سیستمی نێونەتەوەییی یەکەکان: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
←‏سەرچاوەکان: چاکسازی هەڵەی بەستەر.
تاگەکان: دەستکاریی مۆبایل بە وێبی مۆبایل دەستکاری کراوە
دەربازدانی 0 سەرچاوە و تاگکردنی 1 بە مردوو #IABot (v1.5.1)
ھێڵی ٢٧: ھێڵی ٢٧:


{| class="wikitable sortable"
{| class="wikitable sortable"
|+ style="font-size:larger;font-weight:bold;"|یەکە ناونراوە داڕێژراوە بنچینەکان لە سیستەمی نێودەوڵەتیی یەکەکان<ref>[https://en.wikipedia.org/wiki/International_Bureau_of_Weights_and_Measures|International Bureau of Weights and Measures] (2006), [https://en.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Special:ZeroRatedMobileAccess&from=SI_derived_unit&to=http://www.bipm.org/utils/common/pdf/si_brochure_8_en.pdf|The International System of Units (SI)] (PDF) (8th ed.), ISBN 92-822-2213-6</ref>
|+ style="font-size:larger;font-weight:bold;"|یەکە ناونراوە داڕێژراوە بنچینەکان لە سیستەمی نێودەوڵەتیی یەکەکان<ref>[https://en.wikipedia.org/wiki/International_Bureau_of_Weights_and_Measures|International Bureau of Weights and Measures]{{dead link|date=September 2017 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} (2006), [https://en.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Special:ZeroRatedMobileAccess&from=SI_derived_unit&to=http://www.bipm.org/utils/common/pdf/si_brochure_8_en.pdf|The International System of Units (SI)] (PDF) (8th ed.), ISBN 92-822-2213-6</ref>
|-
|-
! align = "center"|هێما !! align = "center"|ناو !! align = "center"|بڕ !! align = "center"|یەکەی هاوتا بە (EN) !! align = "center"|هاوتاکانی تر بە (EN)
! align = "center"|هێما !! align = "center"|ناو !! align = "center"|بڕ !! align = "center"|یەکەی هاوتا بە (EN) !! align = "center"|هاوتاکانی تر بە (EN)

وەک پێداچوونەوەی ‏٢٢:٣٤، ٨ی ئەیلوولی ٢٠١٧

سیستەمی نێودەوڵەتی بۆ یەکەکان (بە ئینگلیزی: International System Of Units) بۆ (SI) کورتدەکرێتەوە.

یەکە بنچینەیییەکان لە سیستەمی نێودەوڵەتی (SI)

(SI) حەوت یەکەی بنەڕەتی (Base Units) دەگرێتەوە. کە درێژی و بارستایی و کات و بڕەکانی دیکەی پێ وەسف دەکرێت.

یەکە بنچینەیییەکانی سیستەمی نێودەوڵەتی
بڕی سەرەکی ناو ھێما
درێژی مەتر m
بارستایی کیلۆگرام kg
کات چرکە s
تەزووی کارەبا ئەمپێر A
پلەی گەرمی دینامیکی گەرمی کلڤن (پلەی گەرمی پەتی) K
بڕی ماددە مۆل mol
توندی ڕۆشنایی کاندێلا cd

چەند یەکەیەکی تری پەسەندکراوی داڕێژراو لە سیستەمی نێودەوڵەتی (SI)

سەرەڕای دوو یەکە بێ ڕەهەندە داڕێژراوەکان ڕادیەن (rad) و ستیڕادیەن (sr)، ۲۰ یەکەی داڕێژراوی تر هەن لەگەڵ ناوی تایبەتییان.

