دەیڤد ھیلبێرت: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
No edit summary |
چاکسازیی نووسە عەرەبییەکان |
||
| ھێڵی ١: | ھێڵی ١: | ||
{{Infobox scientist |
|||
{{زانیاریدانی زانا |
|||
| |
| name = دەیڤد ھیلبێرت |
||
| |
| image = Hilbert.jpg |
||
| image_size = 220px |
|||
|قەبارەی وێنە = 200px |
|||
| caption = دەیڤد ھیلبێرت (1912) |
|||
|سەر دێڕ = |
|||
| birth_date = {{birth date|1862|1|23|df=y}} |
|||
|بەرواری لەدایکبوون = [[۲۳ی کانوونی دووەم]]ی [[۱۸۶۲]] |
|||
| birth_place = [[کۆنیگسبێرگ]] |
|||
|شوێنی لەدایکبوون = [[کنیگسبێرگ]] |
|||
| death_date = {{death date and age|1943|2|14|1862|1|23|df=y}} |
|||
|بەرواری مردن = [[۱۴ی شوبات]]ی [[۱۹۴۳]] |
|||
| death_place = [[Göttingen]], [[ئەڵمانیای نازی]] |
|||
|شوێنی مردن = [[گوتینگن]] |
|||
| nationality = [[ئاڵمانی]] |
|||
|نیشتەجێ = |
|||
| field = [[ماتماتیک]], [[فیزیک]] و [[فەلسەفە]] |
|||
|سەردەم = |
|||
| work_institutions = [[زانکۆی کۆنیگسبێرگ]]<br />[[ زانکۆی گۆتینگن]] |
|||
|نەتەوە = |
|||
| alma_mater = [[زانکۆی کۆنیگسبێرگ]] ([[PhD]]) |
|||
|بواری زانستی = [[بیرکاری]] |
|||
| thesis_title = On Invariant Properties of Special Binary Forms, Especially of Spherical Functions |
|||
|شوێنی کار = |
|||
| thesis_year = 1885 |
|||
|ناسراو بە هۆی = داهێنان و پەرەپێدانی [[شیکاریی فانکشنی]] |
|||
| doctoral_advisor = [[Ferdinand von Lindemann]]<ref name="Lindemann">{{MathGenealogy|id=7298}}</ref> |
|||
|تێبینی = |
|||
| doctoral_students = [[ویلیام ئاکێرمان]]<br />[[ھێنریچ بێھمان]]<br />[[ئۆتۆ بلومێنتال]]<b |
|||
|دین = |
|||
| notable_students = [[ژان ڤۆن نیومان]] |
|||
|پانویس = |
|||
| influences = [[ئێمانۆئیل کانت]]<ref>Richard Zach, [http://plato.stanford.edu/entries/hilbert-program/ "Hilbert's Program"], The Stanford Encyclopedia of Philosophy.</ref> |
|||
|ئیمزا = |
|||
| known_for = [[تیۆرمی سەرەکیی ھیلبێرت]]<br />[[بەڵگەنەویستەکانی ھیلبێرت]]<br />[[کێشەکانی ھیلبێرت]]<br />[[پرۆگرامی ھیلبێرت]]<br />[[Einstein–Hilbert action]]<br />[[بۆشاییی ھیلبێرت]]<br />[[جیاکاری و تەواوکاریی ئێپسیلۆن]] |
|||
| prizes = [[Lobachevsky Prize]] <small>(1903)</small>{{Citation needed lead|date=September 2016}}<br>[[Bolyai Prize]] <small>(1910)</small>{{Citation needed lead|date=September 2016}}<br>[[Foreign Member of the Royal Society|ForMemRS]]<ref name="frs">{{Cite journal | last1 = Weyl | first1 = H. | authorlink = Hermann Weyl| title = David Hilbert. 1862-1943 | doi = 10.1098/rsbm.1944.0006 | journal = [[Obituary Notices of Fellows of the Royal Society]] | volume = 4 | issue = 13 | pages = 547–553| year = 1944 | pmid = | pmc = }}</ref> |
|||
| spouse = کەتی ژێرۆچ |
|||
| children = فرانز (b. 1893) |
|||
}} |
}} |
||
