ڤینۆس: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان
Calak (لێدوان | بەشدارییەکان) ب Calak پەڕەی ھەسارەی ڤینۆسی گواستەوە بۆ ڤینوس |
Calak (لێدوان | بەشدارییەکان) No edit summary |
||
ھێڵی ١: | ھێڵی ١: | ||
{{خاوێنکردن}} |
|||
زوهرا (ڤینۆس)دووهمین ههسارهى كۆمهڵهى خۆره , لهرِووى نزیكى له خۆر , ههسارهیێكى خۆڵییه ههروهك عهتارد , و مهریخ, له رِووى قهبارهو پێكهاتهى گشتیش لهزهوى ئهچێ. |
|||
'''ڤینۆس''' (زوھرا) دووەمین ھەسارەی کۆمەڵەی خۆرە , لەڕووی نزیکی لە خۆر , ھەسارەیێکی خۆڵییە ھەروەک عەتارد , و مەریخ, لە ڕووی قەبارەو پێکھاتەی گشتیش لەزەوی ئەچێ. |
|||
لهبهرئهوهى كه زوهرا نزیكتره لهرۆژ لهزهوى , زۆربهى جار له و شوێنهئهبن كه خۆر لێیه , وهلهبهرئهوه ئهتوانرێ لهسهر زهوییهوه ببینرێ له پێش رۆژههلاَت , و رۆژئاوا به كاتێكى كهم , لهبهر ئهوه پێى ئهوترێ :ئهستێرهى بهیانى ,یان ئهستێرهى ئێواره ,لهوكاتهى كه ههڵدێت ئهبێت بهدرهوشاوهترین تهنى ئاسمان. |
|||
بههرى شوێنهكه شیهوه ئهبێت بهیهكێك لهم دوو ههسارهیهى كه دووههمیان ههسارهى (عهتارده) كه دیاردهى تێپهرِهبوونیان بهسهردا ئهچهسپێ , ئهمهش ئهكهونه نێوانى رۆژو زهوى , دواین تێپهرِینى ههسارهى زوهرا له ساڵى 2004ز. بوو ، تێپهرینى داهاتووشى ئهكهوێته ساڵى 2012.ز. |
|||
لەبەرئەوەی کە زوھرا نزیکترە لەرۆژ لەزەوی , زۆربەی جار لە و شوێنەئەبن کە خۆر لێیە , وەلەبەرئەوە ئەتوانرێ لەسەر زەوییەوە ببینرێ لە پێش رۆژھەڵات , و رۆژئاوا بە کاتێکی کەم , لەبەر ئەوە پێی ئەوترێ :ئەستێرەی بەیانی ,یان ئەستێرەی ئێوارە ,لەوکاتەی کە ھەڵدێت ئەبێت بەدرەوشاوەترین تەنی ئاسمان. |
|||
زوهرا لهسهر رِووى زوهراش شاخى كانزایى ههن , كهوا دا پۆشراون به زوقمى كانزایى له قورِقوشم ئهتاوێتهوه . ئهبێ بهههوا لهبهرزاییه گهرمیهكان . ههسارهیێكه گهرمیهكهى بهرزه , بایهكهشى به هێزه . و قهبارهكهى له قهبارهى زهوى ئهچێ؟, ههر بۆیهش پێ ئهوترێ خوشكى زهوى , كێشى ههركهسێكیش لهوى َ نزیك ئهبێ له كێشى خۆى , بۆنموونه :ئهگهر لهسهرزهوى حهفتاكیلۆ بیت ئهوا لهوێ ئهبیت به 63كیلۆ ههورێكى چرِوپرِیش رِووهكهى داپۆشیووه , كه ئهبێته هۆى نهبینینى , وبرِێكى زۆر گهرمایى له خۆر وهرئهگرێ , و بهگهرمترین ههسارهى كۆمهڵهى خۆر دائهنرێ . لهرِووى گرِكان و بومهلهرزه چالاكهكان , و شاخ ودهشتهكانى لهزهوى ئهچێ. بهلاَم له یهك نهچوونى سهرهكیان لهگهڵ زهویدا لهمهدایه , كه كهشهكهى گهرمه , بهكهڵكى ژیان نایێت و ههروهها هیچ مانگێكى پاشكۆی نیه وهك زهوى . |
