بێتی دەیڤز

بێتی دەیڤز
بێتی دەیڤز
بە ئینگلیزی: Bette Davis
لەدایکبوون	٥ی نیسانی ١٩٠٨; لۆوێڵ، ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا
مردن	٦ی تشرینی یەکەمی ١٩٨٩ (٨١ ساڵ ژیاوە); Neuilly-sur-Seine، فەڕەنسا
ناوی کاتی لەدایکبوون	Ruth Elizabeth Davis
ھۆی مەرگ	شێرپەنجەی مەمک
شوێنی ناشتن	Forest Lawn Memorial Park
باوک	Harlow Morrell Davis
دایک	Ruth Augusta 'Ruthie' Favor
ھاوسەر	گاری مێریڵ، William Grant Sherry
منداڵ	B. D. Hyman
زمانی نووسین	زمانی ئینگلیزی
پەروەردە	Cushing Academy
شوێنی کار	ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا
دەستپێکی چالاکی	١٩٢٩
کۆتایی ساڵانی چالاکی	١ی کانوونی دووەمی ١٩٨٩
کۆمپانیای تۆمارکردن	MGM Records
وێبگە	http://www.bettedavis.com
Represented by	Music Corporation of America, Inc.
Documentation files at	SAPA Foundation, Swiss Archive of the Performing Arts
	لە ویکیدراوە دەستکاریی زانیارییەکان بکە

ڕوت ئیلیزابێت «بێتی» دەیڤز (٥ی نیسانی ١٩٠٨–٦ی تشرینی یەکەمەی ١٩٨٩) خانمەکتەرێکی ئەمریکی بوو، ئەو لە ماوەی ٥٠ ساڵدا چالاکیی ھەبوو، لە نزیکەی ١٠٠ فیلمدا بەشداربووە. ئەو بە ڕۆڵگێڕانی کارەکتەری کۆمێدی دەناسرایەوە، لەگەڵ ئەوەشدا لە زۆر ژانەری دیکەشدا ڕۆڵی گێڕاوە وەک میلۆدراما، مێژوویی، ترسناک، دراما و ڕۆمانس.^[١] ئەو دووجار بووەتە براوەی خەڵاتی ئۆسکار، ھەروەھا یەکەم ئەکتەرە کە ١٠ جار پاڵێوراوبێت بۆ ئەو خەڵاتە.

بێتی سەرەتا لە شانۆی برۆدوەی دەرکەوت، لە تەمەنی ٢٢ ساڵیدا، واتە لە ساڵی ١٩٣٠ ڕوویکردە فیلم و ھۆلیوود. لە ساڵی ١٩٣١، بۆیەکەمینجار لە فیلمی خووشکی خراپ (Bad Sister) دەرکەوت. لە ساڵی ١٩٣٤، بە فیلمی بەندایەتی مرۆڤ (Of Human Bondage)، لەلایەن ڕەخنەگرانەوە ستایشکردنی باشی وەرگرت.

لە ساڵی ١٩٣٥ بە فیلمی ترسناک (Dangerous)، ھەروەھا لە ساڵی ١٩٣٨ بەبەشداربوونی لە فیلمی جیزابێل (Jezebel) بووە براوەی خەڵاتی ئۆسکار بۆ باشترین خانمەئەکتەر.^[٢]^[٣] لە کانوونی دووەمی ١٩٤١، بووە یەکەم ژن کە ببێتە سەرۆکی ئەکادیمیای زانستەکان و ھونەرەکانی وێنەی جوڵاو. ئەو یەکەم ژنە ئەکتەرە کە خەڵاتی ڕێزلێنانی ئەی ئێف ئای بۆ سەرجەم بەرھەمەکانی ژیانی لەلایەن پەیمانگای فیلمی ئەمریکی پێدرابێت. لە ساڵی ١٩٩٩، بێتی ناوی لەدوای کاترین ھەپبێرن ھات وەک مەزنترین خانمەئەکتەران لە سەردەمی سینەمای ھۆلیوودی کلاسیک.^[٤]

سەرچاوەکان

^ Michele Bourgoin، Suzanne (١٩٩٨). Encyclopedia of World Biography. Gale. لاپەڕە ١١٩. ژپنک ٠-٧٨٧٦-٢٢٢١-٤.
^ «The 11th Academy Awards | 1939». Oscars.org | Academy of Motion Picture Arts and Sciences (بە ئینگلیزی). لە ١٨ی شوباتی ٢٠٢١ ھێنراوە.
^ «The 8th Academy Awards | 1936». Oscars.org | Academy of Motion Picture Arts and Sciences (بە ئینگلیزی). لە ١٨ی شوباتی ٢٠٢١ ھێنراوە.
^ «AFI's 100 Years, 100 Stars, Greatest Film Star Legends». American Film Institute. لە ڕەسەنەکە لە ٢٢ی ئابی ٢٠٠٨ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٤ی ئابی ٢٠٠٨ ھێنراوە.

[1] Michele Bourgoin، Suzanne (١٩٩٨). Encyclopedia of World Biography. Gale. لاپەڕە ١١٩. ژپنک ٠-٧٨٧٦-٢٢٢١-٤.

[2] «The 11th Academy Awards | 1939». Oscars.org | Academy of Motion Picture Arts and Sciences (بە ئینگلیزی). لە ١٨ی شوباتی ٢٠٢١ ھێنراوە.

