فڕۆکەخانەی نێونەتەوەییی ھەولێر: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
شائەمراز
ھێڵی ٨: ھێڵی ٨:
| ICAO = ORER
| ICAO = ORER
| جۆر = گشتی / سەربازی
| جۆر = گشتی / سەربازی
| کارپێکەر = حکوومەتی هەرێمی کوردستان
| کارپێکەر = حکوومەتی ھەرێمی کوردستان
| شار_خزمەتکراو =
| شار_خزمەتکراو =
| شوێن = [[هەولێر]]. [[هەرێمی کوردستان]]
| شوێن = [[ھەولێر]]. [[ھەرێمی کوردستان]]
| ناوەند =
| ناوەند =
| بەرزی-مەتری =
| بەرزی-مەتری =
ھێڵی ١٧: ھێڵی ١٧:
| ماڵپەڕ = [http://erbilairport.com erbilairport.com]
| ماڵپەڕ = [http://erbilairport.com erbilairport.com]
| کردنەوە =
| کردنەوە =
| latd = 36 | latm = 14 | lats = 15 | latNS = N
| latd = ٣٦ | latm = ١٤ | lats = ١٥ | latNS = N
| longd = 043 | longm = 57 | longs = 47 | longEW = E
| longd = ٠٤٣ | longm = ٥٧ | longs = ٤٧ | longEW = E
| coordinates_region =
| coordinates_region =
| نەخشە_جێگیرکردن =
| نەخشە_جێگیرکردن =
ھێڵی ٤٢: ھێڵی ٤٢:
| سەردێر-ئامار٢ =
| سەردێر-ئامار٢ =
| زانیاری-ئامار٢ =
| زانیاری-ئامار٢ =
| پەراوێزەکان=
| پەراوێزەکان=}}
}}
[[پەڕگە:Erbil International Airport terminal building.JPG|وێنۆک|300px|تەلاری فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتیی ھەولێر]]
[[پەڕگە:Erbil International Airport terminal building.JPG|وێنۆک|300px|تەلاری فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتیی ھەولێر]]


'''فڕۆکەخانەی ھەولێر'''گەورەترین و فروانترین فرۆکەخانەی کوردستانە.<ref>سەرچاوە:http://www.erbilairport.com/ku/ABUT01/F_ABUT01_03_01.aspx </ref> کە دەکەوێتە [[پارێزگای هەولێر]] و بەدووری حەوت کیلۆمەتر لە (قەڵای کۆنی هەولێر)ەوە دوورە لەباکوری ڕۆژهەلاتی شارەکە.
'''فڕۆکەخانەی ھەولێر''' گەورەترین و فروانترین فرۆکەخانەی کوردستانە.<ref>سەرچاوە:http://www.erbilairport.com/ku/ABUT01/F_ABUT01_03_01.aspx</ref> کە دەکەوێتە [[پارێزگای ھەولێر]] و بەدووری حەوت کیلۆمەتر لە (قەڵای کۆنی ھەولێر) ەوە دوورە لەباکوری ڕۆژھەلاتی شارەکە.
لە دوای ڕووخانی ڕژێمی پێشووی عێڕاق لە [[٢٠٠٣]]، [[حکومەتی ھەرێمی کوردستان]] بڕیاری دا فڕۆکەخانەیەکی نێودەوڵەتی دروست بکات کە ببێتە دەروازەیەک بەرەو جیھان.
لە دوای ڕووخانی ڕژێمی پێشووی عێڕاق لە [[٢٠٠٣]]، [[حکومەتی ھەرێمی کوردستان]] بڕیاری دا فڕۆکەخانەیەکی نێودەوڵەتی دروست بکات کە ببێتە دەروازەیەک بەرەو جیھان.


