ھەسارە: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان
ب گەڕاندنەوەی دەستکارییەکانی Omedabdullah (لێدوان) بۆ دوایین پێداچوونەوەی Kushared |
No edit summary تاگ: بەکارھێنانی نووسەی ناستاندارد |
||
| ھێڵی ٣٧: | ھێڵی ٣٧: | ||
|} |
|} |
||
==رێژەی هەسارە لە گەکەستێرەی خۆمان== |
|||
لە تازەترین لێدوانەكانی فەلەكناسانی پسپۆڕانی لە بواری دۆزینەوەی هەسارە دەرەكییەكان دەربارەی هەسارەكانی دەرەوەی سیستەمی خۆردا هاتووە كەوا دەرەنجامی لێكۆڵینەوەو رووماڵكردنەكان لە رێگای تەلەسكۆبی ئاسمانی [[کێپلەر]] ی زۆر پێشكەوتوودا ئاماژە بە بوونی نزیكەی 50 ملیار هەسارە دەدات، نەوەك لە گەردووندا، بەڵكو تەنها لە نێو خودی گەلەستێرەمان (رێی كاكێشان) و لەنێو گەردوونیشدا نزیكەی 200 ملیار گەلەستێرە هەیەو نزیكەی 500 ملیۆن لەو هەسارانە دەكەونە شوێن و ناوچەی ناسراو بە (ناوچە گەرمییە مامناوەندییەكان)، واتە رووی ئەو هەسارانە نە زۆر گەرمن یان زۆر ساردن و بەمەش ئەگەرەكانی بوونی ژیان تێیاندا بەدوور نازانرێت. |
|||
ئەم لێدوانەی زانایان بە دۆزینەوە تازەكانی تەلەسكۆبی ئاسمانی [[کێپلەر]] ەوە پشت ئەستوور بووەو لەسەرووی هەموو ئەو پسپۆڕانەش، سەرۆكی پڕۆسیسە زانستییەكانی [[تەلیسکۆپ]]ی ئاسمانی [[کێپلەر]] (ویلیام بوروكی) گوتوویەتی: "لە دەستپێكدا زانایان دەستیان كردبوو بە ئەژماردنی ئەو هەسارانەی كە لە ساڵی یەكەمی گەڕان و روماڵكردندا دۆزرابوونەوە، ئەوەش تەنها لە ناوچەیەكی زۆر بچووكی دەستنیشانكراوی بۆشایی ئاسمانی نێو گەلەستێرەمان بوو، پاشان بەشێوەیەكی نزیككراوەیی یان پێشبینی بۆكراوی ئەگەری بوونی هەسارەكان لەنێو تەواوی گەلەستێرەماندا ئەژماركرا" |
|||
تاوەكو ئێستا تەلەسكۆبی ئاسمانی [[کێپلەر]] 1248 هەسارەی دۆزیوەتەوە و54 یان كەوتوونەتە نێو ناوچەی پلەی گەرمیی مامناوەندی. |
|||
بەو پێیە رەنگە بە شێوەیەكی رێژەیی هەر ئەستێرەیەك دوو هەسارەی بە دەوردا بخولێتەوەو رەنگە هەندێكیشیان زیاتر لە دوو هەسارە بەدەوەریاندا بخولێنەوەو لە نێو خودی گەلەستێرەشماندا نزیكەی 100 ملیار ئەستێرە هەیە، بەڵام هەندێكی دیكە ئەم ژمارەیە بۆ 300 ملیار ئەستێرە مەزەندە دەكەن. |
|||
هەردوو حاڵەت راستی بیرو بۆچوونی فەلەكناسی ناوداری كۆچكردوو [[كارل سەیگن]] مان دێنێتەوە یاد كە بەر لە چەندین ساڵ پێشبینی بوونی چەندین هەسارەو بگرە شێوازی جۆراوجۆری ژیان و جیهانی دیكەی جگە لە زەوی لە نێو گەلەستێرەو گەردووندا كردبوو و ئێستاش بەشێك لەو پێشبینیانەی هاتوونەتە دی. |
|||
== سەرچاوە == |
== سەرچاوە == |
||
*[https://en.wikipedia.org/wiki/Planet ویکیپیدیای ئینگلیزی؛ Planet] |
*[https://en.wikipedia.org/wiki/Planet ویکیپیدیای ئینگلیزی؛ Planet] |
||
وەک پێداچوونەوەی ١٥:٤٥، ٨ی تشرینی دووەمی ٢٠١٧
| ||||||||
ھەشت ھەسارەکەی کۆمەڵەی خۆر
|
ھەسارە یان ئەستێرەی گەڕۆک، (بە ئینگلیزی: Planet) تەنێکە بە دەوری ئەستێرەیەکدا دەگەڕێت و لە خۆیەوە ڕووناکیی نییە. لە کۆمەڵەی خۆردا چەند ھەسارەیەک ھەیە وەکوو: مەریخ، زەوی و ھتد.
