تارمایی: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان
تاگی خاوێنکردن |
|||
| ھێڵی ١: | ھێڵی ١: | ||
{{خاوێنکردن}} |
|||
{{داتابۆکس}} |
{{داتابۆکس}} |
||
''' |
'''تارمایی''' لە فۆلکلۆردا، ڕۆحی کەس یان گیانلەبەرێکی مردووە کە دەکرێت وەک زیندووێک دەربکەوێت. تارمایییەکان بەشێوەیەکی فراوان جیاوازن، زۆر جار نادیارن و بەرجەستەکراون بۆ شێوەیەکی ترسناک، ھەندێک جاریش بەدەگمەن خۆیان نمایش دەکەن لە شێوەی ڕاستەقینە بۆ زیندووان. ھەروەھا ھەوڵدان بۆ پەیوەندیکردن بە ڕوحی کەسێکی کۆچکردووەوە بە نیکرۆمانسی ناسراوە، یان لە ڕۆحییەتدا وەک پەرستگایەک دانراوە.<ref>{{Cite book|last=Cohen|first=Daniel|url=https://books.google.com/books/about/The_Encyclopedia_of_Ghosts.html?id=5lcMRQryEQMC|title=The Encyclopedia of Ghosts|date=1984|publisher=Dodd, Mead|isbn=978-0-396-08308-5|language=en}}</ref> دەستەواژەکانی تر کە پەیوەندییان ھەیە بە تارمایی، بریتین لە: خەمبارکردن، فانتۆم، پۆلتەرگیست، سێبەر، سپێکتەر، ڕوح، سپەق، شۆخ، شپرزەیی، شەیتان و غوول. |
||
تارمایی لە بوارەکانی باوەڕ بوون بە بوونی ژیانێکی پاشەکەوت و دەرکەوتەکانی ڕوحی مردووان بەربڵاوە، کە دەگەڕێتەوە بۆ ئەنیمیزم یان باپیرانپەرستی لە کولتووری پێش خوێندەواریدا. ھەندێک لە کردارە ئایینییەکان و مەراسیمی پرسە و ھەڵچوون و ھەندێک کرداری ڕوحییەتی و سیحری نەریتییدا ھەیە، بە تایبەتی بۆ پشوودانی ڕوحی مردووان داڕێژراون.<ref>{{Cite book|last=Bunge|first=Mario|url=https://books.google.com/books/about/Philosophy_of_Science.html?id=oX84XOf-T68C|title=Philosophy of Science: From Problem to Theory|date=1998|publisher=Transaction Publishers|isbn=978-1-4128-2423-1|language=en}}</ref> تارمایییەکان بە گشتی بە گەوھەری تاکەکەسی و وەک مرۆڤ وەسف دەکرێن، ھەرچەندە چیرۆکەکانی سوپای تارمایی و تارمایی گیانلەبەران و مرۆڤیش دەگێڕدرێنەوە. ئەوان باوەڕیان وایە کە شوێنەکان، بابەتەکان یان ئەو کەسانەی کە لە ژیاندا پەیوەندییان پێوەبوو لە خۆ دەگرن. بەپێی توێژینەوەیەکی ساڵی ٢٠٠٩ی سەنتەری لێکۆڵینەوەی پیو، ١٨٪ ی ئەمریکییەکان دەڵێن تارمایییەکیان بینیوە.<ref>{{Cite web|title=18% of Americans say they've seen a ghost|url=https://www.pewresearch.org/fact-tank/2015/10/30/18-of-americans-say-theyve-seen-a-ghost/|access-date=2021-10-23|website=Pew Research Center|language=en-US}}</ref> |
|||
== سەرچاوەکان == |
== سەرچاوەکان == |
||
وەک پێداچوونەوەی ١٦:٣٩، ١٢ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١
 | ئەم وتارە لەوانەیە پێویستی بە خاوێنکردن ھەبێت تا بگات بە شێوازی ستانداردی نووسین. |
| تارمایی | |
|---|---|
 | |
| لقی | spirit، undead، supernatural being |
| لێکۆڵینەوە لەلایەن | ghostology |
| ھاشتاگ | ghost |
| پێڕست | list of ghosts |
تارمایی لە فۆلکلۆردا، ڕۆحی کەس یان گیانلەبەرێکی مردووە کە دەکرێت وەک زیندووێک دەربکەوێت. تارمایییەکان بەشێوەیەکی فراوان جیاوازن، زۆر جار نادیارن و بەرجەستەکراون بۆ شێوەیەکی ترسناک، ھەندێک جاریش بەدەگمەن خۆیان نمایش دەکەن لە شێوەی ڕاستەقینە بۆ زیندووان. ھەروەھا ھەوڵدان بۆ پەیوەندیکردن بە ڕوحی کەسێکی کۆچکردووەوە بە نیکرۆمانسی ناسراوە، یان لە ڕۆحییەتدا وەک پەرستگایەک دانراوە.[١] دەستەواژەکانی تر کە پەیوەندییان ھەیە بە تارمایی، بریتین لە: خەمبارکردن، فانتۆم، پۆلتەرگیست، سێبەر، سپێکتەر، ڕوح، سپەق، شۆخ، شپرزەیی، شەیتان و غوول.
تارمایی لە بوارەکانی باوەڕ بوون بە بوونی ژیانێکی پاشەکەوت و دەرکەوتەکانی ڕوحی مردووان بەربڵاوە، کە دەگەڕێتەوە بۆ ئەنیمیزم یان باپیرانپەرستی لە کولتووری پێش خوێندەواریدا. ھەندێک لە کردارە ئایینییەکان و مەراسیمی پرسە و ھەڵچوون و ھەندێک کرداری ڕوحییەتی و سیحری نەریتییدا ھەیە، بە تایبەتی بۆ پشوودانی ڕوحی مردووان داڕێژراون.[٢] تارمایییەکان بە گشتی بە گەوھەری تاکەکەسی و وەک مرۆڤ وەسف دەکرێن، ھەرچەندە چیرۆکەکانی سوپای تارمایی و تارمایی گیانلەبەران و مرۆڤیش دەگێڕدرێنەوە. ئەوان باوەڕیان وایە کە شوێنەکان، بابەتەکان یان ئەو کەسانەی کە لە ژیاندا پەیوەندییان پێوەبوو لە خۆ دەگرن. بەپێی توێژینەوەیەکی ساڵی ٢٠٠٩ی سەنتەری لێکۆڵینەوەی پیو، ١٨٪ ی ئەمریکییەکان دەڵێن تارمایییەکیان بینیوە.[٣]
سەرچاوەکان
- ^ Cohen, Daniel (1984). The Encyclopedia of Ghosts (بە ئینگلیزی). Dodd, Mead. ISBN 978-0-396-08308-5.
- ^ Bunge, Mario (1998). Philosophy of Science: From Problem to Theory (بە ئینگلیزی). Transaction Publishers. ISBN 978-1-4128-2423-1.
- ^ "18% of Americans say they've seen a ghost". Pew Research Center (بە ئینگلیزی). Retrieved 2021-10-23.
بەستەرە دەرەکییەکان
کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە تارمایی تێدایە.