==مێژوو==
== مێژوو ==
لە بەراوری (١٥کانوونی یەکەمی ٢٠٠٣) یەکەمین فڕۆکە لە فڕۆکەخانەی ھەولێردا نیشتەوە. وەکو فڕۆکەخانەیەکی مەدەنی لە کوردستانی عێڕاق، فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی ھەولێر بووەتە دەروازەیەک بەرەو جیھان.
له‌ بەراوری (١٥كانوونى یه‌كه‌مى ٢٠٠٣) یه‌كه‌مین فڕۆكه‌ له‌ فڕۆكه‌خانه‌ى هه‌ولێردا نیشته‌وه‌. وه‌كو فڕۆكه‌خانه‌یه‌كى مه‌ده‌نى له‌ كوردستانى عێڕاق ، فڕۆكه‌خانه‌ى نێوده‌وڵه‌تى هه‌ولێر بووه‌ته‌ ده‌روازه‌یه‌ك به‌ره‌و جیهان.
فڕۆکەخانەکە لەسەر ھەمان ئەو شوێنە بنیاتنراوە کە تاوەکو ساڵی ١٩٩١ وەکو فڕۆکەخانە و بنکەیەکی سەربازیی لە لایەن رِژێمی بەعسەوە بەکار دەھات. لە دوای رِووخانی ڕژێمی پێشووی عێڕاق لە ٢٠٠٣، حکومەتی ھەرێمی کوردستان بڕیاری دا فڕۆکەخانەیەکی نێودەوڵەتی دروست بکات کە ببێتە دەروازەیەک بەرەو جیھان.
فڕۆكه‌خانه‌کە له‌سه‌ر هه‌مان ئه‌و شوێنه‌ بنیاتنراوه‌ كه‌ تاوه‌كو ساڵى ١٩٩١ وه‌كو فڕۆكه‌خانه‌ و بنكه‌یه‌كى سه‌ربازیى له‌ لایه‌ن رِژێمى به‌عسه‌وه‌ به‌كار ده‌هات. له‌ دواى رِووخانى ڕژێمى پێشووى عێڕاق له‌ ٢٠٠٣، حكومه‌تى هه‌رێمى كوردستان بڕیارى دا فڕۆكه‌خانه‌یه‌كى نێوده‌وڵه‌تی دروست بكات كه‌ ببێته‌ ده‌روازه‌یه‌ك به‌ره‌و جیهان.
بەھۆی زیادبوونی ژمارەی گەشتیاران و گەشتەکان، حکومەتی ھەرێمی کوردستان بڕیاری دا بە فراوانکردنی تێرمیناڵی فڕۆکەخانە و نۆژەنکردنەوەی فڕگەکە.
به‌هۆى زیادبوونى ژماره‌ى گه‌شتیاران و گه‌شته‌كان، حكومه‌تى هه‌رێمى كوردستان بڕیارى دا به‌ فراوانكردنى تێرمیناڵى فڕۆكه‌خانه‌ و نۆژه‌نكردنه‌وه‌ى فڕگه‌كه‌.
لە (١/٧/٢٠٠٣) بنیاتنانی فڕۆکەخانە دەستی پێکرد و لە ١٥ی کانوونی یەکەمی ٢٠٠٣ یەککەمین فڕۆکە لە فڕۆکەخانەی ھەولێر نیشتەوە، دوابەدوای ئەوەش گەشتە ڕاستەوخۆکانی نێوان ھەرێمی کوردستان و ووڵاتانی دراوسێ دەستیڵێکرد تاوەکو ساڵی ٢٠٠٥ لەلایەن ھێڵی ئاسمانی کوردستانەوە گەشتە ڕاستەوخۆکان لە نێوان کوردستان و ئەورۆپا ھاتنە ئەنجامدان.
له‌ (١/٧/٢٠٠٣) بنیاتنانى فڕۆكه‌خانه‌ ده‌ستى پێكرد و له‌ ١٥ى كانوونى یه‌كه‌مى ٢٠٠٣ یه‌ككه‌مین فڕۆكه‌ له‌ فڕۆكه‌خانه‌ى هه‌ولێر نیشته‌وه‌ ، دوابه‌دواى ئه‌وه‌ش گه‌شته‌ ڕاسته‌وخۆكانى نێوان هه‌رێمى كوردستان و ووڵاتانى دراوسێ ده‌ستیڵێكرد تاوه‌كو ساڵى ٢٠٠٥ له‌لایه‌ن هێڵى ئاسمانى كوردستانه‌وه‌ گه‌شته‌ ڕاسته‌وخۆكان له‌ نێوان كوردستان و ئه‌ورۆپا هاتنه‌ ئه‌نجامدان .
سه‌رۆكى حكومه‌تى هه‌رێمى كوردستان '''[[نێچیرڤان بارزانی]]''' به‌ فه‌رمیى پرۆژه‌كه‌ى كرده‌وه‌ دواى ئه‌وه‌ى كه‌ له‌ (٢٩/٤/٢٠٠٥) ته‌واو بوو دواى ئه‌وه‌‌ له‌ (٢٦/٥/٢٠٠٥) فڕۆكه‌خانه‌كه‌ كۆدى (ORER) ى له‌ لایه‌ن ڕێكخراوى ( ICAO ) وه‌ پى به‌خشرا .
سەرۆکی حکومەتی ھەرێمی کوردستان '''[[نێچیرڤان بارزانی]]''' بە فەرمیی پرۆژەکەی کردەوە دوای ئەوەی کە لە (٢٩/٤/٢٠٠٥) تەواو بوو دوای ئەوە لە (٢٦/٥/٢٠٠٥) فڕۆکەخانەکە کۆدی (ORER) ی لە لایەن ڕێکخراوی (ICAO) وە پی بەخشرا.
بەھۆی گرنگی گواستنەوەی ئاسمانیی و ھاندانی ڕێبەریی کوردستان و پێشخستنی فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی ھەولێر بۆ ئەوەی بگاتە ئاستێکی نێودەڵەتیی، حکومەتی ھەرێمی کوردستان بڕیاری دا فڕۆکەخانەیەکی نوێ دروست بکات کە ببێتە یەکێک لە گەورەترین فڕۆکەخانە شارستانییەکان لە دوای ڕووخانی ڕژێمی پێشوو کۆمپانیای (سکۆت ویلسن) ی بەریتانیی دیزاینی فڕۆکەخانەی نوێی دانا و کۆمپانیای (ماکیۆڵ جەنگیز) یش بە ھەماھەنگیی لەگەڵ وەزارەتی شارەوانیی پرۆژەکەیان جێبەجێ کرد.
به‌هۆى گرنگى گواستنه‌وه‌ى ئاسمانیی و هاندانى ڕێبه‌ریی كوردستان و پێشخستنى فڕۆكه‌خانه‌ى نێوده‌وڵه‌تى هه‌ولێر بۆ ئه‌وه‌ى بگاته‌ ئاستێكى نێوده‌ڵه‌تیی، حكومه‌تى هه‌رێمى كوردستان بڕیاری دا فڕۆكه‌خانه‌یه‌كى نوێ دروست بكات كه‌ ببێته‌ یه‌كێك له‌ گه‌وره‌ترین فڕۆكه‌خانه‌ شارستانییه‌كان له‌ دواى ڕووخانى ڕژێمى پێشوو كۆمپانیاى (سكۆت ویلسن)ى به‌ریتانیی دیزاینى فڕۆكه‌خانه‌ى نوێى دانا و كۆمپانیاى (ماكیۆڵ جه‌نگیز) یش به‌ هه‌ماهه‌نگیی له‌گه‌ڵ وه‌زاره‌تى شاره‌وانیی پرۆژه‌كه‌یان جێبه‌جێ كرد.


