تاعوون
| تاعوون | |
|---|---|
 | |
| تاعوونی یەرسینیا پێستس | |
| تایبەتمەندی | نەخۆشییە چڵکییەکان  |
| نیشانەکان | تا، لاوازی و سەرئێشە |
| Usual onset | ١ بۆ ٧ ڕۆژ دوای بەرکەوتن |
تاعوون نەخۆشییەکی بڵاوەبووە کە بەھۆی بەکتریای یەرسینیا پێستس دروست دەبێت.[١] نیشانەکانی بریتین لە تا و لاوازی و سەرئێشە. ئەمە بەزۆری دوای یەک بۆ حەوت ڕۆژ لە بەرکەوتن دەست پێدەکات.[١] تاعوون سێ جۆری ھەیە، ھەریەکەیان کاریگەری لەسەر بەشێکی جیاوازی لەش دەبێت و نیشانەکانی پەیوەندیدارن بەیەکەوە.[١] تاعوونی سییەکان تووشی سییەکان دەبێت و دەبێتە ھۆی ھەناسەتەنگی و کۆکە و ئازاری سنگ؛ تاعوونی بوبۆنی کاریگەری لەسەر لیمفەگرێیەکان دەبێت، وایان لێدەکات بئاوسێن؛ و تاعوونی چەوری تووشی خوێن تووش دەبێت و دەکرێت ببێتە ھۆی ڕەشبوونەوەی شانەکان و مردن.[١][٢]
چەشنەکانی بوبۆنی و سێپتیمیک بە گشتی لە ڕێگەی پێوەدانی مێروولە یان مامەڵەکردن لەگەڵ ئاژەڵێکی تووشبوو بڵاودەبنەوە، لەکاتێکدا تاعوونی سییەکان بە گشتی لە نێوان خەڵکدا لە ڕێگەی ھەواوە بڵاودەبێتەوە.
ئەوانەی مەترسی زۆریان لەسەرە ڕەنگە کوتانیان بۆ بکرێت.[١] ئەوانەی بەرکەوتەی حاڵەتێکی تاعوونی سییەکان دەبن، لەوانەیە بە دەرمانی خۆپارێزی چارەسەر بکرێن.[١][٣] مەترسیی مردن بە بەکارھێنانی چارەسەر نزیکەی ١٠٪یە، و بەبێ چارەسەر نزیکەی ٧٠٪یە.[٤]
سەرچاوەکان
[دەستکاری]- ^ ئ ا ب پ ت ج «Plague». www.who.int (بە ئینگلیزی). لە ١٢ی شوباتی ٢٠٢٥ ھێنراوە.
- ^ CDC (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). September 2015 https://www.cdc.gov/plague/symptoms/index.html. لە ٨ی تشرینی دووەمی ٢٠١٧ ھێنراوە.
{{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|ڕێکەوت=(یارمەتی); پارامەتری|title=ونە یانیش واڵایە (یارمەتی) - ^ CDC (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). October 2015 https://www.cdc.gov/plague/healthcare/clinicians.html. لە ٨ی تشرینی دووەمی ٢٠١٧ ھێنراوە.
{{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|ڕێکەوت=(یارمەتی); پارامەتری|title=ونە یانیش واڵایە (یارمەتی) - ^ CDC (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). September 2015 https://www.cdc.gov/plague/faq/index.html. لە ٨ی تشرینی دووەمی ٢٠١٧ ھێنراوە.
{{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|ڕێکەوت=(یارمەتی); پارامەتری|title=ونە یانیش واڵایە (یارمەتی)
بەستەرە دەرەکییەکان
[دەستکاری]| پۆلێنکردن | |
|---|---|
| بەستەرە دەرەکییەکان |
| نەتەوەیی | |
|---|---|
| ھی تر | |