|||
بەھری شوێنەکە شیەوە ئەبێت بەیەکێک لەم دوو ھەسارەیەی کە دووھەمیان ھەسارەی (عەتاردە) کە دیاردەی تێپەڕەبوونیان بەسەردا ئەچەسپێ , ئەمەش ئەکەونە نێوانی رۆژو زەوی , دواین تێپەڕینی ھەسارەی زوھرا لە ساڵی ٢٠٠٤ز. بوو ، تێپەرینی داھاتووشی ئەکەوێتە ساڵی ٢٠١٢.ز. |
|||
.گهرمیه مام ناوهندیهكهى ئهگاته 449 پلهى سهدى |
|||
زوھرا لەسەر ڕووی زوھراش شاخی کانزایی ھەن , کەوا دا پۆشراون بە زوقمی کانزایی لە قوڕقوشم ئەتاوێتەوە . ئەبێ بەھەوا لەبەرزاییە گەرمیەکان . ھەسارەیێکە گەرمیەکەی بەرزە , بایەکەشی بە ھێزە . و قەبارەکەی لە قەبارەی زەوی ئەچێ؟, ھەر بۆیەش پێ ئەوترێ خوشکی زەوی , کێشی ھەرکەسێکیش لەوی َ نزیک ئەبێ لە کێشی خۆی , بۆنموونە :ئەگەر لەسەرزەوی حەفتاکیلۆ بیت ئەوا لەوێ ئەبیت بە ٦٣کیلۆ ھەورێکی چڕوپڕیش ڕووەکەی داپۆشیووە , کە ئەبێتە ھۆی نەبینینی , وبڕێکی زۆر گەرمایی لە خۆر وەرئەگرێ , و بەگەرمترین ھەسارەی کۆمەڵەی خۆر دائەنرێ . لەڕووی گڕکان و بومەلەرزە چالاکەکان , و شاخ ودەشتەکانی لەزەوی ئەچێ. بەڵام لە یەک نەچوونی سەرەکیان لەگەڵ زەویدا لەمەدایە , کە کەشەکەی گەرمە , بەکەڵکی ژیان نایێت و ھەروەھا ھیچ مانگێکی پاشکۆی نیە وەک زەوی . |
|||
.لهنێو كهشهكهیدا دووهم ئۆكسیدىكاربۆن, ونایترۆجین ههیه. |
|||
.گەرمیە مام ناوەندیەکەی ئەگاتە ٤٤٩ پلەی سەدی. لەنێو کەشەکەیدا دووەم ئۆکسیدیکاربۆن, ونایترۆجین ھەیە. |
|||
جوگرافیاكهى : |
|||
نزیكه 80%ى رِووبهرى زوهرا , دهشت وشێوى گرِكانى نهرمن , و رووبهرهكهى تریشى دوو كێشوهرى بهرزن , یهكێكیان لهنیوهى |
|||
== جوگرافیای ڤینوس == |
|||
باكورى ههسارهكهدایه ئهوى تریشیان له باشورى هێڵى پشتێنهیى (الاسستواْ )دایه . كێشوهرى باكورى ناوى (عهشتارتیرا)یه, بهناوى عهشتارى خواوهندى خۆشهویستى بابلیهكان و ,بهقهد كێشوهرى ئوسترِالیا ئهبێت . بهرزترین شاخ لهسهر زوهرا لهم كیشوهرهدایه, وناوى (ماكسویل ماوهنتس )ه , و بهرزیهكهیى ئهگاته 11 كیلۆمهتر له سهر ناوهرِاستى بهرزى رووبهرى زوهرا , بهبهراوردكردنى لهگهڵ بهرزترین لوتكهى زهوى , ئهوا بهرزایى ئێفرێست كهمتره له 9كیلۆمهتره له ئاست رِووى دهریاوه . كیشوهرى باشورهكهش ناوى (ئهفرۆدایت تیرا)یه , بهناوى خواوهندى خۆشهویستى یۆنانیهكانهوهیه , رووبهرێكى فراوانترئهگرێتهوه له كیشوهرى پێشوو, وبهقهد كیشوهرى ئهمریكاى باشور ئهبێ .و زۆرینهى ئهم كیشوهرهش له پێچ پهناو دۆڵ پێك هاتووه. |
|||
نزیکە ٨٠%ی ڕووبەری زوھرا , دەشت وشێوی گڕکانی نەرمن , و رووبەرەکەی تریشی دوو کێشوەری بەرزن , یەکێکیان لەنیوەی |