==دیزایین==
== دیزایین ==
فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی ھەولیر بە دیزاینێکی کراوە و جوان لەلایەن گروپی (سکۆت ویلسن) دروستکراوە کە بارەگاکەی لە ووڵاتی بەریتانیایە. ئەم گروپە سەربە کۆمپانیایەکی خەڵات ڵێ بەخشراوە لە ھەردوو کاری دیزاین و نەخشەکێشان بە کارکردن لە شوێنە سروشتیی و دروستکراوەکاندا. پڕۆژەکانیان لە جیھاندا بڵاو بوونەتەوە و بریتین لە جوانکاریی سروشتی و دیزاینی شارستانیانە و دروستکردنی باڵەخانە و ڕێگای ووشکانیی و ھێڵی ئاسنین و فڕۆکەخانە.
فڕۆكه‌خانه‌ى نێوده‌وڵه‌تى هه‌ولیر به‌ دیزاینێكى كراوه‌ و جوان له‌لایه‌ن گروپى (سكۆت ویلسن) دروستكراوه‌ كه‌ باره‌گاكه‌ى له‌ ووڵاتى به‌ریتانیایه‌ . ئه‌م گروپه‌ سه‌ربه‌ كۆمپانیایه‌كى خه‌ڵات ڵێ به‌خشراوه‌ له‌ هه‌ردوو كارى دیزاین و نه‌خشه‌كێشان به‌ كاركردن له‌ شوێنه‌ سروشتیى و دروستكراوه‌كاندا . پڕۆژەکانیان له‌ جیهاندا بڵاو بوونه‌ته‌وه‌ و بریتین له‌ جوانكاریى سروشتى و دیزاینى شارستانیانه‌ و دروستكردنى باڵه‌خانه‌ و ڕێگاى ووشكانیى و هێڵى ئاسنین و فڕۆكه‌خانه‌ .
بەڵێندەری سەرەکیی، کۆمپانیای (ماکێوڵ چەنگیز) ە کە کۆمپانیایەکی بنیاتنانی لە تورکیا دامەزراوە بە ھەماھەنگی لەگەڵ وەزارەتی شارەوانیی کاردەکات.
به‌ڵێنده‌رى سه‌ره‌كیى، كۆمپانیاى (ماكێوڵ چه‌نگیز) ه‌ كه‌ كۆمپانیایه‌كى بنیاتنانى له‌ توركیا دامه‌زراوه‌ به‌ هه‌ماهه‌نگی له‌گه‌ڵ وه‌زاره‌تى شاره‌وانیى كارده‌كات .
فڕۆكه‌خانه‌ له‌ نزیك فڕۆكه‌خانه‌ى كۆندا دروستكراوه‌ كه‌ پێشتر بنكه‌كى سه‌ربازیى بووه‌ . به‌فڕگه‌ كورته‌ (٢٨٠٠) مه‌ترییه‌كه‌ى و باڵه‌خانه‌كانى تێرمیناڵه‌ كاتییه‌كه‌ى خواست و داواكاریكان نه‌ك هه‌ر ته‌نها بۆ تێرمیناڵێكى نوێ به‌ڵكو بۆ فڕۆكه‌خانه‌یه‌كى نوێ زیاد بوون.
فڕۆکەخانە لە نزیک فڕۆکەخانەی کۆندا دروستکراوە کە پێشتر بنکەکی سەربازیی بووە. بەفڕگە کورتە (٢٨٠٠) مەترییەکەی و باڵەخانەکانی تێرمیناڵە کاتییەکەی خواست و داواکاریکان نەک ھەر تەنھا بۆ تێرمیناڵێکی نوێ بەڵکو بۆ فڕۆکەخانەیەکی نوێ زیاد بوون.
بەهۆی دیزانییەنکەیەوە، فڕۆکەخانەکە لەبەرواری (٢٦/٥/٢٠٠٥) کۆدی(ORER)ی لە (ڕێكخراوى نێوده‌وڵه‌تى فڕۆكه‌وانى شارستانیى - ICAO)ى وه‌رگرت.
بەھۆی دیزانییەنکەیەوە، فڕۆکەخانەکە لەبەرواری (٢٦/٥/٢٠٠٥) کۆدی(ORER)ی لە (ڕێکخراوی نێودەوڵەتی فڕۆکەوانی شارستانیی - ICAO)ی وەرگرت.


==تایبەتمەندی==
== تایبەتمەندی ==
فڕۆكه‌خانه‌ى نوێ یه‌كێك له‌ درێژترین فڕگه‌كانى له‌ هه‌رێم و سه‌رانسه‌رى جیهاندا هه‌یه‌ كه‌ درێژییه‌كه‌ى ''٤٨٠٠'' مه‌تره‌ و پانییه‌كه‌ى ''٩٠'' مه‌تره‌ . ئاماده‌كراوه‌ بۆ كارپێكردنى كاتاگۆریى دوو (CAT II) كه‌ سیسته‌مى به‌ ئامێر نێشتنه‌وه‌ (I LS) ى بۆ دانراوه‌ . به‌هۆى گرفتى به‌رزبوونه‌وه‌ى پله‌‌ى گه‌رمیى بۆ سه‌رووى ''٤٣'' ی سیلیزی كه‌ ده‌كاته‌(١٢٢ پله‌ى فه‌هره‌نهایت) له‌ وه‌رزى هاویندا، ئه‌م فڕگه‌ نوێیه‌ به‌ شێوه‌یه‌كى زۆر چاك له‌گه‌ڵ هه‌ڵومه‌رجى فڕۆكه‌خانه‌دا ده‌گونجێ له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ى كه‌ هێشتا زۆرترین فڕۆكه‌ له‌ كاته‌كانى فێنك ترى شه‌ودا دێن و ده‌ڕۆن.
فڕۆکەخانەی نوێ یەکێک لە درێژترین فڕگەکانی لە ھەرێم و سەرانسەری جیھاندا ھەیە کە درێژییەکەی ''٤٨٠٠'' مەترە و پانییەکەی ''٩٠'' مەترە. ئامادەکراوە بۆ کارپێکردنی کاتاگۆریی دوو (CAT II) کە سیستەمی بە ئامێر نێشتنەوە (I LS) ی بۆ دانراوە. بەھۆی گرفتی بەرزبوونەوەی پلە‌ی گەرمیی بۆ سەرووی ''٤٣'' ی سیلیزی کە دەکاتە(١٢٢ پلەی فەھرەنھایت) لە وەرزی ھاویندا، ئەم فڕگە نوێیە بە شێوەیەکی زۆر چاک لەگەڵ ھەڵومەرجی فڕۆکەخانەدا دەگونجێ لەگەڵ ئەوەی کە ھێشتا زۆرترین فڕۆکە لە کاتەکانی فێنک تری شەودا دێن و دەڕۆن.


