بڕگەی قووچەکی

چەشنەکانی بڕگە قووچەکییەکان:
١. کەوانەبڕ
٢. بازنە و بڕگەی ناتەواو
٣. بڕگەی زیاد

خشتەی بڕگە قووچەکییەکان، ئینسایکڵۆپیدیای، ١٧٢٨

بڕگە قووچەکییەکانیان (بە ئینگلیزی: conic section) بەو ھێڵە چەماوانەی کە لە ئەنجامی بڕینی قووچەکێکی دووانی بە ڕووتەختێک پەیدا دەبێت‌ پێناسە دەکرێن. بڕگەی ناتەواو، کەوانەبڕ و بڕگەی زیاد، سێ جۆر لە بڕگە قووچەکییەکانن.

جیاوازیی چەقی، دەلیل و تیشکۆ

بە گشتی دەکرێت بڕگە قووچەکییەکان بەم شێوە پێناسە بکرێن: کۆمەڵە خاڵێک لە ڕووتەختێکدا کە دوورییان لە خاڵێکی دیاریکراو (تیشکۆ) و ھێڵیک (دەلیل) ڕێژەیەکی نەگۆڕە. ئەم ڕێژە بریتییە لە جیاوازیی چەقی و ھێما دەکرێ بە e. جیاوازیی چەقی بڕگەی ناتەواو بریتییە لە 0 < e < 1 جیاوازیی چەقی کەوانەبڕ، بریتییە لە e = 1 و جیاوازیی چەقی بڕگەی زیاد، بریتییە لە e > 1.

ھاوکێشە

بڕگە قووچەکییەکان.

شێوەی گشتی ھاوکێشەی بڕگە قووچەکییەکان بریتییە لە ھاوکێشەی دووجای دوو گۆڕەکی بەپێی $x,y$ بەم شێوە:

$ax^{2}+2hxy+by^{2}+2gx+2fy+c=0$