نووری سەعید: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
No edit summary |
|||
| ھێڵی ١: | ھێڵی ١: | ||
{{کەسایەتی |
{{کەسایەتی |
||
| ناو = نووری سەعید |
| ناو = نووری سەعید |
||
| ناوی_خۆماڵی = |
| ناوی_خۆماڵی = نوری السعید |
||
| زمانی_ناوی_خۆماڵی = عەرەبی |
| زمانی_ناوی_خۆماڵی = عەرەبی |
||
| وێنە = Nuri al-Said.png |
| وێنە = Nuri al-Said.png |
||
| قەبارەی وێنە = |
| قەبارەی وێنە = |
||
| جێگری_وێنە = |
| جێگری_وێنە = |
||
| سەردێری وێنە = |
| سەردێری وێنە = |
||
| ناوی کاتی لەدایکبوون = |
| ناوی کاتی لەدایکبوون = |
||
| ڕێکەوتی لەدایکبوون = ١٨٨٨ |
| ڕێکەوتی لەدایکبوون = ١٨٨٨ |
||
| شوێنی لەدایکبوون = [[بەغدا]]، [[عێراق]] |
| شوێنی لەدایکبوون = [[بەغدا]]، [[عێراق]] |
||
| ڕێکەوتی_ونبوون = |
| ڕێکەوتی_ونبوون = |
||
| شوێنی_ونبوون = |
| شوێنی_ونبوون = |
||
| ڕەوشی_ونبوون = |
| ڕەوشی_ونبوون = |
||
| ڕێکەوتی مردن = ١٥ی جووڵای ١٩٥٨ |
| ڕێکەوتی مردن = ١٥ی جووڵای ١٩٥٨ |
||
| شوێنی مردن = |
| شوێنی مردن = |
||
| ھۆکاری مردن = پێکانی سەر بە گوللە |
| ھۆکاری مردن = پێکانی سەر بە گوللە |
||
| شوێنی دۆزینەوەی تەرم = |
| شوێنی دۆزینەوەی تەرم = |
||
| شوێنی گۆڕ = [[بەغدا]] |
| شوێنی گۆڕ = [[بەغدا]] |
||
| مۆنۆمێنتەکان = |
| مۆنۆمێنتەکان = |
||
| نیشتەجێ = |
| نیشتەجێ = |
||
| نەتەوە = |
| نەتەوە = |
||
| ناوەکانی تر = |
| ناوەکانی تر = |
||
| نەژاد = [[تورک]] |
| نەژاد = [[تورک]] |
||
| شارومەندێتی = |
| شارومەندێتی = |
||
| ڕادەی خوێندەواری = |
| ڕادەی خوێندەواری = |
||
| پیشە = سەرۆک وەزیرانی عێراق |
| پیشە = سەرۆک وەزیرانی عێراق |
||
| ساڵانی چالاکی = ١٩٣٠-١٩٥٨ |
| ساڵانی چالاکی = ١٩٣٠-١٩٥٨ |
||
| خاوەنکار = |
| خاوەنکار = |
||
| ڕێکخراو = |
| ڕێکخراو = |
||
| ناسراو_بە_ھۆی |
| ناسراو_بە_ھۆی = سەرۆکوەزیرانی سەردەمی پێش حکوومەتی [[عەبدولکەریم قاسم]] |
||
| کارە_دیارەکان = |
| کارە_دیارەکان = |
||
| شێواز = |
| شێواز = |
||
| کاریگەر_بووە = |
| کاریگەر_بووە = |
||
| کاریگەری_بووە = |
| کاریگەری_بووە = |
||
| شار = |
| شار = |
||
| مووچە = |
| مووچە = |
||
| دارایی = |
| دارایی = |
||
| باڵا = |
| باڵا = |
||
| کێش = |
| کێش = |
||
| |
| تەلەڤیزیۆن = |
||
| سەرناو = |
| سەرناو = |
||
| وادە = |
| وادە = |
||
| پێشوو = |
| پێشوو = |
||
| جێگر = |
| جێگر = |
||
| حیزب = |
| حیزب = |
||
| بزاڤ = |
| بزاڤ = |
||
| بەرانبەرەکان = ئۆپۆزیسیۆنی کورد، شێعە |
| بەرانبەرەکان = ئۆپۆزیسیۆنی کورد، شێعە |
||
| ئایین = [[ئیسلام]]، [[سوننی]] |
| ئایین = [[ئیسلام]]، [[سوننی]] |
||
| سزای_تاوانباری = |
| سزای_تاوانباری = |
||
| ڕەوشی_تاوانباری = |
| ڕەوشی_تاوانباری = |
||
| ھاوسەر = |
| ھاوسەر = |
||
| یار = |
| یار = |
||
| منداڵەکان = |