==بەشی تەندرووستی==
== بەشی تەندرووستی ==
===کلینیک===
=== کلینیک ===
كلینیكی خزمه‌تگوزاره‌ پزیشكیه‌كان، ده‌كه‌وێته‌ فرۆكه‌خانه‌ی كۆن کە ماوەی ٢٤ کاتژـێر له‌ كاركردندایه‌ به‌ چه‌ندین جۆری خزمه‌تگوزاری پزیشكی وه‌كو كلینیكی راوێژكاری، ته‌ندروستی ده‌م و ددان، پشكنینی تاقیگه‌یی، فریاگوزاری سه‌ره‌تایی و باره‌ له‌ ناكاوه‌كان وه‌ هه‌روه‌ها پێكوتان.
کلینیکی خزمەتگوزارە پزیشکیەکان، دەکەوێتە فرۆکەخانەی کۆن کە ماوەی ٢٤ کاتژـێر لە کارکردندایە بە چەندین جۆری خزمەتگوزاری پزیشکی وەکو کلینیکی راوێژکاری، تەندروستی دەم و ددان، پشکنینی تاقیگەیی، فریاگوزاری سەرەتایی و بارە لە ناکاوەکان وە ھەروەھا پێکوتان.


===ئەمبوڵانس===
=== ئەمبوڵانس ===
لە بارە لەناکاو وکتوپڕەکان بەڕێوەبەرایەتی تەندروستی فرۆکەخانە لە ڕێگەی بنکەی تەندروستی پاڵپشت بە ئەمبولێنسەکان لە ئامادە باشی دایە.
له‌ باره‌ له‌ناكاو وكتوپڕه‌كان به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی ته‌ندروستی فرۆكه‌خانه‌ له‌ ڕێگه‌ی بنكه‌ی ته‌ندروستی پاڵپشت به‌ ئه‌مبولێنسه‌كان له‌ ئاماده‌ باشی دایه‌.
گواستنه‌وه‌ی نه‌خۆش به‌ ئه‌مبولێنس له‌ خاڵی پشكنین بۆ شوێنی سه‌فه‌ركردن و به‌ پێچه‌وانه‌وه‌.
گواستنەوەی نەخۆش بە ئەمبولێنس لە خاڵی پشکنین بۆ شوێنی سەفەرکردن و بە پێچەوانەوە.


===بەشی هاتن===
=== بەشی ھاتن ===
تیمی ته‌ندروستی ئۆفیسی هاتن هه‌ڵده‌ستێت به‌ پێدانی پێكوته‌ دژی هه‌ندێك نه‌خۆشی گواستراوه‌ به‌ تایبه‌تی بۆ گه‌شتیاری وڵاتانی توشبوو به‌ به‌تا.
تیمی تەندروستی ئۆفیسی ھاتن ھەڵدەستێت بە پێدانی پێکوتە دژی ھەندێک نەخۆشی گواستراوە بە تایبەتی بۆ گەشتیاری وڵاتانی توشبوو بە بەتا.
تیمی ته‌ندروستی له‌ ڕێگه‌ی كامیرای گه‌رمپێو هه‌ڵده‌ستێت به‌ پێوانی پله‌ی گه‌رمی له‌شی گه‌شتیاران بۆ زانینی هه‌ر زیاد بوونێكی پله‌ی گه‌رمی.
تیمی تەندروستی لە ڕێگەی کامیرای گەرمپێو ھەڵدەستێت بە پێوانی پلەی گەرمی لەشی گەشتیاران بۆ زانینی ھەر زیاد بوونێکی پلەی گەرمی.


===بەشی چوون (سەفەرکردن)===
=== بەشی چوون (سەفەرکردن) ===
ئۆفیسی چوون هه‌ڵده‌ستیت به‌ پێشكه‌شكردنی خزمه‌تگوزاری ته‌ندروستی 24 كاتژمێر له‌ كاتی ڕووداوی كتووپڕ وفریاگوزاری سه‌ره‌تایی له‌ ناوچه‌ی سه‌فه‌ركردن.
ئۆفیسی چوون ھەڵدەستیت بە پێشکەشکردنی خزمەتگوزاری تەندروستی ٢٤ کاتژمێر لە کاتی ڕووداوی کتووپڕ وفریاگوزاری سەرەتایی لە ناوچەی سەفەرکردن.
ڕێگه‌پێدانی (ڕاپۆرتی) پزیشكی پێویسته‌ له‌م بارانه‌دا:
ڕێگەپێدانی (ڕاپۆرتی) پزیشکی پێویستە لەم بارانەدا:
* كاتێك باری ته‌ندروستی گه‌شتیار له‌ گوماندا بێت بۆ توانای كه‌سه‌كه‌ له‌ گه‌شت كردن به‌ فرۆكه‌ وه‌كو كاتی دووگیانی، نه‌خۆشی تازه‌، نه‌شته‌رگه‌ری، پێكانه‌كان یاخود ناجێگیری باری ته‌ندروستی له‌ ناكاو یان درێژخایه‌ن.
* کاتێک باری تەندروستی گەشتیار لە گوماندا بێت بۆ توانای کەسەکە لە گەشت کردن بە فرۆکە وەکو کاتی دووگیانی، نەخۆشی تازە، نەشتەرگەری، پێکانەکان یاخود ناجێگیری باری تەندروستی لە ناکاو یان درێژخایەن.
* له‌ كاتی هه‌بوونی پێداویستی پزیشكی وه‌كو ئۆكسجین، گوێزه‌ره‌وه‌، ئامێری پزیشكی.
* لە کاتی ھەبوونی پێداویستی پزیشکی وەکو ئۆکسجین، گوێزەرەوە، ئامێری پزیشکی.
* ده‌رباره‌ی هه‌ر بارێك كه‌ پێویستی به‌ ڕێگه‌پێدانی پزیشكی هه‌یه‌ زانیاری تەواو بخوێنەوە.
* دەربارەی ھەر بارێک کە پێویستی بە ڕێگەپێدانی پزیشکی ھەیە زانیاری تەواو بخوێنەوە.
* نه‌خۆش له‌وانه‌یه‌ پێویستی به‌ ڕاپۆرتی پزیشكی هه‌بێت له‌ لایه‌ن پزیشكی پسپۆر كه‌ تێیدا توانای گه‌شتكردنی نه‌خۆشه‌كه‌ به‌ فرۆكه‌ ڕوون كرابێته‌وه‌ یان هه‌بوونی هه‌ر ئاسته‌نگێیك یان پێداویستی تایبه‌ت به‌ باری نه‌خۆشه‌كه‌ باسكرابێت.
* نەخۆش لەوانەیە پێویستی بە ڕاپۆرتی پزیشکی ھەبێت لە لایەن پزیشکی پسپۆر کە تێیدا توانای گەشتکردنی نەخۆشەکە بە فرۆکە ڕوون کرابێتەوە یان ھەبوونی ھەر ئاستەنگێیک یان پێداویستی تایبەت بە باری نەخۆشەکە باسکرابێت.


