ئەفغانییەکان

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
ئەفغانی یان ئەفغانییەکان
افغانان
ناوچەکان بە ژمارەی دانیشتووانی بەرچاو
 ئەفغانستان٣٨٬٩ ملیۆن (خەمڵێنراوی ٢٠٢١)
زمانەکان
پەشتۆ، دەری و زمانەکانی ئەفغانستان
ئایین
زۆرینە مسوڵمانی سوننە مەزھەب لەگەڵ کەمینەیەک لە شیعە، سیخیزم، ھیندوویزم. کریستیان، جوولەکە
ڕێژەی دانیشتووانی ئەفغانی لە جیھاندا.

ئەفغانی یان ئەفغانییەکان (بە پەشتۆ: افغانان‎، بە دەری: افغان ھا‎) یان گەلی ئەفغان نەتەوەیەکی جێنشینی وڵاتی ئەفغانستانن یان بنەچەی ڕاستەقینەی ئەو ناوچەیەن،[١][٢] ھەروەھا وشەی "ئەفغان" لەھەمانکاتدا بەکاردێت بۆ شتێک یان کەسێکی ئەو وڵاتە[٣] ئەفغانستان پێکھاتووە لە چەندین گرووپ و ڕەگەزی جیاواز، لەوانە پەشتوونەکان، تاجیکەکان، ھەزارە و ئۆزبەکەکان، بەلۆچەکان و کوردەکان کە زۆرترین ڕێژەی دانیشتووان پێکدێنن، ھەردوو زمانە سەرەکییەکەی خەڵکی ئەفغانستان بریتین لە زمانی پەشتۆ و زمانی دەری (کە شێوەزاری ئەفغانیی زمانی فارسییە)، کە زۆرینەیان بە ھەردوو زمانەکە ئەدوێن.[٤][٥]

ئەفغانی، ئەفغانستانی یان ئەفغانەکان[دەستکاری]

لێت تێکنەچێ کە ناوی خەڵکی ئەفغانی و دراوی ئەفغانی یان شتێکی ناخۆیی ئەفغانستان ھەمان ناویان بۆ بەکاردێت.[٦]

گرووپە ڕەگەزییەکان[دەستکاری]

گرووپە ڕەگەزییەکانی وڵاتی ئەفغانستان بەپێی سەرژمێری ساڵی (١٩٨٢)

ئایین[دەستکاری]

خەڵکانی ئەفغانی لەسەرجەم گرووپ و پێکھاتەکان پەیڕەوی لە ئایینی ئیسلام و مەزھەبی سوننەن لەگەڵ کەمینەیەک لە شوێنکەوتەی ئایینەکانی ھیندوویزم، سیخیزم، کریستیان و جوولەکە.

تێبینی و سەرچاوەکان[دەستکاری]

  1. ^ Garner, Bryan (2009). Garner's Modern American Usage (third ed.). New York: Oxford University Press. p. 27. ISBN 978-0-19-538275-4.
  2. ^ Siegal, Allan M.; Connolly, William (2015). The New York Times Manual of Style and Usage (fifth ed.). New York: Crown Publishing Group. p. 18. ISBN 978-1-336-02484-7.
  3. ^ "Afghan (noun) definition and synonyms | Oxford Dictionary". www.oxfordlearnersdictionaries.com (بە ئینگلیزی). Retrieved 2020-12-28.
  4. ^ "The Constitution of Afghanistan". Ministry of Foreign Affairs of the Islamic Republic of Afghanistan. Retrieved 2 September 2020. ٢٩ی ئابی ٢٠٢١ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
  5. ^ "Article Sixteen of the 2004 Constitution of Afghanistan". 2004. Archived from the original on 28 October 2013. Retrieved 13 June 2012. Pashto and Dari are the official languages of the state. Uzbek, Turkmen, Baluchi, Pashai, Nuristani and Pamiri are – in addition to Pashto and Dari – the third official language in areas where the majority speaks them ٢٨ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٣ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
  6. ^ "Chatterbox: More on 'Afghani'". Slate. October 4, 2001. Retrieved March 29, 2013.

بەستەرە دەرەکییەکان[دەستکاری]