خۆپیشاندانەکانی ٢٠٢٥ی تورکیا

خۆپیشاندانەکانی ٢٠٢٥ی تورکیا
چالاکوانانی پارتی کرێکارانی تورکیا و پارتی ڕزگاریخوازی تورکیا لە ٢٠ی ئازاری ٢٠٢٥
ڕۆژ	١٩ی ئازاری ٢٠٢٥ – ئێستا (١ مانگ، و ٦ ڕۆژ)
شوێن	تورکیا قوبرسی باکوور دیاسپۆرای تورکی
هۆکار	گرتنی ئەکرەم ئیمامئۆغلوو و ١٥٠ کەسایەتیی دیاری تری ئۆپۆزیسیۆن، کە دژی حکوومەتی ڕەجەب تەییب ئەردۆغان بوون دەسەڵاتخوازی گەندەڵیی ڕامیاری پاشەکشەی دیموکراسی
ئامانج	ئازادکردنی ئەکرەم ئیمامئۆغلوو ڕێگریکردن لە گۆشەگیری زیاتری سەر ئۆپۆزیسیۆن و پچڕانی پرۆسەی دیموکراسی لەلایەن حکوومەتەکەی ئەردۆغانەوە دەست لەکارکێشانەوەی کابینەی ٦٧ەمی حکوومەتی تورکیا
شێواز	خۆپیشاندان چالاکی سەرھێڵ بایکۆتکردن
ئەنجام	بەردەوامە قەدەغەکردنی سەرجەم خۆپیشاندان و کۆبوونەوە گشتییەکان لە ئەستەمبوڵ بۆ ماوەی چوار ڕۆژ، دواتریش لە ئەنقەرە و ئیزمیر بەھەمان شێوە. داخستنی ڕێگا سەرەکییەکان و تۆڕەکانی شەمەندەفەر لە ناوەندی ئەستەمبوڵ سنووردارکردنی پلاتفۆرمەکانی تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان لە سەرانسەری تورکیا، لەوانە تویتەر/ئێکس، یووتیووب، ئینستاگرام و تیکتۆک پێبژاردن و سنووردارکردنی پەخش لە دژی میدیای ناحکومی لەلایەن ئەنجومەنی باڵای ڕادیۆ و تەلەڤیزیۆنی تورکیا جەھەپە سەرەڕای دەستبەسەرکردنی ئەکرەم ئیمامئۆغلوو، ئەوی وەکوو بەربژێری سەرۆکایەتیی ھەڵبژاردنی داھاتوو ڕاگەیاند

خۆپیشاندانەکانی ٢٠٢٥ی تورکیا زنجیرەیەک خۆپیشاندان و ناڕەزایەتیی گەورە لە تورکیا دەگرێتەوە، کە لە ١٩ی ئازاری ٢٠٢٥ سەری ھەڵدا، دوای دەستبەسەرکردن و دەستگیرکردنی ئەکرەم ئیمامئۆغلوو، سەرۆکی شارەوانی ئەستەمبوڵ و سەدان ئەندامی دیکەی ئۆپۆزیسیۆن و خۆپیشاندەر لەلایەن حکوومەتی تورکیاوە. گردبوونەوەکان دژایەتییەکی بەرچاوی ڕای گشتی نیشاندا بە دەستگیرکردنی ئەکرەم ئیمامئۆغلوو، کە کاندیدی سەرەکیی ئۆپۆزیسیۆن بوو بۆ ھەڵبژاردنی سەرۆکایەتیی تورکیا لە ساڵی ٢٠٢٨ و ڕکابەری سەرەکیی سیاسی ڕەجەب تەییب ئەردۆغانی سەرۆک کۆماری تورکیایە.

خۆپیشاندانەکان لەلایەن جەھەپە و زۆرێک لە پارت و ڕێکخراوە و کۆمەڵە ڕامیارییەکانی دیکە پاڵپشتی کراوە. سەدان ھەزار کەس بە نزیکەیی لە ھەموو شارەکانی تورکیا (بەتایبەت لە ئەستەمبوڵ، ئەنقەرە و ئیزمیر) ناڕەزایەتیان دەربڕیوە، و زۆرترین جەنجاڵی لەبەردەم بارەگای شارەوانی ئەستەمبوڵدایە. خوێندکارانی زانکۆ ڕۆڵی سەرەکی لەم ناڕەزایەتیانەدا دەبینن.

ناڕەزایەتییەکان لە چوارچێوەی قەیرانی ئابووری تورکیادا ڕوودەدەن. بەھای لیرەی تورکی بەرامبەر بە دۆلاری ئەمریکی لە سێ ڕۆژی دوای دەستگیرکردنی ئیمامئۆغلوو بە ڕێژەی ٪١٦.٣ دابەزی.

پێشینە

ئەکرەم ئیمامئۆغلوو، سیاسەتوانێکی ٥٤ ساڵەی پارتی کۆماریی گەل (جەھەپە)، لە ساڵی ٢٠١٩ەوە وەکوو سەرۆک شارەوانیی ئەستەمبوڵ دەست بەکاربووە. ئیمامئۆغلوو لە ھەڵبژاردنەکانی ٢٠١٩ و ھەڵبژاردنی شارەوانییەکانی ٢٠٢٤ سەرکەوتنی گەورەی لە دژی ھاوپەیمانەکانی ئەردۆغان بەدەست ھێناوە، کە تێیدا کۆنترۆڵی شارە گەورەکانی تورکیا کەوتووەتە دەست جەھەپە.

لە چەند مانگی پێش دەستبەسەرکردنیدا، ئیمامئۆغلوو ڕەخنەکانی لە حکوومەتەکەی ئەردۆغان چڕتر کردبووەوە و لە ئەنجامدا چەندین ڕێکاری یاسایی بەرامبەری گرتەبەر. لە ١٩ی ئازاری ٢٠٢٥، دەسەڵاتدارانی تورکیا ئیمامئۆغلوویان بە چەند تۆمەتێک، کە بریتی بوون لە گەندەڵی و یارمەتیدانی پارتی کرێکارانی کوردستان (پەکەکە)، دەستبەسەر کرد. ھەروەھا نزیکەی ١٠٠ کەس بە ڕۆژنامەنووس و کەسایەتییە بازرگانییەکان تۆمەتبار کران بە چالاکیی تاوانکاریانە کە گوایە پەیوەست بوون بە گرێبەستی شارەوانییەکان. زانکۆی ئیستەمبوڵ بڕوانامەی ئەکادیمی ئیمامئۆغلووی ھەڵوەشاندەوە، کە ئەگەر پەسەند بکرێت، ئەوا لە بەشداریکردنی لە ھەڵبژاردنەکانی داھاتووی سەرۆکایەتیدا بێبەش دەبێت. ئەو ھۆکارەی کە خراوەتەڕوو، ناڕێکی بووە لە دوای گواستنەوەی لە زانکۆیەکی ناحکوومی.

ئەمانەش ببینە

• ئەردۆغانیزم
• دژە ئەردۆغانیزم
• ناڕەزایییەکانی ٢٠١٣ی تورکیا
• ھەڵبژاردنی سەرۆکایەتیی تورکیا (٢٠٢٨)