بالکان: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
No edit summary
ھێڵی ١: ھێڵی ١:
{{خاوێنکردن}}
{{خاوێنکردن}}
[[پەڕگە:Balkan topo en.jpg|thumb|320px|بەلقان]]
[[پەڕگە:Balkan topo en.jpg|thumb|320px|بەلقان]]
'''بالکان''' یان '''بەلقان''' نیمچەدوورگەیەکە ئەکەوێتە بەشی باشوری ڕۆژھەڵاتی قاڕەی [[ئەوروپا]]، ڕووبەرەکەی ئەگاتە نزیکەی ٧٢٨٠٠٠ کیلۆمەتری چوارگۆشە و ژمارەی دانیشتوانی ئەگاتە زیاتر لە ٥٣ ملیۆن کەس. ناوی ناوچەکە وەرگیراوە لە زنجیرە [[شاخی بەلقان]] کە درێژدەبێتەوە لە ناوەندی [[بولگاریا]]وە تا ڕۆژھەڵاتی کۆماری [[سربیا]] و یەکێکە لە ناوچە مێژوویی و جوگرافیە گرنگەکان لە قاڕەی [[ئەورووپا]]دا.
'''باڵكان''' یان '''بەلقان''' (به‌ زمانی عه‌ڕه‌بی)نیمچەدوورگەیەکە ئەکەوێتە بەشی باشوری ڕۆژھەڵاتی قاڕەی [[ئەوروپا]]، ڕووبەرەکەی ئەگاتە نزیکەی ٧٢٨٠٠٠ کیلۆمەتری چوارگۆشە و ژمارەی دانیشتوانی ئەگاتە زیاتر لە ٥٣ ملیۆن کەس. ناوی ناوچەکە وەرگیراوە لە زنجیرە [[شاخی باڵكان]] کە درێژدەبێتەوە لە ناوەندی [[بولگاریا]]وە تا ڕۆژھەڵاتی کۆماری [[سربیا]] و یەکێکە لە ناوچە مێژوویی و جوگرافیە گرنگەکان لە قاڕەی [[ئەورووپا]]دا.


==پێناسە و سنور==
==پێناسە و سنور==
ھێڵی ١٢: ھێڵی ١٢:
[[پەڕگە:Balkans-political-map-small.png|thumb|320px|وڵاته‌كانی به‌لقان]]
[[پەڕگە:Balkans-political-map-small.png|thumb|320px|وڵاته‌كانی به‌لقان]]


===سنور===
===سنوور===
ڕووباری [[زانوب]] و [[ساڤا]] سنووری باکووری بالکان پێک دەھێنن و لە باشووریەوە [[دەریای مەڕمەڕە]] و [[دەریای ئیجە]] و [[دەریای دەردنیلە]], و لە ڕۆژھەڵاتیەوە [[دەریای ڕەش]] و[[ گەروی بسفۆر]]ە, و[[دەریای ئەدریاتیک]] و [[دەریای ئەیونی]] ئەکەونە ڕۆژئاوایەوە.
ڕووباری [[زانوب]] و [[ساڤا]] سنووری باکووری بالکان پێک دەھێنن و لە باشووریەوە [[دەریای مەڕمەڕە]] و [[دەریای ئیجە]] و [[دەریای دەردنیلە]], و لە ڕۆژھەڵاتیەوە [[دەریای ڕەش]] و[[ گەروی بسفۆر]]ە, و[[دەریای ئەدریاتیک]] و [[دەریای ئەیونی]] ئەکەونە ڕۆژئاوایەوە.



وەک پێداچوونەوەی ‏٠٢:٣٩، ٢٣ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٢

بەلقان

باڵكان یان بەلقان (به‌ زمانی عه‌ڕه‌بی)نیمچەدوورگەیەکە ئەکەوێتە بەشی باشوری ڕۆژھەڵاتی قاڕەی ئەوروپا، ڕووبەرەکەی ئەگاتە نزیکەی ٧٢٨٠٠٠ کیلۆمەتری چوارگۆشە و ژمارەی دانیشتوانی ئەگاتە زیاتر لە ٥٣ ملیۆن کەس. ناوی ناوچەکە وەرگیراوە لە زنجیرە شاخی باڵكان کە درێژدەبێتەوە لە ناوەندی بولگاریاوە تا ڕۆژھەڵاتی کۆماری سربیا و یەکێکە لە ناوچە مێژوویی و جوگرافیە گرنگەکان لە قاڕەی ئەورووپادا.

پێناسە و سنور

نیمچەدوورگەی باڵکان

زۆرجار بە باڵکان دەوترێت نیمچەدوورگەی باڵکان بەو سیفەتەی کە سێ لای بە ئاو دەورە دراوە، کە دەریای ڕەش لە ڕۆژھەڵاتی و بەشێکی دەریای ناوەڕاست لە باشوری ولە ڕۆژئاواییدا دەریای ئیدریاتیک و دەریای مەڕمەڕە و دەریای ئەیونی و دەریای ئیجە ھەیە. تەنھا پەردێک ئەیبەستێتەوە بە قاڕەی ئەوروپاوە.

باڵکان

لە ماوەی سەردەمەکاندا بەلقان کەوتۆتە سەر سنوری ئیمپراتۆریەتە گەورەکان, لەبەر ئەوە مێژووەکەی لێوانلێوە لە شەڕ و شۆڕش و جەنگ و ململانێی لە نێوان نەتەوەکان لە سەردەمی ئیمپراتۆری ڕۆمانیەوە پاشان دەوڵەتی عوسمانی و تا کاتی شەڕی یۆگسلافیا, لەبەر ئەو ھۆیە ناوی بەلقان بەستراوە بە توندوتیژی و ململانێی ئاینی ونەژادی.

وڵاته‌كانی به‌لقان

سنوور

ڕووباری زانوب و ساڤا سنووری باکووری بالکان پێک دەھێنن و لە باشووریەوە دەریای مەڕمەڕە و دەریای ئیجە و دەریای دەردنیلە, و لە ڕۆژھەڵاتیەوە دەریای ڕەش وگەروی بسفۆرە, ودەریای ئەدریاتیک و دەریای ئەیونی ئەکەونە ڕۆژئاوایەوە.


وڵاتەکانی باڵکان

ناوچەی نیمچە دوورکەی باڵکان ئەم وڵاتانە ئەگرێتەوە,

ھەروەھا ھەندێک لە لێکۆڵەرەوان ڕۆمانیا و سلۆڤێنیا و مۆلداڤیا لە کۆمەڵی وڵاتەکانی باڵکان دائەنێن لەگەڵ ئەوەی ناكه‌ونه‌ ناو نیمچە دوورگەکەوە به‌ڵام بە ھۆی پەیوەندیە مێژوویی و سیاسیەکانیان لەگەڵ ھەرێمەکەدا.

سەرچاوەکان

وێکپیدیای عەرەبی