|||
جگه له چاڵ , ئهتوانرێ شاخ, و كێو به شێوهیێكى بهربڵاو ببینرێ , بهسهر ههساره بهردینهكان, جا زوهراش هێندى نیشانه و دروشتمى رووكارى ناوازهى ههیه , لهمانهش :گرِكانى ههرگیز نهگۆرى (فارِا)(farra) یه , كهله شێوهى كولێرهیه , و قهبارهكهى له نێوان 20 تا 50كیلۆمهتر , و بهرزیهكهیشى له 100 تا 1000مهتر له سهر ئاستى رووكار ئهبێت , ههروهها دارِێژراوه شكانهوه تیشكیهكان , كهله ئهستێره ئهچن , بهناوى :نوڤاى (novae) , ههروهها دروشم و نیشانه تیشكیهكان ,و شكانهوه ناوهندیهكان كه له تۆرِى جاڵجالوكه ئهچن , وبه جاڵجاڵۆ كهییهكان(arachoids)هوه ناسراوه . ههروهها كۆرۆناى (coronae), كه بازنهوخوڵگهى شكانهوهیه , و هێندى جاریش به نزمایهتى دهوریان گیراوه . ئهمانه ههموویان لهبنهرِهتدا دروشم و نیشانهى گرِكانین . ونزیكهى ههموو دروشم و نیشانهكانى ههسارهى زوهرا ,بهوناوهى (جێمس ماكسوێل) ناونراوه , ههروا ناوچهى ئهلفاوبێتا , نهبێت. |
|||
باکوری ھەسارەکەدایە ئەوی تریشیان لە باشوری ھێڵی پشتێنەیی (الاسستواْ )دایە . کێشوەری باکوری ناوی (عەشتارتیرا)یە, بەناوی عەشتاری خواوەندی خۆشەویستی بابلیەکان و ,بەقەد کێشوەری ئوستڕالیا ئەبێت . بەرزترین شاخ لەسەر زوھرا لەم کیشوەرەدایە, وناوی (ماکسویل ماوەنتس )ە , و بەرزیەکەیی ئەگاتە ١١ کیلۆمەتر لە سەر ناوەڕاستی بەرزی رووبەری زوھرا , بەبەراوردکردنی لەگەڵ بەرزترین لوتکەی زەوی , ئەوا بەرزایی ئێفرێست کەمترە لە ٩کیلۆمەترە لە ئاست ڕووی دەریاوە . کیشوەری باشورەکەش ناوی (ئەفرۆدایت تیرا)یە , بەناوی خواوەندی خۆشەویستی یۆنانیەکانەوەیە , رووبەرێکی فراوانترئەگرێتەوە لە کیشوەری پێشوو, وبەقەد کیشوەری ئەمریکای باشور ئەبێ .و زۆرینەی ئەم کیشوەرەش لە پێچ پەناو دۆڵ پێک ھاتووە. |
|||
جگە لە چاڵ , ئەتوانرێ شاخ, و کێو بە شێوەیێکی بەربڵاو ببینرێ , بەسەر ھەسارە بەردینەکان, جا زوھراش ھێندی نیشانە و دروشتمی رووکاری ناوازەی ھەیە , لەمانەش :گڕکانی ھەرگیز نەگۆری (فاڕا)(farra) یە , کەلە شێوەی کولێرەیە , و قەبارەکەی لە نێوان ٢٠ تا ٥٠کیلۆمەتر , و بەرزیەکەیشی لە ١٠٠ تا ١٠٠٠مەتر لە سەر ئاستی رووکار ئەبێت , ھەروەھا داڕێژراوە شکانەوە تیشکیەکان , کەلە ئەستێرە ئەچن , بەناوی :نوڤای (novae) , ھەروەھا دروشم و نیشانە تیشکیەکان ,و شکانەوە ناوەندیەکان کە لە تۆڕی جاڵجالوکە ئەچن , وبە جاڵجاڵۆ کەییەکان(arachoids)ەوە ناسراوە . ھەروەھا کۆرۆنای (coronae), کە بازنەوخوڵگەی شکانەوەیە , و ھێندی جاریش بە نزمایەتی دەوریان گیراوە . ئەمانە ھەموویان لەبنەڕەتدا دروشم و نیشانەی گڕکانین . ونزیکەی ھەموو دروشم و نیشانەکانی ھەسارەی زوھرا ,بەوناوەی (جێمس ماکسوێل) ناونراوە , ھەروا ناوچەی ئەلفاوبێتا , نەبێت. |
