توندوتیژیی سێکسی

توندوتیژیی سێکسی بریتییە لە ھەر کردەوەیەکی سێکسی یان ھەوڵدان بۆ بەدەستھێنانی کردەوەیەکی سێکسی لە ڕێگەی توندوتیژی، زۆرکردن، فشار، یان ھەراسانکردنی تاکەکان بۆ مەبەستی سێکسی یان بۆ ئەنجامدانی کردەوەی ناتەبا لەگەڵ خواستی سێکسی کەسەکە، بەبێ گوێدانە پەیوەندی تاوانبار لەگەڵ قوربانییەکە. توندووتیژی سێکسی لە ھەموو بارودۆخەکانی ئاشتی یان ململانێی چەکداریدا ڕوودەدات، لە سەرانسەری جیھاندا بەربڵاوە و بە یەکێک لە بەربڵاوترین و باوترین پێشێلکارییەکانی مافی مرۆڤ دادەنرێت.

توندووتیژی سێکسی کێشەیەکی جددی تەندروستی گشتییە و کاریگەرییەکی بەرچاو و درێژخایەنی لەسەر تەندروستی دەروونی و جەستەیی قوربانییەکە ھەیە، لەوانە زیادبوونی مەترسی تووشبوون بە کێشەی تەندروستی سێکسی و زاوزێ، زیادبوونی مەترسی تووشبوون بە ئایدز و زیادبوونی مەترسی خۆکوشتن. ھەروەھا کوشتن کە لە ئەنجامی دەستدرێژی سێکسی و ئەوەی پێی دەوترێت "تاوانی شەرەف" - کە لە وەڵامی دەستدرێژی سێکسیدا ڕوودەدات - ھۆکاری توندووتیژی سێکسین. ھەرچەندە ژنان و کچان بە شێوەیەکی بەرچاو زیاتر تووشی توندووتیژی سێکسی دەبن لە چاو پیاوان، توندووتیژی سێکسی دەتوانێت لە ھەر تەمەنێکدا بەسەر ھەر کەسێکدا بێت. توندووتیژی سێکسی جۆرێکە لە توندووتیژی و دەکرێت لەلایەن دایک و باوک، چاودێر، ناسیاو، یان کەسانی نامۆ ئەنجام بدرێت.

لە ڕوانگەیەکی مێژووییەوە، توندووتیژی سێکسی لە سەردەمی یۆنانییەکانەوە تا سەدەی بیستەم وەک شتێکی “ئاسایی” و ئاشنا سەیر دەکرا و تەنھا لە کاتی شەڕ و تەنانەت لە کاتی ئاشتیدا بەسەر ژناندا ڕوویدا، ئەمەش بووە ھۆی لەدەستدانی ھەر ئاماژەیەک بۆ شێواز و ئامراز و ڕادەی ئەم جۆرە توندووتیژییە لەو قۆناغەدا. ئەمەش تا کۆتایی سەدەی بیستەم بەردەوام بوو، کە تێڕوانینی خەڵک بۆ توندووتیژی سێکسی دەستی بە گۆڕانکاری کرد و وردە وردە دەستی کرد بە گۆڕان لە پرسێکی ئاشنا و لاوەکییەوە بۆ تاوان.