===هۆبه‌ی كاروباری یاسایی===
=== ھۆبەی کاروباری یاسایی ===
ھەموو کارە یاساییەکانی بەڕێوەبەرایەتی تەندروستی فرۆکەخانە دەکات لەگەڵ وەرگرتنی بەڵێن نامەی یاسایی لە خاوەن (کۆمپانیا) بارە خۆراکیانەی کەوا لە ڕێگای ھۆبەی پاراستنی تەندروستی ڕێگە پێدانیان بۆ دەکرێت پاش وەرگرتنی رێکارە ئیدارییەکان.
هه‌موو كاره‌ یاساییه‌كانی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی ته‌ندروستی فرۆكه‌خانه‌ ده‌كات له‌گه‌ڵ وه‌رگرتنی به‌ڵێن نامه‌ی یاسایی له‌ خاوه‌ن (كۆمپانیا) باره‌ خۆراكیانه‌ی كه‌وا له‌ ڕێگای هۆبه‌ی پاراستنی ته‌ندروستی ڕێگه‌ پێدانیان بۆ ده‌كرێت پاش وه‌رگرتنی رێكاره‌ ئیدارییه‌كان.


=== ھۆبەی فرۆکەوانی ===
===هۆبەی فرۆكه‌وانی===
تایبەتە بە سەرپەرشتی کردن و ئەنجام دانی ھەموو پشکنینە پزیشکییەکانی کارمەندانی فرۆکەوانی و بەشی تاوەری فرۆکەخانە لە کاتی وەرگرتن و دووبارە پشکنینی ساڵانەی کارمەندان.
تایبه‌ته‌ به‌ سه‌رپه‌رشتی كردن و ئه‌نجام دانی هه‌موو پشكنینه‌ پزیشكییه‌كانی كارمه‌ندانی فرۆكه‌وانی و به‌شی تاوه‌ری فرۆكه‌خانه‌ له‌ كاتی وه‌رگرتن و دووباره‌ پشكنینی ساڵانەی كارمه‌ندان.


===هۆبه‌ی پاراستنی ته‌ندروستی===
=== ھۆبەی پاراستنی تەندروستی ===
سەرپەریشتی کردنی ھەموو جۆرەکانی پێکوتەو چاودێری کردنی ھێنان و ھەناردەی ئەو خۆراکانەی کە بۆ بەکارھێنانی مرۆیی دەگونجێت.
سه‌رپه‌ریشتی كردنی هه‌موو جۆره‌كانی پێكوته‌و چاودێری كردنی هێنان و هه‌نارده‌ی ئه‌و خۆراكانه‌ی كه‌ بۆ به‌كارهێنانی مرۆیی ده‌گونجێت.


== گەشتەکان ==

فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی ھەولیر بە ھاوکاری ١١ کۆمپانیای بارھەڵگر بۆ زیاتر لە ٢٣ شوێنی مەبەست خزمەتگوزاری پێشکەش دەکات.
==گەشتەکان==
فڕۆکەی ھێڵی ئاسمانی نەمساویی گەشتەکانی خۆی بۆ ڤیەننا ھەفتانە لە دوو ڕۆژ زیاد کردووە بۆ پێنج ڕۆژ لە حەفتەیەکدا لە زۆرترین مانگەکانی وەرزی ھاویندا. گەشتە ئاسمانییەکان لە ڕێگای ئەتڵەس جێت بۆ ئەستەمبۆڵ و (مێد ئێر) بۆ بەیروت تا ڕاددەیەک پرِ گەشتیارن.
فڕۆكه‌خانه‌ى نێوده‌وڵه‌تى هه‌ولیر به‌ هاوكارى ١١ كۆمپانیاى بارهه‌ڵگر بۆ زیاتر له‌ ٢٣ شوێنى مه‌به‌ست خزمه‌تگوزارى پێشكه‌ش ده‌كات.
مانگانە زیاتر لە ٧٠٠ گەشتی ئاسمانیی (نیشتن و فڕین) لە فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی ھەولێر ئەنجام دەدرێ.
فڕۆكه‌ى هێڵى ئاسمانی نه‌مساویی گه‌شته‌كانى خۆى بۆ ڤیه‌ننا هه‌فتانه‌ له‌ دوو ڕۆژ زیاد كردووه‌ بۆ پێنج ڕۆژ له‌ حه‌فته‌یه‌كدا له‌ زۆرترین مانگه‌كانى وه‌رزى هاویندا. گه‌شته‌ ئاسمانییه‌كان له‌ ڕێگاى ئه‌تڵه‌س جێت بۆ ئه‌سته‌مبۆڵ و (مێد ئێر) بۆ به‌یروت تا ڕادده‌یه‌ك پرِ گه‌شتیارن.
مانگانه‌ زیاتر له‌ ٧٠٠ گه‌شتى ئاسمانیی (نیشتن و فڕین) له‌ فڕۆكه‌خانه‌ى نێوده‌وڵه‌تى هه‌ولێر ئه‌نجام ده‌درێ.
ئەو شارانەی بەکاردێن بۆ گەشتی چوون ھاتن.
ئەو شارانەی بەکاردێن بۆ گەشتی چوون ھاتن.