|||
{{کۆمەڵەی خۆر}} |
{{کۆمەڵەی خۆر}} |
||
[[پۆل:گەردوونناسی]] |
[[پۆل:گەردوونناسی]] |
||
{{Link FA|ar}} |
|||
{{Link FA|bg}} |
|||
{{Link FA|bs}} |
|||
{{Link FA|cs}} |
|||
{{Link FA|de}} |
|||
{{Link FA|en}} |
|||
{{Link FA|es}} |
|||
{{Link FA|lt}} |
|||
{{Link FA|no}} |
|||
{{Link FA|pt}} |
|||
{{Link FA|sk}} |
|||
{{Link FA|sl}} |
|||
{{Link FA|vi}} |
|||
{{Link GA|pl}} |
|||
{{Link GA|ru}} |
|||
{{Link FA|ml}} |
|||
[[af:Venus (planeet)]] |
|||
[[als:Venus (Planet)]] |
|||
[[am:ዘሃራ]] |
|||
[[an:Venus (planeta)]] |
|||
[[ang:Venus]] |
|||
[[ar:الزهرة]] |
|||
[[arz:فينوس]] |
|||
[[as:শুক্ৰ গ্ৰহ]] |
|||
[[ast:Venus (planeta)]] |
|||
[[az:Venera (planet)]] |
|||
[[ba:Венера (планета)]] |
|||
[[bar:Venus (Planet)]] |
|||
[[bat-smg:Aušruos žvaizdie]] |
|||
[[bcl:Venus]] |
|||
[[be:Планета Венера]] |
|||
[[be-x-old:Вэнэра (плянэта)]] |
|||
[[bg:Венера (планета)]] |
|||
[[bn:শুক্র গ্রহ]] |
|||
[[bo:པ་སངས།]] |
|||
[[br:Gwener (planedenn)]] |
|||
[[bs:Venera]] |
|||
[[ca:Venus (planeta)]] |
|||
[[chr:ᎠᎾᏂᏍᏓᎾᎵ]] |
|||
[[co:Stedda Diana]] |
|||
[[crh:Çolpan]] |
|||
[[cs:Venuše (planeta)]] |
|||
[[csb:Wenus]] |
|||
[[cv:Венера (планета)]] |
|||
[[cy:Gwener (planed)]] |
|||
[[da:Venus (planet)]] |
|||
[[de:Venus (Planet)]] |
|||
[[diq:Venus]] |
|||
[[el:Αφροδίτη (πλανήτης)]] |
|||
[[en:Venus]] |
|||
[[eo:Venuso (planedo)]] |
|||
[[es:Venus (planeta)]] |
|||
[[et:Veenus]] |
|||
[[eu:Artizarra]] |
|||
[[ext:Venu (praneta)]] |
|||
[[fi:Venus]] |
|||
[[fiu-vro:Veenüs]] |
|||
[[fo:Venus]] |
|||
[[fr:Vénus (planète)]] |
|||
[[frp:Vènus (planèta)]] |
|||
[[frr:Fenus]] |
|||
[[fy:Fenus]] |
|||
[[ga:Véineas (pláinéad)]] |
|||
[[gan:金星]] |
|||
[[gd:An Rìbhinn (planaid)]] |
|||
[[gl:Venus]] |
|||
[[gn:Mbyja Ko'ẽ]] |
|||
[[gu:શુક્ર (ગ્રહ)]] |
|||
[[gv:Baytnag]] |
|||
[[haw:Hōkūloa]] |
|||
[[he:נוגה]] |
|||
[[hi:शुक्र]] |
|||
[[hif:Sukhrgrah]] |
|||
[[hr:Venera (planet)]] |
|||
[[hsb:Wenus (planet)]] |
|||
