برۆنشیت: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو

نێوھێڵ

وەک پێداچوونەوەی ‏١٩:٣٣، ٣ی تشرینی دووەمی ٢٠١٩

ھەوکردنی سیەکان

بریتیە لە ھەوکردنی بۆری ھەوا لە سیەکاندا کە دەبێتە ھۆی کۆکە. نیشانیەکانی ئەم جۆرە نەخۆشیە (کۆکە، بەڵغەم، زەحمەتی لەھەناسەدان، ئازاری سنگ…)

بەشێوەیەکی گشتی ھۆکاری ئەو جۆرە ھەوکردنە ڤایرۆسە، وە ئەو ڤایرۆسە دەگواسرێتەوە لە ڕێگەی بڵاوبونەوەی لەھەوا یا لەرێگەی بەرکەوتن. وە یەکێک لەھۆکارەکانی تری ئەو ھەوکردنە بەکتریایە وەک مایکو پلازما نیمۆنی. ھۆکارە ترسناکەکانی تریش وەک توتنی جگەرە، تۆز. وە ئەو نەخۆشیە چارەسەردەکرێت بە دەرمانی پاراسیتامۆل (ئەسیتامینۆفین) یان دەرمانی دژەھەوکردنی ناچەوریەکان (NSAID).

ئەو نەخۆشیە درژخایەنە ناسراوە بە دروسکەری کۆکە کەدەبێتە ھۆی بەڵغەم کە بۆماوەی سێ مانگ یان ساڵێک یان دوو ساڵ دەخایەنێ. زۆربەی ئەوکەسانەخۆشی ھەوکردنی سیەکانیان ھەیە وە نەخۆشی گیرانی سی درێژخایەنیشیان ھەیە. توتنی جگەرە یەکێکە لە ھەرە ھۆکارە باوەکانی ھەوکردنی سیەکان. وەچارەسەری بەوازھێنان لە جگەرە، کوتان، چارسەری درێژخایەن بە ئۆکسجین.

ھەوکردنی سی دژوار

کە یەکێکە لە ھەرە جۆرە باوەکانی ھەوکردنی سی کە لە ٥٪ گەنج و لە ٦٪ منداڵان بەدەستیەوە دەناڵێنن. لە ئەمریکا نزیکەی ٨٫٦ میلیۆن خەڵک بەدەست ئەو جۆرە نەخۆشیە دەناڵێنن.

وە نیشانە باوەکانی ئەو جۆرە نەخۆشیە کۆکە، ھەندێک جاریش بەڵغەم، خیزە، چلم، قورسی لە ھەناسەدان، تا.

وە بۆماوەی پێنج یان دەڕۆژ دەخایەنێت. ھۆکاری ئەو جۆرە نەجۆشیە دەگەرێتەوە بۆ ڤایرۆس، کە بڵاو دەبێتەوە لە ھەوادا کاتێک کەسی توشبوو دەکۆکێت.

چارەسەر

قەدەغەکردنی جگەرە و دوور کەوتنەوە لەو کەسانەی کە جگەرە دەکێش و بەبەردەوام دەست شوشتن. وەچارەسەر بۆ ھەوکردنی سی دژوار بە پاراسیتامۆڵ و NSAIDs بۆ کەمکردنی تا. وە زۆرێک لە سەرچاوەکان دەڵێن کە سەلبوتامۆڵ کە دەرمانێکی باشە بۆ خیزە بەڵام لەوانەیە کار بکاتەسەر دەمارەکان و لەرزین. نابێت ئەنتیبایوتیک بەکاربێت. ھەنگوین و خواردنەوەی شلەکان بە چارەسەرێکی باش دادەنرێت بۆ کەم کردنەوەی نیشانەکان.

ئەو نەخۆشیە لە چەند شوێنێک سەری ھەڵدا وەک یۆنان و چین و ھیندوستان، وە لەبەریتانیا لە ساڵی ١٨٠٨ د. چارلیس بادەم یەکەم کەس بوو کە وەسفی ئەو نەخۆشیەی کردو ناوی نا ھەوکردنی سی دژوار.

نەخۆشی سی دژوار کاری کردۆتە لە ٣٫٤٪ بۆ ٢٢٪ دانیشتوان. بەتایبەت خەڵکانی سەرو ٤٥ ساڵ.

جگەرەکێشەکان یارمەتی بڵاوبونەوەی ئەو جورە نەخۆشیە دەدەن. وە ئەو نەخۆشیە زیاتر لە پیاواندا رودەدات وەک لە ئافرەتان بەھۆی جگەرەکێشانەوە بەڵام لە ٤٪ بۆ ٢٢٪ لە جگەرە کێشەکان ئەگەری توشبوونیان بەو نەخۆشیە نییە.

سەرچاوەکان

"Bronchitis". NHLBI. Retrieved 9 June 2019
Wenzel, RP; Fowler AA, 3rd (16 November 2006). "Clinical practice. Acute bronchitis". The New England Journal of Medicine. 355 (20): 2125–30. doi:10.1056/nejmcp061493. PMID 17108344.

