ھاوبەر (ئەندازە): جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
No edit summary
پەرەپێدان
ھێڵی ١: ھێڵی ١:
[[پەڕگە:Parallel (PSF).png|وێنۆک| چەند نموونە هێڵ و چەماوەی هاوبەرە (تەریب).]]
[[پەڕگە:Parallel (PSF).png|وێنۆک| چەند نموونە هێڵ و چەماوەی هاوبەرە (تەریب).]]
'''ھاوشانی''' (یان '''ھاوڕێکی''') وشەیەکە کە لە [[ئەندازە]]دا ئاماژەدان بە یەکێک لە تایبەتمەندییەکانی دوو [[هێڵ (ئەندازە)|ھێڵ]] یان دوو [[ڕووتەخت]] (یان زۆرتر) یان تێکەڵێک لەوانە (بۆ نموونە: ھێڵێک و ڕووتەختێک) لە ناو [[بۆشاییی ئیقلیدسی]]دا بەکاردەبرێت. دوو ھێڵ لە یەک ڕووتەختدا پێیان دەگووترێت '''ھاوشان''' (بە ئینگلیزی: ''Parallel''؛ بە عەرەبی: ''موازی'') ئەگەر پێک نەگەن یان یەکتر نەبڕن.
'''ھاوشانی'''، '''تەریب'''، یان '''ھاوڕێکی''، وشەیەکە کە لە [[ئەندازە]]دا ئاماژەدان بە یەکێک لە تایبەتمەندییەکانی دوو [[هێڵ (ئەندازە)|ھێڵ]] یان دوو [[ڕووتەخت]] (یان زۆرتر) یان تێکەڵێک لەوانە (بۆ نموونە: ھێڵێک و ڕووتەختێک) لە ناو [[بۆشاییی ئیقلیدسی]]دا بەکاردەبرێت. دوو ھێڵ لە یەک ڕووتەختدا پێیان دەگووترێت '''ھاوشان''' (بە ئینگلیزی: ''Parallel''؛ بە عەرەبی: ''موازی'') ئەگەر پێک نەگەن یان یەکتر نەبڕن.

==هێما==
==هێما==
دوو هێڵی هاوشان لە [[بیرکاری]]دا بە <math>\parallel</math> هێما دەکرێ. بۆ نموونە <math>AB \parallel CD</math> واتە ''AB'' هاوشانە لەگەڵ ''CD''.
دوو هێڵی هاوشان لە [[بیرکاری]]دا بە <math>\parallel</math> هێما دەکرێ. بۆ نموونە <math>AB \parallel CD</math> واتە ''AB'' هاوشانە لەگەڵ ''CD''.


==هاوشانی ئیقلیدی ==
[[پەڕگە:Parallel_transversal.svg|وێنۆک| دوو هێڵی تەریب کە ڕاستەهێڵێکی تر هەردووکیانی بڕیوە.]]

ئەگەر دوو ڕاستەهێڵی تەریب a و b لە بۆشاییەکی ئیقلیدیدا هاوشان بن، ئەوا ئەم تایبەتمەندیانەیان هەیە:
# هەموو خاڵەکانی ڕاستێهڵی a دووریەکانیان لە خاڵەکانی ڕاستەهێڵی b یەکسانە.
# هەردوو ڕاستەهێڵەکە لە هەمان ڕووتەختدان بەڵام یەکتر نابڕن.
# ئەگەر ڕاستەهێڵێکی تر t هەردوو ڕاستەهەڵەکە ببڕێت لە هەمان ڕووتەختدا، ئەوا گۆشە-هاوجێگەکانی ناو یەکتر بڕەکە [[هاوشێوە (ئەندازە)]]ی یەکترن.


[[پۆل:ماتماتیک]]
[[پۆل:ماتماتیک]]

وەک پێداچوونەوەی ‏١٢:٢٤، ٩ی تەممووزی ٢٠١٦

چەند نموونە هێڵ و چەماوەی هاوبەرە (تەریب).

'ھاوشانی، تەریب، یان ھاوڕێکی، وشەیەکە کە لە ئەندازەدا ئاماژەدان بە یەکێک لە تایبەتمەندییەکانی دوو ھێڵ یان دوو ڕووتەخت (یان زۆرتر) یان تێکەڵێک لەوانە (بۆ نموونە: ھێڵێک و ڕووتەختێک) لە ناو بۆشاییی ئیقلیدسیدا بەکاردەبرێت. دوو ھێڵ لە یەک ڕووتەختدا پێیان دەگووترێت ھاوشان (بە ئینگلیزی: Parallel؛ بە عەرەبی: موازی) ئەگەر پێک نەگەن یان یەکتر نەبڕن.

هێما

دوو هێڵی هاوشان لە بیرکاریدا بە هێما دەکرێ. بۆ نموونە واتە AB هاوشانە لەگەڵ CD.

هاوشانی ئیقلیدی

دوو هێڵی تەریب کە ڕاستەهێڵێکی تر هەردووکیانی بڕیوە.

ئەگەر دوو ڕاستەهێڵی تەریب a و b لە بۆشاییەکی ئیقلیدیدا هاوشان بن، ئەوا ئەم تایبەتمەندیانەیان هەیە:

  1. هەموو خاڵەکانی ڕاستێهڵی a دووریەکانیان لە خاڵەکانی ڕاستەهێڵی b یەکسانە.
  2. هەردوو ڕاستەهێڵەکە لە هەمان ڕووتەختدان بەڵام یەکتر نابڕن.
  3. ئەگەر ڕاستەهێڵێکی تر t هەردوو ڕاستەهەڵەکە ببڕێت لە هەمان ڕووتەختدا، ئەوا گۆشە-هاوجێگەکانی ناو یەکتر بڕەکە هاوشێوە (ئەندازە)ی یەکترن.