| منداڵەکان = |
||
| دایک و باوک = |
| دایک و باوک = |
||
| خزمەکان = |
| خزمەکان = |
||
| خەڵاتەکان = |
| خەڵاتەکان = |
||
| |
| واژوو = |
||
| |
| جێگری_واژوو = |
||
| |
| قەبارەی_واژوو = |
||
| ماڵپەڕ = |
| ماڵپەڕ = |
||
| پەراوێزەکان = |
| پەراوێزەکان =}} |
||
}} |
|||
'''نووری پاشا ئەلسەعید''' ({{بە عەرەبی|نوري السعيد}}) سیاسەتوانی [[عێراق]]ی بوو کە لە سەردەمی ئیستعماری عێراق لە لایەن [[بریتانیا]]وە، سەرۆک وەزیرانی ئەو وڵاتە بوو. ئەو حەوت جار لە نێوان ساڵانی ١٩٣٠ ھەتا ١٩٥٨ بوو بە سەرۆک وەزیرانی عێراق. نووری سەعید بە لایەنگری بریتانیا ناسراوە و دوژمنی زۆری لە نێو عێراقدا ھەبووە. ئەو لە بەر لایەنگری بریتانیا دوو جار ناچار بوو، ڕا بکات بەڵام ھەر دوو جار گەڕایەوە سەر کار. لە ساڵی ١٩٥٨ و لە دوای کوودتای [[عەبدولکەریم قاسم]]، نووری سەحید ویستی کە لە وڵات ڕا بکات بەڵام بە گوللە پێکرا و کوژرا. دواتریش جەنازەکەی کەوتە دەستی خەڵکی عێراق و کوت کوت کرایەوە.<ref>Batatu, Hanna: The Old Social Classes and New Revolutionary Movements of Iraq, al-Saqi Books, London, 2000, ISBN 0-86356-520-4</ref><ref>Gallman, Waldemar J.: Iraq under General Nuri: My Recollection of Nuri Al-Said, 1954-1958, Johns Hopkins University Press, Baltimore, 1964, ISBN 0-8018-0210-5</ref> |
'''نووری پاشا ئەلسەعید''' ({{بە عەرەبی|نوري السعيد}}) سیاسەتوانی [[عێراق]]ی بوو کە لە سەردەمی ئیستعماری عێراق لە لایەن [[بریتانیا]]وە، سەرۆک وەزیرانی ئەو وڵاتە بوو. ئەو حەوت جار لە نێوان ساڵانی ١٩٣٠ ھەتا ١٩٥٨ بوو بە سەرۆک وەزیرانی عێراق. نووری سەعید بە لایەنگری بریتانیا ناسراوە و دوژمنی زۆری لە نێو عێراقدا ھەبووە. ئەو لە بەر لایەنگری بریتانیا دوو جار ناچار بوو، ڕا بکات بەڵام ھەر دوو جار گەڕایەوە سەر کار. لە ساڵی ١٩٥٨ و لە دوای کوودتای [[عەبدولکەریم قاسم]]، نووری سەحید ویستی کە لە وڵات ڕا بکات بەڵام بە گوللە پێکرا و کوژرا. دواتریش جەنازەکەی کەوتە دەستی خەڵکی عێراق و کوت کوت کرایەوە.<ref>Batatu, Hanna: The Old Social Classes and New Revolutionary Movements of Iraq, al-Saqi Books, London, 2000, ISBN 0-86356-520-4</ref><ref>Gallman, Waldemar J.: Iraq under General Nuri: My Recollection of Nuri Al-Said, 1954-1958, Johns Hopkins University Press, Baltimore, 1964, ISBN 0-8018-0210-5</ref> |
||
== سەرچاوەکان == |
== سەرچاوەکان == |
||
<references/> |
{{سەرچاوەکان}}<references/> |
||
{{S-start}} |
{{S-start}} |
||
| ھێڵی ٨٨: | ھێڵی ٧٣: | ||
title= [[سەرۆک وەزیرانی عێراق]] | |
title= [[سەرۆک وەزیرانی عێراق]] | |
||
years= ٢٣ی ئازاری ١٩٣٠ – ١٩ی تشرینی یەکەمی ١٩٣٢| |
years= ٢٣ی ئازاری ١٩٣٠ – ١٩ی تشرینی یەکەمی ١٩٣٢| |
||
after= [[ناجی شەوکەت]] |
after= [[ناجی شەوکەت]]}} |
||
}} |
|||