@@ ھێڵی ١: / ھێڵی ١: @@
+{{بێ بەستەر}}
-=== هەوکردنی سیەکان ===
+=== ھەوکردنی سیەکان ===
-بریتیە لە هەوکردنی بۆری هەوا لە سیەکاندا کە دەبێتە هۆی کۆکە. نیشانیەکانی ئەم جۆرە نەخۆشیە ( کۆکە، بەڵغەم ،زەحمەتی لەهەناسەدان، ئازاری سنگ...)
+بریتیە لە ھەوکردنی بۆری ھەوا لە سیەکاندا کە دەبێتە ھۆی کۆکە. نیشانیەکانی ئەم جۆرە نەخۆشیە (کۆکە، بەڵغەم، زەحمەتی لەھەناسەدان، ئازاری سنگ…)
-بەشێوەیەکی گشتی هۆکاری ئەو جۆرە هەوکردنە ڤایرۆسە، وە ئەو ڤایرۆسە دەگواسرێتەوە لە ڕێگەی بڵاوبونەوەی لەهەوا یا لەرێگەی بەرکەوتن. وە یەکێک لەهۆکارەکانی تری ئەو هەوکردنە بەکتریایە وەک مایکو پلازما نیمۆنی. هۆکارە ترسناکەکانی تریش وەک توتنی جگەرە، تۆز. وە ئەو نەخۆشیە چارەسەردەکرێت بە دەرمانی پاراسیتامۆل (ئەسیتامینۆفین) یان دەرمانی دژەهەوکردنی ناچەوریەکان (NSAID).
+بەشێوەیەکی گشتی ھۆکاری ئەو جۆرە ھەوکردنە ڤایرۆسە، وە ئەو ڤایرۆسە دەگواسرێتەوە لە ڕێگەی بڵاوبونەوەی لەھەوا یا لەرێگەی بەرکەوتن. وە یەکێک لەھۆکارەکانی تری ئەو ھەوکردنە بەکتریایە وەک مایکو پلازما نیمۆنی. ھۆکارە ترسناکەکانی تریش وەک توتنی جگەرە، تۆز. وە ئەو نەخۆشیە چارەسەردەکرێت بە دەرمانی پاراسیتامۆل (ئەسیتامینۆفین) یان دەرمانی دژەھەوکردنی ناچەوریەکان (NSAID).
-ئەو نەخۆشیە درژخایەنە ناسراوە بە دروسکەری کۆکە کەدەبێتە هۆی بەڵغەم کە بۆماوەی سێ مانگ یان ساڵێک یان دوو ساڵ دەخایەنێ.  زۆربەی ئەوکەسانەخۆشی هەوکردنی سیەکانیان هەیە وە نەخۆشی گیرانی سی درێژخایەنیشیان هەیە. توتنی جگەرە یەکێکە لە هەرە هۆکارە باوەکانی هەوکردنی سیەکان. وەچارەسەری بەوازهێنان لە جگەرە، کوتان، چارسەری درێژخایەن بە ئۆکسجین.
+ئەو نەخۆشیە درژخایەنە ناسراوە بە دروسکەری کۆکە کەدەبێتە ھۆی بەڵغەم کە بۆماوەی سێ مانگ یان ساڵێک یان دوو ساڵ دەخایەنێ. زۆربەی ئەوکەسانەخۆشی ھەوکردنی سیەکانیان ھەیە وە نەخۆشی گیرانی سی درێژخایەنیشیان ھەیە. توتنی جگەرە یەکێکە لە ھەرە ھۆکارە باوەکانی ھەوکردنی سیەکان. وەچارەسەری بەوازھێنان لە جگەرە، کوتان، چارسەری درێژخایەن بە ئۆکسجین.
-== هەوکردنی سی دژوار ==
+== ھەوکردنی سی دژوار ==
+کە یەکێکە لە ھەرە جۆرە باوەکانی ھەوکردنی سی کە لە ٥٪ گەنج و لە ٦٪ منداڵان بەدەستیەوە دەناڵێنن. لە ئەمریکا نزیکەی ٨٫٦ میلیۆن خەڵک بەدەست ئەو جۆرە نەخۆشیە دەناڵێنن.
+وە نیشانە باوەکانی ئەو جۆرە نەخۆشیە کۆکە، ھەندێک جاریش بەڵغەم، خیزە، چلم، قورسی لە ھەناسەدان، تا.
- کە یەکێکە لە هەرە جۆرە باوەکانی هەوکردنی سی کە لە ٪٥ گەنج و لە ٪٦ منداڵان بەدەستیەوە دەناڵێنن. لە ئەمەریکا نزیکەی ۸.٦ ملیۆن خەڵک بەدەست ئەو جۆرە نەخۆشیە دەناڵێنن.
+وە بۆماوەی پێنج یان دەڕۆژ دەخایەنێت. ھۆکاری ئەو جۆرە نەجۆشیە دەگەرێتەوە بۆ ڤایرۆس، کە بڵاو دەبێتەوە لە ھەوادا کاتێک کەسی توشبوو دەکۆکێت.
