ژینناسی: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو

نێوھێڵ

وەک پێداچوونەوەی ‏٠٦:٤٠، ٢ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٠

ژینناسی یان زیندەزانی (بە ئینگلیزی: Biology) زانستێکی سروشتییە لە زانستی ژیان و زیندەوەران دەکۆڵێتەوە، بە بەشەکانیانەوە وەک (پێکھاتە، ئیش، گەشە، سەرچاوە، زۆربوون، ڕێکخستن). زانستی زیندەزانی لق و بابەت و باشی زۆری لێ دەبێتەوە، ئەمانەی خوارەوە ٥ لقی سەرەکی زانستی زیندەزانین:

خانەکان: یەکەی بنچینەی پێکھاتن و فرمانەکانی ھەموو زیندەورانن
زۆربوون: پەیدابوونی زیندەوەری نوێی لە باوان چوو پەیوەستە بەم زانستەوە.
جینەکان: یەکەی بنەڕەتی گواستنەوەی زانیارییەکانن.
ھاوسەنگی ناوەکی: زیندەوەران بۆ جێگیر بوونی بارودۆخیان ھاوسەنگی ناوەکییان دەپارێزن.
وزە: زیندەوەران بۆ بەڕێکردنی ژیانیان وزە بەکاردەھێنن.

Animalia - Bos primigenius taurus
Planta - Triticum
Fungi - Morchella esculenta
Stramenopila/Chromista - Fucus serratus
Bacteria - Gemmatimonas aurantiaca (- = 1 Micrometer)
Archaea - Halobacteria
Virus - Gamma phage

زیندەوەرزانی زانستێکە بایەخ بە خوێندنی سروشت و ژیانی زیندەوەر دەدات، ھەروەکوو (دارشتەیان، کار، گەشەکردن، پەرەسەندن، دابەشکردن و پۆلێنناسی). زیندەوەر زانی ھاوچەرخێکی زۆر گەورەیە و بواری ئیکلێکتیکی دانا. لەگەل ئەوەشدا، سەرەڕای مەودای فراوانی زیندەوەرزانی، ھەندێک چەمکی گشتی دیاریکراوی ھەیە، لەناو ئەو چەمکانەشدا چەمکی توێژینەوەی زانستی لە ھەموویان گرنگترە، بەگشتی زیندەوەرزانی ئەمانە دەنەسێنێت :-

خانە ھەروەک یەکەی بنەڕەتیی ژیان.
جین ھەروەک یەکەی بنەڕەتیی بۆماوەی.
پەرەسەندن ھەروەک بزوێنەرێکە بۆ دروستکردنی جۆری نوێ.

ھەروەھا تێت دەگەیەنێت کە ئەمرۆ ھەموو زیندەوەران دەژین لە ڕێگەی گۆرینی وزە و ڕێکخستنی ژینگەی دەوروبەریان تاوەکوو حاڵەتێکی نەگۆڕ بھێڵنەوە.

سەرچاوەکان

بەشداربووانی ویکیپیدیا، «Biology»، ویکیپیدیای ئینگلیزی. سەردان لە ٢ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٠.