{{succession box | |
{{succession box | |
||
before= [[جەمیل مەدفەعی]]| |
before= [[جەمیل مەدفەعی]]| |
||
title= [[سەرۆک وەزیرانی عێراق]] | |
title= [[سەرۆک وەزیرانی عێراق]] | |
||
years= ٢٥ی کانوونی یەکەمی ١٩٣٨ – ٣١ی ئازاری ١٩٤٠| |
years= ٢٥ی کانوونی یەکەمی ١٩٣٨ – ٣١ی ئازاری ١٩٤٠| |
||
after= [[ڕەشید عەلی گەیلانی]] |
after= [[ڕەشید عەلی گەیلانی]]}} |
||
}} |
|||
{{succession box | |
{{succession box | |
||
before= [[جەمیل مەدفەعی]]| |
before= [[جەمیل مەدفەعی]]| |
||
title= [[سەرۆک وەزیرانی عێراق]] | |
title= [[سەرۆک وەزیرانی عێراق]] | |
||
years= ١٠ی تشرینی یەکەمی ١٩٤١ – ٤ی حوزەیرانی ١٩٤٤| |
years= ١٠ی تشرینی یەکەمی ١٩٤١ – ٤ی حوزەیرانی ١٩٤٤| |
||
after= [[حەمدی پاچەچی]] |
after= [[حەمدی پاچەچی]]}} |
||
}} |
|||
{{succession box | |
{{succession box | |
||
before= [[ئەرشەد عومەری]]| |
before= [[ئەرشەد عومەری]]| |
||
title= [[سەرۆک وەزیرانی عێراق]] | |
title= [[سەرۆک وەزیرانی عێراق]] | |
||
years= ٢١ی تشرینی دووەمی ١٩٤٦ – ٢٩ی ئازاری ١٩٤٧| |
years= ٢١ی تشرینی دووەمی ١٩٤٦ – ٢٩ی ئازاری ١٩٤٧| |
||
after= [[سەعید ساڵەح جەبر]] |
after= [[سەعید ساڵەح جەبر]]}} |
||
}} |
|||
{{succession box | |
{{succession box | |
||
before= [[موزاحیم پاچەچی]]| |
before= [[موزاحیم پاچەچی]]| |
||
title= [[سەرۆک وەزیرانی عێراق]] | |
title= [[سەرۆک وەزیرانی عێراق]] | |
||
years= ٦ی کانوونی دووەمی ١٩٤٩ – ١٠ی کانوونی یەکەمی ١٩٤٩| |
years= ٦ی کانوونی دووەمی ١٩٤٩ – ١٠ی کانوونی یەکەمی ١٩٤٩| |
||
after= [[عەلی جەودەت ئەییووبی]] |
after= [[عەلی جەودەت ئەییووبی]]}} |
||
}} |
|||
{{succession box | |
{{succession box | |
||
before= [[تۆفیق سوەیدی]]| |
before= [[تۆفیق سوەیدی]]| |
||
title= [[سەرۆک وەزیرانی عێراق]] | |
title= [[سەرۆک وەزیرانی عێراق]] | |
||
years= ١٥ی ئەیلوولی ١٩٥٠ – ١٢ی تەممووزی ١٩٥٢| |
years= ١٥ی ئەیلوولی ١٩٥٠ – ١٢ی تەممووزی ١٩٥٢| |
||
after= [[مستەفا مەحموود عومەری]] |
after= [[مستەفا مەحموود عومەری]]}} |
||
}} |
|||
{{succession box | |
{{succession box | |
||
before= [[ئەرشەد عومەری]]| |
before= [[ئەرشەد عومەری]]| |
||
title= [[سەرۆک وەزیرانی عێراق]] | |
title= [[سەرۆک وەزیرانی عێراق]] | |
||
years= ٤ی ئابی ١٩٥٤ – ٢٠ی حوزەیرانی ١٩٥٧| |
years= ٤ی ئابی ١٩٥٤ – ٢٠ی حوزەیرانی ١٩٥٧| |
||
after= [[عەلی جەودەت ئەییووبی]] |
after= [[عەلی جەودەت ئەییووبی]]}} |
||
}} |
|||
{{succession box | |
{{succession box | |
||
before= [[عەبدولوەھاب مەرجان]]| |
before= [[عەبدولوەھاب مەرجان]]| |
||
title= [[سەرۆک وەزیرانی عێراق]] | |
title= [[سەرۆک وەزیرانی عێراق]] | |
||
years= ٣ی ئازاری ١٩٥٨ – ١٨ی ئایاری ١٩٥٨| |
years= ٣ی ئازاری ١٩٥٨ – ١٨ی ئایاری ١٩٥٨| |
||