یەکە ناونراوە داڕێژراوە بنچینەکان لە سیستەمی نێودەوڵەتیی یەکەکان[١]
هێما ناو بڕ یەکەی هاوتا بە (EN) هاوتاکانی تر بە (EN)
Bq بێکەرێل تیشکدەری ناووکی
یان تیشکی ئەتۆمداری
(شیبوونەوە لە یەکەی کات)
s−1 1/s
C کۆڵۆم بارگەی کارەبا
یان بڕی کارەبا
s•A s•A
F•V
پلەی سیلیزی پلەی گەرمی
بە ڕێژەی ۲۷۳،۱٥ کلڤن
K K
F فاراد بارگەگری بارگەگر kg−1•m−2•s4•A2 C/V
s/Ω
Gy گرەی absorbed dose (of ionizing radiation) m2•s−2 J/kg
H هێنری موگنەکاری
(گونجاوەی هاندانی موگناتیسی)
kg•m2•s−2•A−2 V•s/A
Ω•s
Wb/A
Hz هێرتز لەرەلەر s−1 1/s
J جوول وزە،
ئیش،
گەرمی
kg•m2•s−2 N•m
C•V
W•s
kat کاتاڵ هاندەرە چالاکی mol•s−1 mol/s
lm لومەن ڕوناکی لێبوونەوە
یان ڕوناکی لێوەهاتن
cd cd•sr
lx لوکس ڕووناکی m−2•cd lm/m2
N نیوتن هێز، کێش kg•m•s−2 kg•m/s2
Pa پاسکال پەستان،
سترێس
kg•m−1•s−2 N/m2
rad ڕادیەن گۆشە dimensionless[٢] m/m
S سیمنز گەیاندنی کارەبایی
(توانای ماددەیەک بۆ گەیاندنی کارەبا)
kg−1•m−2•s3•A2 1/Ω
A/V
sr ستیڕادیەن گۆشەی بە قەوارە dimensionless m2/m2
Sv سیڤت equivalent dose (of ionizing radiation) m2•s−2 J/kg
T تێسلا توندی بواری موگناتیسی،
هێزی گۆڕەپانی موگناتیسی
kg•s−2•A−1 V•s/m2
Wb/m2
N/(A•m)
V ڤۆڵت جیاوازی ئەرکی کارەبایی،
هێزی جوڵێنەری کارەبایی
kg•m2•s−3•A−1 W/A
J/C
W وات توانا،
radiant flux
kg•m2•s−3 J/s
V•A
Wb وێبەر لێشاوی موگناتیسی
(سەرجەمی تەوژمی موگناتیسی)
kg•m2•s−2•A−1 J/A
T•m2
Ω ئۆم بەرگری،
بەرگەگرتنی تەزووی کارەبای بە نۆرە،
تەگەرەی کارەبا لە تەزووی نۆرەکیدا
kg•m2•s−3•A−2 1/S
V/A

ھەندێک لە پێشگرەکانی سیستەمی نێودەوڵەتی (SI)

پێشگر ھێما ھۆکاری یەکە سەرەکیەکە
گێگا G ١٫٠٠٠٫٠٠٠٫٠٠٠
مێگا M ١٫٠٠٠٫٠٠٠
کیلۆ k ١٫٠٠٠
ھێکتۆ h ١٠٠
دێکا da ١٠
دێسی d ٠٫١
سێنتی c ٠٫٠١
میللی m ٠٫٠٠١
مایکرۆ u ٠٫٠٠٠٠٠١
نانۆ n ٠٫٠٠٠٠٠٠٠٠١
بیکۆ p ٠٫٠٠٠٠٠٠٠٠٠٠٠١

پەراوێزەکان

  1. ^ Bureau of Weights and Measures[بەستەری مردووی ھەمیشەیی] (2006), International System of Units (SI) (PDF) (8th ed.), ISBN 92-822-2213-6
  2. ^ dimensionless = بێ ڕەهەند «ڕادیەن (rad) و ستیڕادیەن (sr) ، پێشتر حاڵەتی تایبەتییان دەدا، ئێستا بە یەکە داڕێژراوە بێ ڕەهەندەکان هەژمارکراون»

سەرچاوەکان