[[ht:Venis (planèt)]] |
|||
[[hu:Vénusz]] |
|||
[[hy:Վեներա]] |
|||
[[ia:Venus (planeta)]] |
|||
[[id:Venus]] |
|||
[[ie:Venus (planete)]] |
|||
[[ilo:Benus]] |
|||
[[io:Venuso]] |
|||
[[is:Venus (reikistjarna)]] |
|||
[[it:Venere (astronomia)]] |
|||
[[iu:ᕖᓄᔅ]] |
|||
[[ja:金星]] |
|||
[[jbo:venus]] |
|||
[[jv:Venus]] |
|||
[[ka:ვენერა (პლანეტა)]] |
|||
[[kk:Шолпан (ғаламшар)]] |
|||
[[km:ភពសុក្រ]] |
|||
[[kn:ಶುಕ್ರ]] |
|||
[[ko:금성]] |
|||
[[ksh:Veenuß (Planneet)]] |
|||
[[ku:Gelawêj (gerstêrk)]] |
|||
[[kv:Венера]] |
|||
[[kw:Gwener (planet)]] |
|||
[[ky:Чолпон]] |
|||
[[la:Venus (planeta)]] |
|||
[[lb:Venus (Planéit)]] |
|||
[[lez:Венера]] |
|||
[[li:Venus (planeet)]] |
|||
[[lij:Venere (astronomia)]] |
|||
[[ln:Mokwɛtɛ]] |
|||
[[lt:Venera (planeta)]] |
|||
[[lv:Venera (planēta)]] |
|||
[[map-bms:Venus]] |
|||
[[mdf:Циле]] |
|||
[[mg:Venosy]] |
|||
[[mhr:Чолпан]] |
|||
[[mk:Венера (планета)]] |
|||
[[ml:ശുക്രൻ]] |
|||
[[mn:Сугар]] |
|||
[[mr:शुक्र ग्रह]] |
|||
[[ms:Zuhrah]] |
|||
[[mt:Venere (pjaneta)]] |
|||
[[mwl:Bénus]] |
|||
[[my:သောကြာဂြိုဟ်]] |
|||
[[mzn:روجا]] |
|||
[[nah:Cītlalpōl]] |
|||
[[nds:Venus (Planet)]] |
|||
[[nds-nl:Venus (planeet)]] |
|||
[[ne:शुक्रग्रह]] |
|||
[[nl:Venus (planeet)]] |
|||
[[nn:Planeten Venus]] |
|||
[[no:Venus]] |
|||
[[nov:Venus (planete)]] |
|||
[[nv:Biinis]] |
|||
[[oc:Vènus (planeta)]] |
|||
[[or:ଶୁକ୍ର]] |
|||
[[os:Бонвæрнон]] |
|||
[[pam:Venus]] |
|||
[[pl:Wenus]] |
|||
[[pms:Véner (pianeta)]] |
|||
[[pnb:وینس (سیارہ)]] |
|||
[[pt:Vénus (planeta)]] |
|||
[[qu:Ch'aska]] |
|||
[[rm:Venus (planet)]] |
|||
[[ro:Venus]] |
|||
[[ru:Венера]] |
|||
[[rue:Венера (планета)]] |
|||
[[rw:Umubumbe wa Venus]] |
|||
[[sa:शुक्रः]] |
|||
[[sah:Дьэллэҥэ]] |
|||
[[scn:Vèniri (pianeta)]] |
|||
[[se:Venus]] |
|||
[[sh:Venera (planeta)]] |
|||
[[simple:Venus]] |
|||
[[sk:Venuša]] |
|||
[[sl:Venera]] |
|||
[[so:Waxaraxir]] |
|||
[[sq:Venusi]] |
|||
[[sr:Венера]] |
|||
[[stq:Venus]] |
|||
[[su:Vénus]] |
|||
[[sv:Venus]] |
|||
[[sw:Zuhura]] |
|||
[[szl:Wynus]] |
|||
[[ta:வெள்ளி (கோள்)]] |
|||
[[te:శుక్రుడు]] |
|||
[[tg:Зӯҳра]] |
|||
[[th:ดาวศุกร์]] |
|||
[[tl:Benus (planeta)]] |