=== بارھەڵگرەکان ===
===بارهەڵگرەکان===
* Air Berlin
* Air Berlin
* Gulf Air
* Gulf Air
ھێڵی ١٠٩: ھێڵی ١٠٧:
* Iraqi Airways
* Iraqi Airways
* Atlas Jet
* Atlas Jet
* Med Airways
* Med Airways
* Austrian Airlines
* Austrian Airlines
* Royal Jordanian Airlines
* Royal Jordanian Airlines
* AVE.com Viking Airline
* AVE.com Viking Airline


===نێوخۆی وڵات===
=== نێوخۆی وڵات ===
* [[سلێمانی]].
* [[سلێمانی]].
* [[بەغدا]].
* [[بەغدا]].
ھێڵی ١٢٠: ھێڵی ١١٨:
* [[نەجەف]].
* [[نەجەف]].


===نێودەوڵەتیی===
=== نێودەوڵەتیی ===
* [[عه‌ممان]].
* [[عەممان]].
* [[دوبەی]].
* [[دوبەی]].
* [[میونخ]].
* [[میونخ]].
* [[ئه‌سینا]].
* [[ئەسینا]].
* [[دوسلدۆرف]].
* [[دوسلدۆرف]].
* [[ورمێ]].
* [[ورمێ]].
* [[ئەمستەردام]].
* [[ئەمستەردام]].
* [[فرانکفورت]].
* [[فرانکفورت]].
* [[ستۆكهۆڵم]].
* [[ستۆکھۆڵم]].
* [[ئەبووزەبی]].
* [[ئەبووزەبی]].
* [[گۆتنبۆرگ]].
* [[گۆتنبۆرگ]].
* [[تاران]].
* [[تاران]].
* [[به‌حرێن]].
* [[بەحرێن]].
* [[ئەستەمبوڵ]].
* [[ئەستەمبوڵ]].
* [[ڤیێنا]].
* [[ڤیێنا]].
* [[به‌یروت]].
* [[بەیروت]].
* [[له‌نده‌ن]].
* [[لەندەن]].
* [[كۆبنهاگن]].
* [[کۆبنھاگن]].
* [[مالمۆ]].
* [[مالمۆ]].
* [[دیمه‌شق]].
* [[دیمەشق]].
* [[مەنچستەر]].
* [[مەنچستەر]].


ھێڵی ١٧٨: ھێڵی ١٧٦:
</center>
</center>


==سەرچاوەکان==
== سەرچاوەکان ==
* [http://erbilairport.net/ku/ ماڵپەڕی فڕۆکە خانەی ھەولێری نێودەوڵەتی.]
* [http://erbilairport.net/ku/ ماڵپەڕی فڕۆکە خانەی ھەولێری نێودەوڵەتی.]
{{Reflist}}
{{Reflist}}

وەک پێداچوونەوەی ‏١٧:٣٦، ١٢ی تەممووزی ٢٠١٧

فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتیی ھەولێر
IATA: EBLICAO: ORER
پوختە
جۆری فڕۆکەخانەگشتی / سەربازی
کارپێکەرحکوومەتی ھەرێمی کوردستان
شوێنھەولێر. ھەرێمی کوردستان
Coordinatesپۆتانەکان: Unable to parse latitude as a number:٣٦
پۆتانەکان: پۆتانەکان: Unable to parse latitude as a number:٣٦
ماڵپەڕerbilairport.com
تەلاری فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتیی ھەولێر

فڕۆکەخانەی ھەولێر گەورەترین و فروانترین فرۆکەخانەی کوردستانە.[١] کە دەکەوێتە پارێزگای ھەولێر و بەدووری حەوت کیلۆمەتر لە (قەڵای کۆنی ھەولێر) ەوە دوورە لەباکوری ڕۆژھەلاتی شارەکە. لە دوای ڕووخانی ڕژێمی پێشووی عێڕاق لە ٢٠٠٣، حکومەتی ھەرێمی کوردستان بڕیاری دا فڕۆکەخانەیەکی نێودەوڵەتی دروست بکات کە ببێتە دەروازەیەک بەرەو جیھان.

