ھاوبەر (ئەندازە): جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
No edit summary |
هیوا (لێدوان | بەشدارییەکان) پەرەپێدان |
||
ھێڵی ١: | ھێڵی ١: | ||
[[پەڕگە:Parallel (PSF).png|وێنۆک| چەند نموونە هێڵ و چەماوەی هاوبەرە (تەریب).]] |
[[پەڕگە:Parallel (PSF).png|وێنۆک| چەند نموونە هێڵ و چەماوەی هاوبەرە (تەریب).]] |
||
'''ھاوشانی''' |
'''ھاوشانی'''، '''تەریب'''، یان '''ھاوڕێکی''، وشەیەکە کە لە [[ئەندازە]]دا ئاماژەدان بە یەکێک لە تایبەتمەندییەکانی دوو [[هێڵ (ئەندازە)|ھێڵ]] یان دوو [[ڕووتەخت]] (یان زۆرتر) یان تێکەڵێک لەوانە (بۆ نموونە: ھێڵێک و ڕووتەختێک) لە ناو [[بۆشاییی ئیقلیدسی]]دا بەکاردەبرێت. دوو ھێڵ لە یەک ڕووتەختدا پێیان دەگووترێت '''ھاوشان''' (بە ئینگلیزی: ''Parallel''؛ بە عەرەبی: ''موازی'') ئەگەر پێک نەگەن یان یەکتر نەبڕن. |
||
==هێما== |
==هێما== |
||
دوو هێڵی هاوشان لە [[بیرکاری]]دا بە <math>\parallel</math> هێما دەکرێ. بۆ نموونە <math>AB \parallel CD</math> واتە ''AB'' هاوشانە لەگەڵ ''CD''. |
دوو هێڵی هاوشان لە [[بیرکاری]]دا بە <math>\parallel</math> هێما دەکرێ. بۆ نموونە <math>AB \parallel CD</math> واتە ''AB'' هاوشانە لەگەڵ ''CD''. |
||
==هاوشانی ئیقلیدی == |
|||
[[پەڕگە:Parallel_transversal.svg|وێنۆک| دوو هێڵی تەریب کە ڕاستەهێڵێکی تر هەردووکیانی بڕیوە.]] |
|||
ئەگەر دوو ڕاستەهێڵی تەریب a و b لە بۆشاییەکی ئیقلیدیدا هاوشان بن، ئەوا ئەم تایبەتمەندیانەیان هەیە: |
|||
# هەموو خاڵەکانی ڕاستێهڵی a دووریەکانیان لە خاڵەکانی ڕاستەهێڵی b یەکسانە. |
|||
# هەردوو ڕاستەهێڵەکە لە هەمان ڕووتەختدان بەڵام یەکتر نابڕن. |
|||
# ئەگەر ڕاستەهێڵێکی تر t هەردوو ڕاستەهەڵەکە ببڕێت لە هەمان ڕووتەختدا، ئەوا گۆشە-هاوجێگەکانی ناو یەکتر بڕەکە [[هاوشێوە (ئەندازە)]]ی یەکترن. |
|||
[[پۆل:ماتماتیک]] |
[[پۆل:ماتماتیک]] |
وەک پێداچوونەوەی ١٢:٢٤، ٩ی تەممووزی ٢٠١٦
'ھاوشانی، تەریب، یان ھاوڕێکی، وشەیەکە کە لە ئەندازەدا ئاماژەدان بە یەکێک لە تایبەتمەندییەکانی دوو ھێڵ یان دوو ڕووتەخت (یان زۆرتر) یان تێکەڵێک لەوانە (بۆ نموونە: ھێڵێک و ڕووتەختێک) لە ناو بۆشاییی ئیقلیدسیدا بەکاردەبرێت. دوو ھێڵ لە یەک ڕووتەختدا پێیان دەگووترێت ھاوشان (بە ئینگلیزی: Parallel؛ بە عەرەبی: موازی) ئەگەر پێک نەگەن یان یەکتر نەبڕن.
هێما
دوو هێڵی هاوشان لە بیرکاریدا بە هێما دەکرێ. بۆ نموونە واتە AB هاوشانە لەگەڵ CD.
هاوشانی ئیقلیدی
ئەگەر دوو ڕاستەهێڵی تەریب a و b لە بۆشاییەکی ئیقلیدیدا هاوشان بن، ئەوا ئەم تایبەتمەندیانەیان هەیە:
- هەموو خاڵەکانی ڕاستێهڵی a دووریەکانیان لە خاڵەکانی ڕاستەهێڵی b یەکسانە.
- هەردوو ڕاستەهێڵەکە لە هەمان ڕووتەختدان بەڵام یەکتر نابڕن.
- ئەگەر ڕاستەهێڵێکی تر t هەردوو ڕاستەهەڵەکە ببڕێت لە هەمان ڕووتەختدا، ئەوا گۆشە-هاوجێگەکانی ناو یەکتر بڕەکە هاوشێوە (ئەندازە)ی یەکترن.