|||
[[tr:Venüs]] |
|||
[[tt:Венера (планета)]] |
|||
[[ug:ۋېنېرا]] |
|||
[[uk:Венера (планета)]] |
|||
[[ur:زہرہ]] |
|||
[[uz:Venera (sayyora)]] |
|||
[[vep:Vener (planet)]] |
|||
[[vi:Sao Kim]] |
|||
[[wa:Sitoele do bierdjî]] |
|||
[[war:Benus]] |
|||
[[wo:Weenus]] |
|||
[[xal:Басң һариг]] |
|||
[[yi:ווענוס]] |
|||
[[yo:Àgùàlà]] |
|||
[[za:Ndaundeiqhaemh]] |
|||
[[zh:金星]] |
|||
[[zh-classical:金星]] |
|||
[[zh-min-nan:Kim-chheⁿ]] |
|||
[[zh-yue:金星]] |
|||
[[zu:UVenusi]] |
وەک پێداچوونەوەی ١٣:٥١، ٨ی کانوونی دووەمی ٢٠١٣
ئەم وتارە لەوانەیە پێویستی بە خاوێنکردن ھەبێت تا بگات بە شێوازی ستانداردی نووسین. |
ڤینۆس (زوھرا) دووەمین ھەسارەی کۆمەڵەی خۆرە , لەڕووی نزیکی لە خۆر , ھەسارەیێکی خۆڵییە ھەروەک عەتارد , و مەریخ, لە ڕووی قەبارەو پێکھاتەی گشتیش لەزەوی ئەچێ.
لەبەرئەوەی کە زوھرا نزیکترە لەرۆژ لەزەوی , زۆربەی جار لە و شوێنەئەبن کە خۆر لێیە , وەلەبەرئەوە ئەتوانرێ لەسەر زەوییەوە ببینرێ لە پێش رۆژھەڵات , و رۆژئاوا بە کاتێکی کەم , لەبەر ئەوە پێی ئەوترێ :ئەستێرەی بەیانی ,یان ئەستێرەی ئێوارە ,لەوکاتەی کە ھەڵدێت ئەبێت بەدرەوشاوەترین تەنی ئاسمان. بەھری شوێنەکە شیەوە ئەبێت بەیەکێک لەم دوو ھەسارەیەی کە دووھەمیان ھەسارەی (عەتاردە) کە دیاردەی تێپەڕەبوونیان بەسەردا ئەچەسپێ , ئەمەش ئەکەونە نێوانی رۆژو زەوی , دواین تێپەڕینی ھەسارەی زوھرا لە ساڵی ٢٠٠٤ز. بوو ، تێپەرینی داھاتووشی ئەکەوێتە ساڵی ٢٠١٢.ز. زوھرا لەسەر ڕووی زوھراش شاخی کانزایی ھەن , کەوا دا پۆشراون بە زوقمی کانزایی لە قوڕقوشم ئەتاوێتەوە . ئەبێ بەھەوا لەبەرزاییە گەرمیەکان . ھەسارەیێکە گەرمیەکەی بەرزە , بایەکەشی بە ھێزە . و قەبارەکەی لە قەبارەی زەوی ئەچێ؟, ھەر بۆیەش پێ ئەوترێ خوشکی زەوی , کێشی ھەرکەسێکیش لەوی َ نزیک ئەبێ لە کێشی خۆی , بۆنموونە :ئەگەر لەسەرزەوی حەفتاکیلۆ بیت ئەوا لەوێ ئەبیت بە ٦٣کیلۆ ھەورێکی چڕوپڕیش ڕووەکەی داپۆشیووە , کە ئەبێتە ھۆی نەبینینی , وبڕێکی زۆر گەرمایی لە خۆر وەرئەگرێ , و بەگەرمترین ھەسارەی کۆمەڵەی خۆر دائەنرێ . لەڕووی گڕکان و بومەلەرزە چالاکەکان , و شاخ ودەشتەکانی لەزەوی ئەچێ. بەڵام لە یەک نەچوونی سەرەکیان لەگەڵ زەویدا لەمەدایە , کە کەشەکەی گەرمە , بەکەڵکی ژیان نایێت و ھەروەھا ھیچ مانگێکی پاشکۆی نیە وەک زەوی . .گەرمیە مام ناوەندیەکەی ئەگاتە ٤٤٩ پلەی سەدی. لەنێو کەشەکەیدا دووەم ئۆکسیدیکاربۆن, ونایترۆجین ھەیە.
