جەڵدەی دڵ: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
No edit summary |
No edit summary |
||
ھێڵی ٤: | ھێڵی ٤: | ||
'''مردنی ماسوولکەی دڵ''' یان '''جەڵدەی دڵ''' یان '''سکتەی قەلبی''' ناسراوە حاڵەتێکە کە تێیدا [[خوێن]] بۆ ماوەیێک ناگاتە بەشێک لە [[ماسوولکە]]کانی دڵ و بەم ھۆیەوە [[خانە]]کانی دڵ تووشی زیان دەبن یان دەمرن.<ref>{{cite web |url=http://www.focusonfirstaid.co.uk/Magazine/issue15/index.aspx |title=وەشانی ئەرشیڤکراو |accessdate= ٨ی حوزەیرانی ٢٠١٠ |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100521050422/http://www.focusonfirstaid.co.uk/Magazine/issue15/index.aspx |archivedate=٢١ی ئایاری ٢٠١٠ }}</ref> |
'''مردنی ماسوولکەی دڵ''' یان '''جەڵدەی دڵ''' یان '''سکتەی قەلبی''' ناسراوە حاڵەتێکە کە تێیدا [[خوێن]] بۆ ماوەیێک ناگاتە بەشێک لە [[ماسوولکە]]کانی دڵ و بەم ھۆیەوە [[خانە]]کانی دڵ تووشی زیان دەبن یان دەمرن.<ref>{{cite web |url=http://www.focusonfirstaid.co.uk/Magazine/issue15/index.aspx |title=وەشانی ئەرشیڤکراو |accessdate= ٨ی حوزەیرانی ٢٠١٠ |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100521050422/http://www.focusonfirstaid.co.uk/Magazine/issue15/index.aspx |archivedate=٢١ی ئایاری ٢٠١٠ }}</ref> |
||
== نیشانەکان == |
|||
نیشانە باوەکان بریتین لە ئازاری سنگ یان نا ئارامی و ئازار دەگوازرێتەوە بۆ شانەکان، قۆڵ و پشت و مل.<ref name="Harrisons2015">{{Cite book|last1=Kasper|first1=Dennis L.|title=Harrison's principles of internal medicine|last2=Fauci|first2=Anthony S.|last3=Hauser|first3=Stephen L.|last4=Longo|first4=Dan L.|last5=Jameson|first5=J. Larry|last6=Loscalzo|first6=Joseph|publisher=McGraw Hill Education|year=2015|isbn=978-0-07-180215-4|pages=1593–1610|oclc=923181481|name-list-style=vanc}}</ref> زۆربەی کات ھەست بە ئازار دەکرێت لە ناوەڕاستی سنگ یاخود لای چەپی سنگ کە چەند خولەکێک دەخایەنێت. ھەندێک کات ئازارەکە بریتیە لە دڵە کزێ. وە نیشانەکانی تر بریتین لە کورتھێنان لە ھەناسە، دڵ تێکەڵھاتن، بوورانەوە، ئارەقەی سارد و بێ تاقەتی. ھەروەھا لە سەدا سی لە خەڵکی نیشانەی جیا و جیاوازیان ھەیە. |
|||
== خۆپارێزی == |
|||
پێویستە پەیوەندییەکی بەھێز ھەبێت لە نێوان شێوازی ژیان و چالاکییە وەرزشیەکان بۆ رێگرتن لە سەکتەی دڵ،<ref>National Institute for Health and Clinical Excellence. Clinical guideline 172: Secondary prevention in primary and secondary care for patients following a myocardial infarction. London, 2013.</ref> چەند ڕێگایەکیش هەن بۆ خۆپاراستن لە تووشبوون؛<ref name="Meh2014">{{cite journal|vauthors=Mehta PK, Wei J, Wenger NK|date=February 2015|title=Ischemic heart disease in women: a focus on risk factors|journal=Trends in Cardiovascular Medicine|volume=25|issue=2|pages=140–51|doi=10.1016/j.tcm.2014.10.005|pmc=4336825|pmid=25453985}}</ref><ref name="WHO2011">{{cite book|last1=Mendis|first1=Shanthi|url=http://whqlibdoc.who.int/publications/2011/9789241564373_eng.pdf?ua=1|title=Global atlas on cardiovascular disease prevention and control|last2=Puska|first2=Pekka|last3=Norrving|first3=Bo|date=2011|publisher=World Health Organization in collaboration with the World Heart Federation and the World Stroke Organization|isbn=978-92-4-156437-3|edition=1st|location=Geneva|pages=3–18|archive-url=https://web.archive.org/web/20140817123106/http://whqlibdoc.who.int/publications/2011/9789241564373_eng.pdf?ua=1|archive-date=2014-08-17|url-status=live|name-list-style=vanc}}</ref> |
