زمانە ھیندی و ئەورووپییەکان: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
No edit summary
تاگەکان: دەستکاریی دیداری دەستکاریی مۆبایل بە وێبی مۆبایل دەستکاری کراوە
بNo edit summary
تاگەکان: بەکارھێنانی نووسەی ناستاندارد دەستکاریی دیداری دەستکاریی مۆبایل بە وێبی مۆبایل دەستکاری کراوە
ھێڵی ١: ھێڵی ١:
[[پەڕگە:Indo-European branches map.svg|وێنۆک]]
[[پەڕگە:Indo-European branches map.svg|وێنۆک]]


'''زمانە ھیندی و ئەورووپییەکان''' ({{بە ئینگلیزی|Indo-European languages}}) یەکێکە لە بەناوبانگترین خێزانە زمانەکانی جیھان.
'''زمانە ھیندی و ئەورووپییەکان''' ({{بە ئینگلیزی|Indo-European languages}}) یەکێکە لە گەورەترین خانەوەدی زمانەکانی جیھان.زۆرینەی زمانەکانی ئەوروپا و باکووری هیندستان لەخۆ دەگرێت،دابەش دەبن بە سەر چەندین گرووپی زمان وەک زمانەکانی جێرمانی رۆمانسی و سلاڤی و یۆنانی و ئەلبانی و سەلتی و ئەرمەنی و بەڵتیقی و هیند و ئاریایی


== ئەو زمانانەی کە سەر بە زمانە ھیندی و ئەورووپییەکانن ==
== ئەو زمانانەی کە سەر بە زمانە ھیندی و ئەورووپییەکانن ==

وەک پێداچوونەوەی ‏١٨:١٢، ٢٨ی نیسانی ٢٠٢١

زمانە ھیندی و ئەورووپییەکان (بە ئینگلیزی: Indo-European languages) یەکێکە لە گەورەترین خانەوەدی زمانەکانی جیھان.زۆرینەی زمانەکانی ئەوروپا و باکووری هیندستان لەخۆ دەگرێت،دابەش دەبن بە سەر چەندین گرووپی زمان وەک زمانەکانی جێرمانی رۆمانسی و سلاڤی و یۆنانی و ئەلبانی و سەلتی و ئەرمەنی و بەڵتیقی و هیند و ئاریایی

ئەو زمانانەی کە سەر بە زمانە ھیندی و ئەورووپییەکانن

  • ھیندی ئەورووپییەکان، وئەبێتە دوو بەشەوە:
  • زمانی ئەرمەنی لە سەدەی ١٠ی پێش زایینەوە.
  • زمانی توکاری ئەم زمانە لە سەرەتاییەکانی سەدەی بیستەم لە ڕۆژھەڵاتی تورکستان دۆزرایەوە.
  • زمانی حیتی ئەویش وەکو زمانی توکاریە لە سەرەتاییەکانی سەدەی بیستەم لە ئەنادۆل دۆزرایەوە.
  • زمانی یۆنانی یان زمانی کلاسیکی یۆنانی ئەمیش ئەبێتە سێ بەشەوە بە گوێرەی زاراوەکان ionisch-attisch، achaisch وdorisch
  • زمانی ئەلبانی ئەم زمانە لە ئەلبانیا وباشووری ئیتالیا بەربڵاووە
  • زمانی ئیتاڵیکی لە کۆندا بەشکرا بۆ و
  • .لاتینی کە زمانی گشتی بوو لە ڕۆما گرنگترین زمانە لە Latino-Faliskisch، ھەر لە زمانی لاتینیەوە زاراوەکانی تر دەرچوون کە ئەمڕوو بە زمانە ڕۆمانسیەکان ئەناسرێن وەکو ئیسپانی،ئیتاڵی، فەڕەنسی،پورتوگالی و ڕۆمانی.
  • زمانی کیلتی کە زمانێکی زۆر باوبوو لە ئەورووپا. کە دوو زمان لە خۆ ئەگرێ، زمانێک کە دانیشتووانی دوورگە قسەی پێ دەکەن، وزمانێکی تر کە دانیشتووانی وشکایی قسەی پێ دەکەن (ئەم زمانە لەناوچووە). ئەو زمانانەی کە سەر بە زمانی دوورگەیە ئەمانەن:
    • زمانی گالی ئیرلەندی ئەویش زمانی ئیرلەندایە.
    • زمانی گالی ئوسکوتلەندی ئەویش زمانی ئوسکوتلەندایە.
    • زمانی ویلزی لە ویلز ئەویش زمانێکی بەریتانیە.
  • زمانە بیلتیەکان، کە ئەبێتە سێ بەشە زمانەوە:
    • لیتوانی
    • لاتیفی
    • بڕووسی کۆن کە لە ناوچوو نزیکەی ١٧٠٠ دوای زایین
  • زمانی سلاڤی کە ئەمانە لە خۆ ئەگرێ:
  • زمانە جیرمانیەکان بەناوبانگترین زمان لەم گرووپە ئینگلیزی و ئەڵمانیە.

سەرچاوەکان