بەرخۆدانی ڕحا
| بەرخۆدانی ڕحا | |
|---|---|
 | |
| بەشێکە لە | جینۆسایدی ئەرمەنییەکان |
| بابەتی لاوەکی | بەرھەڵستکاری لە کاتی کۆمەڵکوژیی ئەرمەنییەکان |
| وڵات | ئیمپراتۆریەتیی عوسمانی |
| جێ | ڕحا |
| پۆتانی شوێن | ٣٧°٩′٣٠″N ٣٨°٤٧′٣٠″E |
| ڕێکەوتی دەستپێکردن | ٢٩ی ئەیلوولی ١٩١٥ |
| ڕێکەوتی کۆتاییھاتن | ٢٠ی تشرینی یەکەمی ١٩١٥ |
 | |
بەرخۆدانی ڕحا یان یاخیبوونی ئورفە (بە تورکی: Urfa İsyanı) بەرخۆدانی ئەرمەنییەکانە لە ڕحا لە کاتی جەنگی جیھانیی یەکەمدا کە وەک کاردانەوەیەک بەرامبەر بە کردەوەکانی حکوومەتی عوسمانی سەریھەڵدا (بڕوانە جینۆسایدی ئەرمەنییەکان). ئەم خۆڕاگرییە دوای دەستێوەردانی ئەڵمانیا سەرکوت کرا.لە کاتی کۆمەڵکوژییەکانی ڕحادا کە لە ناوەڕاستی مانگی ئاب لە نێوان ١٥ و ١٩ دەستی پێکرد، ٤٠٠ کەس لە شارۆچکەکە دەرکران و کوژران، لە کاتێکدا ئەرمەنییەکانی ڕحا پێیان باشتر بوو بەرخۆدان ڕابگەیەنن نەک دەربکرێن و بکوژرێن.[١]
لە ٢٧ی ئایاری ١٩١٥ دەسەڵاتدارانی عوسمانی چەند سەد ئەرمەنییان لە ڕحا گرت. ئەرمەنییەکان کۆبوونەوەیەکیان ئەنجامدا بۆ دۆزینەوەی چارەسەرێک بۆ ئەم قەیرانە. بەشداربووان چەندین تاکتیکی جیاوازیان لەبەرچاو گرت. مجێردیتچ یوتەنجباریان و لایەنگرانی لەو چەند کەسە بوون کە پێیان باشتر بوو تا مردن شەڕ بکەن نەک ملکەچی عوسمانییەکان. کۆمەڵکوژی ئەدەنە وایکرد یوتەنجباریان زیاتر وریا بێت لە حکوومەتی نوێی گەنجی تورک و دەستووری تورکیا.
لەژێر سەرکردایەتی کاریزماتیکی مجێردیتچ، بەرخۆدانی شەڕڤانانی ئەرمەنی لە خانووە بەردینە قەڵادارەکاندا بۆ ماوەی شانزە ڕۆژ بەردەوام بوو، بەڵام بە ھاوکاری یەکەیەکی بەھێزکەری شەش ھەزار سەربازی تورکیا، کە بە تۆپخانەی قورس ئامادە کرابوون، سەرکوت کرا.
سەرچاوەکان
[دەستکاری]سەرچاوەکان
[دەستکاری]- ^ Akçam، Taner. A Shameful Act: The Armenian Genocide and the Question of Turkish Responsibility. لاپەڕە ٢٠٠. لە ڕەسەنەکە لە ٢٩ی تەممووزی ٢٠١٩ ئەرشیڤ کراوە.
