ڤینۆس: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو

نێوھێڵ

وەک پێداچوونەوەی ‏٢١:١١، ٢٣ی تشرینی دووەمی ٢٠١٣

ڤینۆس (زوھرا) دووەمین ھەسارەی کۆمەڵەی خۆرە , لەڕووی نزیکی لە خۆر , ھەسارەیێکی خۆڵییە ھەروەک عەتارد , و مەریخ, لە ڕووی قەبارەو پێکھاتەی گشتیش لەزەوی ئەچێ.

لەبەرئەوەی کە زوھرا نزیکترە لەرۆژ لەزەوی , زۆربەی جار لە و شوێنەئەبن کە خۆر لێیە , وەلەبەرئەوە ئەتوانرێ لەسەر زەوییەوە ببینرێ لە پێش رۆژھەڵات , و رۆژئاوا بە کاتێکی کەم , لەبەر ئەوە پێی ئەوترێ :ئەستێرەی بەیانی ,یان ئەستێرەی ئێوارە ,لەوکاتەی کە ھەڵدێت ئەبێت بەدرەوشاوەترین تەنی ئاسمان. بەھری شوێنەکە شیەوە ئەبێت بەیەکێک لەم دوو ھەسارەیەی کە دووھەمیان ھەسارەی (عەتاردە) کە دیاردەی تێپەڕەبوونیان بەسەردا ئەچەسپێ , ئەمەش ئەکەونە نێوانی رۆژو زەوی , دواین تێپەڕینی ھەسارەی زوھرا لە ساڵی ٢٠٠٤ز. بوو ، تێپەرینی داھاتووشی ئەکەوێتە ساڵی ٢٠١٢.ز. زوھرا لەسەر ڕووی زوھراش شاخی کانزایی ھەن , کەوا دا پۆشراون بە زوقمی کانزایی لە قوڕقوشم ئەتاوێتەوە . ئەبێ بەھەوا لەبەرزاییە گەرمیەکان . ھەسارەیێکە گەرمیەکەی بەرزە , بایەکەشی بە ھێزە . و قەبارەکەی لە قەبارەی زەوی ئەچێ؟, ھەر بۆیەش پێ ئەوترێ خوشکی زەوی , کێشی ھەرکەسێکیش لەوی َ نزیک ئەبێ لە کێشی خۆی , بۆنموونە :ئەگەر لەسەرزەوی حەفتاکیلۆ بیت ئەوا لەوێ ئەبیت بە ٦٣کیلۆ ھەورێکی چڕوپڕیش ڕووەکەی داپۆشیووە , کە ئەبێتە ھۆی نەبینینی , وبڕێکی زۆر گەرمایی لە خۆر وەرئەگرێ , و بەگەرمترین ھەسارەی کۆمەڵەی خۆر دائەنرێ . لەڕووی گڕکان و بومەلەرزە چالاکەکان , و شاخ ودەشتەکانی لەزەوی ئەچێ. بەڵام لە یەک نەچوونی سەرەکیان لەگەڵ زەویدا لەمەدایە , کە کەشەکەی گەرمە , بەکەڵکی ژیان نایێت و ھەروەھا ھیچ مانگێکی پاشکۆی نیە وەک زەوی . .گەرمیە مام ناوەندیەکەی ئەگاتە ٤٤٩ پلەی سەدی. لەنێو کەشەکەیدا دووەم ئۆکسیدیکاربۆن, ونایترۆجین ھەیە.

جوگرافیای ڤینوس

نزیکە ٨٠%ی ڕووبەری زوھرا , دەشت وشێوی گڕکانی نەرمن , و رووبەرەکەی تریشی دوو کێشوەری بەرزن , یەکێکیان لەنیوەی باکوری ھەسارەکەدایە ئەوی تریشیان لە باشوری ھێڵی پشتێنەیی (الاسستواْ )دایە . کێشوەری باکوری ناوی (عەشتارتیرا)یە, بەناوی عەشتاری خواوەندی خۆشەویستی بابلیەکان و ,بەقەد کێشوەری ئوستڕالیا ئەبێت . بەرزترین شاخ لەسەر زوھرا لەم کیشوەرەدایە, وناوی (ماکسویل ماوەنتس )ە , و بەرزیەکەیی ئەگاتە ١١ کیلۆمەتر لە سەر ناوەڕاستی بەرزی رووبەری زوھرا , بەبەراوردکردنی لەگەڵ بەرزترین لوتکەی زەوی , ئەوا بەرزایی ئێفرێست کەمترە لە ٩کیلۆمەترە لە ئاست ڕووی دەریاوە . کیشوەری باشورەکەش ناوی (ئەفرۆدایت تیرا)یە , بەناوی خواوەندی خۆشەویستی یۆنانیەکانەوەیە , رووبەرێکی فراوانترئەگرێتەوە لە کیشوەری پێشوو, وبەقەد کیشوەری ئەمریکای باشور ئەبێ .و زۆرینەی ئەم کیشوەرەش لە پێچ پەناو دۆڵ پێک ھاتووە. جگە لە چاڵ , ئەتوانرێ شاخ, و کێو بە شێوەیێکی بەربڵاو ببینرێ , بەسەر ھەسارە بەردینەکان, جا زوھراش ھێندی نیشانە و دروشتمی رووکاری ناوازەی ھەیە , لەمانەش :گڕکانی ھەرگیز نەگۆری (فاڕا)(farra) یە , کەلە شێوەی کولێرەیە , و قەبارەکەی لە نێوان ٢٠ تا ٥٠کیلۆمەتر , و بەرزیەکەیشی لە ١٠٠ تا ١٠٠٠مەتر لە سەر ئاستی رووکار ئەبێت , ھەروەھا داڕێژراوە شکانەوە تیشکیەکان , کەلە ئەستێرە ئەچن , بەناوی :نوڤای (novae) , ھەروەھا دروشم و نیشانە تیشکیەکان ,و شکانەوە ناوەندیەکان کە لە تۆڕی جاڵجالوکە ئەچن , وبە جاڵجاڵۆ کەییەکان(arachoids)ەوە ناسراوە . ھەروەھا کۆرۆنای (coronae), کە بازنەوخوڵگەی شکانەوەیە , و ھێندی جاریش بە نزمایەتی دەوریان گیراوە . ئەمانە ھەموویان لەبنەڕەتدا دروشم و نیشانەی گڕکانین . ونزیکەی ھەموو دروشم و نیشانەکانی ھەسارەی زوھرا ,بەوناوەی (جێمس ماکسوێل) ناونراوە , ھەروا ناوچەی ئەلفاوبێتا , نەبێت.

