تەمەڵی
تەمەڵی[١] بریتییە لە بێ مەیلی بۆ چالاکی یان ماندووبوون و نەتوانینی کردنی شتێک. زۆرجار وەکو سووکایەتیکردن بەکاردێت؛ زاراوەیەکی پزیشکیشە بۆ کەمبوونەوەی ھێز و زیادبوونی بێھێزی، کە حاڵەتێکە بۆ کەمی وزەی مرۆڤێک.
دەروونناسی
[دەستکاری]تەمەڵی لەوانەیە ڕەنگدانەوەی نەبوونی شانازی بێت لای مرۆڤ، یان نەبوونی ناسینی ئەرێنی لەلایەن کەسانی دیکەوە، نەبوونی ڕێکییەک کە لە کەمی متمانە بەخۆبوونەوە سەرچاوە دەگرێت، یان نەبوونی گرنگیدان بە چالاکییەکان یان باوەڕبوون بە کاریگەریی چالاکییەکە.[٢] دەرنەدانی دۆپامین ھۆکارێکە، کە گواستنەوە دەمارییەکان ئەنجام دەدات و بەرپرسە لە خۆشی و چێژ. تا دۆپامین زیاتر دەربچێت، مرۆڤ لێبوردەیی زیاتری دەبێت بۆ بەھادان و پەسەندکردنی کردارە بەرھەمدارەکان و چالاکییەکانی ژیانی.[٣][٤]
سەرچاوەکان
[دەستکاری]- ^ «تەمەڵی»، فەرھەنگی خاڵ، شێخ محەممەد خاڵ (کوردی (گشت شێوەزارەکان) بۆ کوردیی ناوەندی). فەرھەنگەکانی ڤەژین lex.vejin.net. سەردان لە ڕێکەوتی ١٦ی نیسانی ٢٠٢٥.
- ^ «Laziness: Fact or Fiction? | Psychology Today». لە ٢٣ی تشرینی دووەمی ٢٠١٦ ھێنراوە.
- ^ Špinka، M.؛ Wemelsfelder، F. (کانوونی دووەمی ٢٠١١)، «Environmental challenge and animal agency.»، Animal welfare، UK: CABI، لاپەڕە ٢٧–٤٣، ژپنک ٩٧٨-١-٧٨٠٦٤-٠٨٠-٨، لە ٧ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٤ ھێنراوە
- ^ بەشداربووانی ویکیپیدیا، «Laziness»، ویکیپیدیای ئینگلیزی. سەردان لە ١٦ی نیسانی ٢٠٢٥.
ویکیمیدیا کامنز میدیای پەیوەندیداری بە تەمەڵی تێدایە.