ھەوکردن: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
ب بۆتی پۆلی ھاوپلە (22): + پۆل:فیزیۆلۆژیای گیانلەبەری
شائەمراز
ھێڵی ١: ھێڵی ١:
'''ھەوکردن''' بریتییە لە کاردانەوەی [[شانە]] لە بەرامبەر ھۆکارە زیانبەخشەکان(دەرەکی و ناوەکی).<br />
'''ھەوکردن''' بریتییە لە کاردانەوەی [[شانە]] لە بەرامبەر ھۆکارە زیانبەخشەکان (دەرەکی و ناوەکی).<br/>
ھەوکردن:
ھەوکردن:
*ڕووداوێکی پارێزەرانەیە کە تێیدا لەش هەوڵ ئەدا هۆکارە زیانبەخشەکان لە [[شانە (ژیناسی)|شانە]]کان دوور بخاتەوە و دۆخی پێشووی(ئاسایی) بگەڕێنێتەوە(چاکبوونەوە).
* ڕووداوێکی پارێزەرانەیە کە تێیدا لەش ھەوڵ ئەدا ھۆکارە زیانبەخشەکان لە [[شانە (ژیناسی)|شانە]]کان دوور بخاتەوە و دۆخی پێشووی (ئاسایی) بگەڕێنێتەوە (چاکبوونەوە).
*هەوکردن جۆرێک وەڵامدانەوەی شوێنەکی لەشە، کە دوابەدوای ڕووشان، بڕان، سووتان، یا هەر چەشنە ئازارێکی شانە، دەردەکەوێت و دەبێتە هۆی ماسین، سوور بوونەوە، گەرمی ، کزە و خورووی ئەو شوێنە.
* ھەوکردن جۆرێک وەڵامدانەوەی شوێنەکی لەشە، کە دوابەدوای ڕووشان، بڕان، سووتان، یا ھەر چەشنە ئازارێکی شانە، دەردەکەوێت و دەبێتە ھۆی ماسین، سوور بوونەوە، گەرمی، کزە و خورووی ئەو شوێنە.
[[پەڕگە:Tonsillitis.jpg|300px|چەپ|وێنۆک|هەوکردنی ئاڵووەکان]]
[[پەڕگە:Tonsillitis.jpg|300px|چەپ|وێنۆک|هەوکردنی ئاڵووەکان]]
*هەوکردن، کاردانەوەیەکی کارەندامناسییە بە دنە جۆراوجۆرەکان؛ وەک [[تەشەنا]] (چڵک) و برین، کە دەسبەجێ دێت و دەڕوا.
* ھەوکردن، کاردانەوەیەکی کارەندامناسییە بە دنە جۆراوجۆرەکان؛ وەک [[تەشەنا]] (چڵک) و برین، کە دەسبەجێ دێت و دەڕوا.
*هۆکارەکانی هەوکردن دەتوانێ [[وردەئۆرگانیزم]] ([[بەکتریا]]، [[ڤایرووس]]، [[کارگ]] ) بێ، یان [[کیمیا|کیمیایی]] (هەستۆکیزا و... هتد) و یان جەستەیی ([[گەرما]] ، تیشکی یۆنساز، تیشکی ژووربنەوش و ...).
* ھۆکارەکانی ھەوکردن دەتوانێ [[وردەئۆرگانیزم]] ([[بەکتریا]]، [[ڤایرووس]]، [[کارگ]]) بێ، یان [[کیمیا|کیمیایی]] (ھەستۆکیزا و... ھتد) و یان جەستەیی ([[گەرما]]، تیشکی یۆنساز، تیشکی ژووربنەوش و...).
*دەرمانە دژەهەوەکان، کار دەکەنە سەر ئەو [[ئەنزیم]]انەی دەبنە هۆی هەوکردن.
* دەرمانە دژەھەوەکان، کار دەکەنە سەر ئەو [[ئەنزیم]]انەی دەبنە ھۆی ھەوکردن.
*یەکێک لە سەرەتایی ترین خێرەکانی هەوکردن، جیاکردنەوەی شوێنی زیان لە شانەکانی ترە. دیوارێ کە بە هۆی هەوکردنەوە، دەوری شانەی نەخۆش دەگرێ، ڕێگای دزەکردنی ژار و وردەئۆرگانیزمەکان تا ڕادەیەکی زۆر دەبەستێ. تیژی و تووشی هەوکردن بۆ هۆکارەکەی دەگەڕێتەوە، بۆ وێنە بەکتریای ئەستافیلوکۆک، ژارێکی زۆر کوژەر بەرەڵا دەکا.<ref>http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%A8</ref>
* یەکێک لە سەرەتایی ترین خێرەکانی ھەوکردن، جیاکردنەوەی شوێنی زیان لە شانەکانی ترە. دیوارێ کە بە ھۆی ھەوکردنەوە، دەوری شانەی نەخۆش دەگرێ، ڕێگای دزەکردنی ژار و وردەئۆرگانیزمەکان تا ڕادەیەکی زۆر دەبەستێ. تیژی و تووشی ھەوکردن بۆ ھۆکارەکەی دەگەڕێتەوە، بۆ وێنە بەکتریای ئەستافیلوکۆک، ژارێکی زۆر کوژەر بەرەڵا دەکا.<ref>http://fa.wikipedia.org/wiki/التهاب</ref>