| ⚫ | '''دەیڤد ھیلبێرت''' ({{بە ئاڵمانی|David Hilbert}}) لەدایکبووی ۲۳ [[کانوونی دووەم]] ۱۸۶۲ لە [[کۆنیگسبێرگ]]، [[پرۆسی ڕۆژھەڵات]]، ماتماتیکزانی ئەڵمانی و یەکێک لە بەناوبانگترین ماتماتیکزانانی سەدەی نۆزدەھەم و سەرەتاکانی سەدەی بیستەمە. ھیلبێرت کاریگەریی زۆری ھەبوو لە پەرەپێدان و داھێنانی [[مێکانیک کوانتۆم]]ی و تەنانەت [[بیردۆزی ڕێژەیی]] و ھەروەھا بەردی بناغەی لقی [[شیکاریی فانکشنی]]ی دانا و پەرەی پێدا. |
||
== پەراوێزەکان == |
|||
| ⚫ | '''دەیڤد |
||
{{پەراوێز}} |
|||
==سەرچاوەکان== |
==سەرچاوەکان== |
||
[https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D9%87%DB%8C%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%AA ویکیپیدیای فارسی] |
[https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D9%87%DB%8C%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%AA ویکیپیدیای فارسی] |
||
وەک پێداچوونەوەی ٢٢:٤٤، ١١ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٨
| دەیڤد ھیلبێرت | |
|---|---|
 دەیڤد ھیلبێرت (1912) | |
| لەدایکبوون | 23ی کانوونی دووەمی 1862 کۆنیگسبێرگ |
| مردن | ١٤ی شوباتی ١٩٤٣ (٨١ ساڵ ژیاوە) Göttingen, ئەڵمانیای نازی |
| نەتەوە | ئاڵمانی |
| بوارەکان | ماتماتیک, فیزیک و فەلسەفە |
| دامەزراوەکان | زانکۆی کۆنیگسبێرگ زانکۆی گۆتینگن |
| خوێندی باڵا | زانکۆی کۆنیگسبێرگ (PhD) |
| تێزەکان | On Invariant Properties of Special Binary Forms, Especially of Spherical Functions (1885) |
| ڕاوێژکاری دکتۆرا | Ferdinand von Lindemann[١] |
| قوتابییەکانی دکتۆرا | ویلیام ئاکێرمان ھێنریچ بێھمان ئۆتۆ بلومێنتال<b |
| Other notable students | ژان ڤۆن نیومان |
| ناسراوە بەھۆی | تیۆرمی سەرەکیی ھیلبێرت بەڵگەنەویستەکانی ھیلبێرت کێشەکانی ھیلبێرت پرۆگرامی ھیلبێرت Einstein–Hilbert action بۆشاییی ھیلبێرت جیاکاری و تەواوکاریی ئێپسیلۆن |
| گاریگەرییەکان | ئێمانۆئیل کانت[٢] |
| خەڵاتە دیارەکان | Lobachevsky Prize (1903)داڕێژە:Citation needed lead Bolyai Prize (1910)داڕێژە:Citation needed lead ForMemRS[٣] |
| ھاوسەر | کەتی ژێرۆچ |
| منداڵەکان | فرانز (b. 1893) |
دەیڤد ھیلبێرت (بە ئەڵمانی: David Hilbert) لەدایکبووی ۲۳ کانوونی دووەم ۱۸۶۲ لە کۆنیگسبێرگ، پرۆسی ڕۆژھەڵات، ماتماتیکزانی ئەڵمانی و یەکێک لە بەناوبانگترین ماتماتیکزانانی سەدەی نۆزدەھەم و سەرەتاکانی سەدەی بیستەمە. ھیلبێرت کاریگەریی زۆری ھەبوو لە پەرەپێدان و داھێنانی مێکانیک کوانتۆمی و تەنانەت بیردۆزی ڕێژەیی و ھەروەھا بەردی بناغەی لقی شیکاریی فانکشنیی دانا و پەرەی پێدا.
پەراوێزەکان
- ^ دەیڤد ھیلبێرت لە Mathematics Genealogy Project
- ^ Richard Zach, "Hilbert's Program", The Stanford Encyclopedia of Philosophy.
- ^ Weyl, H. (1944). "David Hilbert. 1862-1943". Obituary Notices of Fellows of the Royal Society. 4 (13): 547–553. doi:10.1098/rsbm.1944.0006.
سەرچاوەکان
 | ئەم ماتماتیکزان وتارە کۆلکەیەکە. دەتوانیت بە فراوانکردنی یارمەتیی ویکیپیدیا بدەیت. |