-وە نیشانە باوەکانی ئەو جۆرە نەخۆشیە کۆکە، هەندێک جاریش بەڵغەم، خیزە، چلم، قورسی لە هەناسەدان، تا.
-وە بۆماوەی پێنج یان دەڕۆژ دەخایەنێت. هۆکاری ئەو جۆرە نەجۆشیە دەگەرێتەوە بۆ ڤایرۆس، کە بڵاو دەبێتەوە لە هەوادا کاتێک کەسی توشبوو دەکۆکێت.
 == چارەسەر ==
+قەدەغەکردنی جگەرە و دوور کەوتنەوە لەو کەسانەی کە جگەرە دەکێش و بەبەردەوام دەست شوشتن. وەچارەسەر بۆ ھەوکردنی سی دژوار بە پاراسیتامۆڵ و NSAIDs بۆ کەمکردنی تا. وە زۆرێک لە سەرچاوەکان دەڵێن کە سەلبوتامۆڵ کە دەرمانێکی باشە بۆ خیزە بەڵام لەوانەیە کار بکاتەسەر دەمارەکان و لەرزین. نابێت ئەنتیبایوتیک بەکاربێت. ھەنگوین و خواردنەوەی شلەکان بە چارەسەرێکی باش دادەنرێت بۆ کەم کردنەوەی نیشانەکان.
+ئەو نەخۆشیە لە چەند شوێنێک سەری ھەڵدا وەک یۆنان و چین و ھیندوستان، وە لەبەریتانیا لە ساڵی ١٨٠٨ د. چارلیس بادەم یەکەم کەس بوو کە وەسفی ئەو نەخۆشیەی کردو ناوی نا ھەوکردنی سی دژوار.
-قەدەغەکردنی جگەرە و دوور کەوتنەوە لەو کەسانەی کە جگەرە دەکێش و بەبەردەوام دەست شوشتن. وەچارەسەر بۆ  هەوکردنی سی دژوار بە پاراسیتامۆڵ و NSAIDs بۆ کەمکردنی تا.وە زۆرێک لە سەرچاوەکان دەڵێن کە سەلبوتامۆڵ کە دەرمانێکی باشە بۆ خیزە بەڵام لەوانەیە کار بکاتەسەر دەمارەکان و لەرزین. نابێت ئەنتیبایوتیک بەکاربێت. هەنگوین و خواردنەوەی شلەکان بە چارەسەرێکی باش دادەنرێت بۆ کەم کردنەوەی نیشانەکان.
-ئەو نەخۆشیە لە چەند شوێنێک سەری هەڵدا وەک یۆنان و چین و هیندوستان، وە لەبەریتانیا لە ساڵی ۱۸٠۸ د.چارلیس بادەم یەکەم کەس بوو کە وەسفی ئەو نەخۆشیەی کردو ناوی نا هەوکردنی سی دژوار.
-نەخۆشی سی دژوار کاری کردۆتە لە ۳.٤٪ بۆ ٪۲۲ دانیشتوان. بەتایبەت خەڵکانی سەرو ٤٥ ساڵ.
+نەخۆشی سی دژوار کاری کردۆتە لە ٣٫٤٪ بۆ ٢٢٪ دانیشتوان. بەتایبەت خەڵکانی سەرو ٤٥ ساڵ.
-جگەرەکێشەکان یارمەتی بڵاوبونەوەی ئەو جورە نەخۆشیە دەدەن. وە ئەو نەخۆشیە زیاتر لە پیاواندا رودەدات وەک لە ئافرەتان بەهۆی جگەرەکێشانەوە بەڵام لە ٪٤ بۆ ٪۲۲ لە جگەرە کێشەکان ئەگەری توشبوونیان بەو نەخۆشیە نییە.
+جگەرەکێشەکان یارمەتی بڵاوبونەوەی ئەو جورە نەخۆشیە دەدەن. وە ئەو نەخۆشیە زیاتر لە پیاواندا رودەدات وەک لە ئافرەتان بەھۆی جگەرەکێشانەوە بەڵام لە ٤٪ بۆ ٢٢٪ لە جگەرە کێشەکان ئەگەری توشبوونیان بەو نەخۆشیە نییە.
-==سەرچاوەکان==
+== سەرچاوەکان ==
-^ "Bronchitis". NHLBI. Retrieved 9 June 2019
+* "Bronchitis". NHLBI. Retrieved 9 June 2019
-^ Wenzel, RP; Fowler AA, 3rd (16 November 2006). "Clinical practice. Acute bronchitis". The New England Journal of Medicine. 355 (20): 2125–30. doi:10.1056/nejmcp061493. PMID 17108344.
+* Wenzel, RP; Fowler AA, 3rd (16 November 2006). "Clinical practice. Acute bronchitis". The New England Journal of Medicine. 355 (20): 2125–30. doi:10.1056/nejmcp061493. PMID 17108344.