@@ ھێڵی ١: / ھێڵی ١: @@
 {{زانست}}
-'''ژینناسی''' یان '''زیندەزانی''' (بە [[ئینگلیزی]]: ''Biology'') زانستێکی سروشتییە لە زانستی [[ژیان]] و [[زیندەوەران]] دەکۆڵێتەوە ، بە بەشەکانیانەوە وەک ( پێکھاتە ، [[ئیش]] ، [[گەشە]] ، [[سەرچاوە]] ، [[زۆربوون]] ، ڕێکخستن ) . زانستی زیندەزانی لق و بابەت و باشی زۆری لێ دەبێتەوە ، ئەمانەی خوارەوە ٥ لقی سەرەکی زانستی زیندەزانین :
+'''ژینناسی''' یان '''زیندەزانی''' (بە [[ئینگلیزی]]: ''Biology'') زانستێکی سروشتییە لە زانستی [[ژیان]] و [[زیندەوەران]] دەکۆڵێتەوە، بە بەشەکانیانەوە وەک (پێکھاتە، [[ئیش]]، [[گەشە]]، [[سەرچاوە]]، [[زۆربوون]]، ڕێکخستن). زانستی زیندەزانی لق و بابەت و باشی زۆری لێ دەبێتەوە، ئەمانەی خوارەوە ٥ لقی سەرەکی زانستی زیندەزانین:
+# [[خانە]]کان: یەکەی بنچینەی پێکھاتن و فرمانەکانی ھەموو زیندەورانن
+# زۆربوون: پەیدابوونی زیندەوەری نوێی لە باوان چوو پەیوەستە بەم زانستەوە.
+# [[جین]]ەکان: یەکەی بنەڕەتی گواستنەوەی زانیارییەکانن.
+# [[ھاوسەنگی ناوەکی]]: [[زیندەوەران]] بۆ جێگیر بوونی بارودۆخیان [[ھاوسەنگی ناوەکی]]یان دەپارێزن.
+# [[وزە]]: [[زیندەوەران]] بۆ بەڕێکردنی ژیانیان [[وزە]] بەکاردەھێنن.
-# [[خانە]]کان : یەکەی بنچینەی پێکهاتن و فرمانەکانی هەموو زیندەورانن
-# زۆربوون : پەیدابوونی زیندەوەری نوێی لە باوان چوو پەیوەستە بەم زانستەوە.
-# [[جین]]ەکان : یەکەی بنەڕەتی گواستنەوەی زانیاریەکانن.
-# [[ھاوسەنگی ناوەکی]] : [[زیندەوەران]] بۆ جێگیر بوونی بارودۆخیان [[ھاوسەنگی ناوەکی]]یان دەپارێزن.
-# [[وزە]] : [[زیندەوەران]] بۆ بەڕێکردنی ژیانیان [[وزە]] بەکاردەھێنن.
-== ==
 <gallery>
 File:Guriezo Adino vaca toro terneras.jpg|Animalia - Bos primigenius taurus
@@ ھێڵی ١٩: / ھێڵی ١٧: @@
 File:Gamma phage.png|Virus - Gamma phage
 </gallery>
-زیندەوەرزانی زانستێکە بایەخ بە خوێندنی سروشت و ژیانی زیندەوەر دەدات ، هەروەکوو (دارشتەیان ،کار ،گەشەکردن ،پەرەسەندن ،دابەشکردن و پۆلێنناسی) . زیندەوەر زانی هاوچەرخێکی زۆر گەورەیە و بواری ئيكلێكتيكی دانا . لەگەل ئەوەشدا، سەرەڕاى مەوداى فراوانى زيندەوەرزانى، هەندێک چەمکی گشتی دیاریکراوی هەیە ، لەناو ئەو چەمکانەشدا چەمکی توێژینەوەی زانستی لە هەموویان گرنگترە ، بەگشتی زیندەوەرزانی ئەمانە دەنەسێنێت :-
+زیندەوەرزانی زانستێکە بایەخ بە خوێندنی سروشت و ژیانی زیندەوەر دەدات، ھەروەکوو (دارشتەیان، کار، گەشەکردن، پەرەسەندن، دابەشکردن و پۆلێنناسی). زیندەوەر زانی ھاوچەرخێکی زۆر گەورەیە و بواری ئیکلێکتیکی دانا. لەگەل ئەوەشدا، سەرەڕای مەودای فراوانی زیندەوەرزانی، ھەندێک چەمکی گشتی دیاریکراوی ھەیە، لەناو ئەو چەمکانەشدا چەمکی توێژینەوەی زانستی لە ھەموویان گرنگترە، بەگشتی زیندەوەرزانی ئەمانە دەنەسێنێت :-
+# خانە ھەروەک یەکەی بنەڕەتیی ژیان.
-١- خانە هەروەک يەكەى بنەڕەتيى ژيان .
+# جین ھەروەک یەکەی بنەڕەتیی بۆماوەی.
-٢- جين هەروەك يەكەى بنەڕەتيى بۆماوەى .
-٣- پەرەسەندن هەروەک بزوێنەرێکە بۆ دروستکردنی جۆری نوێ .
+# پەرەسەندن ھەروەک بزوێنەرێکە بۆ دروستکردنی جۆری نوێ.
-هەروەها تێت دەگەیەنێت کە ئەمرۆ هەموو زیندەوەران دەژین لە رێگەی گۆرینی وزە و رێکخستنی ژینگەی دەوروبەریان تاوەکوو حاڵەتێکی نەگۆڕ بهێڵنەوە .
+ھەروەھا تێت دەگەیەنێت کە ئەمرۆ ھەموو زیندەوەران دەژین لە ڕێگەی گۆرینی وزە و ڕێکخستنی ژینگەی دەوروبەریان تاوەکوو حاڵەتێکی نەگۆڕ بھێڵنەوە.
-== سەرچاوە ==
+== سەرچاوەکان ==
+* {{بیرخستنەوەی ویکیی ئینگلیزی | سەردان = ٢ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٠}}
-* http://en.wikipedia.org
 {{تووڵی دەروازە|ژینناسی|زانست}}