جوگرافیای ڤینوس
نزیکە ٨٠%ی ڕووبەری زوھرا , دەشت وشێوی گڕکانی نەرمن , و رووبەرەکەی تریشی دوو کێشوەری بەرزن , یەکێکیان لەنیوەی باکوری ھەسارەکەدایە ئەوی تریشیان لە باشوری ھێڵی پشتێنەیی (الاسستواْ )دایە . کێشوەری باکوری ناوی (عەشتارتیرا)یە, بەناوی عەشتاری خواوەندی خۆشەویستی بابلیەکان و ,بەقەد کێشوەری ئوستڕالیا ئەبێت . بەرزترین شاخ لەسەر زوھرا لەم کیشوەرەدایە, وناوی (ماکسویل ماوەنتس )ە , و بەرزیەکەیی ئەگاتە ١١ کیلۆمەتر لە سەر ناوەڕاستی بەرزی رووبەری زوھرا , بەبەراوردکردنی لەگەڵ بەرزترین لوتکەی زەوی , ئەوا بەرزایی ئێفرێست کەمترە لە ٩کیلۆمەترە لە ئاست ڕووی دەریاوە . کیشوەری باشورەکەش ناوی (ئەفرۆدایت تیرا)یە , بەناوی خواوەندی خۆشەویستی یۆنانیەکانەوەیە , رووبەرێکی فراوانترئەگرێتەوە لە کیشوەری پێشوو, وبەقەد کیشوەری ئەمریکای باشور ئەبێ .و زۆرینەی ئەم کیشوەرەش لە پێچ پەناو دۆڵ پێک ھاتووە. جگە لە چاڵ , ئەتوانرێ شاخ, و کێو بە شێوەیێکی بەربڵاو ببینرێ , بەسەر ھەسارە بەردینەکان, جا زوھراش ھێندی نیشانە و دروشتمی رووکاری ناوازەی ھەیە , لەمانەش :گڕکانی ھەرگیز نەگۆری (فاڕا)(farra) یە , کەلە شێوەی کولێرەیە , و قەبارەکەی لە نێوان ٢٠ تا ٥٠کیلۆمەتر , و بەرزیەکەیشی لە ١٠٠ تا ١٠٠٠مەتر لە سەر ئاستی رووکار ئەبێت , ھەروەھا داڕێژراوە شکانەوە تیشکیەکان , کەلە ئەستێرە ئەچن , بەناوی :نوڤای (novae) , ھەروەھا دروشم و نیشانە تیشکیەکان ,و شکانەوە ناوەندیەکان کە لە تۆڕی جاڵجالوکە ئەچن , وبە جاڵجاڵۆ کەییەکان(arachoids)ەوە ناسراوە . ھەروەھا کۆرۆنای (coronae), کە بازنەوخوڵگەی شکانەوەیە , و ھێندی جاریش بە نزمایەتی دەوریان گیراوە . ئەمانە ھەموویان لەبنەڕەتدا دروشم و نیشانەی گڕکانین . ونزیکەی ھەموو دروشم و نیشانەکانی ھەسارەی زوھرا ,بەوناوەی (جێمس ماکسوێل) ناونراوە , ھەروا ناوچەی ئەلفاوبێتا , نەبێت.
داڕێژە:Link FA داڕێژە:Link FA داڕێژە:Link FA داڕێژە:Link FA داڕێژە:Link FA داڕێژە:Link FA داڕێژە:Link FA داڕێژە:Link FA داڕێژە:Link FA داڕێژە:Link FA داڕێژە:Link FA داڕێژە:Link FA داڕێژە:Link FA داڕێژە:Link GA داڕێژە:Link GA داڕێژە:Link FA