چڕی: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
ب بۆت: پۆلی ھاوپلە (٢٢): + پۆل:چڕی
چاکسازیی نووسە عەرەبییەکان
ھێڵی ١: ھێڵی ١:
[[پەڕگە:Artsy density column.png|thumb|150px|[[لوولەکی پلەکراو|لوولەکێکی پلەکراو]] و چڕی ھەندێک ماددەی جیاواز]]

'''چڕی''' (بە [[زمانی ئینگلیزی|ئینگلیزی]]: ''Density'')، [[چەندێتی]]یەکی [[پێوانەیی (فیزیک)|پێوانەیی]]‌یە کە ئاوەھا پێناسە دەبێت: چڕیی یەک تەن [[بارست]]ی ئەو تەنەیە لە ھەر یەکەی [[قەبارە]]یدا. نیشانەی چڕی ρ یە (پیتی ''[[ڕۆ (پیت)|ڕۆ]]'' لە [[ئەلفوبێی یۆنانی]]دا).
'''چڕی''' (بە [[زمانی ئینگلیزی|ئینگلیزی]]: ''Density'')، [[چەندێتی]]یەکی [[پێوانەیی (فیزیک)|پێوانەیی]]‌یە کە ئاوەھا پێناسە دەبێت: چڕیی یەک تەن [[بارست]]ی ئەو تەنەیە لە ھەر یەکەی [[قەبارە]]یدا. نیشانەی چڕی ρ یە (پیتی ''[[ڕۆ (پیت)|ڕۆ]]'' لە [[ئەلفوبێی یۆنانی]]دا).


== فورمووڵ ==
== فورمووڵ ==
بە زمانی [[بیرکاری]] پێناسەی چڕی ئەمەیە:
بە زمانی [[بیرکاری]] پێناسەی چڕی ئەمەیە:
{{ltr}}

:<math>
:<math>
\rho = \frac{m}{V} \,
\rho = \frac{m}{V} \,
</math>
</math>
{{ltr/end}}

کە تێیدا:
کە تێیدا:


:<math>\rho</math> (ڕۆ) چڕییە،
:<math>\rho</math> (ڕۆ) چڕییە،
:<math>m</math> بارستە<ref>''m'' پیتی دەستپێکی وشەی ئینگلیزیی ''mass'' ە کە واتە ''بارست''.</ref>،
:<math>m</math> بارستە<ref>''m'' پیتی دەستپێکی وشەی ئینگلیزیی ''mass'' ە کە واتە ''بارست''.</ref>،
:<math>V</math> قەبارە‌یە<ref> V پیتی دەستپێکی وشەی ئینگلیزیی ''volume'' ە کە واتە ''قەبارە''. قەبارە بە ''V''ی گەورە نیشاندەدەن؛ ''v''ی بچووک تایبەتە بە ''[[خێرایی]]'' (=''velocity'').</ref>.
:<math>V</math> قەبارەیە<ref> V پیتی دەستپێکی وشەی ئینگلیزیی ''volume'' ە کە واتە ''قەبارە''. قەبارە بە ''V''ی گەورە نیشاندەدەن؛ ''v''ی بچووک تایبەتە بە ''[[خێرایی]]'' (=''velocity'').</ref>.


== پەراوێزەکان ==
== پەراوێزەکان ==
{{reflist}}
{{reflist}}
{{فیزیک-کۆلکە}}
[[پۆل:چڕی]]
[[پۆل:چڕی]]

وەک پێداچوونەوەی ‏٠٩:١٩، ٢١ی تشرینی دووەمی ٢٠١٨

لوولەکێکی پلەکراو و چڕی ھەندێک ماددەی جیاواز

چڕی (بە ئینگلیزی: Densityچەندێتییەکی پێوانەیی‌یە کە ئاوەھا پێناسە دەبێت: چڕیی یەک تەن بارستی ئەو تەنەیە لە ھەر یەکەی قەبارەیدا. نیشانەی چڕی ρ یە (پیتی ڕۆ لە ئەلفوبێی یۆنانیدا).

فورمووڵ

بە زمانی بیرکاری پێناسەی چڕی ئەمەیە:

کە تێیدا:

(ڕۆ) چڕییە،
بارستە[١]،
قەبارەیە[٢].

پەراوێزەکان

  1. ^ m پیتی دەستپێکی وشەی ئینگلیزیی mass ە کە واتە بارست.
  2. ^ V پیتی دەستپێکی وشەی ئینگلیزیی volume ە کە واتە قەبارە. قەبارە بە Vی گەورە نیشاندەدەن؛ vی بچووک تایبەتە بە خێرایی (=velocity).