A: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
ب r2.7.1) (ڕۆبۆت: زێدەکردنی sc:A
ب r2.7.1) (ڕۆبۆت: زێدەکردنی pag:A
ھێڵی ١٠٠: ھێڵی ١٠٠:
[[no:A]]
[[no:A]]
[[nrm:A]]
[[nrm:A]]
[[pag:A]]
[[pl:A]]
[[pl:A]]
[[pt:A]]
[[pt:A]]

وەک پێداچوونەوەی ‏٠٧:٣٦، ٩ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٢

پیتی A

A یەکەم پیتی ئەلفوبێی کوردییە بە ڕێنووسی لاتینی کە ڕێنووسی فەرمی ھەردوو شێوەزاری کورمانجی و زازاکییە و پیتێکی دەنگدار (بزوێن)ە. ئەم پیتە ھاوتای پیتی (ا) (بزوێنی درێژ)ی ئەلفوبێی عەرەبیی زمانی کوردی (سۆرانی)یە. نموونە: (سیروان: SÎRWAN). ئەگەر لە سەرەتای وشەدا بێت ئەوا دەبێتە ھاوتای دوو پیتی ڕێنووسی سۆرانی کە بریتین لە (ئـ) (ئە یاخود ھەمزە) و (ا) (بزوێنی درێژ) کە بە ئا دەخوێندرێتەوە، نموونە: (ئاکۆ : AKO).

جۆرەکانی

  1. بە شێوەی پیتی گەورە (گردەک) A
  2. بە شێوەی پیتی بچووک (ھوورەک) a

بەکارھێنانەکانی

  1. بە شێوەیەکی سەرەکی بۆ نووسین بەکاردێت.
  2. لە پزیشکیشدا بۆ ئاماژەکردن بە جۆری خوێن بەکاردێت نموونە: (A+ و A- و AB+ و AB-)

قۆناغەکانی دروستبوونی

پیتی A مێژوویەکی کۆنی ھەیە و لە چەندین قۆناغدا تێپەڕییوە تا ئەم شێوازەی ئێستای وەرگرتووە:

ھیرۆگلیفی میسری کە وەکو سەری مانگایە، ٣٠٠٠ پ.ز.
سامی کۆن کە شێوەکەی وەک سەری مانگایە، ١٥٠٠ پ.ز.
A بە شێوەی فینیقی، ١٠٠٠ پ.ز
A بە شێوەی یۆنانی کە ناویان لێنا ئەلفا، ٦٠٠ پ.ز.
A بە شێوەی ڕۆمی، ١١٤