after= [[ئەحمەد موختار بابان]] |
after= [[ئەحمەد موختار بابان]]}} |
||
}} |
|||
{{S-end}} |
{{S-end}} |
||
وەک پێداچوونەوەی ٠٦:٥٣، ٢٠ی ئابی ٢٠١٩
نووری سەعید | |
|---|---|
 | |
| لەدایکبوون | ١٨٨٨ |
| مەرگ | ١٥ی جووڵای ١٩٥٨ |
| ھۆکاری مەرگ | پێکانی سەر بە گوللە |
| شوێنی گۆڕ | بەغدا |
| پیشە | سەرۆک وەزیرانی عێراق |
| چالاکبوون | ١٩٣٠-١٩٥٨ |
| ئایین | ئیسلام، سوننی |
نووری پاشا ئەلسەعید (بە عەرەبی: نوري السعيد) سیاسەتوانی عێراقی بوو کە لە سەردەمی ئیستعماری عێراق لە لایەن بریتانیاوە، سەرۆک وەزیرانی ئەو وڵاتە بوو. ئەو حەوت جار لە نێوان ساڵانی ١٩٣٠ ھەتا ١٩٥٨ بوو بە سەرۆک وەزیرانی عێراق. نووری سەعید بە لایەنگری بریتانیا ناسراوە و دوژمنی زۆری لە نێو عێراقدا ھەبووە. ئەو لە بەر لایەنگری بریتانیا دوو جار ناچار بوو، ڕا بکات بەڵام ھەر دوو جار گەڕایەوە سەر کار. لە ساڵی ١٩٥٨ و لە دوای کوودتای عەبدولکەریم قاسم، نووری سەحید ویستی کە لە وڵات ڕا بکات بەڵام بە گوللە پێکرا و کوژرا. دواتریش جەنازەکەی کەوتە دەستی خەڵکی عێراق و کوت کوت کرایەوە.[١][٢]
سەرچاوەکان
- ^ Batatu, Hanna: The Old Social Classes and New Revolutionary Movements of Iraq, al-Saqi Books, London, 2000, ISBN 0-86356-520-4
- ^ Gallman, Waldemar J.: Iraq under General Nuri: My Recollection of Nuri Al-Said, 1954-1958, Johns Hopkins University Press, Baltimore, 1964, ISBN 0-8018-0210-5
| Political offices | ||
|---|---|---|
| لە پێش: ناجی سوەیدی |
سەرۆک وەزیرانی عێراق ٢٣ی ئازاری ١٩٣٠ – ١٩ی تشرینی یەکەمی ١٩٣٢ |
لە دوا: ناجی شەوکەت |
| لە پێش: جەمیل مەدفەعی |
سەرۆک وەزیرانی عێراق ٢٥ی کانوونی یەکەمی ١٩٣٨ – ٣١ی ئازاری ١٩٤٠ |
لە دوا: ڕەشید عەلی گەیلانی |
| لە پێش: جەمیل مەدفەعی |
سەرۆک وەزیرانی عێراق ١٠ی تشرینی یەکەمی ١٩٤١ – ٤ی حوزەیرانی ١٩٤٤ |
لە دوا: حەمدی پاچەچی |
| لە پێش: ئەرشەد عومەری |
سەرۆک وەزیرانی عێراق ٢١ی تشرینی دووەمی ١٩٤٦ – ٢٩ی ئازاری ١٩٤٧ |
لە دوا: سەعید ساڵەح جەبر |
| لە پێش: موزاحیم پاچەچی |
سەرۆک وەزیرانی عێراق ٦ی کانوونی دووەمی ١٩٤٩ – ١٠ی کانوونی یەکەمی ١٩٤٩ |
لە دوا: عەلی جەودەت ئەییووبی |
| لە پێش: تۆفیق سوەیدی |
سەرۆک وەزیرانی عێراق ١٥ی ئەیلوولی ١٩٥٠ – ١٢ی تەممووزی ١٩٥٢ |
لە دوا: مستەفا مەحموود عومەری |
| لە پێش: ئەرشەد عومەری |
سەرۆک وەزیرانی عێراق ٤ی ئابی ١٩٥٤ – ٢٠ی حوزەیرانی ١٩٥٧ |
لە دوا: عەلی جەودەت ئەییووبی |
| لە پێش: عەبدولوەھاب مەرجان |
سەرۆک وەزیرانی عێراق ٣ی ئازاری ١٩٥٨ – ١٨ی ئایاری ١٩٥٨ |
لە دوا: ئەحمەد موختار بابان |
| ئینتیدابی بەریتانی لە عێراق (١٩٢٠–١٩٣٢) | |
|---|---|
| شانشینی عێراق (١٩٣٢–١٩٥٨) | .svg) |
| کۆماری عێراق (١٩٥٨–٢٠٠٣) | |
| ئەنجومەنی حوکمی عێراق (٢٠٠٣–٢٠٠٤) | |
| کۆماری عێراق (لە ٢٠٠٤ەوە) | |
* کاتی † سەربازی | |
.svg)
.svg)
.svg)
.svg)