مێژوو

لە بەراوری (١٥کانوونی یەکەمی ٢٠٠٣) یەکەمین فڕۆکە لە فڕۆکەخانەی ھەولێردا نیشتەوە. وەکو فڕۆکەخانەیەکی مەدەنی لە کوردستانی عێڕاق، فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی ھەولێر بووەتە دەروازەیەک بەرەو جیھان. فڕۆکەخانەکە لەسەر ھەمان ئەو شوێنە بنیاتنراوە کە تاوەکو ساڵی ١٩٩١ وەکو فڕۆکەخانە و بنکەیەکی سەربازیی لە لایەن رِژێمی بەعسەوە بەکار دەھات. لە دوای رِووخانی ڕژێمی پێشووی عێڕاق لە ٢٠٠٣، حکومەتی ھەرێمی کوردستان بڕیاری دا فڕۆکەخانەیەکی نێودەوڵەتی دروست بکات کە ببێتە دەروازەیەک بەرەو جیھان. بەھۆی زیادبوونی ژمارەی گەشتیاران و گەشتەکان، حکومەتی ھەرێمی کوردستان بڕیاری دا بە فراوانکردنی تێرمیناڵی فڕۆکەخانە و نۆژەنکردنەوەی فڕگەکە. لە (١/٧/٢٠٠٣) بنیاتنانی فڕۆکەخانە دەستی پێکرد و لە ١٥ی کانوونی یەکەمی ٢٠٠٣ یەککەمین فڕۆکە لە فڕۆکەخانەی ھەولێر نیشتەوە، دوابەدوای ئەوەش گەشتە ڕاستەوخۆکانی نێوان ھەرێمی کوردستان و ووڵاتانی دراوسێ دەستیڵێکرد تاوەکو ساڵی ٢٠٠٥ لەلایەن ھێڵی ئاسمانی کوردستانەوە گەشتە ڕاستەوخۆکان لە نێوان کوردستان و ئەورۆپا ھاتنە ئەنجامدان. سەرۆکی حکومەتی ھەرێمی کوردستان نێچیرڤان بارزانی بە فەرمیی پرۆژەکەی کردەوە دوای ئەوەی کە لە (٢٩/٤/٢٠٠٥) تەواو بوو دوای ئەوە لە (٢٦/٥/٢٠٠٥) فڕۆکەخانەکە کۆدی (ORER) ی لە لایەن ڕێکخراوی (ICAO) وە پی بەخشرا. بەھۆی گرنگی گواستنەوەی ئاسمانیی و ھاندانی ڕێبەریی کوردستان و پێشخستنی فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی ھەولێر بۆ ئەوەی بگاتە ئاستێکی نێودەڵەتیی، حکومەتی ھەرێمی کوردستان بڕیاری دا فڕۆکەخانەیەکی نوێ دروست بکات کە ببێتە یەکێک لە گەورەترین فڕۆکەخانە شارستانییەکان لە دوای ڕووخانی ڕژێمی پێشوو کۆمپانیای (سکۆت ویلسن) ی بەریتانیی دیزاینی فڕۆکەخانەی نوێی دانا و کۆمپانیای (ماکیۆڵ جەنگیز) یش بە ھەماھەنگیی لەگەڵ وەزارەتی شارەوانیی پرۆژەکەیان جێبەجێ کرد.

دیزایین

فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی ھەولیر بە دیزاینێکی کراوە و جوان لەلایەن گروپی (سکۆت ویلسن) دروستکراوە کە بارەگاکەی لە ووڵاتی بەریتانیایە. ئەم گروپە سەربە کۆمپانیایەکی خەڵات ڵێ بەخشراوە لە ھەردوو کاری دیزاین و نەخشەکێشان بە کارکردن لە شوێنە سروشتیی و دروستکراوەکاندا. پڕۆژەکانیان لە جیھاندا بڵاو بوونەتەوە و بریتین لە جوانکاریی سروشتی و دیزاینی شارستانیانە و دروستکردنی باڵەخانە و ڕێگای ووشکانیی و ھێڵی ئاسنین و فڕۆکەخانە. بەڵێندەری سەرەکیی، کۆمپانیای (ماکێوڵ چەنگیز) ە کە کۆمپانیایەکی بنیاتنانی لە تورکیا دامەزراوە بە ھەماھەنگی لەگەڵ وەزارەتی شارەوانیی کاردەکات. فڕۆکەخانە لە نزیک فڕۆکەخانەی کۆندا دروستکراوە کە پێشتر بنکەکی سەربازیی بووە. بەفڕگە کورتە (٢٨٠٠) مەترییەکەی و باڵەخانەکانی تێرمیناڵە کاتییەکەی خواست و داواکاریکان نەک ھەر تەنھا بۆ تێرمیناڵێکی نوێ بەڵکو بۆ فڕۆکەخانەیەکی نوێ زیاد بوون. بەھۆی دیزانییەنکەیەوە، فڕۆکەخانەکە لەبەرواری (٢٦/٥/٢٠٠٥) کۆدی(ORER)ی لە (ڕێکخراوی نێودەوڵەتی فڕۆکەوانی شارستانیی - ICAO)ی وەرگرت.

تایبەتمەندی

فڕۆکەخانەی نوێ یەکێک لە درێژترین فڕگەکانی لە ھەرێم و سەرانسەری جیھاندا ھەیە کە درێژییەکەی ٤٨٠٠ مەترە و پانییەکەی ٩٠ مەترە. ئامادەکراوە بۆ کارپێکردنی کاتاگۆریی دوو (CAT II) کە سیستەمی بە ئامێر نێشتنەوە (I LS) ی بۆ دانراوە. بەھۆی گرفتی بەرزبوونەوەی پلە‌ی گەرمیی بۆ سەرووی ٤٣ ی سیلیزی کە دەکاتە(١٢٢ پلەی فەھرەنھایت) لە وەرزی ھاویندا، ئەم فڕگە نوێیە بە شێوەیەکی زۆر چاک لەگەڵ ھەڵومەرجی فڕۆکەخانەدا دەگونجێ لەگەڵ ئەوەی کە ھێشتا زۆرترین فڕۆکە لە کاتەکانی فێنک تری شەودا دێن و دەڕۆن.

بەشی تەندرووستی

کلینیک

کلینیکی خزمەتگوزارە پزیشکیەکان، دەکەوێتە فرۆکەخانەی کۆن کە ماوەی ٢٤ کاتژـێر لە کارکردندایە بە چەندین جۆری خزمەتگوزاری پزیشکی وەکو کلینیکی راوێژکاری، تەندروستی دەم و ددان، پشکنینی تاقیگەیی، فریاگوزاری سەرەتایی و بارە لە ناکاوەکان وە ھەروەھا پێکوتان.

ئەمبوڵانس

لە بارە لەناکاو وکتوپڕەکان بەڕێوەبەرایەتی تەندروستی فرۆکەخانە لە ڕێگەی بنکەی تەندروستی پاڵپشت بە ئەمبولێنسەکان لە ئامادە باشی دایە. گواستنەوەی نەخۆش بە ئەمبولێنس لە خاڵی پشکنین بۆ شوێنی سەفەرکردن و بە پێچەوانەوە.