[3] «The 8th Academy Awards | 1936». Oscars.org | Academy of Motion Picture Arts and Sciences (بە ئینگلیزی). لە ١٨ی شوباتی ٢٠٢١ ھێنراوە.

[4] «AFI's 100 Years, 100 Stars, Greatest Film Star Legends». American Film Institute. لە ڕەسەنەکە لە ٢٢ی ئابی ٢٠٠٨ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٤ی ئابی ٢٠٠٨ ھێنراوە.

[١]

[٢]

[٣]

[٤]

ب و د خەڵاتی ئۆسکار بۆ باشترین خانمەکتەر
١٩٢٨–١٩٥٠	جانێت گەینۆر (١٩٢٨) ماری پیکفۆرد (١٩٢٩) نۆرما شیرەر (١٩٣٠) ماری دریسلر (١٩٣١) ھێلین ھەیز (١٩٣٢) کاترین ھیپبورن (١٩٣٣) کلاودێت کۆلبێرت (١٩٣٤) بێتی دەیڤز (١٩٣٥) لویز ڕەینەر (١٩٣٦) لویز ڕەینەر (١٩٣٧) بێتی دەیڤز (١٩٣٨) ڤیڤیان لی (١٩٣٩) جینجەر ڕاجەرز (١٩٤٠) جوان فۆنتەین (١٩٤١) گریر گارسۆن (١٩٤٢) جێنیفەر جۆنز (١٩٤٣) ئنگرید بێرگمان (١٩٤٤) جوان کراوفۆرد (١٩٤٥) ئۆلیڤیا دی هاڤیڵاند (١٩٤٦) لۆرێتا یانگ (١٩٤٧) جەین واینمەن (١٩٤٨) ئۆلیڤیا دی هاڤیڵاند (١٩٤٩) جودی هاڵیدەی (١٩٥٠)
١٩٥١–١٩٧٥	ڤیڤیان لی (١٩٥١) شێرلی بووت (١٩٥٢) ئۆدری ھەپبێرن (١٩٥٣) گرێس کێڵی (١٩٥٤) ئانا مانیانی (١٩٥٥) ئنگرید بێرگمان (١٩٥٦) جۆوان وودوارد (١٩٥٧) سوزان هێوارد (١٩٥٨) سیمۆن سینیۆرێ (١٩٥٩) ئێلیزابێت تەیلۆر (١٩٦٠) سۆفیا لۆرێن (١٩٦١) ئان بانکرۆفت (١٩٦٢) پاتریشیا نیل (١٩٦٣) جولی ئاندروز (١٩٦٤) جولی کریستی (١٩٦٥) ئێلیزابێت تەیلۆر (١٩٦٦) کاترین ھیپبورن (١٩٦٧) کاترین ھیپبورن / باربارا سترایسەند (١٩٦٨) ماگی سمیت (١٩٦٩) گلێندا جاکسن (١٩٧٠) جەین فۆندا (١٩٧١) لیزا مینێلی (١٩٧٢) گلێندا جاکسن (١٩٧٣) ئێلن بورستین (١٩٧٤) لویز فلیچر (١٩٧٥)
١٩٧٦–٢٠٠٠	فەی دوناوەی (١٩٧٦) دایان کیتن (١٩٧٧) جەین فۆندا (١٩٧٨) سالی فیڵد (١٩٧٩) سیسی سپەیسێک (١٩٨٠) کاترین ھیپبورن (١٩٨١) مێرل ستریپ (١٩٨٢) شێرلی مەکلین (١٩٨٣) سالی فیڵد (١٩٨٤) جێرالدین پێج (١٩٨٥) مارلی ماتلن (١٩٨٦) شێر (١٩٨٧) جۆدی فاستر (١٩٨٨) جێسیکا تاندی (١٩٨٩) کاتی بەیتس (١٩٩٠) جۆدی فاستر (١٩٩١) ئێما تامپسۆن (١٩٩٢) ھاڵی ھانتەر (١٩٩٣) جێسیکا لەنگ (١٩٩٤) سوزان ساراندۆن (١٩٩٥) فرانسیس مەکدۆرماند (١٩٩٦) ھێلین ھەنت (١٩٩٧) گوێنت پالترۆو (١٩٩٨) ھیلاری سوانک (١٩٩٩) جولیا ڕۆبێرتس (٢٠٠٠)
٢٠٠١–ئێستا	ھالی بێری (٢٠٠١) نیکۆڵ کیدمن (٢٠٠٢) چارلیز تێرۆن (٢٠٠٣) ھیلاری سوانک (٢٠٠٤) ڕیز ویدەرسپوون (٢٠٠٥) ھێلین میرین (٢٠٠٦) ماریۆن کۆتیار (٢٠٠٧) کەیت وینسلێت (٢٠٠٨) ساندرا بولۆک (٢٠٠٩) ناتالی پۆرتمان (٢٠١٠) مێرل ستریپ (٢٠١١) جێنیفەر لۆرنس (٢٠١٢) کەیت بلانشێت (٢٠١٣) جولیان مۆر (٢٠١٤) بری لارسن (٢٠١٥) ئێما ستۆن (٢٠١٦) فرانسیس مەکدۆرماند (٢٠١٧) ئۆلیڤیا کۆلمەن (٢٠١٨) ڕێنێ زێلوگر (٢٠١٩) فرانسیس مەکدۆرماند (٢٠٢٠) جێسیکا کاستەین (٢٠٢١) میشێل یەو (٢٠٢٢) ئێما ستۆن (٢٠٢٣)