داڕێژە:Link FA داڕێژە:Link FA داڕێژە:Link FA داڕێژە:Link FA داڕێژە:Link FA داڕێژە:Link FA داڕێژە:Link FA داڕێژە:Link FA داڕێژە:Link FA داڕێژە:Link FA داڕێژە:Link FA داڕێژە:Link FA داڕێژە:Link FA داڕێژە:Link GA داڕێژە:Link GA داڕێژە:Link FA

@@ ھێڵی ١٣: / ھێڵی ١٣: @@
 {{کۆمەڵەی خۆر}}
 {{Link FA|ar}}
@@ ھێڵی ٣٢: / ھێڵی ٣٠: @@
 {{Link GA|ru}}
 {{Link FA|ml}}
-[[af:Venus (planeet)]]
-[[als:Venus (Planet)]]
-[[am:ዘሃራ]]
-[[ang:Venus]]
-[[as:শুক্ৰ গ্ৰহ]]
-[[ba:Венера (планета)]]
-[[bar:Venus (Planet)]]
-[[bat-smg:Aušruos žvaizdie]]
-[[bcl:Venus]]
-[[be-x-old:Вэнэра (плянэта)]]
-[[co:Stedda Diana]]
-[[crh:Çolpan]]
-[[csb:Wenus]]
-[[cv:Венера (планета)]]
-[[diq:Venus]]
-[[et:Veenus]]
-[[ext:Venu (praneta)]]
-[[fiu-vro:Veenüs]]
-[[fo:Venus]]
-[[frp:Vènus (planèta)]]
-[[frr:Fenus]]
-[[fy:Fenus]]
-[[ga:Véineas (pláinéad)]]
-[[gan:金星]]
-[[gd:An Rìbhinn (planaid)]]
-[[gn:Mbyja Ko'ẽ]]
-[[gu:શુક્ર (ગ્રહ)]]
-[[gv:Baytnag]]
-[[haw:Hōkūloa]]
-[[hi:शुक्र]]
-[[hif:Sukhrgrah]]
-[[ht:Venis (planèt)]]
-[[hy:Վեներա]]
-[[ie:Venus (planete)]]
-[[ilo:Benus]]
-[[io:Venuso]]
-[[iu:ᕖᓄᔅ]]
-[[jbo:venus]]
-[[jv:Venus]]
-[[km:ភពសុក្រ]]
-[[kn:ಶುಕ್ರ]]
-[[ksh:Veenuß (Planneet)]]
-[[ku:Gelawêj (gerstêrk)]]
-[[kv:Венера]]
-[[kw:Gwener (planet)]]
-[[ky:Чолпон]]
-[[lb:Venus (Planéit)]]
-[[lez:Венера]]
-[[li:Venus (planeet)]]
-[[ln:Mokwɛtɛ]]
-[[map-bms:Venus]]
-[[mdf:Циле]]
-[[mg:Venosy]]
-[[mhr:Чолпан]]
-[[mn:Сугар]]
-[[ms:Zuhrah]]
-[[mwl:Bénus]]
-[[my:သောကြာဂြိုဟ်]]
-[[mzn:روجا]]
-[[nah:Cītlalpōl]]
-[[nds:Venus (Planet)]]
-[[nds-nl:Venus (planeet)]]
-[[nov:Venus (planete)]]
-[[nv:Biinis]]
-[[oc:Vènus (planeta)]]
-[[or:ଶୁକ୍ର]]
-[[os:Бонвæрнон]]
-[[pam:Venus]]
-[[pms:Véner (pianeta)]]
-[[pnb:وینس (سیارہ)]]
-[[qu:Ch'aska]]
-[[rm:Venus (planet)]]
-[[rue:Венера (планета)]]
-[[rw:Umubumbe wa Venus]]
-[[sa:शुक्रः]]
-[[sah:Дьэллэҥэ]]
-[[se:Venus]]
-[[so:Waxaraxir]]
-[[sq:Venusi]]
-[[stq:Venus]]
-[[su:Vénus]]
-[[sw:Zuhura]]
-[[szl:Wynus]]
-[[ta:வெள்ளி (கோள்)]]
-[[te:శుక్రుడు]]
-[[tg:Зӯҳра]]
-[[tl:Benus (planeta)]]
-[[tt:Венера (планета)]]
-[[ug:ۋېنېرا]]
-[[ur:زہرہ]]
-[[uz:Venera (sayyora)]]
-[[vep:Vener (planet)]]
-[[wa:Sitoele do bierdjî]]
-[[wo:Weenus]]
-[[xal:Басң һариг]]
-[[yi:ווענוס]]
-[[yo:Àgùàlà]]
-[[za:Ndaundeiqhaemh]]
-[[zh-classical:金星]]
-[[zh-min-nan:Kim-chheⁿ]]
-[[zu:UVenusi]]
-{{ناکۆکیی نێوانویکی}}