بۆ ناوەڕۆک بازبدە

بەختەوەری

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
ئاستی بەختەوەری لە سەرانسەری جیھاندا وەک لە ڕاپۆرتی بەختەوەریی جیھانی (٢٠٢٣) پێوانە کراوە.

بەختەوەری یا بەختیاری یا خۆشبەختی بریتییە لە ڕازیبوون لە ژیان. کە دەڵێن فڵان کەس بەختەوەرە، یانی بە خۆشییەوە پێگەیشتووە و لە ژیانی خۆی ڕازییە و بەخت ھاوڕایەتی. مەبەست ئەوەیە کە ئەو ھێزە نادیارە، کە پێی دەوترێ بەخت و، بە پێی بڕوای کۆن، ھات و نەھاتی مرۆڤ لەوەوە دێ، باش بووە لەگەڵیا و، بۆی ھێناویەتی.[١][٢] ڕووت ڤینھۆڤن کە پێشەنگی لێکۆڵینەوەی زانستی لەمەڕ بەختەوەرییەوەیە، بەم چەشنەی دەناسێنێ: بەختەوەری ڕادەی دڵخواز بوون و جێی پەسەند بوونی سەرجەم ژیانی ئینسانە بە پێی داوەریی خۆی.[٣]

ئینسان ھەمیشە بۆ بەختەوەری دەگەڕێ، ئەرەستوو دەڵێ ھەر کارێک ئینسان دەیکا، ئامانجی ھەرە دوایینی، ئەوەیە کە بە بەختەوەری بگات. ئەوەی کە بەختەوەری چییە و چۆن بە دەست دێ و لە کوێ ھەیە، بابەتێکی زۆر گرنگی فەلسەفە و سایکۆلۆجییە.

پێچەوانەی بەختەوەری کڵۆڵی، بەختڕەشی و، بەدبەختییە.

فەلسەفە

[دەستکاری]

باسی بەختەوەری لە فەلسەفە ئەغڵەب لەگەڵ ئەخلاقدا جووت دەکرێ و، وا دادەنرێ کە بەبێ ڕەچاوکردنی خوو و ڕەوشتی باش و ئەخلاق، بەختەوەری دەست نادا. ئەمە ڕوانگەی زاڵ بووە بە درێژاییی مێژووی فەلسەفەی ئەخلاق، کە کاری دروست و ئاکاری چاک مرۆڤ بە بەختەوەریی زیاتر دەگەیێنێ. بەڵام، ھەوڵگەلێکیش دراوە بۆ ئەوە نیشان بدرێ کە ئەخلاق ھیچ پەیوەندییەکی بە بەختەوەرییەوە نییە.

سەرچاوەکان

[دەستکاری]
  1. ^ زەبیحی، عەبدوڕەحمان. قامووسی زبانی کوردی. لاپەڕە ٣٧٩.{{cite book}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر)
  2. ^ نانەوازادە، عەلی. فەرھەنگی ڕیشەی وشەی کوردی. لاپەڕە ٤٩٥-٤٩٨.{{cite book}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر)
  3. ^ ڤینھۆڤن (Veenhoven)، ڕووت (Ruut). «CONCEPT OF HAPPINESS» (PDF). worlddatabaseofhappiness.eur.nl. لە ڕەسەنەکە (PDF) لە ١٨ی تشرینی دووەمی ٢٠١٧ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٨ی شوباتی ٢٠١٩ ھێنراوە.