| ١ عەتارد  |
٢ زوھرە  |
٣ زەوی  |
٤ مەریخ  |
٥ موشتەری  |
٦ کەیوان  |
٧ ئورانوس  |
٨ نێپتۆن 
|
رێژەی هەسارە لە گەکەستێرەی خۆمان
لە تازەترین لێدوانەكانی فەلەكناسانی پسپۆڕانی لە بواری دۆزینەوەی هەسارە دەرەكییەكان دەربارەی هەسارەكانی دەرەوەی سیستەمی خۆردا هاتووە كەوا دەرەنجامی لێكۆڵینەوەو رووماڵكردنەكان لە رێگای تەلەسكۆبی ئاسمانی کێپلەر ی زۆر پێشكەوتوودا ئاماژە بە بوونی نزیكەی 50 ملیار هەسارە دەدات، نەوەك لە گەردووندا، بەڵكو تەنها لە نێو خودی گەلەستێرەمان (رێی كاكێشان) و لەنێو گەردوونیشدا نزیكەی 200 ملیار گەلەستێرە هەیەو نزیكەی 500 ملیۆن لەو هەسارانە دەكەونە شوێن و ناوچەی ناسراو بە (ناوچە گەرمییە مامناوەندییەكان)، واتە رووی ئەو هەسارانە نە زۆر گەرمن یان زۆر ساردن و بەمەش ئەگەرەكانی بوونی ژیان تێیاندا بەدوور نازانرێت. ئەم لێدوانەی زانایان بە دۆزینەوە تازەكانی تەلەسكۆبی ئاسمانی کێپلەر ەوە پشت ئەستوور بووەو لەسەرووی هەموو ئەو پسپۆڕانەش، سەرۆكی پڕۆسیسە زانستییەكانی تەلیسکۆپی ئاسمانی کێپلەر (ویلیام بوروكی) گوتوویەتی: "لە دەستپێكدا زانایان دەستیان كردبوو بە ئەژماردنی ئەو هەسارانەی كە لە ساڵی یەكەمی گەڕان و روماڵكردندا دۆزرابوونەوە، ئەوەش تەنها لە ناوچەیەكی زۆر بچووكی دەستنیشانكراوی بۆشایی ئاسمانی نێو گەلەستێرەمان بوو، پاشان بەشێوەیەكی نزیككراوەیی یان پێشبینی بۆكراوی ئەگەری بوونی هەسارەكان لەنێو تەواوی گەلەستێرەماندا ئەژماركرا" تاوەكو ئێستا تەلەسكۆبی ئاسمانی کێپلەر 1248 هەسارەی دۆزیوەتەوە و54 یان كەوتوونەتە نێو ناوچەی پلەی گەرمیی مامناوەندی. بەو پێیە رەنگە بە شێوەیەكی رێژەیی هەر ئەستێرەیەك دوو هەسارەی بە دەوردا بخولێتەوەو رەنگە هەندێكیشیان زیاتر لە دوو هەسارە بەدەوەریاندا بخولێنەوەو لە نێو خودی گەلەستێرەشماندا نزیكەی 100 ملیار ئەستێرە هەیە، بەڵام هەندێكی دیكە ئەم ژمارەیە بۆ 300 ملیار ئەستێرە مەزەندە دەكەن. هەردوو حاڵەت راستی بیرو بۆچوونی فەلەكناسی ناوداری كۆچكردوو كارل سەیگن مان دێنێتەوە یاد كە بەر لە چەندین ساڵ پێشبینی بوونی چەندین هەسارەو بگرە شێوازی جۆراوجۆری ژیان و جیهانی دیكەی جگە لە زەوی لە نێو گەلەستێرەو گەردووندا كردبوو و ئێستاش بەشێك لەو پێشبینیانەی هاتوونەتە دی.
سەرچاوە
 | ئەم وتارە کۆلکەیەکە. دەتوانیت بە فراوانکردنی یارمەتیی ویکیپیدیا بدەیت. |