|||
# چاودێریکردنی پەستانی خوێن. |
|||
# راگرتنی ئاستی کۆلیسترۆڵ. |
|||
# خۆ ھێشتنەوە لە کێشێکی گونجاودا. |
|||
# دوورکەوتنەوە لە جگەرەکێشان. |
|||
# کەم خواردنی ماددە ئەلکحولییەکان. |
|||
# کۆنتۆڵکردنی قەلەقی. |
|||
# خواردنی تەندروست. |
|||
# وەرزش کردن. |
|||
== سەرچاوەکان == |
== سەرچاوەکان == |
وەک پێداچوونەوەی ٠٨:٣٢، ٥ی کانوونی دووەمی ٢٠٢١
جەڵدەی دڵ | |
---|---|
لقی | نەخۆشیی خوێنبەری کۆرۆنەری، ئیسکیمیا، infarction، نەخۆشی |
دەبێتە ھۆکاری | سستبوونی دڵ |
ئازاردان | خوێنبەری تاجی |
Health specialty | دڵناسی |
نیشانەکان | ئازارى سینگ، nausea، angina pectoris، edema، necrosis |
Genetic association | PLCL2، MIA3، PHACTR1، WDR12 |
Risk factor | smoking |
ICPC 2 ID | K75 |
ناسنامەی زاراوەی NCI | C27996 |
مردنی ماسوولکەی دڵ یان جەڵدەی دڵ یان سکتەی قەلبی ناسراوە حاڵەتێکە کە تێیدا خوێن بۆ ماوەیێک ناگاتە بەشێک لە ماسوولکەکانی دڵ و بەم ھۆیەوە خانەکانی دڵ تووشی زیان دەبن یان دەمرن.[١]
نیشانەکان
نیشانە باوەکان بریتین لە ئازاری سنگ یان نا ئارامی و ئازار دەگوازرێتەوە بۆ شانەکان، قۆڵ و پشت و مل.[٢] زۆربەی کات ھەست بە ئازار دەکرێت لە ناوەڕاستی سنگ یاخود لای چەپی سنگ کە چەند خولەکێک دەخایەنێت. ھەندێک کات ئازارەکە بریتیە لە دڵە کزێ. وە نیشانەکانی تر بریتین لە کورتھێنان لە ھەناسە، دڵ تێکەڵھاتن، بوورانەوە، ئارەقەی سارد و بێ تاقەتی. ھەروەھا لە سەدا سی لە خەڵکی نیشانەی جیا و جیاوازیان ھەیە.
خۆپارێزی
پێویستە پەیوەندییەکی بەھێز ھەبێت لە نێوان شێوازی ژیان و چالاکییە وەرزشیەکان بۆ رێگرتن لە سەکتەی دڵ،[٣] چەند ڕێگایەکیش هەن بۆ خۆپاراستن لە تووشبوون؛[٤][٥]
- چاودێریکردنی پەستانی خوێن.
- راگرتنی ئاستی کۆلیسترۆڵ.
- خۆ ھێشتنەوە لە کێشێکی گونجاودا.
- دوورکەوتنەوە لە جگەرەکێشان.
- کەم خواردنی ماددە ئەلکحولییەکان.
- کۆنتۆڵکردنی قەلەقی.
- خواردنی تەندروست.
- وەرزش کردن.
سەرچاوەکان
- ^ "وەشانی ئەرشیڤکراو". Archived from the original on 21ی Mayی 2010. Retrieved 8ی Juneی 2010.
{{cite web}}
: Check date values in:|accessdate=
و|archivedate=
(help) - ^ Kasper, Dennis L.; Fauci, Anthony S.; Hauser, Stephen L.; Longo, Dan L.; Jameson, J. Larry; Loscalzo, Joseph (2015). Harrison's principles of internal medicine. McGraw Hill Education. pp. 1593–1610. ISBN 978-0-07-180215-4. OCLC 923181481.
- ^ National Institute for Health and Clinical Excellence. Clinical guideline 172: Secondary prevention in primary and secondary care for patients following a myocardial infarction. London, 2013.
- ^ Mehta PK, Wei J, Wenger NK (February 2015). "Ischemic heart disease in women: a focus on risk factors". Trends in Cardiovascular Medicine. 25 (2): 140–51. doi:10.1016/j.tcm.2014.10.005. PMC 4336825. PMID 25453985.
- ^ Mendis, Shanthi; Puska, Pekka; Norrving, Bo (2011). Global atlas on cardiovascular disease prevention and control (PDF) (1st ed.). Geneva: World Health Organization in collaboration with the World Heart Federation and the World Stroke Organization. pp. 3–18. ISBN 978-92-4-156437-3. Archived (PDF) from the original on 2014-08-17.
ئەم پزیشکی وتارە کۆلکەیەکە. دەتوانیت بە فراوانکردنی یارمەتیی ویکیپیدیا بدەیت. |