==ناوەکانی تر==
== ناوەکانی تر ==
داگرسان، ئاییسان، گڕۆ، گڕۆن<ref>[[فەرهەنگی فارسی-کوردیی زانستگای کوردستان]]</ref>
داگرسان، ئاییسان، گڕۆ، گڕۆن<ref>[[فەرھەنگی فارسی-کوردیی زانستگای کوردستان]]</ref>


== ھۆکارەکان ==
== ھۆکارەکان ==
ھێڵی ١٧: ھێڵی ١٧:
* ھۆکارە فیزیکییەکان: [[سووتان]]، [[برین]]، و [[تیشک]].
* ھۆکارە فیزیکییەکان: [[سووتان]]، [[برین]]، و [[تیشک]].
* ھۆکارە کیمیاییەکان: [[ترش]]، [[تفت]]، و [[مادی ژەھراوی|ماددە ژەھراوی]]یەکان.
* ھۆکارە کیمیاییەکان: [[ترش]]، [[تفت]]، و [[مادی ژەھراوی|ماددە ژەھراوی]]یەکان.
* [[ھەستیاری|هەستۆکی]]
* [[ھەستیاری|ھەستۆکی]]
* [[مردنی خانە]]، و [[تەنی بێگانە]]
* [[مردنی خانە]]، و [[تەنی بێگانە]]


ھێڵی ٢٥: ھێڵی ٢٥:
* ھەوکردنی درێژخایەن (کۆن): کە چەند ھەفتە یان مانگێک دەخایەنێت و زۆربەی جار لە ھەوکردنی تیژەوە پەرەدەسێنێت.
* ھەوکردنی درێژخایەن (کۆن): کە چەند ھەفتە یان مانگێک دەخایەنێت و زۆربەی جار لە ھەوکردنی تیژەوە پەرەدەسێنێت.
* ھەوکردنی دەنکۆڵەداری: جۆرێکی تایبەتە لە ھەوکردنی درێژخایەن. بریتییە لە کۆبوونەوەی دەنکۆڵەخانە لە شوێنی ھەوکردنەکە، وەک: نەخۆشی [[سیل]] و [[فەڕەنگی]].
* ھەوکردنی دەنکۆڵەداری: جۆرێکی تایبەتە لە ھەوکردنی درێژخایەن. بریتییە لە کۆبوونەوەی دەنکۆڵەخانە لە شوێنی ھەوکردنەکە، وەک: نەخۆشی [[سیل]] و [[فەڕەنگی]].

==وێنەخانە==
== وێنەخانە ==
<gallery>
<gallery>
Image:Acute_Appendicitis.jpg|<!--Acute هەو کردنی ئەپاندیس-->
Image:Acute_Appendicitis.jpg|<!--Acute ھەو کردنی ئەپاندیس-->
Image:Dermatitis.jpg|<!--Acute [[dermatitis]]-->
Image:Dermatitis.jpg|<!--Acute [[dermatitis]]-->
Image:Streptococcus pneumoniae meningitis, gross pathology 33 lores.jpg|<!--Acute infective مەنەنجیتیس-->
Image:Streptococcus pneumoniae meningitis, gross pathology 33 lores.jpg|<!--Acute infective مەنەنجیتیس-->
Image:Tonsillitis.jpg|<!--Acute هەو کردنی ئاڵوو-->
Image:Tonsillitis.jpg|<!--Acute ھەو کردنی ئاڵوو-->
</gallery>
</gallery>

