپەکە. سیگناڵە پەرەپێدراوەکە پاشان لە ڕێگەی کێبڵی کۆئەکسیالی توندی پڕ لە گازی زۆر گرانبەھا، و ھەندێک جار ٥٠ ئۆم ئیمپیدانسەوە دەدرا بە وەرگرەکە لە ناو ماڵدا، یان لە دیزاینەکانی تردا، دەدرا بە داون کۆنڤێرتەرێک (میکسەرێک و ئۆسیلەیەرێکی ڤۆڵتییە ڕێکخراو لەگەڵ ھەندێک بازنەی فلتەر) بۆ گۆڕینی بۆ فرێکوێنسییەکی ناوەڕاست. ھەڵبژاردنی کەناڵ کۆنترۆڵ دەکرا، بە گشتی لە ڕێگەی ئۆسیلەیەرێکی ڤۆڵتییە ڕێکخراو کە ڤۆڵتییەی ڕێکخستنەکەی لە ڕێگەی کێبڵێکی جیاوازەوە بۆ ھێدھێندەکە دەدرا؛ بەڵام ئەم دیزاینە پەرەی سەند.

دیزاینەکانی دروستکردنی گۆڕەر بۆ فرێکوێنسییەکانی ڕادیۆیی ئاماتۆرەکان بۆ C-band 4 گێگاھێرتز گونجێنران. ناوەندی ئەم دیزاینانە چەمکی دابەزاندنی کۆمەڵێک فرێکوێنسی بوو بۆ کۆمەڵێک فرێکوێنسی نزمتر، کە لە ڕووی تەکنەلۆژییەوە مامەڵەکردنیان ئاسانتر بوو (فرێکوێنسی ناوەڕاست).

سوودەکانی بەکارھێنانی LNB ئەوەیە کە دەتوانرێت کێبڵێکی ھەرزانتر بەکاربھێنرێت بۆ بەستنەوەی وەرگرەکە لە ناوماڵدا بە کەناڵەکانی تەلەڤیزیۆنی مانگی دەستکرد و قاپەکەی LNB، و ئەوەی کە تەکنەلۆژیای پڕۆسەکردنی سیگناڵەکان لە لامبانددا زۆر ھەرزانتر بوو لە ھی پڕۆسەکردنی سیگناڵەکان لە فرێکوێنسییەکانی C-band. گواستنەوە بۆ تەکنەلۆژیای ھەرزانی ٥٠ ئۆم ئیمپیدانس کێبڵ و N کۆنێکتەرەکان بۆ سیستەمەکانی C-bandی سەرەتایی بۆ تەکنەلۆژیای ھەرزانتری ٧٥ ئۆم و F کۆنێکتەرەکان ڕێگەی دا بە تەلەڤیزیۆنەکانی سەرەتایی کە بەکاربھێنرێن، کە لە ڕاستیدا، وەرگرەکانی تەلەڤیزیۆنی سوپەر ھێتێرۆداین بوون کە کەناڵێکی مانگی دەستکردیان ھەڵدەبژارد بۆ دابەزاندنی گۆڕینی بۆ فرێکوێنسی ناوەڕاستێکی نزمتر کە لە ٧٠ مێگاھێرتزدا بوو کە لەوێ دیمۆدولەیت کرا. ئەم گۆڕانکارییە ڕێگەی بە پیشەسازی تەلەڤیزیۆنی مانگی دەستکردی ڕاستەوخۆ بۆ ماڵەوە دا کە لە بوونێکی زۆربەی ئاماتۆر کە وەرگرەکان تێیدا بە ژمارەیەکی کەم دروست دەکران و سیستەمە تەواوەکان زۆر گرانبوون (چەندین ھەزار دۆلاری تێدەچوو) بگۆڕێت بۆ یەکێک لە بەرھەمھێنانی زۆرتری بازرگانی.

قاپەکانی پەخشی ڕاستەوخۆ بە LNBFەوە دادەنرێن، کە فید ھۆرن لەگەڵ LNB تێکەڵ دەکات.

وەرگری مانگی دەستکرد سیگناڵەکان دیمۆدولەیت دەکات و دەیانگۆڕێت بۆ شێوازێکی داواکراو (دەرچوونەکان بۆ تەلەڤیزیۆن، دەنگ و داتا، ھتد). ھەندێک جار، وەرگرەکە توانای لێکدانەوە یان کۆدکردنی تێدایە؛ وەرگرەکە پاشان بە وەرگری یەکگرتوو / کۆدکەر یان IRR ناودەبرێت. کێبڵی بەستنەوەی وەرگرەکە بە LNBF یان LNB دەبێت لە جۆری زیان کەم بێت - RG-6، RG-6ی چوار قەڵغان یان RG-11، ھتد. ناتوانێت ستانداردی RG-59 بێت.

ئەمانەش ببینە

• مانگی دەستکرد
• تەلەڤیزیۆن
• ئێڵ ئێن بی