شارەزوور: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
تاگ: بەکارھێنانی نووسەی ناستاندارد
ب گەڕاندنەوەی دەستکارییەکانی Sarhad unis shakrali (لێدوان) بۆ دوایین پێداچوونەوەی ئاسۆ
ھێڵی ٥: ھێڵی ٥:
== ناو ==
== ناو ==
وا دەردەکەوێت کە وشەی شارەزوور لە دوو وشەی کۆنی [[ئێران]]ی: شاھ (شا) و رەزوور (دارستان) پێکھاتووە کە بە سەر یەکەوە واتای "دارستانی شاھانە" دەدات.<ref> E.J.W. Gibb memorial series, 1937, E. J. Brill, University of California</ref>
وا دەردەکەوێت کە وشەی شارەزوور لە دوو وشەی کۆنی [[ئێران]]ی: شاھ (شا) و رەزوور (دارستان) پێکھاتووە کە بە سەر یەکەوە واتای "دارستانی شاھانە" دەدات.<ref> E.J.W. Gibb memorial series, 1937, E. J. Brill, University of California</ref>
شهرزور (sharazur) أو حلبجة الجديدة : بلدة كردية عراقية تابعة لمحافظة السليمانية وهى تبعد 35 كم جنوب شرق مركز المحافظة السليمانية تبلغ عدد سكانها 70000 نسمة.و تقع على ارتفاع 1770 قدم عن سطح البحر على مسار خط الطول والعرض 45 ْ× 35 ْ موقعها الجغرافى تكون في وسط سهل شارزوور على اراضى الزراعية مقاطعة 4 زراين كانى رش واسمها في خريطة كوكل ارث قازاو Qazaw من شمالها ناحية تانجرو ومن شرقها قضاء شهرزور ومن جنوبها قضاء دربنديخان. وتاريخ تاسيسها عام 1989 م عندما نزح اهالى حلبجة من جراء الحرب الإيرانية العراقية ومن هجوم الايرانى على المدينة عام 1988 وقصف الحكومة العراقية بالكيمياوى مدينة حلبجة اسفرت بحيات 5000 شخص من اهالى مدينة وجرح مالايقل عن 5000 شخص وتشرد معظم سكانها، منهم من فروا إلى إيران ومنهم من اتجهوا إلى السليمانية. وبعد ثمانية أشهر قام الحكومة العراقية بتأسيس مجمع سكنى لهم قرب السليمانية وبعدها سميت ببلدة شهرزور, وناحية وارماوا (زراين)zarayin تابعة لها.و أغلبية سكان شهرزور من قبيلة جاف الكبيرة وقسم من عشيرة كؤران المسمات ب الهورامى ويتكون عشيرة الجاف على عشائر (ميكائيلى، كمالئى, كلالى, ترخانى, هارونى, [ ولى. ولدبكى ايناخى)، شاترى ,شميرانى، نورولى، بيداخى، روغزادى، كلهور، باشكى، كوكويى ,كلاشى، امامى، عملة ،تاوكؤزى وعشائر أخرى).


==مێژوو==
==مێژوو==

وەک پێداچوونەوەی ‏٠٣:٥٢، ٤ی شوباتی ٢٠١٦

دەشتی شارەزوور دەشتێکی گەورەی کوردستانە کە لە پارێزگای سلێمانیدایە کە کەوتووەتە نێوان سلێمانی و دەربەندیخان.

ناو

وا دەردەکەوێت کە وشەی شارەزوور لە دوو وشەی کۆنی ئێرانی: شاھ (شا) و رەزوور (دارستان) پێکھاتووە کە بە سەر یەکەوە واتای "دارستانی شاھانە" دەدات.[١]

مێژوو

لە چەند بەڵگەیەکی ساسانییەکاندا ناوی شارەزوور ھاتووە.[٢]

لە سەدەی چوارەمی زایینیدا ھەندێ لە شارەزوورییەکان کە چوونەتە سەر ئایینی مەسیحییەت، بە دەستی شای ساسانی دەکوژرێن.

ھراکلیووس (Heraclius) ئیمپراتۆری ڕوومی لە مانگیی ٢ی ساڵی ٦٢٨ی زایینی لە شارەزوور بووە.

لە ساڵی ٦٤٢ی زایینی لە دەشتی شارەزووردا شەڕی نێوان ساسانییەکان و سوپای ئیسلام ڕوو دەدات و ئیسلام دێتە ناوچەی شارەزوور.

دەسەڵاتی شارەزوور، لە سەدەی ١١ تاوەکوو سەدەی ١٦، بە دەستی میرنشینی ئەردەڵانەوە بووە. شوێنەوارەکانی ئەو سەردەمە لە «یاسین تەپە»دا بە جێ ماوە.

لە ساڵی ١٥٥٤ ناوچەکە دەکەوتە دەستی عوسمانییەکان و ئەیالەتی شارەزوور دادەمەزرێت.[٣]

سەرچاوەکان

  1. ^ E.J.W. Gibb memorial series, 1937, E. J. Brill, University of California
  2. ^ کارنامەی ئەردەشیری پاپەکان، بەشی ٦
  3. ^ Gábor Ágoston, Encyclopedia of the Ottoman Empire