==سەرچاوە==
== سەرچاوە ==
{{پەراوێز}}
{{پەراوێز}}
*[[http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%A8]]
* [[//fa.wikipedia.org/wiki/التهاب]]
[[پۆل:فیزیۆلۆژیای گیانلەبەری]]
[[پۆل:فیزیۆلۆژیای گیانلەبەری]]
[[پۆل:کۆئەندامی بەرگری]]
[[پۆل:کۆئەندامی بەرگری]]

وەک پێداچوونەوەی ‏٠٧:٠٨، ٨ی تشرینی دووەمی ٢٠١٧

ھەوکردن بریتییە لە کاردانەوەی شانە لە بەرامبەر ھۆکارە زیانبەخشەکان (دەرەکی و ناوەکی).
ھەوکردن:

  • ڕووداوێکی پارێزەرانەیە کە تێیدا لەش ھەوڵ ئەدا ھۆکارە زیانبەخشەکان لە شانەکان دوور بخاتەوە و دۆخی پێشووی (ئاسایی) بگەڕێنێتەوە (چاکبوونەوە).
  • ھەوکردن جۆرێک وەڵامدانەوەی شوێنەکی لەشە، کە دوابەدوای ڕووشان، بڕان، سووتان، یا ھەر چەشنە ئازارێکی شانە، دەردەکەوێت و دەبێتە ھۆی ماسین، سوور بوونەوە، گەرمی، کزە و خورووی ئەو شوێنە.
هەوکردنی ئاڵووەکان
  • ھەوکردن، کاردانەوەیەکی کارەندامناسییە بە دنە جۆراوجۆرەکان؛ وەک تەشەنا (چڵک) و برین، کە دەسبەجێ دێت و دەڕوا.
  • ھۆکارەکانی ھەوکردن دەتوانێ وردەئۆرگانیزم (بەکتریا، ڤایرووس، کارگ) بێ، یان کیمیایی (ھەستۆکیزا و... ھتد) و یان جەستەیی (گەرما، تیشکی یۆنساز، تیشکی ژووربنەوش و...).
  • دەرمانە دژەھەوەکان، کار دەکەنە سەر ئەو ئەنزیمانەی دەبنە ھۆی ھەوکردن.
  • یەکێک لە سەرەتایی ترین خێرەکانی ھەوکردن، جیاکردنەوەی شوێنی زیان لە شانەکانی ترە. دیوارێ کە بە ھۆی ھەوکردنەوە، دەوری شانەی نەخۆش دەگرێ، ڕێگای دزەکردنی ژار و وردەئۆرگانیزمەکان تا ڕادەیەکی زۆر دەبەستێ. تیژی و تووشی ھەوکردن بۆ ھۆکارەکەی دەگەڕێتەوە، بۆ وێنە بەکتریای ئەستافیلوکۆک، ژارێکی زۆر کوژەر بەرەڵا دەکا.[١]

ناوەکانی تر

داگرسان، ئاییسان، گڕۆ، گڕۆن[٢]

ھۆکارەکان

جۆرەکانی ھەوکردن

  • ھەوکردنی تیژ (تووش): بریتییە لە ھەوکردنێکی خێرا و کورتخایەن. لە نیشانەکانی: ئازار، گەرما، سووربوونەوە، ئاوسان، ناکارایی.
  • ھەوکردنی ژێرتیژ (کەمتووش): ھاوبەشە لەنێوان ھەوکردنی تیژ و درێژخایەن.
  • ھەوکردنی درێژخایەن (کۆن): کە چەند ھەفتە یان مانگێک دەخایەنێت و زۆربەی جار لە ھەوکردنی تیژەوە پەرەدەسێنێت.
  • ھەوکردنی دەنکۆڵەداری: جۆرێکی تایبەتە لە ھەوکردنی درێژخایەن. بریتییە لە کۆبوونەوەی دەنکۆڵەخانە لە شوێنی ھەوکردنەکە، وەک: نەخۆشی سیل و فەڕەنگی.

وێنەخانە

سەرچاوە