جۆرج بیدل ئایری
جۆرج بیدل ئایری | |
|---|---|
 | |
| لەدایکبوون | ٢٧ی تەمموزی ١٨٠١ |
| مەرگ | ٢ی ژانویەی ١٨٩٢ (تەمەن ٩٠ ساڵ) |
| پیشە | بیرکار، فەلەکناسی، فیزیا، مامۆستای زانکۆ، نووسەر، و زانا و نووسەر. |
| خەڵاتەکان |
|
| وێبگە | |
سێر جۆرج بیدل ئایری (بە ئینگلیزی : Sir George Biddell Airy ) (٢٧ی تەمموزی ١٨٠١ - ٢ی کانوونی دووەمی١٨٩٢) فەلەکناسێکی بەریتانی بووە و پسپۆڕی موگناتیسی و کەشناسی بووە.[٢]
ژیانی
[دەستکاری]لە ساڵی ١٨٢٣ی زایینی لە زانکۆی کامبریج دەرچووە و لە نێوان ساڵانی ١٨٢٦-١٨٣٥ی زایینی بووەتە مامۆستای فەلەکناسی لەوێ. ئایری وەک سەرۆکی کۆمەڵەی شاهانەی فەلەکناسی و بەڕێوەبەری ڕوانگەی گرینویچ دەستنیشانکرا، ئەو ڕوانگەی بەتەواوی ڕێکخستەوە و کاری کرد بۆ پێشکەشکردنی وەک ئەمڕۆ.[٣]
ئایری لە ساڵی ١٨٣١ مێدالیای کۆپلی پێبەخشرا، لە ساڵی ١٨٣٦ وەک سەرۆکی کۆمەڵەی شاهانە هەڵبژێردرا و لە ساڵی ١٨٧١ تا ١٨٧٣ وەک سەرۆکی کۆمەڵەی شاهانە کاری کردووە.
دەستکەوتەکانی
[دەستکاری]ئایری زۆر تێبینی کرد کە لەم ماوەیەدا فۆرمێکی نوێی نایەکسانی لە نێوان جوڵەکانی هەسارەی ڤینۆس و زەوی دۆزیەوە، هەروەها توانی بارستەی زەوی دیاری بکات بە دیاریکردنی خێرایی هێزی کێشکردن، هەروەها کاریگەری بڵاوبوونەوەی بەرگەهەوای ڕاستکردەوە ڕەنگەکان لە چاودێریکردنی تەلەسکۆپی فەلەکی و دەستکەوتە فەلەکییەکانی تردا.
سەرچاوە
[دەستکاری]- ↑ «"براوەکانی خەڵات: مەدالیای کۆپلی" (بە ئینگلیزی). کۆمەڵەی شاهانە».
- ↑ «ئایری، گ.ب.(١٨٥٦). "حساباتی تاقیکردنەوەکانی پاندۆلۆم کە لە کۆلیەری هارتن ئەنجامدراون، بە مەبەستی دیاریکردنی مامناوەندی چڕی زەوی". مامەڵە فەلسەفیەکانی کۆمەڵگەی شاهانە».
- ↑ «"ئایری، جۆرج بیدێل (ARY819GB)". بنکەدراوەیەکی خوێندکارانی پێشووی کامبریج. زانکۆی کامبریج».
بەستەری دەرەکی
[دەستکاری]
- گەردوون
- ژیاننامە
- لەدایکبووانی ١٨٠١
- مردووانی ١٨٩٢
- ئەندامانی ئەکادیمیای زانستەکانی سەینت پیترسبورگ
- ئەندامانی ئەکادێمیای ئەمریکیی ھونەر و زانست
- ئەندامانی ئەنجومەنی پاشایەتی
- بیانییە پەیوەندیدارەکان بە ئەکادیمیایی نەتەوەیی بۆ زانست
- ئەندامەکانی ئەکادمیای زانستی شاھانەی سوێد
- وەرگرانی مەدالیای زێری بۆ کۆمەڵگەی ئەستێرەناسی
- وەرگرانی خەڵاتی لالاند