بەشی ھاتن

تیمی تەندروستی ئۆفیسی ھاتن ھەڵدەستێت بە پێدانی پێکوتە دژی ھەندێک نەخۆشی گواستراوە بە تایبەتی بۆ گەشتیاری وڵاتانی توشبوو بە بەتا. تیمی تەندروستی لە ڕێگەی کامیرای گەرمپێو ھەڵدەستێت بە پێوانی پلەی گەرمی لەشی گەشتیاران بۆ زانینی ھەر زیاد بوونێکی پلەی گەرمی.

بەشی چوون (سەفەرکردن)

ئۆفیسی چوون ھەڵدەستیت بە پێشکەشکردنی خزمەتگوزاری تەندروستی ٢٤ کاتژمێر لە کاتی ڕووداوی کتووپڕ وفریاگوزاری سەرەتایی لە ناوچەی سەفەرکردن. ڕێگەپێدانی (ڕاپۆرتی) پزیشکی پێویستە لەم بارانەدا:

  • کاتێک باری تەندروستی گەشتیار لە گوماندا بێت بۆ توانای کەسەکە لە گەشت کردن بە فرۆکە وەکو کاتی دووگیانی، نەخۆشی تازە، نەشتەرگەری، پێکانەکان یاخود ناجێگیری باری تەندروستی لە ناکاو یان درێژخایەن.
  • لە کاتی ھەبوونی پێداویستی پزیشکی وەکو ئۆکسجین، گوێزەرەوە، ئامێری پزیشکی.
  • دەربارەی ھەر بارێک کە پێویستی بە ڕێگەپێدانی پزیشکی ھەیە زانیاری تەواو بخوێنەوە.
  • نەخۆش لەوانەیە پێویستی بە ڕاپۆرتی پزیشکی ھەبێت لە لایەن پزیشکی پسپۆر کە تێیدا توانای گەشتکردنی نەخۆشەکە بە فرۆکە ڕوون کرابێتەوە یان ھەبوونی ھەر ئاستەنگێیک یان پێداویستی تایبەت بە باری نەخۆشەکە باسکرابێت.

ھۆبەی کاروباری یاسایی

ھەموو کارە یاساییەکانی بەڕێوەبەرایەتی تەندروستی فرۆکەخانە دەکات لەگەڵ وەرگرتنی بەڵێن نامەی یاسایی لە خاوەن (کۆمپانیا) بارە خۆراکیانەی کەوا لە ڕێگای ھۆبەی پاراستنی تەندروستی ڕێگە پێدانیان بۆ دەکرێت پاش وەرگرتنی رێکارە ئیدارییەکان.

ھۆبەی فرۆکەوانی

تایبەتە بە سەرپەرشتی کردن و ئەنجام دانی ھەموو پشکنینە پزیشکییەکانی کارمەندانی فرۆکەوانی و بەشی تاوەری فرۆکەخانە لە کاتی وەرگرتن و دووبارە پشکنینی ساڵانەی کارمەندان.

ھۆبەی پاراستنی تەندروستی

سەرپەریشتی کردنی ھەموو جۆرەکانی پێکوتەو چاودێری کردنی ھێنان و ھەناردەی ئەو خۆراکانەی کە بۆ بەکارھێنانی مرۆیی دەگونجێت.

گەشتەکان

فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی ھەولیر بە ھاوکاری ١١ کۆمپانیای بارھەڵگر بۆ زیاتر لە ٢٣ شوێنی مەبەست خزمەتگوزاری پێشکەش دەکات. فڕۆکەی ھێڵی ئاسمانی نەمساویی گەشتەکانی خۆی بۆ ڤیەننا ھەفتانە لە دوو ڕۆژ زیاد کردووە بۆ پێنج ڕۆژ لە حەفتەیەکدا لە زۆرترین مانگەکانی وەرزی ھاویندا. گەشتە ئاسمانییەکان لە ڕێگای ئەتڵەس جێت بۆ ئەستەمبۆڵ و (مێد ئێر) بۆ بەیروت تا ڕاددەیەک پرِ گەشتیارن. مانگانە زیاتر لە ٧٠٠ گەشتی ئاسمانیی (نیشتن و فڕین) لە فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی ھەولێر ئەنجام دەدرێ. ئەو شارانەی بەکاردێن بۆ گەشتی چوون ھاتن.

بارھەڵگرەکان

  • Air Berlin
  • Gulf Air
  • Viking-Hellas
  • Air Sweden
  • Iraqi Airways
  • Atlas Jet
  • Med Airways
  • Austrian Airlines
  • Royal Jordanian Airlines
  • AVE.com Viking Airline

نێوخۆی وڵات

نێودەوڵەتیی

ئامارەکان

ئاماری فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتیی ھەولێر[٢]
ساڵ کۆێ ڕێبواران کۆی بار (بە تەن)
٢٠٠٦ ١٦٣٬٦١٩
٢٠٠٧ ٢٦٣٬١٤٨ ٩٬٣٢١
٢٠٠٨ ٣٠١٬٥٣٤ ١٣٬٣٣٥
٢٠٠٩ ٣٤٨٬١٢٠ ١١٬١٠٠
٢٠١٠ ٤٣٥٬٤٦٩ ١٠٬٦١٩
٢٠١١ ٦٢١٬٨٧٠ ١٧٬٧٦٩
٢٠١٢ ٩٤٧٬٦٠٠ ٢٧٬٨٤٩
٢٠١٣ ١٬١٩٣٬٧٨٣ ٣٨٬٥٧٢
٢٠١٤ ١٬٥٦٥٬٩٩٨ ٣٣٬٥٢٧

سەرچاوەکان

  1. ^ سەرچاوە:http://www.erbilairport.com/ku/ABUT01/F_ABUT01_03_01.aspx
  2. ^ "Erbil International Airport". Erbilairport.net.